Ένσταση αντισυνταγματικότητας κατέθεσε ο ΣΥΡΙΖΑ για το χουντικής έμπνευσης νομοσχέδιο με την υπογραφή του Μιχάλη Χρυσοχοϊδη, μετά την έκθεση – «χαστούκι» από την Επιστημονική Επιτροπή της Βουλής.
Η ένσταση απορρίφθηκε κατά τη σχετική ψηφοφορία, ενώ ακολούθως ο αρμόδιος υπουργός κατέθεσε κάποιες αλλαγές στο επίμαχο νομοσχέδιο.
Δείτε επίσης: Επιστημονική Υπηρεσία Βουλής: Αντισυνταγματικό το νομοσχέδιο για τις διαδηλώσεις- Το υπερψηφίζουν ΝΔ-ΚΙΝΑΛ
Σε ανάρτησή του στο Twitter, ο τομεάρχης Προστασίας του Πολίτη του ΣΥΡΙΖΑ, Γιάννης Ραγκούσης, σημειώνει ότι «αν είχαν ελάχιστη δημοκρατική ευθιξία θα το απέσυραν αμέσως».
Ειδικότερα αναφέρει: «Μόλις πήραμε στα χέρια μας την Έκθεση της Επιστημονικής Υπηρεσίας της Βουλής για το Νομοσχέδιο για τις συναθροίσεις. Η Έκθεση είναι κόλαφος για τους Μητσοτάκη-Χρυσοχοΐδη και το Χουντικό-Αντισυνταγματικό τους Νομοσχέδιο. Αν είχαν ελάχιστη δημοκρατική ευθιξία θα το απέσυραν αμέσως».
Το νομοσχέδιο που βάζει «στον γύψο» τις διαδηλώσεις εισήχθη σήμερα προς συζήτηση στην Ολομέλεια της Βουλής και αναμένεται να ψηφιστεί την προσεχή Πέμπτη. Η συζήτηση αναμένεται να κορυφωθεί με τις ομιλίες των πολιτικών αρχηγών.
Το Κίνημα Αλλαγής στο μεταξύ έκανε πίσω απ’ την αρχική του θέση για το νομοσχέδιο και χθες η Φώφη Γεννηματά δήλωσε ότι θα το υπερψηφίσει, αφού εμφανίστηκε ικανοποιημένη με τις ελάχιστες αλλαγές απ’ τον Χρυσοχοΐδη.
Παρακολουθήστε ζωντανά τη συνεδρίαση της Ολομέλειας:
Η ένσταση αντισυνταγματικότητας
Το Σύνταγμα του 1975 δεν καθιέρωσε το δικαίωμα του συνέρχεσαι «κατόπιν αδειοδότησης της ΕΛΑΣ», ανέφερε κατά την έναρξη της συνεδρίασης ο εισηγητής του ΣΥΡΙΖΑ, Γ. Ραγκούσης, επικαλούμενος, μάλιστα, σχετικούς προβληματισμούς του Επιστημονικού Συμβουλίου της Βουλής.
Πέραν του θέματος της γνωστοποίησης, η αγορήτρια του ΜέΡΑ25, Α. Αδαμοπούλου, σημείωσε ότι η κυβέρνηση εργαλειοποιεί την εισαγγελική αρχή όταν προβλέπει την αυτοπρόσωπη παρουσία της στις συναθροίσεις και να συμμετέχουν στην επιτροπή που τις απαγορεύουν.
Δεν υπάρχει αντισυνταγματικότητα, παρά μόνο ατιμωρησία, σύμφωνα με τον αγορητή της Ελληνικής Λύσης, Κ. Χήτα.
«Στηρίζουμε το αίτημα αντισυνταγματικότητας, χωρίς να υπερασπιζόμαστε πολιτικά το σχετικό άρθρο 11 του Συντάγματος», δήλωσε ο αγορητής του ΚΚΕ Γ. Γκιόκας.
Σύμφωνα με τον αγορητή του Κινήματος Αλλαγής, Γ. Καμίνη, δεν είναι αθέμιτη η υποχρέωση γνωστοποίησης της διαδήλωσης, αλλά η αναζήτηση ευθυνών από οργανωτές, εάν δεν έχουν λάβει κάθε πρόσφορο μέτρο, προκαλεί πρόβλημα. Ο κ. Καμίνης εξέφρασε προβληματισμό και για τη ρύθμιση που αφορά στη διάλυση αντιδιαδήλωσης.
Για τις «ευθύνες του ΣΥΡΙΖΑ», που ανέχθηκε να ρυθμίζονται οι διαδηλώσεις με βάση τον χουντικό νόμο, έκανε λόγο εκ μέρους της ΝΔ ο Κ. Τζαβάρας, αντικρούοντας την αίτηση αντισυνταγματικότητας.
Κατά της αίτησης τάχθηκαν οι βουλευτές της ΝΔ και της Ελληνικής Λύσης και υπέρ οι βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ, του Κινήματος Αλλαγής, του ΚΚΕ και του ΜέΡΑ25.
Κόλαφος η Επιστημονική Επιτροπή της Βουλής
Μέχρι στιγμής, παρά τις σφοδρές αντιδράσεις, η κυβέρνηση δεν κάνει πίσω η κυβέρνηση Μητσοτάκη σχετικά με το σχέδιο νόμου που αντιγράφει τον αντίστοιχο χουντικό νόμο του 1971 και έχει ξεκάθαρο κατασταλτικό χαρακτήρα.
Ο τομεάρχης Προστασίας του Πολίτη του ΣΥΡΙΖΑ, Γιάννης Ραγκούσης, κάλεσε τη Δευτέρα 6/7 την κυβέρνηση να μην φέρει στην Ολομέλεια «αυτό το αντιδημοκρατικό και ανεφάρμοστο νομοσχέδιο» καταθέτοντας παράλληλα δύο γνωμοδοτήσεις του Συμβουλίου της Επικρατείας «που το καθιστούν κατάφωρα αντισυνταγματικό.
Την αντισυνταγματικότητα του νομοσχεδίου Χρυσοχοΐδη υπερτονίζει και σήμερα, Τετάρτη, ο Γ. Ραγκούσης μετά την Έκθεση της Επιστημονικής Υπηρεσίας της Βουλής για το Νομοσχέδιο η οποία διαπιστώνει την αντίθεση ορισμένων διατάξεων ως προς άλλες συνταγματικές διατάξεις και ανάγκασε τον αρμόδιο υπουργό να προβεί σε νέες νομοτεχνικές βελτιώσεις.
Οι νέες αναγκαστικές νομοτεχνικές βελτιώσεις Χρυσοχοΐδη
Με αφορμή τους προβληματισμούς που έθεσε το Επιστημονικό Συμβούλιο της Βουλής ο υπουργός Προστασίας του Πολίτη αναγκάστηκε να καταθέσει, όπως προαναφέραμε, νομοτεχνικές βελτιώσεις ξηλώνοντας κι άλλο το νομοσχέδιο.
Συγκεκριμένα, στην παράγραφο 3 του άρθρου 3 του νομοσχεδίου (=Αυθόρμητη δημόσια υπαίθρια συνάθροιση που δεν έχει γνωστοποιηθεί κατά τα οριζόμενα στις παρ. 1 και 2 επιτρέπεται, εφόσον δεν διαφαίνονται κίνδυνοι διασάλευσης της δημόσιας ασφάλειας ή σοβαρής διατάραξης της κοινωνικοοικονομικής ζωής), μετά τη λέξη «Αυθόρμητη» προστίθεται η φράση «ή έκτακτη».
Στην παράγραφο 2 του άρθρου 7 (=Στις περ. β) και γ) της παρ. 1 η αρμόδια αστυνομική ή λιμενική αρχή σύμφωνα με την παρ. 1 του άρθρου 8 δύναται να υποδεικνύει ενδεικτικά, ως εναλλακτικές επιλογές, άλλες περιοχές, κατάλληλες για την πραγματοποίηση της συνάθροισης), η φράση «δύναται να υποδεικνύει ενδεικτικά» αντικαθίσταται από τη φράση «υποδεικνύει ενδεικτικά, εφόσον είναι εφικτό».
Τέλος, στην παράγραφο 2 του άρθρου 13 (=Ο οργανωτής δημόσιας υπαίθριας συνάθροισης ευθύνεται για την αποζημίωση όσων υπέστησαν βλάβη της ζωής, της σωματικής ακεραιότητας και της ιδιοκτησίας από τους συμμετέχοντες στη δημόσια υπαίθρια συνάθροιση. Από την ευθύνη αυτή απαλλάσσεται, εάν είχε γνωστοποιήσει εγκαίρως τη διεξαγωγή της συνάθροισης και αποδεικνύει ότι είχε λάβει όλα τα αναγκαία και πρόσφορα μέτρα για την πρόληψη και αποτροπή της ζημίας, σύμφωνα με το άρθρο 4.), η φράση «είχε λάβει όλα τα αναγκαία και πρόσφορα μέτρα για την πρόληψη και αποτροπή της ζημίας, σύμφωνα με το άρθρο 4», αντικαθίσταται από τη φράση «έχει τηρήσει τις υποχρεώσεις του, όπως αυτές αναφέρονται περιοριστικά στα στοιχεία α, β και γ του άρθρου 4». Σημειώνεται ότι το άρθρο 4, με τίτλο «Υποχρεώσεις οργανωτή» προβλέπει τα εξής: «Ο οργανωτής της συνάθροισης υποχρεούται να μεριμνά για την ομαλή διεξαγωγή της λαμβάνοντας κάθε αναγκαίο και πρόσφορο μέτρο. Ιδίως, ο οργανωτής της συνάθροισης:
α) συνεργάζεται άμεσα με την αρμόδια αστυνομική ή λιμενική αρχή και ιδίως με τον Αστυνομικό ή Λιμενικό Διαμεσολαβητή και συμμορφώνεται στις υποδείξεις τους παρέχοντας τη συνδρομή του στην προσπάθεια για την τήρηση της τάξης και την ομαλή πραγματοποίηση της συνάθροισης,
β) ενημερώνει τους μετέχοντες στη συνάθροιση για την υποχρέωσή τους να μη φέρουν αντικείμενα πρόσφορα για την άσκηση βίας και ζητά την παρέμβαση της αρμόδιας αστυνομικής ή λιμενικής αρχής για την απομάκρυνση ατόμων που φέρουν τέτοια αντικείμενα,
γ) ορίζει επαρκή αριθμό ατόμων, τα οποία παρέχουν συνδρομή στην περιφρούρηση της συνάθροισης».
«Αποφράδα μέρα για τη μεταμνημονιακή μεταπολίτευση»
Ο εισηγητής του ΣΥΡΙΖΑ, κατά την ομιλία του τόνισε ότι στόχος της κυβέρνησης είναι να εισάγει στο ποινικό δίκαιο ένα νέο είδος εγκληματία, του διαδηλωτή. «Όπου ο διαδηλωτής δεν είναι άλλος από την Ελληνίδα και τον Έλληνα που εκφράζονται ελεύθερα και που έχουν άλλη άποψη, διαφορετική από τη δική σας και την άποψη της εκάστοτε εξουσίας».
«Είναι στρατηγικής σημασίας για σας αυτό το νομοσχέδιο διότι στη πραγματικότητα δεν μπορεί να στηθεί και να λειτουργήσει αυτό το απολυταρχικό μοντέλο διακυβέρνησης, πρέπει να θιγούν τα αντίβαρα με βάση τα οποία λειτουργεί η Δημοκρατία», επισήμανε ο Γ. Ραγκούσης υπενθυμίζοντας ότι «το δικαίωμα της συνάθροισης είναι το δικαίωμα των πολλών να έχουν φωνή, να διεκδικούν, να ελπίζουν».
Το ΚΙΝΑΛ λέει «ναι» και πανηγυρίζει
Από την άλλη, το ΚΙΝΑΛ …τσίμπησε στις «θεσμικές εγγυήσεις» και λέει «ναι» επί της αρχής παρέχοντας πολιτική «κάλυψη» στην κυβέρνηση Μητσοτάκη. Η πρόεδρος του ΚΙΝ.ΑΛΛ. δικαιολογεί την απόφασή της τονίζοντας πως οι αλλαγές στο νομοσχέδιο προήλθαν μετά την «την καθοριστική παρέμβαση» του Κινήματος τονίζοντας παράλληλα πως «από τις θεσμικές εγγυήσεις, κερδισμένοι είναι οι πολίτες» και εκτιμώντας ότι «η μετωπική σύγκρουση που στήθηκε και στο θέμα αυτό θα οδηγούσε σε νέες βίαιες συγκρούσεις στο πολύπαθο κέντρο της Αθήνας».
Σε αναλυτικό ενημερωτικό σημείωμα που δημοσιοποίησε το πρωί της Τετάρτης, το Κίνημα Αλλαγής εξηγεί τους λόγους για τους οποίους θα ψηφίσει επί της αρχής το νομοσχέδιο. Συγκεκριμένα, ισχυρίζεται ότι «στην ουσία, ξαναγράψαμε το νομοσχέδιο. Με τις βελτιώσεις που εμείς επιβάλαμε στην κυβέρνηση διασώσαμε το δικαίωμα στη συνάθροιση και τη διαδήλωση»…
Ως εκ τούτου, το νομοσχέδιο αναμένεται να ψηφιστεί από Ν.Δ., Ελληνική Λύση και ΚΙΝ.ΑΛΛ. Υπενθυμίζεται ότι ανάλογη πλειοψηφία από την Ακροδεξιά έως το Κέντρο είχε διαμορφωθεί και για το νομοσχέδιο Διαμαντοπούλου το 2011, που οδήγησε στη συγκυβέρνηση Ν.Δ. – ΠΑΣΟΚ – ΛΑΟΣ υπό τον Λ. Παπαδήμο.
Οι αλλαγές Χρυσοχοΐδη πριν την έναρξη της συζήτησης στην Ολομέλεια
Της αλλαγής στάσης του ΚΙΝΑΛ, προηγήθηκαν οι εξής νομοτεχνικές βελτιώσεις
- Η διατύπωση του νομοσχεδίου, η οποία ανέφερε ότι «αυθόρμητη συνάθροιση δύναται να επιτραπεί εφόσον», μετατρέπεται σε «επιτρέπεται εφόσον …».
- Στη ρύθμιση για ενδεχόμενη «απαγόρευση» συνάθροισης, προστίθεται η πρόβλεψη να υπάρχει η σύμφωνη γνώμη προέδρου Πρωτοδικών. Επίσης, εάν ο δικαστικός δεν έχει απαντήσει εντός 24ώρου, θα σημαίνει ότι συναινεί στην απαγόρευση.
- Στη ρύθμιση για «διάλυση» συνάθροισης, προβλέπεται πλέον η παρουσία και συμφωνία εισαγγελέα. Επίσης, εάν δεν παρίσταται, τότε ενημερώνεται αμελλητί.
- Αφαιρείται το λεγόμενο «ιδιώνυμο»: Στο άρθρο 13, παράγραφος 1, αφαιρείται η πρόβλεψη ότι όποιος συμμετέχει σε διαδήλωση ή πορεία, που είναι απαγορευμένη, τιμωρείται με έως ένα έτος φυλάκιση.
Μπαράζ διαδηλώσεων
Η πρώτη δυναμική διαδήλωση πραγματοποιήθηκε το απόγευμα της Τρίτης 7/7 με τη συμμετοχή χιλιάδων πολιτών, μελών των οργανώσεων της εξωκοινοβουλευτικής Αριστεράς και φοιτητών.
Σήμερα, Τετάρτη 8/7, η ΑΔΕΔΥ πραγματοποίησε συγκέντρωση στις 11:30 π.μ. στην Πλατεία Κοραή ενώ αύριο, Πέμπτη 8/7, ημέρα ψήφισης του νομοσχεδίου, θα πραγματοποιηθεί στις 19:00 μεγάλο συλλαλητήριο στην Πλατεία Κλαυθμώνος. Το ΠΑΜΕ καλεί σε ξεχωριστό συλλαλητήριο την Πέμπτη στις 8 μ.μ., στο Σύνταγμα.
Δικηγόροι: Αντισυνταγματική η προληπτική απαγόρευση των συναθροίσεων
Στο μεταξύ, η συντονιστική επιτροπή των προέδρων των Δικηγορικών Συλλόγων Ελλάδος εξέδωσε ανακοίνωση με την οποία καταγγέλλει ως αντισυνταγματική τη ρύθμιση του νομοσχεδίου του υπουργείου Προστασίας του Πολίτη που προβλέπει προληπτική πλήρη απαγόρευση των συναθροίσεων με απόφαση της Αστυνομικής ή Λιμενικής Αρχής. Όπως σημειώνουν, η ρύθμιση αυτή του νομοσχεδίου για τις δημόσιες συναθροίσεις, πλήττει τον πυρήνα του δικαιώματος και βρίσκεται εκτός συνταγματικού πλαισίου.
Η συντονιστική επιτροπή των προέδρων των Δικηγορικών Συλλόγων Ελλάδος συνεδρίασε υπό την προεδρία του προέδρου Δημήτρη Βερβεσού, μέσω τηλεδιάσκεψης, και λαμβάνοντας υπ’ όψιν της τις διατάξεις του σχεδίου νόμου του υπουργείου Προστασίας του Πολίτη, επισημαίνει τα εξής:
- Η συντονιστική επιτροπή θεωρεί θεμελιώδους σημασίας την προστασία που παρέχει το άρθρο 11 του Συντάγματος για την άσκηση του δικαιώματος του συνέρχεσθαι και τη διενέργεια δημοσίων συναθροίσεων. Σύμφωνα με τη διάταξη αυτή καταλείπονται στον κοινό νομοθέτη στενά περιθώρια για τη ρύθμιση της άσκησης του συγκεκριμένου δικαιώματος και ιδίως για τον περιορισμό του.
- Η προληπτική πλήρης απαγόρευση των συναθροίσεων με απόφαση της Αστυνομικής ή Λιμενικής Αρχής πλήττει τον πυρήνα του δικαιώματος και βρίσκεται εκτός Συνταγματικού πλαισίου.
- Οι περιορισμοί στην άσκηση του δικαιώματος σε οποιαδήποτε φάση της συνάθροισης και ενόψει της επιβαλλόμενης στάθμισης που επιβάλλει η σύγκρουση συνταγματικών δικαιωμάτων, αφενός του δικαιώματος του συνέρχεσθαι και αφετέρου του δικαιώματος συμμετοχής στην κοινωνική και οικονομική ζωή, πρέπει να γίνεται από τον αρμόδιο εισαγγελικό λειτουργό και υπό την απαραίτητη προϋπόθεση ότι, λαμβανομένων υπόψη των συγκεκριμένων περιστάσεων, διαταράσσεται δυσανάλογα η οικονομική ζωή ώστε να θεωρείται η άσκηση του εν λόγω δικαιώματος προδήλως καταχρηστική.
- Η παράβαση των νόμιμων υποχρεώσεων του οργανωτή μιας συνάθροισης δεν μπορεί να συνεπάγεται αντικειμενική ποινική ή αστική ευθύνη του, καθώς τούτο έρχεται σε αντίθεση με την αρχή της ενοχής και της υπαιτιότητας.
Ελληνική Ένωση για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου: Πρόκειται για σχέδιο νόμου που προσβάλλει σημαντικές πλευρές του συνταγματικού δικαιώματος του συνέρχεσθαι
Το σχέδιο νόμου για την ρύθμιση του δικαιώματος του συνέρχεσθαι που κατατέθηκε προς ψήφιση χωρίς να έχει προηγηθεί ο αναγκαίος θεσμικά διάλογος με τους κοινωνικούς εταίρους, τις συνδικαλιστικές οργανώσεις και τους φορείς της κοινωνίας των πολιτών, παρά τις βελτιώσεις που έγιναν, συνεχίζει να έχει προβληματικές πλευρές. Είναι σίγουρα αδιαμφισβήτητα θετικό ότι με τις νομοτεχνικές βελτιώσεις που έγιναν απαλείφθηκαν οι διατάξεις που προέβλεπαν την τιμωρία με ποινή φυλάκισης των συμμετεχόντων σε απαγορευμένη συγκέντρωση αλλά και όσων δεν συμμορφώνονται με τους περιορισμούς που επιβάλλει η αστυνομία.
Ωστόσο, το σχέδιο νόμου δεν εξειδικεύει τους όρους υπό τους οποίους είναι δυνατή η απαγόρευση της δημόσιας συγκέντρωσης σύμφωνα με όσα ορίζει το άρθρο 11 παρ.2 του Συντάγματος. Ιδίως σε σχέση προς τις αυθόρμητες συναθροίσεις, τίθεται σε αμφιβολία το τεκμήριο της νομιμότητας αυτών, καθώς κατά την σχετική διατύπωση του σχεδίου επιτρέπονται “εφόσον δεν διαφαίνονται κίνδυνοι διασάλευσης της δημόσιας ασφάλειας ή σοβαρής διατάραξης της κοινωνικοοικονομικής ζωής.”. Περαιτέρω, η διάταξη που εισάγει ένα είδος “αντικειμενικής” αστικής ευθύνης του οργανωτή της συγκέντρωσης για τις ζημίες που τυχόν θα προκληθούν κατά την διάρκεια της συγκέντρωσης παρουσιάζει σοβαρά προβλήματα συνταγματικότητας και συμβατότητας με την ΕΣΔΑ, καθώς συνιστά σοβαρό κίνδυνο και συνεπώς αντικίνητρο για τη διοργάνωση κάθε ειρηνικής συνάθροισης. Μια πιο δίκαιη και ισορροπημένη λύση θα απαιτούσε ένα σαφή σύνδεσμο ανάμεσα στις πράξεις και παραλείψεις του οργανωτή και στις συγκεκριμένες ζημιές.
Τέλος, είναι χαρακτηριστικό ότι το σχέδιο νόμου, ενώ προβλέπει ρητά την δυνατότητα της αστυνομίας να διαλύει τις συγκεντρώσεις, δεν θέτει όρια στην δράση της αστυνομίας απαγορεύοντας ή οριοθετώντας ρητά τα μέσα διάλυσης των συναθροίσεων, για παράδειγμα την χρήση δακρυγόνων, των οποίων η μαζική χρήση κατά τα προηγούμενα χρόνια έχει υπάρξει αντικείμενο βάσιμης κριτικής και είναι υπεύθυνη για σοβαρές βλάβες της υγείας πολλών διαδηλωτών.
Εν κατακλείδι, πρόκειται για σχέδιο νόμου που προσβάλλει σημαντικές πλευρές του συνταγματικού δικαιώματος του συνέρχεσθαι, θέτοντας περισσότερα όρια στην δράση των πολιτών και λιγότερα στη δράση της αστυνομίας. Όμως η εμπειρία έχει δείξει ότι η ύπαρξη ορίων είναι απαραίτητη προς κάθε κατεύθυνση».
