Με αφορμή την υπογραφή των συμβάσεων για την υλοποίηση του έργου της ηλεκτρικής διασύνδεσης Κρήτης – Αττικής, ο βουλευτής ΣΥΡΙΖΑ Ηρακλείου, Σωκράτης Βαρδάκης, αναφέρει σε δήλωσή του:
«Οι αρχικές σκέψεις για την ηλεκτρική διασύνδεση της Κρήτης με την Ηπειρωτική Ελλάδα, ανάγονται στη δεκαετία του ’70, με την πρώτη μελέτη να διενεργείται το 1968, να κρίνει απαγορευτικό το κόστος της υλοποίησης του έργου. Ακολούθησαν και άλλες μελέτες το 1981, οι οποίες καθόρισαν τη διετία ’94-’95, ως τον χρονικό ορίζοντα σύνδεσης του Νησιού με το κεντρικό σύστημα. Ωστόσο, τα σχέδια ανατράπηκαν, τα τέλη της δεκαετίας του ’80, όταν με νεότερες μελέτες αναθεωρήθηκε πολύ το κόστος υλοποίησης.
Το 2006 με νεότερη μελέτη του Πολυτεχνείου, μετά από ανάθεση της Ρ.Α.Ε., προτάθηκαν τέσσερα σενάρια ηλεκτρικής διασύνδεσης.
Παρά το γεγονός ότι εκπονήθηκε και από τη ΔΕΗ η μελέτη σκοπιμότητας του έργου, ακολουθώντας τις βασικές αρχές της μελέτης του ΕΜΠ, φτάσαμε το 2018, ώστε η Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας (Ρ.Α.Ε.) να αναθέσει τον έλεγχο του έργου και προφανώς την εκτέλεση του, στον ΑΔΜΗΕ.
Με την ιστορική της απόφαση η Ρ.Α.Ε. στάθηκε στο ύψος των περιστάσεων, αποδεικνύοντας ότι ενδιαφέρεται:
- Για την οικονομική ελάφρυνση του Έλληνα καταναλωτή, αφού η διασύνδεση θα οδηγήσει σε δραστική μείωση των ΥΚΩ συμβάλλοντας στην μείωση του κόστους ηλεκτρικής ενέργειας τόσο για τους οικιακούς καταναλωτές όσο και την παραγωγική / οικονομική δραστηριότητα
- Για την επάρκεια του ηλεκτρικού εφοδιασμού της Κρήτης σε μακροπρόθεσμο ορίζοντα, με προφανή αναπτυξιακά οφέλη
- Για την προώθηση φιλικών προς το περιβάλλον μορφών ενέργειας
Πρόκειται για αποφασιστικό βήμα ολοκλήρωσης του Εθνικού δικτύου μεταφοράς Ηλεκτρικής Ενέργειας, αποδεικνύοντας έμπρακτα τα οφέλη για την κοινωνία από την αποτροπή της ιδιωτικοποίησης του ΑΔΜΗΕ.
Η αρχή έγινε στις 27 Νοεμβρίου 2018 με την υπογραφή της ενεργειακής σύνδεσης Κρήτης – Πελοποννήσου από τον τότε Υπουργό Ενέργειας της Κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ, κ. Σταθάκη και συνεχίζεται σήμερα με την υπογραφή της ενεργειακής σύνδεσης Κρήτης – Αττικής, υλοποιώντας με αυτό τον τρόπο τις μελέτες που εκπόνησε το ΕΜΠ το 2006.
Σίγουρα τα ενεργειακά και οικονομικά οφέλη για τη χώρα μας, θα είναι πολλαπλά, αφού :
1. αίρεται η ενεργειακά απομόνωση της Κρήτης
2. διασφαλίζεται η ενεργειακή επάρκεια της Κρήτης για τις επόμενες δεκαετίες
3. δίνεται τέλος στην εξάρτηση του νησιού από τους Αυτόνομους Σταθμούς Ηλεκτροπαραγωγής με την χώρα μας να συμμορφώνεται με την κοινοτική νομοθεσία για τις εκπομπές ρύπων των συμβατικών σταθμών, αναβαθμίζοντας περιβαλλοντικά τη Κρήτη με την παύση λειτουργίας των πετρελαϊκών σταθμών
4. απαλλάσσονται οι καταναλωτές όλης της χώρας από το βάρος των χρεώσεων Υπηρεσιών Κοινής Ωφέλειας (Υ.Κ.Ω.) στους λογαριασμούς του ρεύματος
Επίσης, βαρύνουσα σημασία έχει η ανάθεση υλοποίησης του έργου το 2018, στη θυγατρική εταιρεία ειδικού σκοπού του ΑΔΜΗΕ, με την επωνυμία Αριάδνη Interconnection, καθώς με τον τρόπο αυτό δημιουργούνται προϋποθέσεις για να προχωρήσει –σε δεύτερο χρόνο- η μεγαλύτερη διασύνδεση Κρήτης-Κύπρου, η οποία θα άρει την ηλεκτρική απομόνωση της Κύπρου και θα αναβαθμίσει την γεωστρατηγική της θέση, κάτι που εξυπηρετεί το αμοιβαίο εθνικό συμφέρον των δύο χωρών.
Η απόφαση της Ρ.Α.Ε., με σαφή καθοδήγηση από την πολιτική ηγεσία του Υπουργείου Ενέργειας, κατόρθωσε να προσπεράσει, τις πιέσεις και τις απειλές της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και της Ένωσης Ευρωπαίων Ρυθμιστών ACER, που έκαναν λόγο για Grexit στην ηλεκτρική διασύνδεση Κρήτης – Αττικής. Η Ρ.Α.Ε. όρισε τους όρους και τις προϋποθέσεις για τη συμμετοχή της κυπριακών συμφερόντων εταιρείας ΕuroAsia Interconnector στην θυγατρική εταιρεία του ΑΔΜΗΕ που θα υλοποιήσει το έργο.
Το έργο τελικά δεν θα υλοποιηθεί ως έργο κοινού ενδιαφέροντος, ωστόσο δεν φαίνεται να υπάρχει πρόβλημα με τη χρηματοδότησή του, ενώ επιπλέον ο ΑΔΜΗΕ αποδέχθηκε επιβάρυνση κατά 35 εκ. ευρώ προκειμένου να εκπληρωθούν οι απαιτήσεις των τοπικών κοινωνιών και να μην υπάρξει η παραμικρή επιβάρυνση στην ποιότητα ζωής τους.
Επίσης, θα πρέπει να σημειωθεί η συνειδητή επιλογή της Κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ, για την υλοποίηση του έργου από μια κρατική επιχείρηση, που διαθέτει την τεχνογνωσία, τα μέσα και το κατάλληλο προσωπικό, που απαιτούνται για ένα τόσο σημαντικό έργο.Η βούληση της προηγούμενης Κυβέρνησης, για υλοποίηση ενός τέτοιου σημαντικού έργου, τόσο για την ενεργειακή επάρκεια της Κρήτης, όσο και για γεωπολιτικούς λόγους με την άρση του ενεργειακού αποκλεισμού της Κύπρου, αποδεικνύεται περίτρανα στις 20 Δεκεμβρίου 2018, οπότε και υπεγράφη στο Ισραήλ, η Κοινή Διακήρυξη Ελλάδας-Κύπρου-Ισραήλ. Στο πλαίσιο αυτής μεταξύ άλλων, αναφέρθηκε η στήριξη του έργου ηλεκτρικής διασύνδεσης των τριών χωρών, καθώς και η επέκταση της συνεργασίας τους στον τομέα των ΑΠΕ, των εναλλακτικών καυσίμων, των ηλεκτρικών οχημάτων, στην ενίσχυση της καινοτομίας και την υλοποίηση από κοινού πιλοτικών προγραμμάτων.»
