Ο Ross Daly, ο φημισμένος ιρλανδο-κρητικός, όπως τον έχουν ονομάσει, μουσικός του κόσμου, μιλάει Στο Κόκκινο Ρόδου 103.7 και την Πόλυ Χατζημάρκου: «Δεν υπάρχει ένα πλαίσιο στο οποίο μπορούν να δουλέψουν οι μουσικοί, το καθεστώς που διέπει αυτό το επάγγελμα είναι σχεδόν απαγορευτικό […] Δεν ξέρω κατά πόσο η κα. Μενδώνη είναι ο κατάλληλος άνθρωπος να διαχειριστεί τους εν ζωή και εν δράσει καλλιτέχνες. Δεν έχω δει κάποια δείγματα ότι το υπουργείο αντιμετωπίζει ολοκληρωμένα και με σοβαρότητα το πρόβλημα».
ΕΝ ΚΑΙΡΏ ΚΑΡΑΝΤΊΝΑΣ
«Ο κόσμος βλέπει μόνο την εξωτερική πλευρά της μουσικής δημιουργίας, όταν ανεβαίνουμε σε μια σκηνή για μια παράσταση, μια συναυλία. Δεν αντιλαμβάνεται τόσο άμεσα ότι για την κάθε ώρα που είμαστε στη σκηνή είναι πεντακόσιες με χίλιες ώρες που εργαζόμαστε εκτός σκηνής ώστε αυτή να πραγματοποιηθεί. Οπότε, η περίοδος του κλεισίματος ήταν μια ευκαιρία να εργαστούμε σ’ αυτό το κομμάτι, στην εσωτερική μας πλευρά. Αναγκαστήκαμε να σταματήσουμε όλη την καθημερινή μας τρεχάλα και να πέσουμε σε κάποια περισυλλογή, να δουλέψουμε πάνω στο αντικείμενό μας».
ΤΟ ΖΉΤΗΜΑ ΤΗΣ ΣΤΉΡΙΞΗΣ ΤΩΝ ΚΑΛΛΙΤΕΧΝΏΝ ΑΠΌ ΤΟ ΚΡΑΤΟΣ ΣΉΜΕΡΑ, Η ΕΝΔΕΧΌΜΕΝΗ Β’ ΦΆΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΔΗΜΊΑΣ ΚΑΙ Η ΧΡΌΝΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΠΑΘΟΓΕΝΕΙΑ
«Είναι πολύ σύνθετο το ζήτημα και τα προβλήματα πάνε πολύ πίσω, δεν προέκυψαν τώρα. Τα προβλήματα υπήρχαν πάντα και τώρα μπήκαν σε μια πολύ οξυμένη φάση».
«Κατ’ αρχήν, μιλώντας με φίλους μουσικούς σε όλο τον κόσμο λένε ότι η αναστολή των πολιτιστικών δραστηριοτήτων, δηλαδή του δημόσιου θεάματος, θα πάει τουλάχιστον μέχρι το φθινόπωρο του 2021. Θεωρείται βέβαιο από την επιστημονική κοινότητα ότι θα έχουμε επιστροφή του ιού μετά το καλοκαίρι –αν υπάρξει ύφεση ως τότε- που ενδεχομένως να είναι δεινότερη. Αυτό σημαίνει ότι ούτε το χειμώνα θα μπορούμε να κάνουμε εκδηλώσεις τέτοιου τύπου».
«Είναι πολλά τα επαγγέλματα στο χώρο του πολιτισμού, δεν είναι μόνο αυτοί που ανεβαίνουν στη σκηνή, και όλοι αυτοί οι άνθρωποι θα βρεθούν χωρίς –ή κάποιοι με πολύ περιορισμένη- δραστηριότητα. Πώς γίνεται η στήριξη όλων αυτών; Δεν είναι εύκολο πράγμα. Λέγεται αυτό τον καιρό ότι δεν υπάρχει στήριξη των καλλιτεχνών. Ναι, υπάρχει μια αλήθεια σ’ αυτό αλλά δεν είναι όλη η αλήθεια. Υπάρχει κάποιο κομμάτι που ‘στηρίζεται’, και αυτό είναι το κομμάτι που διαθέτει νόμιμα παραστατικά, κόβει αποδείξεις και ασκεί το επάγγελμα επίσημα. Το μεγάλο πρόβλημα εδώ είναι, ότι υπάρχει ένα πολύ μεγάλο ποσοστό καλλιτεχνών –θα μιλήσω για τους μουσικούς που ξέρω καλύτερα- που δεν ασκεί επίσημα το επάγγελμα. Και δεν είναι επειδή θέλουν να φοροδιαφύγουν. Είναι επειδή το καθεστώς που διέπει αυτό το επάγγελμα είναι σχεδόν απαγορευτικό. Αν ένας μουσικός έχει όλα τα χαρτιά και προσπαθεί να κάνει τα πάντα νόμιμα, είναι ζήτημα αν θα αντέξει δυο μήνες. Βασικά, το επάγγελμα του μουσικού δεν υπάρχει».
«Το γεγονός ότι οδηγούμαστε εκτός νομιμότητας, με τα απίστευτα χαρτιά προσλήψεων, φόρου επιτηδεύματος και όλα αυτά, τελικά δεν ευνοεί κανέναν. Θα σου ‘ρθει μπροστά σου όπως τώρα. Και μιλάμε για χιλιάδες άτομα που εργάζονται καθημερινά με μεροκάματα που είναι κάτω από αυτά του ανειδίκευτου εργάτη, άτομα που έχουν προηγουμένως διαθέσει χρόνο σπουδών αντίστοιχο με γιατρούς, δικηγόρους και όλα τα άλλα «καλά» επαγγέλματα όπως ονομάζονται, και που ξοδεύουν πολύ χρόνο και κόπο καθημερινής εξάσκησης για να συντηρήσουν την τέχνη τους, πόσω μάλλον για να δημιουργήσουν καινούρια πράγματα…».
«Ας σκεφτούμε επίσης ότι πριν από κάποια χρόνια κατέρρευσε η βιομηχανία της δισκογραφίας, ένα σοβαρό εισόδημα για πολλούς μουσικούς και ειδικά για τους δημιουργούς. Έπειτα, είχαμε την κατάρρευση της ΑΕΠΙ μέσα σε σκάνδαλα και βρωμιά με τους δημιουργούς να έχουν πληγεί εδώ και λίγα χρόνια μη εισπράττοντας τα νόμιμα δικαιώματά τους».
«Αν πρέπει να επισημάνω κάποια αρνητικά στην κοινότητα των καλλιτεχνών, το ένα δυστυχώς είναι η έλλειψη αλληλεγγύης που συνήθως υπάρχει. Κάποιος μπορεί να νομίζει ότι ‘δεν πειράζει, εγώ θα τα καταφέρω’ ενώ δεν ισχύει αυτό. Οδηγούμαστε όλοι σαν πρόβατα στην σφαγή, ο ένας μετά τον άλλον. Οπότε το σημαντικότερο είναι να οργανωθούμε εμείς σε έναν φορέα που να έχει μια διοίκηση διάφανη και να ζητάμε κάποια πολύ συγκεκριμένα και ουσιαστικά πράγματα, που πρέπει να γίνουν προκειμένου οι καλλιτέχνες να σταθούν στα πόδια τους οικονομικά και να υπάρχουν οι κατάλληλες συνθήκες, το πλαίσιο για να μπορούν να εξασκήσουν ένα επάγγελμα νόμιμα, να διευκολύνονται ώστε να γίνει σωστά η δουλειά τους».
«Οπότε αυτό που απαιτείται πέρα από τη βραχυπρόθεσμη στήριξη όλων αυτών των ανθρώπων –και βέβαια αυτό πρέπει να γίνει-, χρειάζεται επανίδρυση του επαγγέλματος του μουσικού γιατί δεν υφίσταται αυτή τη στιγμή».
«Εγώ είμαι ένας μουσικός. Έχω τα βιβλία μου και όλα τα νόμιμα έγγραφα, πληρώνω την εφορία μου και όλα αυτά. Ωραία. Που να πάω να παίξω; Εγώ δεν δουλεύω σε γάμους και βαφτίσια που θεωρώ ότι αυτό δεν είναι μουσική. Είναι μια άλλη τέχνη και δεν την υποτιμώ. Να παίξω σε μουσικές σκηνές που είναι ό,τι πιο πρόχειρο έχω δει στη ζωή μου από άποψη αντιμετώπισης της τέχνης και πολλές φορές αντί για πληρωμής των μουσικών έχουν κουτί ενίσχυσης; Και αν κληθείς στο Μέγαρο ή στο Ίδρυμα Νιάρχος, θα γίνει μια φορά στα πέντε χρόνια και αν… Δεν υπάρχει ένα πλαίσιο στο οποίο μπορούν να δουλέψουν οι μουσικοί. Προσωπικά δουλεύω κατά 85% στο εξωτερικό, δεν δουλεύω στην Ελλάδα εκτός από την δουλειά μου με το μουσικό εργαστήρι «Λαβύρινθος» που είναι μια δική μας δουλειά καλώντας μουσικούς από την Ελλάδα και όλο τον κόσμο και προσπαθούμε να συντηρήσουμε ένα πλαίσιο όπου όλοι πληρώνονται με νομιμότητα».
ΚΑΛΑ ΠΑΡΑΔΕΊΓΜΑΤΑ ΑΠΌ ΤΟ ΕΞΩΤΕΡΙΚΌ ΚΑΙ Η Κ. ΜΕΝΔΩΝΗ
«Ειδικά οι σκανδιναβικές χώρες έχουν πολύ καλά συστήματα στήριξης και ενίσχυσης του πολιτισμού. Υπάρχουν θεσμοί που ενθαρρύνουν διάφορες καλλιτεχνικές δράσεις, διευκολύνουν το έργο τους, θεωρούν ότι είναι ένα απαραίτητο κομμάτι του πολιτισμού τους και της ζωής τους. Επίσης, χώρες όπως η Γαλλία έχουν ένα σύστημα ενίσχυσης της καλλιτεχνικής δραστηριότητας. Δεν ξέρω αν το γνωρίζουν όλοι αλλά η Γαλλία έχει ένα Υπουργείο Πολιτισμού που ασχολείται με την πολιτιστική κληρονομιά, τα μνημεία κλπ. αλλά έχει και ένα Υπουργείο Καλών Τεχνών που ασχολείται με τη σύγχρονη τέχνη και το τί κάνει ο κόσμος που παράγει τέχνη σήμερα. Είναι δύο διαφορετικά αντικείμενα που κανονικά δεν θα έπρεπε να υπάρχουν σε ένα υπουργείο και μόνο, γιατί θέλουν πολύ διαφορετική αντιμετώπιση».
«Στην Ελλάδα έχουμε την κα. Μενδώνη, απ’ ότι ξέρω μια καλή αρχαιολόγο. Δεν ξέρω κατά πόσο η κα. Μενδώνη είναι ο κατάλληλος άνθρωπος να διαχειριστεί τους εν ζωή και εν δράσει καλλιτέχνες. Δεν έχω δει κάποια δείγματα ότι το υπουργείο αντιμετωπίζει ολοκληρωμένα και με σοβαρότητα το πρόβλημα σήμερα».
ΔΥΣΟΙΩΝΟ ΤΟ ΜΕΛΛΟΝ ΤΩΝ ΝΕΩΝ ΜΟΥΣΙΚΩΝ ΤΑΛΕΝΤΩΝ
«Επειδή ασχολούμαι με την μουσική εκπαίδευση στο εργαστήρι «Λαβύρινθος» όπου φιλοξενούμε για τα σεμινάριά μας περίπου 400 μαθητές κάθε καλοκαίρι και 200 κάθε χειμώνα, βλέπω όλη την αναδυόμενη νεολαία, τους αυριανούς και μεθαυριανούς καλλιτέχνες, βλέπω εξαιρετικά ταλαντούχα παιδιά να έχουν μια πολύ πιο βαθιά παιδεία απ’ ότι είχαμε εμείς στην ηλικία τους. Αυτό είναι η δουλειά των εξαιρετικών δασκάλων τους με ιδιωτικές πρωτοβουλίες και στα Μουσικά Σχολεία, δεν είναι ότι υπάρχει κάποιο πλαίσιο που το στηρίζει. Όλα αυτά τα παιδιά ‘δεν έχουν στον ήλιο μοίρα’ και αυτό το θεωρώ πολύ κρίμα».
Στο Κόκκινο Ρόδου 103.7 – Πόλυ Χατζημάρκου
Ακούστε το ηχητικό:
