Μια μικρή, αμερικανική εταιρεία φαίνεται πως παρέσυρε σε σημαντικά λάθη διεθνείς οργανώσεις υγείας όπως ο ΠΟΥ, κυβερνήσεις κρατών, καθώς και επιστημονικές έρευνες που δημοσιεύθηκαν σε κορυφαία περιοδικά.
Σύμφωνα με το δημοσίευμα του Guardian, ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (ΠΟΥ) και ορισμένες κυβερνήσεις κρατών άλλαξαν τις πολιτικές τους και τις θεραπείες αντιμετώπισης της πανδημίας του κορονοϊού, με βάση τα λανθασμένα στοιχεία που προέρχονταν από μια (ελάχιστα γνωστή) εταιρεία ανάλυσης καταστάσεων υγειονομικής περίθαλψης. Ταυτόχρονα, τα στοιχεία αυτά θέτουν σε αμφισβήτηση την ακεραιότητα βασικών επιστημονικών μελετών που δημοσιεύθηκαν σε ορισμένα από τα πιο γνωστά ιατρικά περιοδικά του πλανήτη.
Η εν λόγω εταιρεία – σύμφωνα πάντα με το δημοσίευμα που επικαλείται η Εφημερίδα των Συντακτών – ακούει στο όνομα Surgisphere και εδρεύει στις ΗΠΑ. Χαρακτηριστικό είναι πως μεταξύ των υπαλλήλων της περιλαμβάνονται ένας συγγραφέας επιστημονικής φαντασίας, καθώς και ένα μοντέλο για περιεχόμενο για ενήλικες. Η εταιρεία παρείχε στοιχεία σε πολλές μελέτες σχετικά με τη νόσο Covid-19 που συνέγραψε ο διευθύνων σύμβουλός της, χωρίς ωστόσο μέχρι σήμερα να εξηγηθούν επαρκώς τα δεδομένα που είχε στη διάθεσή του ή η μεθοδολογία του.
Σύμφωνα με τη εταιρεία, τα δεδομένα έχουν προέλθει με νόμιμο τρόπο από περισσότερα από χίλια νοσοκομεία παγκοσμίως και αποτέλεσαν τη βάση επιστημονικών άρθρων που οδήγησαν σε σημαντικές αλλαγές στις πολιτικές θεραπείας Covid-19 σε χώρες της Λατινικής Αμερικής. Ήταν επίσης πίσω από μια απόφαση του ΠΟΥ και ερευνητικών ιδρυμάτων σε όλο τον κόσμο να σταματήσει τις δοκιμές της αμφιλεγόμενης φαρμακευτικής ουσίας υδροξυχλωροκίνης.
Δύο από τα κορυφαία ιατρικά περιοδικά στον κόσμο – το Lancet και το New England Journal of Medicine – δημοσίευσαν μελέτες βασισμένες στα στοιχεία της εταιρείας Surgisphere. Τις μελέτες συνυπέγραφε ο διευθύνων σύμβουλος της εταιρείας, Sapan Desai. Αμφότερα τα περιοδικά, μετά τις επαφές που είχαν με τον Guardian, εξέφρασαν τον «προβληματισμό» τους για τις δημοσιευμένες επιστημονικές έρευνες.
Ήδη, έχει ξεκινήσει ένας ανεξάρτητος έλεγχος για την προέλευση και την εγκυρότητα των δεδομένων, ο οποίος έχει ανατεθεί σε συγγραφείς που δεν συνδέονται με την εταιρεία Surgisphere, λόγω «ανησυχιών που έχουν εγερθεί σχετικά με την αξιοπιστία της βάσης δεδομένων».
Μεταξύ άλλων, η έρευνα του Guardian διαπίστωσε:
- Αρκετοί από τους υπαλλήλους της εταιρείας έχουν ελάχιστο ή καθόλου επιστημονικό υπόβαθρο.
- Η σελίδα LinkedIn της εταιρείας έχει λιγότερους από 100 ακόλουθους και την περασμένη εβδομάδα αναφέρονταν μόλις έξι εργαζόμενοι. Την Τετάρτη, οι υπάλληλοι που αναφέρονταν, διαφοροποιήθηκαν σε αριθμό και έγιναν τρεις.
- Η Surgisphere ισχυρίζεται ότι διαθέτει μια από τις μεγαλύτερες και ταχύτερες βάσεις δεδομένων νοσοκομείων στον κόσμο, ωστόσο δεν έχει σχεδόν καμία παρουσία στο διαδίκτυο. Στο Twitter έχει λιγότερους από 170 ακόλουθους, ενώ δεν υπάρχουν αναρτήσεις στο χρονικό διάστημα μεταξύ Οκτωβρίου 2017 και Μαρτίου 2020.
- Μέχρι τη Δευτέρα, ο σύνδεσμος «Επικοινωνήστε» στην αρχική σελίδα της εταιρείας Surgisphere οδηγούσε σε μια πλατφόρμα WordPress για έναν ιστότοπο κρυπτογράφησης, δημιουργώντας ερωτήματα σχετικά με το πώς τα νοσοκομεία θα μπορούσαν να επικοινωνήσουν με την εταιρεία για να εγγραφούν στη βάση δεδομένων της.
- Η σελίδα του Desai στη Wikipedia έχει διαγραφεί, έπειτα από ερωτήσεις σχετικά με την εταιρεία Surgisphere και την ιστορία της.
Αμφιβολίες για μελέτη του Lancet
Στις 22 Μαΐου, το επιστημονική περιοδικό Lancet δημοσίευσε μια μελέτη που διαπίστωσε ότι το φάρμακο υδροξυχλωροκίνης, το οποίο προωθήθηκε και από τον Αμερικανό πρόεδρο Ντόναλντ Τραμπ, συσχετίστηκε με υψηλότερο ποσοστό θνησιμότητας σε ασθενείς με Covid-19, καθώς και με αυξημένα καρδιακά προβλήματα.
Υπενθυμίζεται πως ο Τραμπ είχε δηλώσει δημοσίως πως πρόκειται για ένα «θαυμάσιο φάρμακο», παρά τις ενδείξεις για την αποτελεσματικότητά του, όσον αφορά στη θεραπεία του Covid-19.
Η μελέτη του Lancet, έχοντας τον Desai ως έναν από τους συν-συγγραφείς, ισχυρίστηκε ότι ανέλυσε δεδομένα της εταιρείας Surgisphere που συλλέχθηκαν από περίπου 15.000 ασθενείς με Covid-19, που εισήχθησαν σε 1.200 νοσοκομεία σε όλο τον κόσμο, οι οποίοι έλαβαν υδροξυχλωροκίνη (μόνη της ή σε συνδυασμό με αντιβιοτικά).
Τα αρνητικά ευρήματα έκαναν παγκόσμια αίσθηση και ώθησαν τον ΠΟΥ να σταματήσει την υδροξυχλωροκίνη από τις παγκόσμιες δοκιμές φαρμάκων στις οποίες την είχε εντάξει. Ωστόσο, αργότερα δεδομένα από την Αυστραλία αμφισβήτησαν τα στοιχεία και τα συμπεράσματα της έρευνας.
Εφημερίδα των Συντακτών