Η ραγδαία εξάπλωση των τεχνολογιών πληροφορικής κατά τις τελευταίες δεκαετίες, έχει επιφέρει σημαντικές αλλαγές στην καθημερινότητα των πολιτών. Παρατηρείται όλο και ευρύτερη χρήση προϊόντων τεχνολογίας πληροφορικής όπως τα smartphones και τα smart devices, καθώς και άυλων προϊόντων, όπως οι ηλεκτρονικές εφαρμογές, οι διαδικτυακές υπηρεσίες, τα web portals, κ.ά. Η χρήση των διαδικτυακών προϊόντων και υπηρεσιών συνοδεύεται από συγκεκριμένους όρους και προϋποθέσεις χρήσης σχετικά με τους κανονισμούς που ισχύουν και εφαρμόζονται όταν κάποιος κάνει χρήση του προϊόντος/υπηρεσίας. Καθώς όμως οι όροι και προϋποθέσεις αποτελούν μεγάλα και δυσνόητα κείμενα με χρήση νομικής ορολογίας, στις περισσότερες περιπτώσεις ο χρήστης συναινεί εν αγνοία του να παραχωρήσει τη διαχείριση των προσωπικών του δεδομένων σε τρίτους με άγνωστες και πολλές φορές ανεπιθύμητες επιπτώσεις.
Με γνώμονα την προστασία των χρηστών από την αλόγιστη και πολλές φορές αδικαιολόγητη διαχείριση των προσωπικών δεδομένων, που συνοδεύει τη χρήση όλων των διαδικτυακών προϊόντων/υπηρεσιών, προέκυψε η πρωτοβουλία CAPrice του Ινστιτούτου Πληροφορικής του Ιδρύματος Τεχνολογίας και Έρευνας (ΙΤΕ). Η πρωτοβουλία CAPrice αποσκοπεί στην ευαισθητοποίηση των πολιτών σχετικά με τις συνέπειες που μπορεί να έχουν οι ψηφιακές τεχνολογίες ως προς την προστασία της ιδιωτικής ζωής. Στη κοινότητα CAPrice, ανοιχτή προς όλους, συμμετέχουν ενεργοί πολίτες, χωρίς απαραίτητα εξειδικευμένες γνώσεις σε θέματα τεχνολογίας αλλά με διάθεση να αναζητήσουν και να εφαρμόσουν πρακτικές λύσεις σε ζητήματα ιδιωτικότητας.
Στο πλαίσιο της πρωτοβουλίας CAPrice υλοποιείται το ερευνητικό έργο CAP-A, με 3 βασικούς στόχους:
- Την ευαισθητοποίηση των πολιτών σε θέματα σχετικά με την προστασία των προσωπικών δεδομένων και τους κινδύνους που ελλοχεύουν κατά τη χρήση ψηφιακών εφαρμογών
- Την κινητοποίηση ομάδων, ειδικών, προγραμματιστών και παρόχων εφαρμογών που έχουν γνώση και ιδιαίτερη ευαισθησία σε θέματα σχετικά με data privacy προκειμένου να συνεισφέρουν εθελοντικά στο έργο CAP-A σε μια προσπάθεια δημιουργίας μιας αγοράς φιλικής ως προς την ψηφιακή ιδιωτικότητα
- Τη δημιουργία κατάλληλων εργαλείων για την οπτικοποιημένη μέθοδο αξιολόγησης mobile εφαρμογών, ώστε ο χρήστης μιας mobile εφαρμογής, να έχει άμεση γνώση σχετικά με τη «φιλικότητα» της εφαρμογής ως προς τη προστασία των προσωπικών δεδομένων
Aπώτερος σκοπός του έργου CAP-A είναι η δημιουργία ενός «κινήματος» ευαισθητοποίησης των πολιτών σε θέματα προστασίας προσωπικών δεδομένων, που θα αποτελέσει ένα εν δυνάμει μέσο πίεσης, είτε σε ηθικό είτε ακόμη και σε νομικό επίπεδο, προς τους προγραμματιστές ανάπτυξης mobile εφαρμογών, ώστε να είναι πιο ευαισθητοποιημένοι σε θέματα που σχετίζονται με την διαχείριση των προσωπικών δεδομένων των εφαρμογών που αναπτύσσουν. Για την επίτευξη των στόχων αυτών, στo πλαίσιο του έργου CAP–A έχουν αναπτυχθεί και είναι πλέον διαθέσιμα στο ευρύ κοινό, τα παρακάτω εργαλεία:
- CAP-A Portal: Αποτελεί την κύρια πύλη διάδρασης με τους ενδιαφερόμενους χρήστες. Μέσω του portal οι πολίτες έχουν πρόσβαση σε εργαλεία αξιολόγησης των όρων χρήσης mobile εφαρμογών, σε οπτικοποιημένο υλικό ανάλυσης των συλλογικών πληροφοριών, σε στατιστικές αναλύσεις καθώς και επιβραβεύσεις της συμμετοχής του σε συγκεκριμένες crowdsourcing ενέργειες. Το εργαλείο είναι διαθέσιμο στη διεύθυνση: https://www.cap-a.eu/portal
- CAP-A Privacy Policy Document Annotator: εργαλείο που δίνει στον χρήστη τη δυνατότητα να επισημαίνει και να σχολιάζει συγκεκριμένα σημεία από τους όρους χρήσης. Οι παρεχόμενες επισημάνσεις αξιολογούνται από την κοινότητα μέσω ψηφοφορίας, με στόχο να αποφευχθούν εσκεμμένα ή αθέλητα λάθη. Τα αποτελέσματα αποτυπώνονται με γραφιστικό τρόπο μέσω εικονιδίων. To εργαλείο αυτό είναι ενσωματωμένο στο CAP-A Portal.
- CAP-A Privacy Dashboard: Εργαλείο προβολής γραφιστικών απεικονίσεων και στατιστικών που αφορούν τους χρήστες του CAP-A αλλά και τις εφαρμογές android. Παρέχει τη δυνατότητα εξαγωγής νορμών ιδιωτικότητας (privacy norms) με βάση τις προσδοκίες και τις προτιμήσεις των χρηστών πάνω σε συγκεκριμένες εφαρμογές. To εργαλείο αυτό είναι ενσωματωμένο μέσα στο CAP-A Portal.
- CAP-A Mobile App: Εφαρμογή για κινητές συσκευές με τις κύριες λειτουργίες του CAP-A portal. Αφού εγκατασταθεί στην κινητή συσκευή, ο χρήστης μπορεί να ελέγξει όλες τις εφαρμογές που είναι εγκατεστημένες στη συσκευή του και να δει τις βαθμολογίες τους με βάση τα αποτελέσματα ιδιωτικότητας και τις μετρήσεις της κοινότητας του CAP-A. Η εφαρμογή είναι διαθέσιμη στο Google play με την ονομασία CAP-A. Εναλλακτικά θα τη βρείτε στον σύνδεσμο: https://play.google.com/store/apps/details?id=com.in2.cap_a
Το έργο CAP-A υλοποιείται από το Εργαστήριο Πληροφοριακών Συστημάτων (ISL) του Ινστιτούτου Πληροφορικής του ΙΤΕ και την εταιρεία IN2, ενώ υποστηρίζεται ενεργά από την κοινότητα CAPrice και από το Δίκτυο ΠΡΑΞΗ/ΙΤΕ. Εξωτερικοί συνεργάτες είναι το Ελληνικό Κέντρο Ασφαλούς Διαδικτύου μέσω της ιστοσελίδας του saferinternet4kids.gr, η μη-κερδοσκοπική οργάνωση HomoDigitalis η εταιρεία Bora και η ανοιχτή κοινότητα προγραμματιστών DevStaff.
Το έργο CAP-A χρηματοδοτείται από το NGI-Trust και την Ευρωπαϊκή Επιτροπή.
Επισκεφθείτε την ιστοσελίδα του έργου CAP–A: https://www.cap-a.eu
