Μία σημαντική ανακοίνωση έκανε ο επίτιμος έφορος αρχαιοτήτων κ. Μιχάλης Ανδριανάκης, μιλώντας στο συνέδριο για το Αρχαιολογικό Έργο Κρήτης, που διοργάνωσε το Τμήμα Ιστορίας και Αρχαιολογίας του Πανεπιστημίου Ρεθύμνου, από τις 21 μέχρι τις 24 Νοεμβρίου.
Στην ομιλία του ο κ. Ανδριανάκης παρουσίασε στοιχεία από την ομάδα εργασίας, που ανέλαβε τη συντήρηση της διπλής εικόνας της Παναγίας Οδηγήτριας και της Αγίας Αικατερίνης, που βρέθηκε στην εκκλησία της Κοιμήσεως της Θεοτόκου, στον Τσιβαρά Αποκορώνα Χανίων, που οδηγούν σε ένα πρώτο συμπέρασμα ότι η εικόνα αυτή, είναι πιθανόν να «θεωρηθεί ως το πρωιμότερο γνωστό έργο πριν την αναχώρησή του από την Κρήτη…», του διάσημου ζωγράφου Δομήνικου Θεοτοκόπουλου.
Πρόκειται για μία εικόνα που βρέθηκε πριν από μερικά χρόνια, σε δεύτερη χρήση στην ποδιά του τέμπλου του νεώτερου ναού, της Κοιμήσεως της Θεοτόκου, στον Τσιβαρά, σε μικρή απόσταση από το Castel Apicorno.
Για την προσαρμογή της στο τέμπλο η εικόνα είχε κοπεί στα δύο και δεν ήταν σε καλή κατάσταση.
Από τις εργασίες συντήρησης που έγιναν από την Εφορία Αρχαιοτήτων, προέκυψαν ορισμένα ενδιαφέροντα στοιχεία, τα οποία επιβεβαιώθηκαν και από τις εργαστηριακές έρευνες που έγιναν στην συνέχεια από το Δημόκριτο.
Η Παναγία εικονίζεται στο γνωστό εικονογραφικό τρόπο της Οδηγήτριας, που ήταν ιδιαίτερα διαδεδομένος σε εικόνες και στην Κρήτη, μέχρι τον 18ο αιώνα.
Όπως αναφέρει μεταξύ άλλων ο γνωστός Αρχαιολόγος:
«Η μορφή της Παναγίας έχει τα τυπικά χαρακτηριστικά του εικονογραφικού τύπου, ενώ ο μικρός Χριστός διακρίνεται για τον έντονα ζωγραφικό τρόπο απόδοσης του προσώπου και των ενδυμάτων, όπου είναι εμφανείς δυτικές επιδράσεις στην πτυχολογία, τις οποίες έχει ενσωματώσει στην τέχνη του ο ζωγράφος. Στη ντυμένη ως βυζαντινή αρχόντισσα αγία Αικατερίνη, κυριαρχούν δυτικές επιδράσεις στην απόδοση του προσώπου…»
Σύμφωνα με τα στοιχεία που παρουσίασε ο κ. Ανδριανάκης, πρόκειται για μία εικόνα, ανώνυμου ζωγράφου, της οποίας, οι εικονογραφικές και τεχνοτροπικές συγκρίσεις, απομακρύνουν από τα έργα γνωστών ζωγράφων της εποχής.
Το γεγονός ότι δε διασώζεται η υπογραφή του ζωγράφου, προκαλεί σοβαρό προβληματισμό, όσο αφορά την απόδοσή της.
Όπως χαρακτηριστικά ανέφερε ο κ. Ανδριανάκης στην ομιλία του στο συνέδριο:
» Το γεγονός όμως ότι πολλά από τα τεχνικά και τεχνοτροπικά δεδομένα, συναντώνται τόσο σε πρώιμα, όσο και σε μεταγενέστερα έργα του μεγάλου ζωγράφου Δομίνικου Θεοτοκόπουλου, ορισμένα από τα οποία μάλιστα διακρίνονται για τη μοναδικότητά τους, καθιστά πιθανή την απόδοση της εικόνας του Τσιβαρά στον ίδιο»
Ο κ. Ανδριανάκης καταλήγει:«Θα μπορούσε να θεωρηθεί ως το πρωιμότερο γνωστό έργο πριν την αναχώρησή του από την Κρήτη, ενώ θέτει και γενικότερα ερωτήματα όσο αφορά την τεχνική του».
Ο κ. Ανδριανάκης επισημαίνει ότι με την πρώτη αυτή παρουσίαση που έκανε στο συνέδριο η ομάδα εργασίες, θέτει τους προβληματισμούς της στην διάθεση της επιστημονικής κοινότητας.
