Παραπέμπεται σε δίκη
Ποινική δίωξη σε βάρος του υπηρεσιακού πρωθυπουργού του Ισραήλ, Μπενιαμίν Νετανιάχου, για τρεις υποθέσεις διαφθοράς άσκησε επισήμως, σήμερα, ο γενικός εισαγγελέας της χώρας.
Έτσι, ο Νετανιάχου, κατηγορούμενος για απάτη, απιστία και δωροδοκία, γίνεται ο πρώτος πρωθυπουργός στην Ιστορία της χώρας που διώκεται ενώ βρίσκεται στο πόστο του.
Από την πλευρά του, σε δηλώσεις που έκανε μετά τη δίωξη σε βάρος του, έκανε λόγο για «απόπειρα πραξικοπήματος» εναντίον του.
Σύμφωνα με τον Ισραηλινό πρωθυπουργό, που αρνείται ότι έχει κάνει κάτι μεμπτό και υποστηρίζει πως έχει πέσει θύμα πολιτικού κυνηγιού μαγισσών, η παραπομπή του βασίζεται σε «ψευδείς κατηγορίες» και μια συστηματική «αμαυρωμένη έρευνα».
Η δίωξη με κωδική ονομασία από τις δικαστικές αρχές «φάκελος 4.000», που θεωρείται και η πιο σοβαρή, αφορά την υπόθεση του τηλεπικοινωνιακού ομίλου Bezeq. Ειδικότερα, ο «Μπίμπι» κατηγορείται πως προσπάθησε να εξασφαλίσει ευνοϊκή δημοσιογραφική μεταχείριση από τον δημοφιλή ειδησεογραφικό ιστότοπο Walla, με αντάλλαγμα κυβερνητικές «χάρες» που εξασφάλισαν κέρδη εκατοντάδων εκατομμυρίων δολαρίων στο μεγάλο αφεντικό των ομίλων Bezeq και Walla, τον Σαούλ Ελοβιτς.
Η δεύτερη υπόθεση που βαρύνει τον Νετανιάχου φέρει την κωδική ονομασία «2.000» και αφορά μια σειρά συναντήσεων που φέρεται να είχε με τον Άρνον Μόζες, εκδότη της μεγαλύτερης εφημερίδας του Ισραήλ, της Yediot Ahronot. Σύμφωνα με το κατηγορητήριο, η συμφωνία μεταξύ των δύο ανδρών προέβλεπε τον περιορισμό της κυκλοφορίας της αντιπολιτευόμενης εφημερίδας Israel Hayom, σε αντάλλαγμα με ευνοϊκή μεταχείριση του Νετανιάχου από το έντυπο του Μόζες.
Η δίωξη με την κωδική ονομασία «1000» αφορά τα «δώρα» που κατηγορείται ότι έλαβε από τον Άρνον Μίλχαν, παραγωγό του Χόλιγουντ και Ισραηλινό υπήκοο και από τον Αυστραλό δισεκατομμυριούχο επιχειρηματία Τζέιμς Πάκερ. Ο Νετανιάχου φέρεται να έλαβε από τους ανωτέρω δώρα συνολικής αξίας περίπου 200.000 δολαρίων που περιλάμβαναν πούρα και σαμπάνιες. Δώρα φέρονται να απαίτησαν και να έλαβαν επίσης συγγενικά πρόσωπα του Ισραηλινού πρωθυπουργού. Οι δικηγόροι του ωστόσο προβάλλουν τη γραμμή πως «του επιτρέπεται να λαμβάνει δώρα από φίλους». Επίσης, υποστηρίζουν πως δεν ήταν σε γνώση του τα αιτήματα συγγενών για… δωράκια.
Η σημερινή εξέλιξη προκαλεί ακόμα μεγαλύτερη αβεβαιότητα, καθώς δύο μήνες μετά τις τελευταίες βουλευτικές εκλογές δεν έχει σχηματιστεί κυβέρνηση στη χώρα.
Χθες, μετά τον Νετανιάχου, επέστρεψε την εντολή σχηματισμού κυβέρνησης στον πρόεδρο του Ισραήλ Ρέουβεν Ρίβλιν και ο Μπένι Γκαντς.
Έτσι, το ενδεχόμενο τρίτης εκλογικής αναμέτρησης μέσα στην ίδια χρονιά είναι πια κάτι παραπάνω από ορατό.
Τι μπορεί να ακολουθήσει
Η ασυλία
Σύμφωνα με τη Haaretz, ο Νετανιάχου έχει 30 ημέρες στη διάθεση του να ζητήσει από την Ολομέλεια της Κνεσέτ να του χορηγήσει ασυλία προκειμένου να αποφύγει τη δίκη. Αυτό αναμένεται ότι θα κάνει, αλλά εάν δεν το κάνει μέσα στο συγκεκριμένο χρονικό διάστημα, θα αρχίσουν οι νομικές διαδικασίες εναντίον του.
Εάν ο πρωθυπουργός υποβάλει το αίτημα, η Επιτροπή Εσωτερικών της Κνεσέτ θα το συζητήσει και εάν το αποδεχθεί, τότε θα τεθεί σε ψηφοφορία από την Ολομέλεια.
Ωστόσο υπάρχει ένα πρόβλημα: καθώς η πρώτη εκλογική αναμέτρηση στο Ισραήλ έγινε τον Απρίλιο και ακολούθησε και μια δεύτερη, δεν έχουν οριστεί τα μέλη της Επιτροπής Εσωτερικών Υποθέσεων. Επομένως προς το παρόν δεν υπάρχει σώμα για να πάρει οποιαδήποτε απόφαση, και σε αυτήν την περίπτωση δεν μπορεί να κατατεθεί η παραπομπή του και το δικαστήριο δεν μπορεί να αρχίσει τις σχετικές διαδικασίες.
Η Κνεσέτ θα μπορούσε να ορίσει την επιτροπή ειδικά γι’ αυτή την υπόθεση ή εναλλακτικά, μπορεί να αναβληθεί η όποια διαδικασία μέχρι να σχηματιστεί κυβέρνηση- εάν βεβαίως σχηματιστεί κυβέρνηση και η χώρα δεν πάει για τρίτη φορά σε εκλογές. Σε κάθε περίπτωση, το αίτημα του Νετανιάχου για ασυλία και οποιαδήποτε απόφαση ληφθεί στη συνέχεια πρέπει να συνάδει με τους όρους μιας τέτοιας ασυλίας, όπως ορίζει ο νόμος.
Πότε μπορεί να αρχίσει η δίκη του Νετανιάχου;
Όπως έχει γίνει αντιληπτό, οι διαδικασίες για την ασυλία που προηγούνται της δίκης, θα χρειαστούν χρόνο. Ακόμα και εάν συγκροτηθεί Επιτροπή, εναπόκειται τελικώς στον πρόεδρο της Κνεσέτ για το πότε θα ορίσει συνεδρίαση της ολομέλειας.
Η όλη διαδικασία – και στη Κνεσέτ και στη συνέχεια στο Ανώτατο Δικαστήριο που θα πρέπει να εκδώσει τη δική του απόφαση- μπορεί να διαρκέσει από έξι μήνες έως δυο χρόνια, πριν αρχίσει καν η δίκη. Και όταν ξεκινήσει η εκδίκαση και εκεί οι διαδικασίες μπορεί να καθυστερήσουν σημαντικά με τις παρεμβάσεις τις υπεράσπισης, κυρίως σε ό,τι αφορά στην παράδοση αποδεικτικών στοιχείων που έχει στην κατοχή της η εισαγγελία. Αυτές οι διαδικασίες μπορεί να κρατήσουν κι ένα χρόνο.
Πρέπει να παραιτηθεί ο Νετανιάχου;
Το θέμα δεν έχει αποφασιστεί ποτέ στα δικαστήρια, διότι είναι η πρώτη φορά στην ιστορία της χώρας που εν ενεργεία πρωθυπουργός παραπέμπεται σε δίκη. Το άρθρο 8 του θεμελιώδους νόμου του Ισραήλ (που ισοδυναμεί με το Σύνταγμα)αναφέρει δυο περιπτώσεις για το πότε πρέπει να παραιτηθεί εν ενεργεία πρωθυπουργός που παραπέμπεται σε δίκη:
1) με απόφαση της πλειοψηφίας της Κνεσέτ, αφού έχει καταδικαστεί από δικαστήριο για διαφθορά και
2) η απόφαση να είναι τελεσίδικη.
Δηλαδή ο πρωθυπουργός δεν μπορεί να υποχρεωθεί σε παραίτηση κατά τη διαδικασία παραπομπής του.
Ωστόσο απόφαση του Ανώτατου Δικαστηρίου το 1993 μπορεί να αλλάξει την κατάσταση. Πριν από 26 χρόνια, αποφάσισε ότι ο τότε πρωθυπουργός Γιτζάκ Ράμπιν έπρεπε να απολύσει υπουργός και υφυπουργό της κυβέρνησης του λόγω της παραπομπής τους σε δίκη με σοβαρές κατηγορίες.
Επικαλούμενο αυτή την απόφαση το δικαστήριο μπορεί τώρα να διατάξει τον Νετανιάχου να υποβάλει παραίτηση, παρά τις διατάξεις του βασικού νόμου, υποστηρίζοντας ότι αυτό που ισχύει για τους υπουργούς, ισχύει και για τον πρωθυπουργό της χώρας.
