«Αντί να προστατεύσουν τους πλέον ευάλωτους ανθρώπους κατά τη διάρκεια της παγκόσμιας αυτής κρίσης, οι ελληνικές αρχές τούς έχουν βάλει στο στόχαστρο καταστρατηγώντας πλήρως το δικαίωμά τους να αιτηθούν άσυλο και χωρίς καμία μέριμνα για την υγεία τους»
Νέες καταγγελίες για επαναπροωθήσεις και συλλογικές απελάσεις αιτούντων άσυλο αυτή τη φορά έρχονται στο φως από τη Human Rights Watch. Η οργάνωση αξιολογώντας 13 περιπτώσεις, καταγγέλλει επίσης καταχρηστικές πρακτικές από αξιωματικούς των ελληνικών υπηρεσιών επιβολής του νόμου αλλά και από άγνωστης ταυτότητας «μασκοφόρους άνδρες τους τελευταίους μήνες».
Η Human Rights Watch, αφήνει σοβαρές αιχμές και για την τήρηση των μέτρων λόγω covid 19, «oι ελληνικές αρχές δεν πτοήθηκαν από τα μέτρα περιορισμού της κυκλοφορίας που εφαρμόστηκαν σε εθνικό επίπεδο και επιδόθηκαν σε ένα νέο κύμα μαζικών απελάσεων».
«Αντί να προστατεύσουν τους πλέον ευάλωτους ανθρώπους κατά τη διάρκεια της παγκόσμιας αυτής κρίσης, οι ελληνικές αρχές τούς έχουν βάλει στο στόχαστρο καταστρατηγώντας πλήρως το δικαίωμά τους να αιτηθούν άσυλο και χωρίς καμία μέριμνα για την υγεία τους», σχολιάζει με έμφαση η οργάνωση.
Ολόκληρη η έκθεση της HRW
Αξιωματικοί των ελληνικών υπηρεσιών επιβολής του νόμου έχουν επιστρέψει με συνοπτικές διαδικασίες αιτούντες άσυλο και μετανάστες στα θαλάσσια και χερσαία σύνορα με την Τουρκία κατά τη διάρκεια των μέτρων περιορισμού της κυκλοφορίας λόγω του Covid-19, ανακοίνωσε σήμερα η Human Rights Watch. Οι αξιωματικοί σε ορισμένες περιπτώσεις χρησιμοποίησαν βία κατά των αιτούντων άσυλο, συμπεριλαμβανομένων ορισμένων που βρίσκονταν βαθιά στην ενδοχώρα, και συχνά κατείσχαν και κατέστρεψαν τα υπάρχοντα των μεταναστών.
Κατά την αξιολόγηση 9 περιπτώσεων, η Human Rights Watch δεν εντόπισε στοιχεία που να αποδεικνύουν ότι οι αρχές έλαβαν οποιεσδήποτε προφυλάξεις ώστε να αποτρέψουν τον κίνδυνο μετάδοσης του Covid-19 στους μετανάστες ή μεταξύ των μεταναστών ενώ αυτοί τελούσαν υπό κράτηση. Αυτά τα ευρήματα προστίθενται στον αυξανόμενο αριθμό καταχρηστικών πρακτικών που διαπίστωσαν μη κυβερνητικές οργανώσεις και ΜΜΕ, οι οποίες αφορούν εκατοντάδες άτομα που συνελήφθησαν και επαναπροωθήθηκαν από την Ελλάδα στην Τουρκία από αξιωματικούς των ελληνικών υπηρεσιών επιβολής του νόμου ή άγνωστης ταυτότητας μασκοφόρους άνδρες τους τελευταίους μήνες. Οι επαναπροωθήσεις παραβιάζουν κανόνες ανθρώπινων δικαιωμάτων, συμπεριλαμβανομένων εκείνων κατά των μαζικών απελάσων βάσει της Ευρωπαϊκής Σύμβασης για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου.
«Οι ελληνικές αρχές δεν πτοήθηκαν από τα μέτρα περιορισμού της κυκλοφορίας που εφαρμόστηκαν σε εθνικό επίπεδο και επιδόθηκαν σε ένα νέο κύμα μαζικών απελάσεων», είπε η Εύα Κοσσέ, ερευνήτρια της Human Rights Watch υπεύθυνη για την Ελλάδα. «Αντί να προστατεύσουν τους πλέον ευάλωτους ανθρώπους κατά τη διάρκεια της παγκόσμιας αυτής κρίσης, οι ελληνικές αρχές τούς έχουν βάλει στο στόχαστρο καταστρατηγώντας πλήρως το δικαίωμά τους να αιτηθούν άσυλο και χωρίς καμία μέριμνα για την υγεία τους».
Η Human Rights Watch πήρε συνέντευξη από 13 θύματα και μάρτυρες που περιέγραψαν περιστατικά, στα οποία η Ελληνική Αστυνομία, η Ελληνική Ακτοφυλακή και άνδρες αγνώστου ταυτότητας ντυμένοι στα μαύρα ή με ένδυμα παραλλαγής, που φαίνεται να συνεργάζονται στενά με τις ένστολες αρχές, επαναπροώθησαν βίαια τους μετανάστες στην Τουρκία τον Μάρτιο και τον Απρίλιο 2020.
Έξι από τα άτομα που παραχώρησαν συνέντευξη είπαν ότι αξιωματικοί της Ελληνικής Αστυνομίας συνέλεξαν άτομα με σκοπό τα την απέλαση από τον καταυλισμό στα Διαβατά για αιτούντες άσυλο (Θεσσαλονίκη), σε απόσταση 400 χιλιομέτρων από τα χερσαία σύνορα με την Τουρκία. Αυτή είναι η πρώτη φορά που η Human Rights Watch έχει καταγράψει μαζικές απελάσεις αιτούντων άσυλο από την βαθιά ενδοχώρα, μέσω του Έβρου.
Έξι αιτούντες άσυλο από τη Συρία, την Παλαιστίνη και το Ιράν, συμπεριλαμβανομένου ενός 15-χρονου ασυνόδευτου κοριτσιού από τη Συρία, περιέγραψαν τρία περιστατικά τον Μάρτιο και τον Απρίλιο, όπου το προσωπικό της Ελληνικής Ακτοφυλακής, η Ελληνική Αστυνομία και ένοπλοι μασκοφόροι με σκουρόχρωμα ρούχα συντόνισαν και πραγματοποίησαν επαναπροωθήσεις με συνοπτικές διαδικασίες στην Τουρκία από τη Ρόδο, τη Σάμο και τη Σύμη.
Όλοι τους είπαν ότι τους συνέλλεξαν στα νησιά λίγο μετά την άφιξή τους, τους τοποθέτησαν σε μεγαλύτερα σκάφη της Ελληνικής Ακτοφυλακής και, όταν έφθασαν στα θαλάσσια σύνορα, τους ανάγκασαν να επιβιβαστούν σε μικρές φουσκωτές σωστικές λέμβους, χωρίς κινητήρα, και τους άφησαν να πλέουν σε αυτά τα ακυβέρνητα σκάφη κοντά στα τουρκικά χωρικά ύδατα.
Άλλος ένας αιτών άσυλο περιέγραψε ένα τέταρτο περιστατικό, όπου η Ελληνική Ακτοφυλακή και άνδρες αγνώστου ταυτότητας με περιβολή σκούρου χρώματος και κουκούλα κατέφυγαν σε επικίνδυνους ελιγμούς για να αναγκάσουν μία βάρκα γεμάτη μετανάστες να επιστρέψει στην Τουρκία.
Στις 10 Ιουνίου ο Διεθνής Οργανισμός Μετανάστευσης (ΔΟΜ) ανακοίνωσε ότι είχε λάβει καταγγελίες για την αυθαίρετη σύλληψη μεταναστών στην Ελλάδα και την επαναπροώθησή τους στην Τουρκία και ζήτησε από την Ελλάδα να τις διερευνήσει. Στις 12 Ιουνίου η Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες (UNHCR) παρότρυνε την Ελλάδα να διερευνήσει πολλαπλές καταγγελίες για επαναπροωθήσεις από τις ελληνικές αρχές στα θαλάσσια και χερσαία σύνορά της, πιθανώς επιστρέφοντας μετανάστες και αιτούντες άσυλο στην Τουρκία, αφού έφθασαν σε ελληνικό έδαφος ή σε ελληνικά χωρικά ύδατα.
Λόγω της πανδημίας Covid-19, η ελληνική κυβέρνηση επέβαλε περιορισμούς στις μετακινήσεις σε ολόκληρη την χώρα από τις 13 Μαρτίου έως τις αρχές Μαΐου. Μετανάστες και αιτούντες άσυλο περιορίστηκαν κλειδωμένοι σε ορισμένους καταυλισμούς, κυρίως στα ελληνικά νησιά, όπου συνεχίζονται οι περιορισμοί στην ελευθερία μετακινήσεων μέχρι και σήμερα.
Η Human Rights Watch έστειλε επιστολές στην Ελληνική Αστυνομία και στην Ελληνική Ακτοφυλακή στις 29 Ιουνίου, παρουσιάζοντας στις αρχές μία σύνοψη ευρημάτων, αλλά δεν έλαβε απάντηση. Η Ελληνική Ακτοφυλακή υπέδειξε ότι θα απαντήσει αλλά κατά τον χρόνο της παρούσας δημοσίευσης δεν είχαμε λάβει κάποια απάντηση.
Οι ελληνικές δικαστικές αρχές οφείλουν να πραγματοποιήσουν ενδελεχή και αμερόληπτη έρευνα των ισχυρισμών σύμφωνα με τους οποίους το προσωπικό της Ελληνικής Ακτοφυλακής και της Ελληνικής Αστυνομίας συμμετέχει σε πράξεις που θέτουν σε κίνδυνο τη ζωή και την ασφάλεια των μεταναστών και των αιτούντων άσυλο, είπε η Human Rights Watch. Οποιοσδήποτε αξιωματικός συμμετέχει σε παράνομες πράξεις, καθώς και οι διοικητές τους, οφείλουν να υπόκεινται σε πειθαρχικές κυρώσεις και, κατά περίπτωση, σε ποινική δίωξη.
Η Βουλή των Ελλήνων πρέπει επειγόντως να διενεργήσει έρευνα για όλους τους ισχυρισμούς περί συλλογικών απελάσεων, συμπεριλαμβανομένων των επαναπροωθήσεων, και περί βίας στα σύνορα και να αποφανθεί εάν συνιστούν μία de facto πολιτική της κυβέρνησης.
Ο Συνήγορος του Πολίτη, ανεξάρτητη εθνική αρχή, οφείλει να εξετάσει το ζήτημα των συνοπτικών και μαζικών απελάσεων και να εκδώσει έκθεση με συστάσεις προς τις ελληνικές αρχές, είπε η Human Rights Watch,
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, που παρέχει οικονομική στήριξη στην ελληνική κυβέρνηση για τον έλεγχο της μετανάστευσης, συμπεριλαμβανομένων της περιοχής του Έβρου και του Αιγαίου, οφείλει να παροτρύνει την Ελλάδα να βάλει ένα τέλος στις επαναπροωθήσεις με συνοπτικές διαδικασίες και στις μαζικές απελάσεις αιτούντων άσυλο στην Τουρκία, να πιέσει τις αρχές ώστε να διερευνήσουν τις καταγγελίες περί βίας και να εξασφαλίσει ότι κανένα κονδύλι χρηματοδότησής της δεν συμβάλει σε παραβιάσεις των θεμελιωδών δικαιωμάτων και νομοθεσιών της ΕΕ. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή οφείλει επίσης να κινήσει νοιμκές διαδικασίες κατά της Ελλάδας για την παραβίαση της ενωσιακής νομοθεσίας που απαγορεύει τις μαζικές απελάσεις.
Στις 6 Ιουλίου, κατά τη διάρκεια συζήτησης στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο για τα θεμελιώδη δικαιώματα στα ελληνικά σύνορα, η Ευρωπαία Επίτροπος Εσωτερικών Υποθέσεων, Ylva Johansson, είπε ότι τα περιστατικά πρέπει να διερευνώνται και ανέφερε ότι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή μπορεί να εξετάσει ένα νέο σύστημα παρακολούθησης και εξακρίβωσης των καταγγελιών επαναπροωθήσεων εν μέσω αυξανόμενων ισχυρισμών καταχρηστικών πρακτικών στα εξωτερικά σύνορα της ΕΕ. Η Επιτροπή οφείλει να λάβει σαφή μέτρα ώστε να κινήσει μία ανεξάρτητη και διαφανή έρευνα σε διαβούλευση με μέλη της κοινωνίας των πολιτών, είπε η Human Rights Watch.
Όσοι αναζητούν διεθνή προστασία έχουν δικαίωμα να αιτούνται άσυλο και πρέπει να τους δίνεται αυτή η ευκαιρία. Οι επιστροφές πρέπει να ακολουθούν μία διαδικασία που να παρέχει πρόσβαση σε αποτελεσματικά ένδικα μέσα και διασφαλίσεις κατά της επαναπροώθησης – επιστροφής σε μία χώρα όπου είναι πιθανό οι αιτούντες άσυλο να υποστούν διώξεις και βάναυση συμπεριφορά.
«Η Ελλάδα έχει την υποχρέωση να συμπεριφέρεται σε όλους ανθρώπινα και να μην επαναφέρει τους πρόσφυγες και τους αιτούντες άσυλο σε διώξεις ή σε οποιονδήποτε πραγματικό κίνδυνο απάνθρωπης και εξευτελιστικής μεταχείρισης ή και χειρότερα» είπε η Κοσσέ. «Η εξάλειψη τέτοιων επικίνδυνων περιστατικών πρέπει να αποτελέσει προτεραιότητα τόσο για την ελληνική κυβέρνηση όσο και για την Ευρωπαϊκή Επιτροπή».
