«Ούτε μια στιγμή δεν σκεφτήκαμε στο Φετιγιέ τζαμί για παράδειγμα να κάνουμε μια θρησκευτική λειτουργία ορθόδοξη, όπως αντίστοιχα, κακώς κατά την γνώμη μου, συμβαίνει το τελευταίο διάστημα επανειλημμένα στην Αγιά Σοφιά», δήλωνε δημόσια ο Αλέξης Τσίπρας ως πρωθυπουργός, παρουσία του Ρ.Τ. Ερντογάν, σε μια περίοδο που ο Τούρκος Πρόεδρος απειλούσε να προβεί στη μετατροπή της Αγίας Σοφίας σε τζαμί.
Με την χαρακτηριστική αυτή φράση, από τον Δεκέμβριο του 2017 ο Αλέξης Τσίπρας είχε ασκήσει σκληρή κριτική στην στάση της Τουρκίας να διοργανώνει μουσουλμανικές τελετές στην Αγία Σοφία και όταν οι απειλές για μετατροπή της σε τζαμί έμεναν απλά απειλές, πολύ πριν τη σημερινή απόφαση του Τούρκου Προέδρου.
Η τοποθέτηση αυτή ήταν δημόσια και ενώπιον του Ταγίπ Ερντογάν που πραγματοποιούσε επίσκεψη στη χώρα μας.
Στο πλαίσιο της συνέντευξης Τύπου των δύο ηγετών στο Μαξίμου ο Αλέξης Τσίπρας είχε ξεκαθαρίσει ότι η χώρα μας σέβεται τα δικαιώματα των μειονοτήτων και ότι δεν δέχεται παρεμβάσεις από ξένες χώρες.
«Η δική μας η κυβέρνηση έχει ιδιαίτερη μέριμνα για τους Έλληνες μουσουλμάνους πολίτες και ιδιαίτερη ευαισθησία σε κάθε είδους μειονότητα και στις θρησκευτικές. Και βεβαίως συμμερίζομαι την άποψη ότι πρέπει να γίνονται ακόμη βήματα. Σε σχέση με το βιοτικό επίπεδο, σε σχέση με την αναβάθμιση των συνθηκών. Στα ζητήματα που αφορούν τις αναγκαίες μεταρρυθμίσεις που είναι να γίνουν στην Ελλάδα και αφορούν στους Έλληνες πολίτες δεν είναι ζητήματα διαπραγμάτευσης μεταξύ δύο κρατών. Εκεί θα εφαρμόσουμε την πολιτική μας γιατί θέλουμε να την εφαρμόσουμε και το πρόγραμμά μας το μεταρρυθμιστικό γιατί αποτελεί δική μας υπόθεση την οποία και θα υλοποιήσουμε». είχε ξεκαθαρίσει ο Αλέξης Τσίπρας.
«Σε ότι αφορά το ζήτημα των θρησκευτικών ελευθεριών, επίσης κι εκεί είμαι πολύ ευαίσθητος εγώ. Και η Ελληνική Δημοκρατία στο σύνολό της ως ένα κράτος δικαίου και ελευθερίας. Θέλω να τονίσω ότι έχουμε προχωρήσει όλο αυτό το διάστημα στην ανακατασκευή μιας σειράς τζαμιών στον ελλαδικό χώρο. Στη Λέσβο,στη Χίο, στη Θεσσαλονίκη, στη Χαλκιδική, στο Ρέθυμνο στην Ρόδο, το Φετιγιέ τζαμί εδώ στο Μοναστηράκι. Όμως εμείς ούτε μια στιγμή δεν σκεφθήκαμε στο Φετιγιέ τζαμί για παράδειγμα να κάνουμε μια θρησκευτική λειτουργία ορθοδοξη, όπως αντιστοίχως, κακώς κατά την γνώμη μου, συμβαίνει το τελευταίο διάστημα επανειλημμένα στην Αγιά Σοφιά. Πρέπει να υπάρξει σεβασμός αμοιβαίος της ιδιαιτερότητας της κάθε πλευράς. Σεβασ,μός στα θρησκευτικά πιστεύω και απόλυτη βούληση για ελευθερία. Ελευθερία στην δυνατότητα της μουσουλμανικής μειονότητας στην Ελλάδα να λειτουργεί και να ασπάζεται την πίστη της όπως επίσης και της ελληνικής μειονότητας στην Τουρκία», είχε τονίσει ο Αλέξης Τσίπρας.
Σημειώνεται ότι επί κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ οι απειλές να γίνει τζαμί η Αγία Σοφία αντιμετωπίστηκαν με ενημέρωση του διεθνή παράγοντα, με επιστολές του ΥΠΕΞ στην τότε Γενική διευθύντρια κ. Irina Bokova, με ενημέρωση όλων των εθνικών επιτροπών της UNESCO και προσφυγή στο αρμόδιο όργανο της Επιτροπής Παγκόσμιας Κληρονομιάς.
Για πρώτη φορά υπήρξε δε σαφής δήλωση του αναπληρωτή διευθυντή για θέματα πολιτισμού της UNESCO κ. Bandarin ότι: «Η θέση μας είναι ξεκάθαρη και θα την κάνουμε πιο ξεκάθαρη. Η Αγία Σοφία είναι ένα μνημείο που ανήκει στην ανθρωπότητα, η Αγία Σοφία πρέπει να διατηρηθεί ως μουσείο, καθώς είναι ένα από τα πιο σημαντικά μνημεία της πολιτιστικής κληρονομιάς στον κόσμο και έχει έναν υψηλό συμβολισμό για πολλούς πολιτισμούς, άρα είναι παγκόσμιο».
Έτσι ενεγράφη και η Αγία Σοφία στον κατάλογο Παγκόσμιας Κληρονομιάς σε Κίνδυνο (List of World Heritage in Danger)
Η απάντηση σε όλες τις προκλήσεις Ερντογάν
Τίποτα απ’ όσα είπε ο Τούρκος Πρόεδρος κατά τις κοινές δηλώσεις τους εκείνη την ημέρα στο Μέγαρο Μαξίμου δεν άφησε αναπάντητο ο Αλέξης Τσίπρας. Απολύτως σαφής απέναντι στον Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, ο τότε πρωθυπουργός απάντησε σε όσα ζητήματα τέθηκαν στο τραπέζι από τη Συνθήκη της Λωζάνης μέχρι το Κυπριακό.
«Δεν κατάλαβα ότι ζητάει την αναθεώρηση της Συνθήκης της Λωζάνης ο κ. Ερντογάν. Άλλωστε αν ζητούσε την αναθεώρηση, θα έπρεπε να ψάξουμε την Ιαπωνία και τις άλλες εννέα χώρες για κάτσουμε να συζητήσουμε» σχολίασε αρχικά με νόημα ο Αλέξης Τσίπρας για να προσθέσει ότι «κατάλαβα επίσης ότι δεν υπάρχει καμία αμφισβήτηση σε σχέση με την εδαφική ακεραιότητα. Τα σύνορά μας δηλαδή που ορίζονται απ’ αυτή τη Συνθήκη».
Συνεχίζοντας ο Αλέξης Τσίπρας σημείωσε πως «ο κ. Ερντογάν ακόμη και στο ζήτημα των μουφτήδων της Θράκης το οποίο έθεσε, αναφέρθηκε στην ορθή τήρηση κι όχι την αναθεώρηση». Θέλοντας να καταστήσει απολύτως σαφή και ξεκάθαρη τη στάση της Αθήνας απέναντι στην Άγκυρα ο κ. Τσίπρας συμπλήρωσε σε αυστηρό ύφος:
«Η μουσουλμανική μειονότητα στη Θράκη αλλά και η ελληνική μειονότητα στην Τουρκία πρέπει να αποτελέσουν μοχλό έλξης ανάμεσα στις δύο χώρες. Η κυβέρνησή μας έχει ιδιαίτερη μέριμνα για τους Έλληνες μουσουλμάνους πολίτες. Και ιδιαίτερη ευαισθησία σε κάθε είδους μειονότητα και στις θρησκευτικές μειονότητες. Όμως στην Ελλάδα οι αναγκαίες μεταρρυθμίσεις που αφορούν τους Έλληνες πολίτες δεν είναι ζητήματα διαπραγμάτευσης μεταξύ δύο κρατών. Εκεί θα εφαρμόσουμε την πολιτική μας και το μεταρρυθμιστικό πρόγραμμα γιατί αυτό αφορά δική μας υπόθεση».
Σχολιάζοντας το Κυπριακό, τόνισε εμφατικά: «το Κυπριακό παραμένει ανοικτό. Κάθε φορά υπάρχει μια συζήτηση για το ποιος φταίει. Δεν πρέπει να ξεχνάμε όμως ότι το θέμα αυτό παραμένει ανοικτό διότι πριν από 43 χρόνια υπήρξε μια παράνομη εισβολή και κατοχή του βόρειου τμήματος της Κύπρου».
Καταλήγοντας ο πρώην πρωθυπουργός και αναφερόμενος στις λειτουργίες που τελούνται στην Αγιά Σοφιά σημείωσε με νόημα: «εμείς ποτέ δεν σκεφτήκαμε σε τζαμί να κάνουμε ορθόδοξη λειτουργία, όπως κακώς συμβαίνει το τελευταίο διάστημα στην Αγιά Σοφιά. Πρέπει να υπάρξει αμοιβαίος σεβασμός στις ιδιαιτερότητες και κάθε πλευράς και απόλυτη βούληση για ελευθερία».
