Η Ομάδα Παραστατικών Τεχνών προΤΑΣΗ, στην 40η δημιουργία της,
παρουσιάζει στο Ηράκλειο -για όλα τα Σαββατοκύριακα του Γενάρη- τα
έργα και τις ημέρες δύο σπουδαίων προσωπικοτήτων του Μεγάλου
Κάστρου∙ της ηθοποιού Αλέκας Παΐζη και της ποιήτριας Κατίνας Παΐζη.
Το 2019 συμπληρώθηκαν 100 χρόνια από τη γέννηση και 10 χρόνια
από τον θάνατο της κορυφαίας μας ηθοποιού (1919-2009). Ελάχιστοι
γνωρίζουν την κρητική καταγωγή της. Όπως, επίσης, λίγοι ξέρουν τη
μεγάλη της αδελφή Κατίνα (1911-1996) -γνήσια ποιητική φωνή του
μεσοπολέμου.
Στο ξεκίνημα της νέας χρονιάς το θεατρόφιλο κοινό της Κρήτης –πολύ
πριν από το ταξίδι της παράστασης στην Αθήνα- θα έχει τη δυνατότητα
να παρακολουθήσει στη γενέθλια πόλη των αδελφών Παΐζη, τον
ταραχώδη βίο τους -διατρέχοντας, επί της ουσίας, ολόκληρον τον 20ο
αιώνα μέσα από κομβικά γεγονότα της σύγχρονης Ιστορίας.
Η ποιήτρια Κατίνα Παΐζη και η αδελφή της Αλέκα, η σπουδαία ηθοποιός, ήταν
αγαπημένες φίλες της Ευρυδίκης Τρουλλινού και νονά του γιού της. Έτσι, στο
ηρακλειώτικο οικογενειακό περιβάλλον άκουγα ιστορίες πολύ ξεχωριστές για τις
δυο γυναίκες, ενώ νωρίς από την δεκαετία του ’90, τις γνώρισα. Ο μύθος τους –
ήταν εκείνες που από μια μεγάλη παρέα κοριτσιών του μεσοπολεμικού
Ηρακλείου, με σπουδές, όνειρα και ομορφιά – «πέταξαν» στην Αθήνα και άφησαν
τα χνάρια τους στις τέχνες. Για λόγους που τότε δεν καταλάβαινα, μετά τον
θάνατο της Κατίνας, η Αλέκα με «προμήθευε» και με διάφορα δώρα, φωτογραφίες
κυρίως από τη ζωή τους. Η ίδια είχε τακτοποιήσει το αρχείο της αδελφής της όπου
βρήκα σπουδαία ντοκουμέντα για μιαν ολόκληρη εποχή. Μου έλεγε και τόσες
ιστορίες όταν πήγαινα να τη δω στο θέατρο και στο σπίτι της, στην οδό
Αριστοδήμου. Έτσι έγραψα το βιβλίο για την Κατίνα με τίτλο «Πόσο πολύ σ’
αγάπησα» από το διαχρονικά ομότιτλο σπουδαίο τραγούδι (δυστυχώς είναι
εξαντλημένο). Γύρισε ο καιρός, και με την βοήθεια πάντα του γιου της Κατίνας
Ορέστη Ζωγράφου⃰, και την προτροπή του σκηνοθέτη Δημήτρη Φοινίτση πήρε μορφή ο θεατρικός μονόλογος που ετοιμάζεται από τον ίδιο.
Νίκη Τρουλλινού
Η ΣΚΗΝΟΘΕΣΙΑ
Τη νύχτα που η γηραιά ηθοποιός πεθαίνει, η μεγάλη της αδελφή κατεβαίνει
στη γη να την προϋπαντήσει. Η ποιήτρια του μεσοπολέμου -στεγνή από
ανθρώπινα δάκρυα- ξετυλίγει το κουβάρι των κοινών αναμνήσεων και όλος ο
περασμένος αιώνας παρελαύνει εμπρός μας. Αθώος, συναρπαστικός,
ανελέητος. Από τα πρώτα χρόνια του βίου τους στο Ηράκλειο μιας άλλης
εποχής, στην Αθήνα της Κατοχής, στις πίκρες, τις στερήσεις, τις χαρές, τις
αγωνίες, τις εξορίες και στον διαρκή αγώνα της ζωής και της σκηνής. Η
σκηνοθετική ιδέα επάνω στο βιογραφικό και ποιητικό λεκτικό υλικό εστιάζει
στην καταγωγή των αδελφών και στο πως στην Κρήτη ξαγρυπνούμε τον νεκρό,
την τελευταία νύχτα στο σπίτι του. Το «ξόδι» της Αλέκας με όλο το τυπικό του
δύσκολου αποχαιρετισμού και με συνήθειες χαμένες πια -που η παράσταση
ξαναθυμίζει. Βράδυ 4ης Φεβρουαρίου 2009 στον πρώτο όροφο κάπου στην οδό
Αριστοδήμου, στον Λυκαβηττό, η Κατίνα μοιραία ξαναβρίσκει την Αλέκα. Κι
εμείς δυο συγκλονιστικές γυναίκες της τέχνης (και) της ζωής!
Στην παράσταση οι θεατές παύουν να έχουν παθητικό ρόλο. Διαβάζουν
ξεχασμένα ποιήματα της Κατίνας Παΐζη, πίνουν κονιάκ, γεύονται τονωτικές
τροφές και μνημονεύουν ζωηρά τα απολεσθέντα πρόσωπα, συμμετέχοντας
ενεργά στην «αγρύπνια» και στην πρόταση του σκηνοθέτη για ένα ήπια
διαδραστικό θέατρο μνήμης.
ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΕΣ
Κείμενο: Νίκη Τρουλλινού
Σκηνοθεσία – Καλλιτεχνική επιμέλεια: Δημήτρης Φοινίτσης
Ερμηνεία: Ανάστα Αργυροπούλου
Επιμέλεια κίνησης: Μικαέλα Κεφαλογιάννη
Παραγωγή: Νόημα
Παραστάσεις:
όλα τα Σαββατοκύριακα του Ιανουαρίου 2020 (4-5, 11-12, 18- 19, 25-26/1)
Σάββατο 21:15 (βραδινή)
Κυριακή 19:15 (απογευματινή)
artspace Materia Prima (Στρατηγού Βάσου 8 & Λεωφ. Πλαστήρα,
Χανιόπορτα – Ηράκλειο)
Πληροφορίες – κρατήσεις: 699 7166 210
ΟΜΑΔΑ προΤΑΣΗ
Η Ομάδα Παραστατικών Τεχνών προΤΑΣΗ συγκροτήθηκε το φθινόπωρο του 2005 από
επαγγελματίες του θεάτρου. Έχει έδρα της την Αθήνα. Όραμα της να «προτείνει» το νέο,
το δημιουργικά ουσιώδες, το διαφορετικό, το «άλλο» στην τέχνη του θεάτρου και των
λοιπών παραστατικών τεχνών μέσω ενός γόνιμου διαλόγου της τέχνης και του
ανθρώπου, σχηματίζοντας συνάμα μια «τάση» στην έκφραση∙ ριζοσπαστική, ελεύθερη,
αναγνωρίσιμη στο ευρύ κοινό την οποία και επιθυμεί σταδιακά να διαμορφώσει, κατά
τη διάρκεια της πορείας της στην καλλιτεχνική σκηνή της χώρας αλλά και πέρα από
αυτήν.
Ο μινιμαλισμός και η αφαίρεση είναι τα κυριότερα ρεύματα που τροφοδοτούν
καλλιτεχνικά το σχήμα. Τα κλασσικά έργα αλλά και η νέα γραφή, τα καινούργια –
ιδιαίτερης τεχνοτροπίας- κείμενα αποτελούν τις πρώτες ύλες για έμπνευση και
δημιουργία σε χώρους, κυρίως, μη θεατρικούς. Η ανατρεπτική «ιδέα» προσδιορίζει
πρώτιστα το σκηνικό ύφος και την γενικότερη αισθητική της. Η Ομάδα δεν
χρηματοδοτείται από κανέναν κρατικό ή ιδιωτικό φορέα. «Αυτοχρηματοδοτείται»,
ωστόσο, από την ανεξάντλητη δεξαμενή της φαντασίας και τη ζωογόνα ανάγκη για
πειραματισμό και καλλιτεχνική έκφραση. Το καλλιτεχνικό έργο της Ομάδας -εκτός
Αθηνών- έχει, ως τώρα, παρουσιαστεί σε: Άρτα, Γαύδο, Δελφούς, Ηράκλειο, Θεσσαλονίκη,
Κέρκυρα, Κω, Λαμία, Λέρο, Νάξο, Ναύπλιο, Πρέβεζα, Ρέθυμνο, Ρόδο, Σητεία, Σύρο,
Φλώρινα, Χανιά.
Παραστάσεις και Δράσεις της Ομάδας προΤΑΣΗ :
• «Πολυέλαιος δια χειρός Καβάφη» – Θέατρο Τόπος Αλλού, «1ο Φεστιβάλ Νέων
Θεατρίνων» (Αθήνα)
• «Στη δίψα σου!» της Δ. Σ. Πόρτογλου – Booze Cooperativa (Αθήνα) / Μικρό Θέατρο
(Θεσσαλονίκη) Πρώτη Παρουσίαση
• «Κάσσυ» του Ανδρέα Φλουράκη – Τραπεζαρία Ξενώνα Ευρωπαϊκού Πολιτιστικού
Κέντρου Δελφών, «Συνάντηση Νέων Δημιουργών» της ΧΙΙΙ Διεθνούς Συνάντησης
Αρχαίου Δράματος 2007 (Δελφοί) Πρώτη Παρουσίαση
• «Η σιωπή στο στόμα» της Κ. Φ. Ντάγκινη – Χώρος Τέχνης Ασωμάτων (Αθήνα) / Μικρό
Θέατρο (Θεσσαλονίκη) Πρώτη Παρουσίαση
• «Balance» της Νάνσυ Σπετσιώτη – Πύργος Μπαζαίου, «9ο Φεστιβάλ Νάξου»
• «Τζούλια» του Γιόχαν Άουγκουστ Στρίντμπεργκ – Nixon, Screening Room (Αθήνα)
• «Φιλοκτήτης» του Γιάννη Ρίτσου – Θέατρο Έναστρον, Φεστιβάλ Μονολόγων από την
Τέταρτη Διάσταση (Αθήνα) / Θέατρο Θεμέλιο (Αθήνα, β ́ περίοδος) Πρώτη Παρουσίαση
• «Πραγματικότητα» της Κλαίρης Λιονάκη – Εθνικό Θέατρο, Αναγνώσεις 2010 –
Αίθουσα Εκδηλώσεων Κτηρίου Τσίλλερ (Αθήνα) Πρώτη Πανελλήνια Παρουσίαση
• «Οι πληγές του ανέμου» του Χουάν Κάρλος Ρούμπιο – Συνεργείο (Αθήνα) Πρώτη
Πανελλήνια Παρουσίαση
• «Dominatrix» της Μ. Ρ. Αναστασάκη – γκαρσονιέρα, Πεδίον του Άρεως / γκαρσονιέρα,
Κυψέλη (Αθήνα) Πρώτη Παρουσίαση
• «ταξιθέτρια(SOLO)» βασισμένο σε μέρος του μυθιστορήματος La Maschera της Έλενας
Σοπράνο – Αίθουσα Εκδηλώσεων Ροδιακής Έπαυλης (Ρόδος, α ́ και β ́ περίοδος) /
Πρώην Εβραϊκή Συναγωγή (Κως) / Μέγαρον Μακέδου (Αθήνα) Πρώτη Παρουσίαση
• «Πασχαλινά Διηγήματα» του Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη – Ναΐσκος Αγίου Ελισσαίου
(Αθήνα)
• «Χριστουγεννιάτικα Διηγήματα» του Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη – Κατάλυμα της
«Γλώσσας» της Ισπανίας (Ρόδος)
• «Οι πιο δυνατοί» του Γιόχαν Άουγκουστ Στρίντμπεργκ – Philipp champagne bar
(Αθήνα) / Τεχνουργείο art cafe (Ρόδος)
• «ΑΝΔΡΟΜΑΧΗ ή Τοπίο Γυναίκας στο Ύψος της Νύχτας» του Άκη Δήμου –
Καλλιτεχνικός Σταθμός Ρόδου Ανωτάτης Σχολής Καλών Τεχνών / Θέατρο Πολυχώρος
Σφαγείο (Κως) / Κήπος Πύργου Μπελλένη (Λέρος) / Τεχνοχώρος (Σητεία) / Πρώην
Χαμάμ – Θόλος (Ρέθυμνο) / Πύλη Αγίου Γεωργίου – Λαζαρέτο (Ηράκλειο) / Αίθουσα
Τέχνης, Δημοτική Πινακοθήκη Κέρκυρας
• «Πασχαλινά Διηγήματα Ελλήνων Συγγραφέων» των Δημήτρη Καμπούρογλου, Ανδρέα
Καρκαβίτσα, Κώστα Κρυστάλλη, Στρατή Μυριβήλη – Αναπαυτήριο Πικιώνη Λόφου
Μουσών (Αθήνα)
• «Soterrani (Υπόγειο)» του Ζουζέπ Μαρία Μπενέτ ι Ζουρνέτ – Φουαγιέ Altera Pars,
«Φεστιβάλ Ισπανόφωνου Θεάτρου» (Αθήνα) Πρώτη Πανελλήνια Παρουσίαση
• «Nora» του Henrik Ibsen – Πολυχώρος CAMP!, «Φεστιβάλ Page_31» (Αθήνα)
• «Χίλιες και μία Νύχτες» αραβικά παραμύθια – Νέα Δημοτικά Λουτρά Yeni Hammam
(Ρόδος) Πρώτη Παρουσίαση
• «Η Σονάτα του Σεληνόφωτος» του Γιάννη Ρίτσου – Τρούλος, Πηγές Καλλιθέας (Ρόδος)
• «Οδύνη του Έρωτα» σε ποίηση Ράινερ Μαρία Ρίλκε (Duineser Elegien) – Αμφιθέατρο,
Ίδρυμα Εικαστικών Τεχνών και Μουσικής Β. & Μ. Θεοχαράκη (Αθήνα) / Φουαγιέ,
Μέγαρο Μουσικής Θεσσαλονίκης / Αίθουσα Εκδηλώσεων, Αναγνωστική Εταιρία
Κέρκυρας
• «Λαμπριάτικος Ψάλτης» του Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη – ξωκλήσι των Αγίων
Κωνσταντίνου και Ελένης & Αγίων Αναργύρων (Σητεία) / Μουσείο Χριστιανικής Τέχνης
«Αγία Αικατερίνη Σιναϊτών» (Ηράκλειο)
• «Πασχαλινά Διηγήματα Ξένων Συγγραφέων» των Ruben Dario, Anatol France,
Corando Albaro, Ernest Hemingway – Αγγλικανική Εκκλησία Αγίου Παύλου (Αθήνα)
• «Ράδιο Βαγδάτη» ολονύκτιο ακρόαμα παραμυθιών της Χαλιμάς – Σπίτι του Θεάτρου
της Σητείας
• «Λεονώρα» του Γκότφριντ Άουγκουστ Μπύργκερ – Αίθουσα Μελίνα Μερκούρη
Πολύκεντρου Δήμου Σητείας, «Κορνάρεια 2013» / Κάστρο Μονολίθου (Ρόδος) /
Δημοτικός Ανθόκηπος «Ήχος & Φως», 7ο Μεσαιωνικό Φεστιβάλ Ρόδου / Δημοτικό
Κηποθέατρο Μάνος Χατζιδάκις, «Ηράκλειο – Καλοκαίρι 2013» / Θέατρο Altera Pars,
«7ο Φεστιβάλ Νύχτες Nova Pars» (Αθήνα) / Ιόνιος Βουλή, 4ο SEVEN FESTIVAL
(Κέρκυρα) / Περιστύλιο Αγίου Γεωργίου (Ναύπλιο) Πρώτη Πανελλήνια Παρουσίαση
• «Tro(i)ktika» εμπνευσμένο από το θεατρικό έργο Happy Days του Σάμιουελ Μπέκετ –
Δημοτικό Θέατρο Ρόδου
• «Κορφιάτικες Ιστορίες (3)» του Κωνσταντίνου Θεοτόκη – Πολύτεχνο (Κέρκυρα) /
Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης Φλώρινας / Θεατρικό Εργαστήρι Πρέβεζας, Κάστρο Αγίου
Ανδρέα / Αίθουσα Εκδηλώσεων «Εύη Λάσκαρι» Δημόσιας Κεντρικής Βιβλιοθήκης
Κέρκυρας (με παράλληλη διερμηνεία στην ελληνική νοηματική γλώσσα)
• «ΕΓΚΑΤΑλελειμμένοι» του Δημήτρη Φοινίτση – Αποθήκη Εκδόσεων Αιγόκερως (Αθήνα)
Πρώτη Παρουσίαση
• «opus IV – Ο ΠΕΛΕΚΑΝΟΣ» του Γιόχαν Άουγκουστ Στρίντμπεργκ – Στούντιο Όξω Νου
(Χανιά) / Θέατρο Κρήτης (Ηράκλειο) / The Garage (Ρέθυμνο) / Τεχνοχώρος (Σητεία)
• «Στη θέα των λέξεων: Ηράκλειο» των Γαλάτειας Καζαντζάκη, Ηλία Βενέζη, Λιλής
Ζωγράφου, Γιώργη Γιατρομανωλάκη / Φεστιβάλ «Αθέατη Πόλη» 2015 – Προμαχώνας
Μαρτινέγκο, Τάφος Καζαντζάκη (Ηράκλειο Κρήτης)
• «Στην τάξη της κυρίας Μαργαρίτας» εμπνευσμένο από το θεατρικό έργο Apareceu a
Margarida του Ρομπέρτο Ατάυντε – 14ο Δημοτικό Σχολείο Αθηνών «Δημήτρης
Πικιώνης» / Παλαιά Τάξη, Μουσείο Σχολικής Ζωής και Εκπαίδευσης (Αθήνα) /
εικαστική εγκατάσταση «Λοξή Τάξη», πρώην θερινό Θέατρο Αλίκη (Αθήνα)
• «Η Ωραία Αθοκουτάλα» κρητικό λαϊκό παραμύθι σε καταγραφή Γιώργη Γρ.
Σταματάκη – Θέατρο Κρήτης α ́ και β ́ περίοδος (Ηράκλειο), Το Πλουμί (Αρχάνες),
Σπίτι του Θεάτρου της Σητείας, The Garage (Ρέθυμνο), Χαρουπόμυλος Πανόρμου (ν.
Ρεθύμνης), Παραδοσιακό Ρακοκάζανο «Η Χαρουπιά» (Πρινιάς Μαλεβιζίου – ν.
Ηρακλείου), Δημοτικό Θέατρο Ρόδου, Αμφιθέατρο 3ου Γενικού Λυκείου Ηρακλείου,
Θεατρικός Σταθμός Ηρακλείου, Χώρος Τέχνης Ασωμάτων (Αθήνα), Πέτρινο Θέατρο
Σαρακήνικου (Γαύδος), Βόρεια Χαμηλή Πλατεία Προμαχώνα Βηθλεέμ (Ηράκλειο),
YOU.C.A. (Χανιά) Πρώτη Παρουσίαση
• «Εις το φως της ημέρας» του Κ. Π. Καβάφη – Χαμηλή Πλατεία Πύλης Βιτούρι
(Ηράκλειο), Κάστρο Άρτας, Κέντρο Ελέγχου Τηλεοράσεων (Αθήνα)
• «Η Φτέρενη Κόρη» λαϊκό δωδεκανησιακό παραμύθι – Θέατρο Κρήτης (Ηράκλειο),
Πολύκεντρο / Αίθουσα «Μελίνα Μερκούρη» (Σητεία), Τhe Garage (Ρέθυμνο), Πολύτεχνο
(Κέρκυρα), Χώρα – Τόπος Τεχνών (Λαμία), Χώρος Τέχνης Ασωμάτων (Αθήνα), Θεατρικός
Σταθμός Ηρακλείου, Θερινό Κινηματοθέατρο Ρόδον (Ρόδος), Βόρεια Χαμηλή Πλατεία
Προμαχώνα Βηθλεέμ (Ηράκλειο), Πολυχώρος ΜΕΓΑΛο Ο (Χανιά), Θέατρο Olvio
(Αθήνα), Δημοτικό Θέατρο Απόλλων (Σύρος) Πρώτη Παρουσίαση
• «3 ΑΔΕΛΦΕΣ / ένα χρόνο μετά» του Άντον Παύλοβιτς Τσέχοφ – Μικρό Θέατρο
Πολιτιστικού & Συνεδριακού Κέντρου Ηρακλείου, The Garage (Ρέθυμνο)
• «Πάρις Ποθοκρατούμενος» του Δημήτρη Φοινίτση – ResidenceSEA (Ηράκλειο), The
Garage (Ρέθυμνο).
• «Πρώτη Αγάπη» του Ιωάννη Κονδυλάκη – Πνευματικό Κέντρο Άνω Βιάννου Περικλής
Βλαχάκης, Μικρό Κηποθέατρο Μάνος Χατζιδάκις (Ηράκλειο), artspace Materia Prima
(Ηράκλειο), The Garage (Ρέθυμνο), Σπίτι του Θεάτρου της Σητείας, Θέατρο Άλμα
(Αθήνα), Θεατρικός Σταθμός Ηρακλείου.
• «Το γιασεμί, η ροδιά και η χαρουπιά» μικρασιατικό λαϊκό παραμύθι – Πειραματικό
Θέατρο Πολιτιστικού & Συνεδριακού Κέντρου Ηρακλείου, artspace Materia Prima
(Ηράκλειο), Θεατρικός Σταθμός Ηρακλείου.
• «Το υπερωκεάνιον» του Γιώργη Γρ. Σταματάκη – artspace Materia Prima (Ηράκλειο),
The Garage (Ρέθυμνο).
omadaprotasi.wordpress.com
⃰Οι δύο φωτογραφίες προέρχονται από το προσωπικό
αρχείο του κ. Ζωγράφου και δημοσιεύονται για πρώτη φορά.
