Για δεύτερη φορά το τελευταίο διάστημα ο ελληνικός λαός μαθαίνει μέσω τρίτων για πρωτοβουλίες διαλόγου με την Τουρκία στις οποίες συμμετέχει η Ελλάδα, αναφέρει σε σχόλιό του ο ΣΥΡΙΖΑ
Σύγχυση έχει προκληθεί τις τελευταίες ώρες σχετικά με τις εξελίξεις στα ελληνοτουρκικά, προκαλώντας προβληματισμό και ερωτήματα για το παρασκήνιο και τη διαχείριση της κρίσης που βρίσκεται σε μια πολύ κρίσιμη φάση. Επίσημα το ΝΑΤΟ ανακοίνωσε πως Ελλάδα και Τουρκία και συμφώνησαν στην έναρξη του διαλόγου. Κυβερνητικές πηγές διέψευσαν την ανακοίνωση, ενώ επίσημα το Τουρκικό Υπουργείο Εξωτερικών επιβεβαίωσε την πρωτοβουλία του επικεφαλής του ΝΑΤΟ, τονίζοντας πως η ίδια είναι πρόθυμη να ξεκινήσει έναν διάλογο, αλλά χωρίς περιοριστικούς όρους στην ατζέντα.
Ο γενικός γραμματέας του ΝΑΤΟ, Γενς Στόλτενμπεργκ, με επίσημη ανάρτησή του στο Twitter ανακοίνωσε πως η ελληνική κυβέρνηση και η τουρκική προεδρία συμφώνησαν να προχωρήσουν άμεσα σε διάλογο σε τεχνικό επίπεδο για να φτιάξουν ένα «μηχανισμό αποφυγής συγκρούσεων».
Σε δήλωσή του που έχει δημοσιευθεί και στη σελίδα της Συμμαχίας, ο Στόλτενμπεργκ αναφέρει: «Μετά από τις συζητήσεις μου με Έλληνες και Τούρκους ηγέτες, οι δύο σύμμαχοι συμφώνησαν να ξεκινήσουν τεχνικές συνομιλίες στο ΝΑΤΟ για τη δημιουργία μηχανισμών αποφυγής συγκρούσεων και ατυχημάτων στην Ανατολική Μεσόγειο. Η Ελλάδα και η Τουρκία είναι πολύτιμοι Σύμμαχοι και το ΝΑΤΟ αποτελεί ένα σημαντικό πεδίο για διαβουλεύσεις για όλα τα θέματα που επηρεάζουν την κοινή μας ασφάλεια. Παραμένω σε στενή επαφή με όλους τους ενδιαφερόμενους Συμμάχους για να βρω μια λύση στις εντάσεις στο πνεύμα της αλληλεγγύης του ΝΑΤΟ».
Ωστόσο, λίγη ώρα αργότερα, πηγές από την ελληνική κυβέρνηση διέψευσαν τον γενικό γραμματέα του ΝΑΤΟ υποστηρίζοντας πως δεν υπάρχει τέτοια συμφωνία, κάνοντας λόγο για ανυπόστατες «πληροφορίες», αν και πρόκειται για επίσημη ανάρτηση του Στόλτενμπεργκ. «Οι πληροφορίες που είδαν το φως της δημοσιότητας σχετικά με φερόμενες τεχνικές συνομιλίες στο ΝΑΤΟ δεν ανταποκρίνονται στην πραγματικότητα», ανέφεραν χαρακτηριστικά διπλωματικές πηγές, σημειώνοντας ωστόσο πως η Αθήνα δεν είναι αρνητική στην έναρξη διαλόγου με την τουρκική πλευρά. Σε κάθε περίπτωση, προσθέτουν οι ίδιες πηγές, έχουμε συγκρατήσει την πρόθεση του γενικού γραμματέα του ΝΑΤΟ Γενς Στόλτενμπεργκ να εργαστεί για να θεσπίσει μηχανισμούς αποκλιμάκωσης στο πλαίσιο του ΝΑΤΟ, «πλην όμως, αποκλιμάκωση συνιστά μόνον η άμεση απομάκρυνση όλων των τουρκικών πλοίων από την ελληνική υφαλοκρηπίδα».
Από την πλευρά του το τουρκικό Υπουργείο Εξωτερικών, με επίσημη ανακοίνωση και σχολιάζοντας τις ανακοινώσεις του Γενς Στόλτενμπεργκ, επιβεβαίωσε την πρωτοβουλία του Γ.Γ. του ΝΑΤΟ και υπογράμμισε πως «είμαστε έτοιμοι για διάλογο, αλλά χωρίς όρους», εννοώντας πως στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων επιθυμεί να τεθεί ολόκληρη η τουρκική ατζέντα. Επιβεβαιώνοντας την πρωτοβουλία του Στόλτενμπεργκ, η Τουρκία αναφέρει πως «oι εν λόγω συνομιλίες στοχεύουν στην εκτόνωση και δεν σχετίζονται με την επίλυση των διμερών θεμάτων μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας αλλά με τις διευθετήσεις που τέθηκαν σε διμερές επίπεδο από τις στρατιωτικές αρχές των δύο χωρών» και καλεί την Ελλάδα να υποστηρίξει την εν λόγω πρωτοβουλία, τονίζοντας ότι η ίδια θέλει να ξεκινήσει ο διάλογος ανάμεσα στις δύο χώρες, ώστε να βρεθεί μία μόνιμη λύση για όλα τα ζητήματα με βάσει το Διεθνές Δίκαιο.
Το Παρασκήνιο
Πληροφορίες που ρίχνουν φως στο παρασκήνιο των διαβουλεύσεων, αναφέρουν πως ο Γενικός Γραμματέας του ΝΑΤΟ παρέδωσε επίσημο έγγραφο στους αντιπροσώπους των δύο πλευρών, στο οποίο προτείνονται διάφοροι τρόποι αποκλιμάκωσης τη έντασης και τους ζητήθηκε να καταθέσουν τα δικά τους σχόλια επί αυτών, εντός μιας εβδομάδας. Πρόκειται για μια σειρά προτάσεων τις οποίες παρέλαβαν η Αθήνα και η Άγκυρα. Το γεγονός πως η ελληνική αντιπροσωπεία δεν απέρριψε την πρωτοβουλία του Στόλτενμπεργκ, ήταν το έναυσμα για να ανακοινώσει ο Γενικός Γραμματέας την έναρξη του διαλόγου με «τεχνικές συνομιλίες», ωστόσο αιφνιδιασμένη από την επίσημη ανακοίνωση, η ελληνική κυβέρνηση, που φέρεται να διαφωνεί με κάποιες εξ αυτών, αιφνιδιάστηκε και έσπευσε μέσω πηγών να διαψεύσει την ανακοίνωση του επικεφαλής του ΝΑΤΟ. «Η μονομερής εγχείριση εγγράφου με την παράκληση για σχόλια εντός μίας εβδομάδας σε καμία περίπτωση δε συνιστά έναρξη διαλόγου», σχολίασαν ελληνικές διπλωματικές πηγές, επιβεβαιώνοντας την ύπαρξη του εν λόγω εγγράφου. Αίσθηση πάντως προκαλεί το γεγονός πως μέχρι αργά το βράδυ δεν είχε υπάρξει κάποια επίσημη τοποθέτηση από το ελληνικό υπουργείο Εξωτερικών, αλλά μόνο σχόλια από «πηγές».
Πιέσεις για έναρξη του διαλόγου
Σε κάθε περίπτωση η κινητοποίηση από συγκεκριμένες πλευρές εντός, αλλά και εκτός, του ΝΑΤΟ για έναρξη του διαλόγου είναι δεδομένη. Σημειώνεται πως το πρωί της Πέμπτης, ο πρόεδρος της Τουρκίας Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν είχε προχωρήσει στην τελευταία του κίνηση, καθώς μετά τις απειλές, τις παραβιάσεις και την κλιμάκωση της έντασης με στοχο το γκριζάρισμα της περιοχής του Καστελόριζου, ανατολικά από τον 28ο Μεσημβρινό, κάλεσε την ελληνική κυβέρνηση σε έναν διάλογο για μια «πολιτική λύση win – win».
Υπενθυμίζεται πως η Τουρκία έχει εκδώσει NAVTEX για συνέχιση των ερευνών του τουρκικού πλοίου Oruc Reis τουλάχιστον μέχρι τις 12 Σεπτεμβρίου, εντός της ελληνικής υφαλοκρηπίδας, και συγκεκριμένα στην περιοχή που έμεινε εκτός από τη συμφωνία Ελλάδας – Αιγύπτου για τον καθορισμό των ΑΟΖ των δυο χωρών. H Τουρκία επικαλέστηκε την εν λόγω συμφωνία και με επιστολή της στον ΟΗΕ, θέλοντας να υποστηρίξει τις διεκδικήσεις της. «Αφού η Ελλάδα συμφώνησε με την Αίγυπτο πως η Κρήτη έχει μειωμένη επήρεια, γιατί να μη συμβαίνει το ίδιο και για το Καστελόριζο», τόνιζε ο εκπρόσωπος της Άγκυρας στη σχετική επιστολή του.
Επίσης υπήρξαν πληροφορίες και για τηλεφωνική επικοινωνία με την Μέρκελ, το απόγευμα της Πέμπτης, στην οποία ο Τούρκος πρόεδρος διεμήνυσε πως είναι αδιανόητο το γεγονός πως ορισμένες χώρες υποστηρίζουν την Ελλάδα, που, όπως είπε εμφανίζει «εγωιστική και άδικη συμπεριφορά».
Σημειώνετα πως παρά τις αναφορές από την Κομισιόν για πιθανές κυρώσεις κατά της Άγκυρας αν συνεχίσει την ίδια στάση, η θέση του Βερολίνου, που στην παρούσα φάση έχει αναλάβει ρόλο διαμεσολαβητή, είναι πως οι δύο πλευρές, Ελλάδα και Τουρκία, θα πρέπει να καθίσουν στο τραπέζι της διαπραγμάτευσης για έναν διπλωματικό διάλογο με στόχο την επίλυση των διαφορών τους. Με αυτή τη θέση συμφώνησε και ανώτατος εκπρόσωπος της ΕΕ για θέματα Εξωτερικής Πολιτικής, Ζοζέπ Μπορέλ, ο οποίος στην τελευταία άτυπη σύνοδο των υπουργών Εξωτερικών της ΕΕ, τόνισε πως «θέλουμε να δώσουμε μια σοβαρή ευκαιρία στον διάλογο».
Αντίστοιχο ήταν και το μήνυμα από τις ΗΠΑ, με τον αμερικανό υπουργό Εξωτερικών Μάικ Πομπέο να καλεί την Ελλάδα και την Τουρκία να «μειώσουν τις εντάσεις» για να σταματήσει η κλιμάκωση στην ανατολική Μεσόγειο και «να αρχίσουν διπλωματικές συνομιλίες στο θέμα των διενέξεων που υπάρχουν στην ανατολική Μεσόγειο». Στις εξελίξεις παρενέβη και η Ρωσία, η οποία επίσης ζητάει την έναρξη πολιτικού διαλόγου για την επίλυση των διαφορών. «Δεν επιδιώκουμε να επωφεληθούμε από μια διασυνοριακή διαφωνία. Η προσέγγιση αυτή ισχύει πλήρως για την ανατολική Μεσόγειο, μια ευαίσθητη και εκρηκτική περιοχή. Η Ρωσία τάσσεται υπέρ της επίλυσης όλων των διαφορών μόνο μέσω του πολιτικού διαλόγου» αναφέρει η εκπρόσωπος του Υπουργείου Εξωτερικών της Ρωσίας Μαρία Ζαχάροβα σε ανάρτησή της στο Twitter.
Η ανάρτηση του Γενς Στόλτενμπεργκ
ΣΥΡΙΖΑ: Η κυβέρνηση να ξεκαθαρίσει το μπάχαλο που ζημιώνει τη χώρα
Το «μπάχαλο», όπως αναφέρει, με τις εξελίξεις στα ελληνοτουρκικά στηλιτεύει σε ανακοίνωσή του ο ΣΥΡΙΖΑ, ζητώντας από την κυβέρνηση να δώσει άμεσα εξηγήσεις.
Υπενθυμίζεται πως ο γενικός γραμματέας του ΝΑΤΟ ανακοίνωσε το απόγευμα της Πέμπτης πως Ελλάδα και Τουρκία συμφώνησαν να αρχίσουν τεχνικές συνομιλίες για την αποκλιμάκωση της έντασης στην Ανατολική Μεσόγειο. Ωστόσο, λίγη ώρα αργότερα, κυβερνητικές πηγές διέψευσαν τις επίσημες ανακοινώσεις του ΝΑΤΟ, κάνοντας λόγο για «ανυπόστατες πληροφορίες». Αντίθετα η Τουρκία επιβεβαίωσε την πρωτοβουλία του Γενς Στόλτενμπεργκ και κάλεσε την Ελλάδα να καθίσει στο τραπέζι του διαλόγου, χωρίς προϋποθέσεις.
Σε ανακοίνωσή του ο ΣΥΡΙΖΑ σημειώνει πως για άλλη μια φορά ο ελληνικός λαός μαθαίνει μέσω τρίτων περί πρωτοβουλιών διαλόγου με την Τουρκία, υπογραμμίζοντας ότι η κυβέρνηση οφείλει να «ξεκαθαρίσει το μπάχαλο που παρακολουθούμε και ζημιώνει τα συμφέροντα της χώρας».
Αναλυτικά η ανακοίνωση του ΣΥΡΙΖΑ
«Για δεύτερη φορά το τελευταίο διάστημα ο ελληνικός λαός μαθαίνει μέσω τρίτων για πρωτοβουλίες διαλόγου με την Τουρκία στις οποίες συμμετέχει η Ελλάδα. Επιπλέον, παρακολουθεί τη χώρα να εκτίθεται διεθνώς, διαψεύδοντας με κυβερνητικές διαρροές τον ΓΓ του ΝΑΤΟ. Η Κυβέρνηση οφείλει πρώτα απ’ όλα να σοβαρευτεί και να ξεκαθαρίσει το μπάχαλο που παρακολουθούμε που ζημιώνει τα συμφέροντα της χώρας.
Δεύτερον, να διευκρινίσει εάν η μεσολάβηση του ΓΓ του ΝΑΤΟ εντάσσεται σε κάποια εθνική στρατηγική ή τουλάχιστον για ποιον λόγο και με ποιους όρους την αποδέχτηκε. Τη στιγμή που όλοι γνωρίζουμε την ανοχή που έχει επιδείξει το ΝΑΤΟ στην τουρκική επιθετικότητα και ενώ το τουρκικό ερευνητικό σκάφος OrucReis παραβιάζει συστηματικά τα κυριαρχικά μας δικαιώματα νότια του Καστελόριζου και της Ρόδου. Κυρίως, όμως, η κυβέρνηση οφείλει να μας εξηγήσει επιτέλους πώς μπορεί να διαμορφωθεί η εθνική συναίνεση που όψιμα επικαλείται, όταν η αντιπολίτευση ενημερώνεται εκ των υστέρων και από τρίτους».
Πέτσας: Δεν πρόκειται για συμφωνία
Ο κυβερνητικός εκπρόσωπος, μιλώντας στον ΣΚΑΪ έκανε λόγο για συζητήσεις σε τεχνικό επίπεδο επιχειρώντας να διευκρινίσει ότι δεν πρόκειται για συμφωνία, ενώ δεν παρέλειψε να ασκήσει κριτική στον Γενς Στόλτενμπεργκ, θέλοντας να τον… βάλει στη θέση του.
Σύμφωνα με τα όσα είπε ο Στέλος Πέτσας, ο γ.γ. του ΝΑΤΟ έχει καταθέσει προτάσεις για την αποφυγή ατυχήματος σε τεχνικό επίπεδο διευκρινίζοντας ότι «αυτό απέχει πολύ από το να χαρακτηριστεί ως συμφωνία για επανέναρξη διάλογου παραμένει το ζήτημα της έμπρακτης αποκλιμάκωσης από πλευράς Τουρκίας. Επρόκειτο για έγγραφο τεχνικού ενδιαφέροντος σε προγραμματισμένη Σύνοδο στην οποία βρισκόταν ο στρατιωτικός υπεύθυνος. Ένα έγγραφο τεχνικού ενδιαφέροντος, για το οποίο ζητήθηκε η αντίδραση και οι προτάσεις των πλευρών, δεν είναι κείμενο συναίνεσης για επανέναρξη συζητήσεων ή να έχουν συμφωνήσει Ελλάδα – Τουρκία για επανέναρξη διαλόγου…»
Άσκησε, ακόμη, κριτική στον Γ. Στόλτενμπεργκ δηλώνοντας ότι «ο καθένας που κατέχει δημόσιο αξίωμα πρέπει να κινείται με τη σοβαρότητα που επιβάλλει η θέση που κατέχει. Και ο ΓΓ. του ΝΑΤΟ κατέχει μια μεγάλη θέση», ενώ ξεκαθάρισε ότι αυτή τη στιγμή βρισκόμαστε πολύ μακριά από ενδεχόμενη τηλεφωνική επικοινωνία Μητσοτάκη-Ερντογάν.
Παράλληλα, ο κυβερνητικός εκπρόσωπος επανέλαβε ότι η αποχώρηση όλων των τουρκικών πλοίων από την περιοχή θα σημάνει την έμπρακτη αποκλιμάκωση από πλευράς Άγκυρας για να προσθέσει ότι η Ελλάδα επιθυμεί πάντα τον διάλογο με σεβασμό στους κανόνες καλής γειτονίας και το διεθνές δίκαιο.
Από την πλευρά του ο πρωθυπουργός, στη διάρκεια της συζήτηση που είχε στο Μαξίμου με τον Yang Jiechi, μέλος του Πολιτικού Γραφείου και Διευθυντή της Επιτροπής Εξωτερικών Υποθέσεων της Κεντρικής Επιτροπής του Κομμουνιστικού Κόμματος της Κίνας, τοποθετήθηκε για το ζήτημα του διαλόγου Αθήνας-Άγκυρας χωρίς να κάνει σαφή αναφορά στον γ.γ. του ΝΑΤΟ.
Ο Κυριάκος Μητσοτάκης επανέλαβε τη ρήση που είχε πει και στη βουλή «ας φύγουν λοιπόν οι απειλές, για να ξεκινήσουν οι επαφές» και επισήμανε ότι «η παράνομη δράση της Τουρκίας συνιστά διεθνή πρόκληση που απαιτεί διεθνή απάντηση και μόνη μας πυξίδα μπορεί να είναι το διεθνές δίκαιο».
Κατηγόρησε την Τουρκία για ρητορική η οποία διαστρέφει την ιστορία και αλλοιώνει τη γεωγραφία.
Τέλος, ανέφερε ότι ο υπουργός Εξωτερικών, Νίκος Δένδιας, θα παραδώσει, σήμερα, στον γγ του ΟΗΕ επιστολή του πρωθυπουργού όπου «εκμηριώνεται η έκνομη δραστηριότητα της Αγκυρας και τις απειλές που διαμορφώνονται στην ευρύτερη περιοχή».
«Σταματούν οι προκλήσεις, ξεκινούν οι συζητήσεις» λέει ο Κ. Μητσοτάκης
«Σταματούν οι προκλήσεις, ξεκινούν οι συζητήσεις» είπε με «έξι καθαρές λέξεις» ο Έλληνας πρωθυπουργός, στέλνοντας το σχετικό μήνυμα προς τον Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν (στον απόηχο των χθεσινών εξελίξεων με την παρέμβαση Στόλτενμπεργκ) παρουσιάζοντας την κατάσταση στην περιοχή της ανατολικής Μεσογείου στον Yang Jiechi, το μέλος του Πολιτικού Γραφείου και Διευθυντή της Επιτροπής Εξωτερικών Υποθέσεων της Κεντρικής Επιτροπής του Κομμουνιστικού Κόμματος της Κίνας τον οποίο υποδέχθηκε στο Μαξίμου το πρωί της Παρασκευής.
«Η χώρα μας και μπορεί και θέλει να συζητήσει τον καθορισμό των θαλασσίων ζωνών στο Αιγαίο με βάση το διεθνές δίκαιο χωρίς η ίδια να εκβιάζεται και χωρίς να παραβιάζεται η λογική. Ας φύγουν οι απειλές για να ξεκινήσουν οι επαφές» συμπλήρωσε ο κ. Μητσοτάκης.
Μετά τη χθεσινή του παρέμβαση, που ανέδειξε το διπλωματικό μπάχαλο στην ελληνική κυβέρνηση, σήμερα ο γ.γ. του ΝΑΤΟ αναδιατύπωσε ορισμένες από τις εκφράσεις του για τις επαφές Ελλάδας – Τουρκίας, λέγοντας πως «είναι τεχνικές συζητήσεις περισσότερο, παρά διαπραγματεύσεις στην υπάρχουσα διαφωνία», «δεν υπάρχει συμφωνία ακόμα, αλλά οι συζητήσεις έχουν ξεκινήσει».
«Τεχνικές συζητήσεις» σε στρατιωτικό επίπεδο στο ΝΑΤΟ διεξάγονται, αυτή τη στιγμή, μεταξύ Ελλάδος και Τουρκίας, επεσήμανε ο Γενικός Γραμματέας του ΝΑΤΟ σε συνέντευξη τύπου που παρέθεσε σήμερα στις Βρυξέλλες, ενώ πρόσθεσε πως δεν υπάρχει ακόμα κάποια συμφωνία μεταξύ των δύο πλευρών.
Στόχος των συζητήσεων είναι να δημιουργηθούν μηχανισμοί στρατιωτικής αποκλιμάκωσης και να μειωθούν οι κίνδυνοι συμβάντων και ατυχημάτων στην Ανατολική Μεσόγειο, σημείωσε ο κ. Στόλτενμπεργκ.
“Δεν έχει επιτευχθεί κάποια συμφωνία για αυτό το μηχανισμό, ακόμη”, επεσήμανε ο γενικός γραμματέας του ΝΑΤΟ, ενώ τόνισε πως πρόκειται για τεχνικές συζητήσεις, παρά για διαπραγματεύσεις.
“Είναι τεχνικές συζητήσεις περισσότερο, παρά διαπραγματεύσεις στην υπάρχουσα διαφωνία μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας. Συνεπώς, προορίζονται να συμπληρώσουν, όχι να αντικαταστήσουν τις προσπάθειες της Γερμανίας για πολιτική διαμεσολάβηση για αποκλιμάκωση”, σημείωσε.
“Όσο υπάρχουν τόσα πλοία στην Ανατολική Μεσόγειο, πιστεύουμε ότι υπάρχει ανάγκη για τεχνικές συζητήσεις για το πώς να αναπτύξουμε ενισχυμένους μηχανισμούς αποφυγής της σύγκρουσης. Δεν υπάρχει συμφωνία ακόμα, αλλά οι συζητήσεις έχουν ξεκινήσει”, υπογράμμισε.
