Του Κώστα Αρβανίτη
Έχουν μια περίεργη επίδραση οι επέτειοι στις συνειδήσεις των ανθρώπων. Ειδικά εκείνες που ανασύρουν θλιβερές μνήμες. Ακόμα πιο ειδικά, όταν οι μνήμες αυτές είναι συλλογικές. Ιστορικές.
Η σημερινή ημέρα είναι αφιερωμένη στην προσφυγιά. Στην παγκόσμια προσφυγιά· αυτός ήταν ο αρχικός σκοπός εκείνων που τη θεσμοθέτησαν. Εμείς όμως θυμόμαστε την προσφυγιά της Σμύρνης και της Κύπρου, της Κωνσταντινούπολης και του Πόντου- γιατί, όσο “παγκόσμιος” και να θέλει να είναι κανείς, τα βάσανα των ανθρώπων που είναι κοντά του, μετράνε περισσότερο. Δεν ξέρω αν είναι «σωστό». Ξέρω ότι είναι ανθρώπινο.
Ξέρετε ποιοι είναι κοντά μας, σήμερα; Οι άνθρωποι που θαλασσοπνίγονται στο Αιγαίο. Αυτοί που πρώτα έγιναν «εμπόλεμοι» σε έναν πόλεμο που δεν κήρυξαν οι ίδιοι. Μετά, ανέστιοι, γιατί είχαν την ατυχία να ζουν σε μια περιοχή με «τεράστιο γεωπολιτικό ενδιαφέρον». Μετά, πιόνια στη σκακιέρα του Ερντογάν, με θεατές σ’ αυτό το στημένο παιχνίδι, όλους τους «διεθνείς παίκτες». Ο υγρός τάφος του Αιγαίου φαίνεται να είναι η πιο ταιριαστή κατάληξη σ΄ αυτή την κακογραμμένη τραγωδία.
Σήμερα όμως είναι η μέρα του πρόσφυγα. Και από τις δικές μας περιπέτειες με την προσφυγιά, δεν μπορεί, κάτι θα μας έχει μείνει, ακόμα κι αν πέρασε ένας αιώνας. Όσοι θυμούνται, ξέρουν: ούτε και τότε ήταν «δικοί μας άνθρωποι». Η λέξη «παστρικιά» που έγινε από έπαινος, βρισιά, τα λέει όλα.
Θα έχει ενδιαφέρον λοιπόν, να ακούσουμε τις σημερινές δηλώσεις του κυρίου Μηταράκη. Ή του πρωθυπουργού. Αν θα μας πουν για το «ουμανιστικό μας καθήκον», τις διεθνείς συνθήκες και την ανθρωπιά που διασφαλίζουν, τη βαθιά συμπόνια που αισθάνονται κάθε φορά που οι ειδήσεις παίζουν τους επόμενους νεκρούς στη θάλασσα, ή την αλληλεγγύη που επιδεικνύουν στους ξεριζωμένους, σε κάθε νέα τους ομιλία, στα διεθνή φόρα.
Θα έχει ενδιαφέρον, με δεδομένη όλη τη λύσσα που έχει ήδη εκφράσει, αρχικά με προπομπούς κάποια στελέχη της και έπειτα, χωρίς περιστροφές (γιατί η φινέτσα δεν είναι και το φόρτε της) η ίδια η κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας, στις εύλογες απορίες, τις ερωτήσεις και τις διαμαρτυρίες που έχει διατυπώσει η Αριστερά, αναφορικά με τις παρασκηνιακές, άδηλες και λαθραίες αποφάσεις για το προσφυγικό.
Θα έχει εν τέλει ενδιαφέρον να δούμε πώς, ο λύκος του Βίσεγκραντ φοράει την προβιά του αλτρουϊστή ηγέτη. Αν του μπαίνει ακόμα, ή αν του έρχεται δυο νούμερα μικρότερη.
Είναι αλήθεια. Έχουν μια περίεργη επίδραση οι επέτειοι στις ψυχές των ανθρώπων. Φέρνουν σε δύσκολη θέση εκείνους που θυμούνται. Αλλά τη μεγαλύτερη ζημιά την κάνουν σ’ αυτούς που προσπαθούν, πάση θυσία, να ξεχάσουν. Και να μας κάνουν να ξεχάσουμε.
Εμείς δεν ξεχνάμε. Γιατί δε θέλουμε τα χρόνια που ζούμε σήμερα, να γίνουν η θλιβερή επέτειος του αύριο.
Εσύ;
