Θύελλα αντιδράσεων έχει προκαλέσει η απόφαση της Τουρκίας να μετατρέψει την Αγία Σοφία σε τζαμί. Για ιστορική εκτροπή κάνει λόγο ο Κύπριος πρόεδρος. Καταδικάζουν ΕΕ, Αυστρία και οι Δημοκρατικοί στις ΗΠΑ.
«Η μετατροπή της Αγίας Σοφίας σε τζαμί, είναι μία ακόμη πρόκληση για το σύνολο του πολιτισμένου κόσμου και των διεθνών οργάνων που τον εκπροσωπούν. Συνιστά ιστορική εκτροπή και βεβήλωση ενός μνημείου παγκόσμιας κληρονομιάς με ιδιαίτερη αξία για τους όπου γης χριστιανούς» αναφέρει σε ανάρτησή του στο Twitter ο Πρόεδρος της Κύπρου Νίκος Αναστασιάδης.
Σε καταδίκη της απόφασης προχώρησε ο επικεφαλής της δημοκρατικής μειοψηφίας στην Επιτροπή Εξωτερικών Υποθέσεων της Γερουσίας των ΗΠΑ Ρόμπερτ Μενέντεζ.
«Καταδικάζω έντονα την απόφαση της Τουρκίας να μετατρέψει την Αγία Σοφία σε τζαμί. Καλώ τον Ερντογάν να αλλάξει πορεία και να αποκαταστήσει την αξιοθαύμαστη κληρονομιά της Αγίας Σοφίας ως μουσείο που θα επιτρέπει να την επισκεφθούν άνθρωποι όλων των θρησκειών και πολιτισμών», τόνισε ο Αμερικανός γερουσιαστής.
Ο Αυστριακός υπουργός Εξωτερικών Αλεξάντερ Σάλενμπεργκ επέκρινε έντονα την απόφαση, τονίζοντας ότι με αυτή την κίνηση η Άγκυρα αποξενώνεται από την Ευρώπη.
«Λυπούμαστε βαθιά για τη σημερινή απόφαση της Τουρκίας να μετατρέψει την Αγία Σοφία σε τζαμί και δεν μπορούμε να την κατανοήσουμε! Η κατάργηση του καθεστώτος μουσείου που την καταστούσε προσβάσιμη σε όλους τους πολιτισμούς και τις θρησκείες είναι ένα ακόμη βήμα μακριά από την Ευρώπη», ανέφερε ο Αυστριακός ΥΠΕΞ.
“Λυπηρή” χαρακτήρισε την απόφαση για την Αγιά Σοφιά, με ανακοίνωσή του, ο Ύπατος Εκπρόσωπος Εξωτερικής Πολιτικής της ΕΕ, Ζοζέπ Μπορέλ.
Ο κ. Μπορέλ ανέφερε ότι “η Αγία Σοφία έχει ισχυρή συμβολική, ιστορική και παγκόσμια αξία. Η Τουρκία έχει αναπτύξει μια παράδοση πολιτιστικής διατήρησης καθώς και αναγνωρισμένη παράδοση πνευματικής και πολιτιστικής ανοικτότητας”
Ο Ύπατος Εκπρόσωπος Εξωτερικών Υποθέσεων της ΕΕ τόνισε ότι”η απόφαση του Τουρκικού Συμβουλίου Επικρατείας να ανατρέψει μία από τις αποφάσεις ορόσημο της σύγχρονης Τουρκίας και η απόφαση του Προέδρου Ερντογάν να θέσει το μνημείο υπό τη διεύθυνση της Αρχής Θρησκευτικών Υποθέσεων, είναι λυπηρή”.
Τέλος, ο Ζοζέπ Μπορέλ σημείωσε ότι “ως ιδρυτικό μέλος της Συμμαχίας των Πολιτισμών, η Τουρκία έχει δεσμευτεί να προωθήσει τον διαθρησκειακό και διαπολιτισμικό διάλογο και να προωθήσει την ανεκτικότητα και τη συνύπαρξη”.
UNESCO: Θα επανεξεταστεί το καθεστώς της Αγίας Σοφίας μετά τη μετατροπή της σε τζαμί
Την ώρα που ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν και οι Τούρκοι πανηγυρίζουν για την αλλαγή του καθεστώτος της Αγίας Σοφίας, οι γείτονες λογαριάζουν χωρίς την UNESCO με την απόφαση του Ανώτατου Δικαστηρίου της γείτονος να μπορεί να κριθεί παράνομη.
Σε τι βασίζεται αυτό; Κατ’ αρχήν στη Συνθήκη της UNESCO το 1981, την οποία έχει συνυπογράψει η Τουρκία. Τι ορίζει αυτή; Ότι οποιαδήποτε φυσική παρέμβαση και λειτουργικές αλλαγές στα καταγεγραμμένα κτίρια και τοποθεσίες, θα πρέπει να πάρει τη σχετική αδειοδότηση από το Συμβούλιο Διατήρησης. Αυτό σημαίνει, με απλά λόγια, ότι η παραμικρή παρέμβαση σε ανάλογους χώρους είναι υποχρεωτικό να αποστέλλεται πρωτύτερα με έγγραφο αίτημα στην UNESCO. Αυτή εν συνεχεία προετοιμάζει και συγκαλεί την διακυβερνητική Επιτροπή Παγκόσμιας Κληρονομιάς, που καλείται, με τη σειρά της, να εξετάσει την εκάστοτε περίπτωση με βασικό κριτήριο, πάντα, την διατήρηση της αξίας και του οικουμενικού πολιτιστικού χαρακτήρα του μνημείου. Και δεν είναι μία τυχαία Επιτροπή και αυτή γιατί κατά το παρελθόν έχει απορρίψει αρκετά εθνικά αιτήματα τα οποία αφορούν σε παρεμβάσεις ή αλλαγή χρήσης αντίστοιχων χώρων.
Και τώρα πάμε στο θέμα της Αγίας Σοφίας. Κατ’ αρχήν συμπεριλαμβάνεται από το ’85 στις ιστορικές εκείνες ζώνες της Κωνσταντινούπολης που είναι εγγεγραμμένες στον κατάλογο της Παγκόσμιας Κληρονομιάς ως έργο εξαιρετικής οικουμενικής αξίας. Με απλά λόγια, η κίνηση Ερντογάν κατόπιν απόφασης του τουρκικού ΣτΕ να μετατρέψει σε τζαμί την Αγία Σοφία έρχεται σε πλήρη αντίθεση με τις προϋποθέσεις της κήρυξής της ως Παγκόσμιου Μνημείου Πολιτιστικής Κληρονομιάς και συνεπάγεται την άμεση έξοδό της από τον σχετικό κατάλογο.
Τι ανέφερε το πρωί της Παρασκευής η UNESCO στο Reuters
Να θυμίσουμε ότι το πρωί της Παρασκευής η UNESCO υποστήριζε στο πρακτορείο ειδήσεων Reuters ότι η Αγία Σοφία έχει ενταχθεί στον κατάλογο των Μνημείων Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς ως μουσείο, γεγονός που συνεπάγεται ότι το κράτος όπου βρίσκεται έχει συγκεκριμένες δεσμεύσεις και νομικές υποχρεώσεις.
Αυτό σημαίνει πως το κράτος οφείλει «να διασφαλίζει ότι καμία μετατροπή δεν θα υπονομεύσει την εξέχουσα οικουμενική αξία κάθε μνημείου που έχει περιληφθεί στον κατάλογο στην επικράτειά του», εξηγούσε η υπηρεσία του ΟΗΕ.
«Για οποιαδήποτε μετατροπή πρέπει να ειδοποιηθεί η Unesco από το κράτος εκ των προτέρων, και θα πρέπει να υπάρξει (νέα) διαδικασία αξιολόγησης, εάν χρειάζεται, από την Επιτροπή Παγκόσμιας Κληρονομιάς», προσέθετε.
Η Unesco υπογράμμιζε ακόμη ότι έχει εκφράσει τις ανησυχίες της στις τουρκικές αρχές με επιστολές της και ότι επέδωσε ξανά το μήνυμα αυτό στον πρεσβευτή της Τουρκίας στην Οργάνωση χθες Πέμπτη.
«Προτρέπουμε τις τουρκικές αρχές να αρχίσουν διάλογο προτού ληφθεί οποιαδήποτε απόφαση η οποία θα μπορούσε να υπονομεύσει την οικουμενική αξία του μνημείου», κατέληγε.
