Του Νίκου Σκουλά*
Είναι ιστορική η πρωτόδικη απόφαση του Τριμελούς Εφετείου Κακουργημάτων στην Αθήνα που καταδικάζει τα ηγετικά στελέχη της Χρυσής Αυγής ως μέλη εγκληματικής οργάνωσης.
Η υπαγωγή του συνόλου της δράσης του νεοναζιστικού πολιτικού μορφώματος, στις διατάξεις του άρθρου 187 του Ποινικού Κώδικα, είναι μία νίκη της Δημοκρατίας και του Κράτους Δικαίου στην Ελλάδα.
Η εξάλειψη του πολιτικού κύκλου αυτού του κόμματος μέσα από τις εκλογικές και δικαιοδοτικές διαδικασίες της ελληνικής δημοκρατίας αποτελεί οροθέσιο ωριμότητας για το θεσμικό μας πλαίσιο.
Η Χρυσή Αυγή είναι πολιτικό γέννημα της ιδεολογίας του αδιέξοδου αρνητισμού. Είναι η τοπική αντανάκλαση και διαδοχή των πιο ζοφερών αναμνήσεων του ευρωπαϊκού 20ου αιώνα.
Οι ιδεολογικοί της πρόγονοι, ως στρατιωτικοί και πολιτικοί σχηματισμοί, υπήρξαν ανεξαίρετα καταστροφικοί για την ανθρωπότητα και την δημοκρατία.
Σε τοπικό επίπεδο, υπήρξαν προπομποί κάθε ήττας και καταστροφής στην εθνική ιστορία. Ως γνωστό, έδρασαν, είτε ως λογοδοτούντα όργανα εχθρικών δυνάμεων, είτε ως άφρονα εργαλεία εθνικού αυτοχειριασμού, χωρίς λαϊκή νομιμοποίηση. Ο ρόλος των ιδεολογικών προγόνων της Χρυσής Αυγής στην διάρκεια της Κατοχής, της Δικτατορίας των Συνταγματαρχών και της Κυπριακής τραγωδίας είναι πρωταγωνιστικός και καταστροφικός. Τα ίδια τα καταδικασθέντα στελέχη της, υπήρξαν αφοσιωμένοι μαθητές και υμνητές των επίσης βλαπτικών προτύπων τους.
Τρέφονται από την ίδια ιδεολογική ρίζα του μίσους και της μισαλλοδοξίας. Ως εκ τούτου, ο πολιτικός τους κύκλος είναι αναγκαστικά μικρός. Καταστρέφουν την πηγή τους και αυτοκαταστρέφονται. Με τίμημα ωστόσο, το αίμα και το διχασμό στην κοινωνία.
Η μεγέθυνση του πολιτικού φαινομένου της Χρυσής Αυγής, ήρθε ταυτόχρονα με την αδυναμία της Πολιτείας να διαχειριστεί ικανά την οικονομική κατάρρευση μετά το 2010. Η ως τότε περιθωριακή της παρουσία διέθετε την γνωστή ιδεολογική ταυτότητα αλλά και δομή.
Η εγκληματική αυτή οργάνωση με στρατιωτική ιεραρχία, πειθαρχημένη πυγμή και εθελοντική δράση αποτέλεσε πόλο έλξης για πολίτες απογοητευμένους από τα αδιέξοδα της κρίσης. Επίσης είλκυσε γοητευμένους από τον “αποφασιστικό δυναμισμό της να απαιτεί λύσεις” και να επιβάλλει εξωθεσμικές τιμωρίες σε βάρος αδύναμων θυμάτων, μεταξύ των οποίων και οι αυξανόμενοι μετανάστες.
Το μνημειώδες θράσος και η απρέπεια στην κοινοβουλευτική της εκπροσώπηση ήταν σε ισοσθενή αντιστοιχία με την άσκηση ωμής και ατιμώρητης βίας στο ημίφως. Τα τοπικά στελέχη της στην Κρήτη εμφανίστηκαν σε έκνομους “συντονισμούς δράσης” που αποδοκιμάζονται από τον γνήσιο δημοκρατικό πατριωτισμό των Κρητικών.
Με την εντεταλμένη δολοφονία του Παύλου Φύσσα, ξύπνησαν θεσμικές μνήμες από τον αντίστοιχο παρακρατικό φόνο του Γρηγόρη Λαμπράκη. Είχε ήδη διαπιστωθεί η συστηματοποιημένη εγκληματική δράση της Χρυσής Αυγής. Τόσο με εγκλήματα εις βάρος των αιγυπτίων αλιεργατών όσο και εναντίον των ιδεολογικών οργανώσεων της άλλης πλευράς του πολιτικού φάσματος.
Ξεκίνησε μία μαραθώνια προδικαστική και δικαστική διαδικασία που κατέληξε στην ιστορική απόφαση του Τριμελούς Εφετείου για τον χαρακτηρισμό της Χρυσής Αυγής ως εγκληματικής οργάνωσης του άρ. 187 του Ποινικού Κώδικα.
Αυτό ήταν το καίριο. Χωρίς την συνολική υπαγωγή της δράσης της στο παραπάνω ποινικό πλαίσιο, τα επιμέρους εγκλήματα θα διαχωρίζονταν ως μεμονωμένα και ασύνδετα μεταξύ τους περιστατικά. Έτσι, δύσκολα θα δικαιολογούνταν έστω η ηθική αυτουργία των ηγετικών στελεχών στην διάπραξη των επιμέρους εγκλημάτων. Αυτών που τελέστηκαν από τους φυσικούς αυτουργούς ως ιεραρχικά κατώτερα μέλη της οργάνωσης. Ήταν αναμενόμενη η αθρόα αθώωσή τους.
Στην αγόρευσή της, η εισαγγελέας της έδρας, είχε προτείνει την απαλλαγή των επικεφαλής στελεχών από την κατηγορία της εγκληματικής οργάνωσης. Η εισήγησή της ήταν αντίθετη με όσα στοιχειοθετούσε το παραπεμπτικό βούλευμα. Και προφανώς, καθιστούσε επισφαλή τα νομικά αποτελέσματα της όλης διαδικασίας.
Αντίθετα, η εκδοθείσα δικαστική απόφαση διασφαλίζει και κατοχυρώνει την ορθή νομική κρίση επί του συνόλου του αποδεικτικού υλικού δια της πολυετούς ακροαματικής διαδικασίας. Η απόφαση, αποδεικνύει και στοιχειοθετεί την συγκρότηση, την ένταξη, την ιεραρχία, την δομή, την διαρκή εγκληματική δράση, την ιδεολογική φύση, τα ομοειδή κίνητρα και τα κακουργηματικά αποτελέσματα της εγκληματικής οργάνωσης, σύμφωνα με το υποκειμενικό και αντικειμενικό στοιχείο του άρ. 187 ΠΚ..
Η δικαστική απόφαση συναντά το κοινό, το λαϊκό αίσθημα. Αυτό όμως δεν γίνεται ούτε αυθαίρετα ούτε αναιτιολόγητα. Λειτούργησε το Κράτος Δικαίου μέσα από την θεσπισμένη προστασία των δικαιωμάτων και των διαδικασιών για τους κατηγορουμένους. Η απόφαση προέκυψε μέσα από τις προβλεπόμενες συνταγματικές εγγυήσεις και τις δικονομικές διαδικασίες της συντεταγμένης Πολιτείας. Αυτές αποδεικνύεται ότι τηρήθηκαν απρόσκοπτα ακόμα και μέσα από την αντίθετη νομική κρίση των αρμόδιων δικαστικών λειτουργών, εισαγγελέα και δικαστών.
Η νόμιμη απάντηση των θεσμών της Πολιτείας στην αμφισβήτηση των θεμελίων της από την Χρυσή Αυγή, ήρθε διπλά. Πρώτα μέσα από τις εκλογές του 2019 που εξάλειψαν την κοινοβουλευτική της εκπροσώπηση, και έπειτα μέσα από την δικαστική κρίση του Τριμελούς Εφετείου Κακουργημάτων Αθηνών. Και οι δύο απαντήσεις είναι νίκες της δημοκρατίας που φαίνεται πιο ώριμη και δυνατή στην χώρα μας. Η λογική της θεσμικής ενσωμάτωσης και του Κράτους Δικαίου υπερίσχυσαν επιτυχώς.
*Ο Νίκος Κ. Σκουλάς είναι Δικηγόρος και Περιφερειακός Σύμβουλος Κρήτης
