«Κάτι σάπιο υπάρχει στο βασίλειο της ανακύκλωσης»
Η μεγάλη πυρκαγιά σε εργοστάσιο ανακύκλωσης στη Μεταμόρφωση, ήταν η πολλοστή που ξεσπά τους τελευταίους μήνες σε αντίστοιχες εγκαταστάσεις που μαρτυρά ότι «κάτι σάπιο υπάρχει στο βασίλειο της ανακύκλωσης». Δέκα -τουλάχιστον- πυρκαγιές καταγράφονται τον τελευταίο χρόνο μέχρι τη φωτιά στη Μεταμόρφωση, που προκάλεσε μεγάλη κινητοποίηση των αρχών.
Αναλυτικά:
- Στις 6 Ιουλίου 2019, στις 4.30 το πρωί, ξέσπασε πυρκαγιά στο εργοστάσιο ανακύκλωσης στο Λασίθι της Κρήτης.
- Στις 30 Αυγούστου 2019, τη νύχτα, ξέσπασε μεγάλη φωτιά σε αποθήκη ανακύκλωσης υλικών στην Πρέβεζα.
- Στις 14 Οκτωβρίου 2019, τα ξημερώματα, ξεσπά πυρκαγιά σε εργοστάσιο ανακύκλωσης μετάλλων στη Θεσσαλονίκη και συγκεκριμένα στην παλιά Εθνική Οδό Θεσσαλονίκης-Κιλκίς.
- Στις 17 Δεκεμβρίου 2019 ξεσπά φωτιά, λίγο μετά τα μεσάνυχτα, σε εργοστάσιο ανακύκλωσης μπαταριών στη ΒΙΠΕ Πατρών.
- Στις 14 Ιανουαρίου 2020, στις 4 τα ξημερώματα ξεσπά πυρκαγιά σε εργοστάσιο ανακύκλωσης, στο 128ο χιλιόμετρο της εθνικής οδού Κορίνθου – Πατρών, στην περιοχή Μπολάτι Κορινθίας.
- Στις 17 Μαρτίου 2020, στις 2 τα ξημερώματα, ξέσπασε φωτιά από άγνωστη αιτία σε μονάδα ανακύκλωσης που βρίσκεται στο δρόμο Λάρισας-Καρδίτσας.
- Στις 8 Απριλίου 2020, το βράδυ, ξεσπά πυρκαγιά σε μονάδα ανακύκλωσης μετάλλων στην οδό Ιωνίας 105 στο Μενίδι, φωτιά που ξεκίνησε από το ημιυπόγεια της διώροφης επιχείρησης.
- Στις 11 Μαϊου 2020, το απόγευμα, φωτιά καταστρέφει πλαστικά και ελαστικά αυτοκινήτων σε εργοστάσιο ανακύκλωσης στην Αυλίδα του Δήμου Χαλκίδας.
- Στις 14 Μαϊου 2020, πυρκαγιά ξεσπά το απόγευμα, σε εργοστάσιο ανακύκλωσης πλαστικών και χαρτικών ειδών, στην περιοχή της Νέας Ζωής Ασπροπύργου. Ο Ασπρόπυργος είναι από τις πλέον επιβαρυμένες περιοχές καθώς το 2015 είχε ξεσπάσει η μεγάλη πυρκαγιά που διέσπειρε τοξικό νέφος επί μέρες , όπως επίσης το 2018 και το 2019.
- Στις 19 Μαΐου 2020, πυρκαγιά ξεσπά τα ξημερώματα στις 5.30 σε εργοστάσιο ανακύκλωσης που βρίσκεται στη Μάνδρα Αττικής.
Τα αίτια της πρόσφατης πυρκαγιάς όπως και όλων των καταστροφών ερευνώνται από την Πυροσβεστική. Όμως η ύπαρξη τόσων πολλών καταστροφών σε πολύ μικρό χρονικό διάστημα δημιουργεί προβληματισμό. Παράλληλα, παρατηρείται ένα «μοτίβο», καθώς σχεδόν όλες ξεκινούν τις νυχτερινές ώρες, όταν δηλαδή ο καπνός δεν είναι ορατός, σημειώνουν όσοι βρίσκουν υπερβολική τη σύμπτωση.
Η λειτουργία των μονάδων ανακύκλωσης, σύμφωνα με την περιβαλλοντική νομοθεσία δεν δημιουργεί μεγάλες αδειοδοτικές απαιτήσεις αλλά οι επιχειρήσεις θεωρούνται μέσης όχλησης και αρκούνται στη συμμόρφωση με τις «Πρότυπες Περιβαλλοντικές Δεσμεύσεις». Είναι όμως αμφίβολο κατά πόσο ελέγχονται στη συνέχεια.
Εξάλλου, οι συνθήκες αποθήκευσης και πυρασφάλειας είναι ιδιαίτερα αμφιλεγόμενες. Οι πυρκαγιές αποδεικνύουν πλημμελή τήρηση μέτρων ασφαλείας, επικίνδυνη αποθήκευση οικιακών αποβλήτων δίπλα σε βιομηχανικά ή άλλα ανακυκλώσιμα υλικά.
Χ. Καφαντάρη: Έλεγχοι, μετρήσεις και καύση… από την πίσω πόρτα
Τρία είναι τα ερωτηματικά που υπάρχουν και αναδεικνύονται από τις πρόσφατες πυρκαγιές, σύμφωνα με την Αν. Τομεάρχη Περιβάλλοντος του ΣΥΡΙΖΑ, βουλευτή Χαρά Καφαντάρη. Μιλώντας στο tvxs.gr, επισημαίνει την κρισιμότητα που έχουν οι αποτελεσματικοί έλεγχοι για την τήρηση των προδιαγραφών και των μέτρων πυρασφάλειας στις εγκαταστάσεις ανακύκλωσης. Προσθέτει ότι η βιώσιμη αντίληψη είναι ο περιορισμός της χρήσης πλαστικών και οι πολιτικές κυκλικής οικονομίας.
Συνολικά, όμως το θέμα της διαχείρισης των στερεών αποβλήτων, οδηγεί σε σοβαρά ερωτηματικά καθώς είναι σε εξέλιξη η διαβούλευση για το νέο Εθνικό Σχέδιο Διαχείρισης, που προωθεί το Υπουργείο Περιβάλλοντος και είναι στη φάση της διαβούλευσης. Όπως σημειώνει η κ. Καφαντάρη, η κυβέρνηση επιχειρεί «από την πίσω πόρτα» να ενισχύει τη διαδικασία της καύσης, πίσω από την οποία βρίσκονται ισχυρά οικονομικά συμφέροντα. «Η κυβέρνηση επαναφέρει από το παρελθόν παλιά σχέδια διαχείρισης απορριμμάτων. Πολιτικές μακριά από την ορθολογική διαχείριση και τις ευρωπαϊκές οδηγίες και συστάσεις».
Παράλληλα, μεγάλος είναι ο προβληματισμός για τους σταθμούς μέτρησης της ατμοσφαιρικής ρύπανσης καθώς όπως αναφέρει, είναι επιτακτική ανάγκη, η πύκνωση των σταθμών που καταγράφουν τη συγκέντρωση μικροσωματιδίων, ώστε να υπάρχει μια επαρκής επιστημονική μέτρηση των επιπτώσεων. «Ζητούμενο είναι πάντα η έγκαιρη ενημέρωση των πολιτών και η ορθολογική χρήση του 112 καθώς η δημόσια υγεία είναι βασικό καθήκον της πολιτείας», καταλήγει ενώ έχει καταθέσει και σχετική κοινοβουλευτική ερώτηση ήδη από τον Απρίλιο.
Οικονομικό αδιέξοδο για την ανακύκλωση
Τέλος, ο κλάδος της ανακύκλωσης, διάγει δύσκολη περίοδο, καθώς παρατηρείται μεγάλη πτώση των τιμών. Μετά το «κλείσιμο» της αγοράς της Κίνας αλλά και τη διεθνή πτώση της τιμής του πετρελαίου που μειώνει το ενδιαφέρον για ανακυκλωμένο πλαστικό, η κερδοφορία έχει συμπιεστεί ενώ αρκετές μονάδες οδηγούνται σε αδιέξοδο. Γενικότερα, όμως, η αγορά της ανακύκλωσης και της διαχείρισης των στερεών αποβλήτων στην Ελλάδα είναι ιδιαίτερα προβληματική.
Θοδωρής Καραγιαννίδης, tvxs.gr
