Μάχη βορρά – νότου για το Ταμείο Ανασυγκρότησης
Ο ίδιος ο πρόεδρος Μισέλ, απευθυνόμενος στους 27 ηγέτες, τόνισε ότι “έχουμε συλλογική ευθύνη να φέρουμε αποτελέσματα”, σημειώνοντας ότι “σήμερα το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο θα εξετάσει τον επόμενο πολυετή προϋπολογισμό της ΕΕ και το πλάνο ανάκαμψης για την αντιμετώπιση της κρίσης του COVID19”. “Tώρα είναι η ώρα να δράσουμε”, τόνισε.
Από την πλευρά της, η πρόεδρος της Κομισιόν, Ούρσουλα Φον Ντερ Λάιεν, σε δήλωσή της προ της συνεδρίασης τόνισε ότι “σήμερα θα κάνουμε ένα κρίσιμο βήμα στο δρόμο μας για την έξοδο από την κρίση – είμαι ευτυχής που θα παρουσιάσω το Next Generation EU στους ηγέτες στο σημερινό Συμβούλιο”.
“Το πακέτο ανάκαμψης θα βοηθήσει την Ευρώπη να αποκαταστήσει την οικονομία, να γίνει πιο ανθεκτική, βιώσιμη και ψηφιακή”, ανέφερε. “Τώρα πρέπει όλοι να επικεντρωθούμε και δεν έχουμε καιρό για χάσιμο και καθυστερήσεις”. Σημείωσε ακόμη ότι το πλάνο δεν θα βοηθήσει μόνο τις χώρες που έχουν πληγεί άμεσα, αλλά και αυτές που καταγράφουν έμμεσες απώλειες από τις συνέπειες των lockdown.
Ξεκινάει η μεγάλη μάχη βορρά-νότου για το Ταμείο Ανασυγκρότησης
Σήμερα Παρασκευή αρχίζει ο πρώτος γύρος της μάχης των ηγετών της Ευρωπαϊκής Ενωσης για το Ταμείο Ανασυγκρότησης μετά το πλήγμα που δέχτηκαν οι ευρωπαϊκές οικονομίες από την πανδημία του κορονοϊού.
Οι ηγέτες των 27 χωρών εμφανίζονται διαιρεμένοι με πέντε από αυτούς να βάζουν μέχρι στιγμής βέτο για την παροχή επιχορηγήσεων προτείνοντας επιτακτικά όλη η βοήθεια να δοθεί ως δάνειο σε όποιες χώρες τη ζητήσουν. Επίσης ένα σημαντικό σημείο τριβής είναι οι όροι με τους οποίους θα δοθούν είτε οι επιχορηγήσεις είτε τα δάνεια.
Η καγκελάριος της Γερμανίας Ανγκελα Μέρκελ σε δηλώσεις της κατέστησε σαφές ότι δεν πρόκειται να υπάρξει συμφωνία σήμερα πάνω στο πακέτο του σχεδόν 1 τρισ. ευρώ που αποφάσισε η Κομισιόν να δοθεί ως βοήθεια. Ολες οι εκτιμήσεις συγκλίνουν ότι η συμφωνία αναμένεται να επιτευχθεί προς το τέλος του χρόνου με τις εκταμιεύσεις των κατανεμημένων ανά χώρα ποσών να αρχίσουν από τους πρώτους μήνες του 2021.
Το Politico κατέγραψε τις τάσεις εντός του Συμβουλίου της Ευρώπης και τις πέντε ομάδες που έχουν δημιουργηθεί.
Τα «στρατόπεδα»
Επιχορηγήσεις VS Δάνεια
✔ Δάνεια για δάνεια (Αυστρία, Δανία, Φινλανδία, Ολλανδία, Σουηδία)
Οι κλασικοί σκληροί των δημοσιονομικών εκφράζουν σημαντικές αντιρρήσεις για το θέμα των επιχορηγήσεων και ζητούν αυξημένο ποσοστό σε δάνεια, μεγαλύτερο, δηλαδή από τα 250 δισ. που προτείνει η Κομισιόν.
Κοντά στην ομάδα αυτή βρίσκεται και η Ουγγαρία, η οποία όμως τον τελευταίο καιρό αρχίζει να καλοβλέπει την ιδέα των επιχορηγήσεων. Η κυβέρνηση της Βουδαπέστης, άλλωστε, έχει αρκετά ανοιχτά μέτωπα με τις Βρυξέλλες.
✔ Η ομάδα των επιχορηγήσεων (Γαλλία, Γερμανία, Ελλάδα, Ιταλία, Πορτογαλία, Ισπανία)
Το Παρίσι και το Βερολίνο έχουν ήδη καταθέσει πρόταση 500 δισ. η οποία περιλαμβάνει επιχορηγήσεις, μία ιδέα που έχει τη στήριξη των χωρών του Νότου, οι οποίες έχουν αντιμετωπίσει σοβαρά προβλήματα χρέους τα προηγούμενα χρόνια.
Η ιδέα των επιχορηγήσεων βρίσκει υποστηρικτές και σε κράτη της ανατολικής Ευρώπης, όπως η Τσεχία, παρά το γεγονός ότι ορισμένοι ηγέτες εκφράζουν ανησυχία για το μεγάλο μέγεθος της πρότασης της Κομισιόν και την αμοιβαιοποίηση του χρέους.
Σε μία τελευταία εξέλιξη, μάλιστα, ο Τσέχος πρωθυπουργός Αντρέι Μπάμπις, ζήτησε περαιτέρω διαπραγματεύσεις για το Ταμείο Ανάκαμψης, ενώ απείλησε ακόμη και με βέτο στην αυριανή Σύνοδο Κορυφής.
Τέλος, ακόμη και ο ρόλος του Βερολίνου δεν είναι εντελώς ξεκάθαρος, παρά την προσέγγιση Μέρκελ-Μακρόν που αρκετοί έχουν χαρακτηρίσει ως ιστορικής σημασίας για την Ε.Ε.
Κριτήρια
✔ Πλούσιοι Δυτικοί (Αυστρία, Δανία, Φινλανδία, Γαλλία, Ιρλανδία, Λουξεμβούργο, Ολλανδία, Σουηδία)
Το μεγαλύτερο μέρος των μέχρι στιγμής συζητήσεων επικεντρώνεται στην κατανόηση της φόρμουλας που προτείνουν οι Βρυξέλλες και το εάν θα υπάρξουν νικητές και χαμένοι.
Το πλάνο της Κομισιόν αναφέρει ότι οι επιχορηγήσεις θα μοιραστούν με πληθυσμιακά κριτήρια, ΑΕΠ, αλλά και ποσοστά ανεργίας την περίοδο 2015-2019
Εκπρόσωποι των κρατών αυτών έχουν ήδη εκφράσει αντιρρήσεις για τον τρόπο με τον οποίο θα κατανεμηθεί η βοήθεια προς τα κράτη, επισημαίνοντας ότι τα κριτήρια θα πρέπει να σχετίζονται αποκλειστικά με τις άμεσες παρεμβάσεις για την αντιμετώπιση της κρίσης του κορονοϊού.
✔ Αγχωμένοι Ανατολικοί (Τσεχία, Εσθονία, Ουγγαρία, Λετονία, Λιθουανία, Ρουμανία, Σλοβακία)
Οι χώρες αυτές ασκούν κριτική στο σχέδιο της Κομισιόν, αλλά για διαφορετικούς λόγους. Ανησυχούν μήπως κατανεμηθούν σημαντικά ποσά στα κράτη της Νότιας Ευρώπης, παρά το γεγονός ότι εκείνες οι χώρες είναι πιο πλούσιες από την Ανατολική Ευρώπη.
Για παράδειγμα, με βάση το πλάνο της Κομισιόν, η Ουγγαρία θα λάβει 6,1 δισ. σε επιχορηγήσεις, ενώ η Πορτογαλία 12,9 δισ. , ενώ οι δύο χώρες δεν έχουν μεγάλες διαφορές σε πληθυσμό.
Οι χώρες αυτές, που έχουν χαμηλότερα ποσοστά χρέους και ανεργίας, εκτιμούν ότι τα κριτήρια για την κατανομή θα πρέπει να είναι διαφορετικά.
✔ Ανακουφισμένοι Νότιοι (Κύπρος, Ιταλία, Ελλάδα, Πορτογαλία, Ισπανία, Σλοβενία)
Στο μπλοκ αυτό περιλαμβάνονται δύο χώρες (Ισπανία, Ιταλία) που έχουν υποστεί βαρύτατο πλήγμα από την πανδημία, αλλά και κράτη που ακόμη δυσκολεύονται να ανακάμψουν από την κρίση λιτότητας της προηγούμενης δεκαετίας.
Οι χώρες του Νότου είναι ιδιαίτερα ευνοημένες από το πακέτο της Κομισιόν, αν και δεν έχουν όλα τα κράτη κοινή γραμμή για το Ταμείο Ανάκαμψης.
Για ορισμένους αξιωματούχους αυτών των χωρών, εκείνο που μετράει περισσότερο είναι η ταχύτητα εκταμίευσης παρά το μέγεθος του ποσού βοήθειας.
Σε κάθε περίπτωση, όπως έχει ήδη υπαινιχθεί η ίδια η Άνγκελα Μέρκελ δεν αναμένεται τελική συμφωνία πριν από το φθινόπωρο, ενώ και η εκταμίευση των ποσών υπολογίζεται ημερολογιακά στους πρώτους μήνες του 2021.
Σασόλι προς 27: Το Κοινοβούλιο θεωρεί την πρόταση της Κομισιόν αφετηρία από την οποία δεν μπορούν να γίνουν εκπτώσεις
“Ο χρόνος είναι μια πολυτέλεια που δεν μπορούμε να αντέξουμε, πρέπει να δράσουμε επειγόντως και θαρραλέα, καθώς οι πολίτες της ΕΕ, οι επιχειρήσεις και οι οικονομίες χρειάζονται άμεση απάντηση, οι πολίτες μας αναμένουν τολμηρή δράση και τώρα ήρθε η ώρα να το φέρουμε αποτελέσματα”, δήλωσε σήμερα ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου Ντ. Σασόλι απευθυνόμενος στους 27 αρχηγούς κρατών και κυβερνήσεων της ΕΕ. Ο πρόεδρος του ΕΚ συμμετέχει στο πρώτο τμήμα της Συνόδου Κορυφής (10:00 με 11:00 τοπική ώρα) με σκοπό να μεταφέρει τις θέσεις του ΕΚ για το θέμα.
Κατά την ομιλία του προς τους 27, ο πρόεδρος Σασόλι ευχαρίστησε την Κομισιόν “που υπέβαλε μια φιλόδοξη πρόταση”.
“Ωστόσο, όσο φιλόδοξη μπορεί να είναι, κατά την άποψή μας, γρατσουνίζει μόνο την επιφάνεια του τι πρέπει να γίνει”, σημείωσε. “Δεν θα δεχτούμε καμία υποχώρηση από αυτήν την αρχική θέση, την οποία πρέπει να πάρουμε ως αφετηρία και να βελτιώσουμε, για να διασφαλίσουμε ότι οι κρίσιμες αποφάσεις που λαμβάνουμε τώρα ωφελούν όλους. Κανείς δεν πρέπει να μείνει πίσω”, δήλωσε ο Σασόλι.
“Το Κοινοβούλιο επιθυμεί να τονίσει ότι κάθε κοινό χρέος που εκδίδεται πρέπει να αποπληρωθεί δίκαια, χωρίς να επιβαρύνει τις μελλοντικές γενιές. Μπορούμε να το επιτύχουμε με μια προσπάθεια για εργασία και κοινωνική ευημερία. Από αυτήν την άποψη, ας μην ξεχνάμε ότι η παροχή στήριξης μόνο με τη μορφή δανείων θα είχε ασύμμετρη επίπτωση στο χρέος των μεμονωμένων κρατών μελών και θα ήταν πιο δαπανηρή για την Ένωση συνολικά. Έχουμε τώρα την ευκαιρία να επαναπροσδιορίσουμε την Ευρώπη και να την κάνουμε πιο δίκαιη, πιο πράσινη και μελλοντική. Για το σκοπό αυτό, πρέπει να αδράξουμε την ευκαιρία μας να παρουσιάσουμε ένα καλάθι νέων ιδίων πόρων. Ως κληρονομιά μας για τις μελλοντικές γενιές, θέλουμε να διευθετήσουμε το ζήτημα των ιδίων πόρων για πάντα, με λύσεις που θα κάνουν την ΕΕ ισχυρή, πιο αυτάρκη και τα οικονομικά της βιώσιμα. Η συντριπτική πλειοψηφία του Κοινοβουλίου πιστεύει ότι οποιαδήποτε γενική συμφωνία για το πολυετές δημοσιονομικό πλαίσιο πρέπει να πληροί αυτούς τους όρους”, κατέγραψε ο Ντ.Σασόλι.
Τόνισε δε ότι ανησυχεί βαθιά για τον αντίκτυπο που έχει η κρίση στη ζωή των ανθρώπων: “έχω λάβει – όπως είμαι σίγουρος ότι έχετε όλοι – αιτήματα για βοήθεια από πολλές φιλανθρωπικές οργανώσεις που συνεργάζονται με τους πιο ευάλωτους ανθρώπους των εθνών μας. Πρέπει να ακούσουμε αυτές τις φωνές και να τους διαβεβαιώσουμε ότι δεν θα παραμείνουμε ποτέ στη στήριξή μας για όσους έχουν ανάγκη”, ανέφερε.
“Ως ένα σκέλος της αρμόδιας για τον προϋπολογισμό αρχής και του συννομοθέτη, το Κοινοβούλιο έχει καθήκον προς τους πολίτες που έχει κάθε πρόθεση να εκπληρώσει. Συγκεκριμένα, πρέπει να διασφαλίσουμε ότι έχουμε λόγο στις αποφάσεις σχετικά με την εφαρμογή του σχεδίου ανάκαμψης και σχετικά με τον τρόπο συγκέντρωσης, διάθεσης και δαπάνης των χρημάτων”, τόνισε.
“Η ανάκαμψη που έχουμε καθορίσει εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από 500 δισεκατομμύρια ευρώ σε εξωτερικούς πόρους, που εγγυάται ο προϋπολογισμός. Θα ήταν αδιανόητο για αυτούς τους πόρους να αποφύγουν τον δημοκρατικό έλεγχο του Κοινοβουλίου. Αυτό με φέρνει στον πυρήνα του μηνύματός μου: χρειαζόμαστε μια κοινή προσέγγιση, με την ευρύτερη δυνατή συναίνεση, που συνδυάζει την επείγουσα δράση με ένα μελλοντικό όραμα για τη δημιουργία μιας ισχυρότερης και πιο ανθεκτικής Ευρώπης που θα εξυπηρετεί τα συμφέροντα όλων. Τώρα δεν είναι η ώρα να μειώσουμε τις φιλοδοξίες μας. Πρέπει να δείξουμε στους πολίτες μας την αξία της Ευρώπης και την ικανότητά μας να βρούμε λύσεις που έχουν σημασία στη ζωή τους”, σημείωσε ο Σασόλι.
Τέλος, αναφερόμενος στις σχέσεις ΕΕ-ΗΒ, δήλωσε ότι χθες το Κοινοβούλιο ενέκρινε το ψήφισμά του με την πλειοψηφία του 81% των ψηφισάντων. “Το μήνυμά μας, το οποίο έδωσα στον Πρωθυπουργό του Ηνωμένου Βασιλείου στη Διάσκεψη Υψηλού Επιπέδου, είναι σαφές: θα προωθήσουμε μια φιλόδοξη, γενική και ολοκληρωμένη συμφωνία σύμφωνα με τις κοινές δεσμεύσεις που αναλήφθηκαν στην πολιτική δήλωση. Πιστεύουμε ότι αυτό είναι το καλύτερο δυνατό αποτέλεσμα και για τις δύο πλευρές και, παρά τον περιορισμένο διαθέσιμο χρόνο, με καλή θέληση και αποφασιστικότητα, είναι ακόμα δυνατό”.
