Του Μανόλη Αστυρακάκη
Αθήνα, 510 π.Χ. ! Χαράς ευαγγέλια για τους Αθηναίους! Οι Αλκμεωνίδες, με αρχηγό τον Κλεισθένη, ανέτρεψαν τη χούντα του τύραννου Ιππία, γιού του Πεισίστρατου.
Αθήνα, 508 π.Χ. ! Γίνεται ο χαμός στην Αθήνα! Οι Αθηναίοι αποφάσισαν να ξεμπερδεύουν μια και καλή με το τυραννικό καθεστώς. Οι εξελίξεις έδειξαν ότι η αριστοκρατία όχι μόνο δεν ήταν εγγυήτρια δύναμη, αλλά από τους κόλπους της μπορούσε να ξετρυπώσει ο τύραννος. Έπρεπε να βρουν τρόπο να προστατευθεί ο λαός από τις αυθαιρεσίες των τυράννων.
Και η λύση ήλθε από τον Κλεισθένη. Ποιος θα το περίμενε! Από ένα γόνο αριστοκρατικής οικογένειας επέπρωτο να μπουν τα θεμέλια της δημοκρατίας. Τα κάνει καμιά φορά η Ιστορία αυτά τα παιγνίδια.
Και να φανταστείτε, ο Κλεισθένης ήταν εγγονός ενός άλλου Κλεισθένη, του τύραννου της Σικυώνας!
Ναι, η δημοκρατία γεννήθηκε στην Αθήνα πριν από 2.500 χρόνια. Από τώρα και πέρα την εξουσία είχε ο λαός (να μην ξεχνάμε, δήμος στην αρχαία Ελλάδα λεγόταν ο λαός). Ήταν ένα κοσμοϊστορικό γεγονός, μπορούμε να πούμε η μεγαλύτερη κατάκτηση των ανθρώπων. Σε αναγνώριση της σημασίας και της αξίας του γεγονότος η λέξη δημοκρατία υιοθετήθηκε, αυτούσια, ελληνική, από τους λαούς του πλανήτη: democracy, dèmocratie, demokratie, democrazia (καλά οι Ιταλοί έχουν και το λατινικό repubblica), ακόμη και οι φίλοι μας οι Τούρκοι demokrasi λένε!
Θα μου πείτε, τι σχέση έχουν όλα αυτά με τον γάμο της Αγαρίστης; Αυτό μπορεί να το ξέρει μόνο το αόρατο χέρι που υφαίνει το πέπλο της Ιστορίας, ή να το πούμε αλλιώς, όλα συμβαίνουν για κάποιο σοβαρό λόγο. Την ίδια απάντηση θα έδινε και ο παραμυθάς Ηρόδοτος που μας διηγείται την ιστοριούλα.
Ο Κλεισθένης λοιπόν, ο παππούς του δικού μας Κλεισθένη, ήταν τύραννος, κάτι σαν βασιλιάς, στη Σικυώνα, ακμάζουσα πόλη στη δυτική Κορινθία. Και αυτός, έξυπνα φερόμενος, προσεταιρίστηκε τον λαό, για να εδραιώσει την εξουσία του. Κατά τη βασιλεία του η Σικυών γνώρισε μεγάλη ακμή. Λένε μάλιστα ότι ήταν από τα μεγαλύτερα πνευματικά και καλλιτεχνικά κέντρα του ελλαδικού χώρου. Να λοιπόν πού οφείλει το φιλολαϊκό DNA ο Κλεισθένης μας! Αυτός που λέτε, ο παππούς Κλεισθένης, είχε μια αξιολάτρευτη κόρη, την Αγαρίστη, που είχε πολλά χαρίσματα. Η έγνοια του ήταν πώς θα βρει τον αντάξιο γαμπρό για την Αγαρίστη. Έτσι κατέφυγε στον όχι ασυνήθιστο για τα παλιά χρόνια τρόπο επιλογής του γαμπρού. Διαλάλησε σε όλες τις ελληνικές πόλεις να έλθουν στο Παλάτι του για ένα χρόνο όποια αρχοντόπουλα πίστευαν ότι θα μπορούσαν να κερδίσουν την εύνοια του Κλεισθένη και της Αγαρίστης. Θέμα γνωστό και προσφιλές στην παράδοση και στα παραμύθια! Κατέφθασαν λοιπόν από πολλά μέρη οι υποψήφιοι γαμπροί, από τη Σικελία, από την Ήπειρο, τη Θεσσαλία, την Ιλλυρία, την Αιτωλία, την Αρκαδία, την Αττική. Συνολικά μαζεύτηκαν δεκατρείς μνηστήρες, αρχοντόπουλα, playboys της εποχής. Στη διάρκεια της παραμονής τους ο Κλεισθένης ζύγιζε τα προσόντα τους και τη συμπεριφορά τους. Και αυτοί ανταγωνίζονταν να επιδείξουν τη μόρφωση, τις γνώσεις, τις ικανότητες, τις επιδεξιότητές τους. Εντωμεταξύ βέβαια, έτρωγαν, έπιναν, καλοπερνούσαν! Για να μην τα πολυλογούμε η ζυγαριά έγειρε στα δυο αρχοντόπουλα της Αθήνας, τον Ιπποκλείδη και τον Μεγακλή. Τελικά το χέρι της Αγαρίστης κέρδισε ο Μεγακλής, γόνος της αριστοκρατικής οικογένειας των Αλκμεωνιδών. Καρπός του γάμου τους ήταν ο Κλεισθένης μας, ο αναμορφωτής της αθηναϊκής δημοκρατίας. Για την ιστορία, εγγονή της Αγαρίστης ήταν η συνονόματή της Αγαρίστη, μητέρα του Περικλή. Δηλαδή, το πράγμα πήγε οικογενειοκρατικά!
