Στο “κόκκινο” ανέβηκε το πολιτικό θερμόμετρο στην Ολομέλεια της Βουλής στην αρχή της συζήτησης για την Αναθεώρηση του Συντάγματος, με αφορμή την ένσταση αντισυνταγματικότητας που κατέθεσε ο ΣΥΡΙΖΑ υποστηρίζοντας ότι βάσει του άρθρου 110 του Συντάγματος παραβιάζεται η κοινοβουλευτική διαδικασία σε ότι αφορά το άρθρο 32 παρ. 4 που αφορά την εκλογή του Προέδρου της Δημοκρατίας.
Η ένσταση αντισυνταγματικότητας απορρίφθηκε κατά πλειοψηφία και η συζήτηση συνεχίζεται:
H ένσταση αντισυνταγματικότητας του ΣΥΡΙΖΑ
Ένσταση αντισυνταγματικότητας για την αναθεώρηση του άρθρου 32 παρ. 4 για την εκλογή του Προέδρου, κατέθεσε ο γενικός εισηγητής του ΣΥΡΙΖΑ, Γιώργος Κατρούγκαλος.
Η αντισυνταγματικότητα αφορά τόσο την παραβίαση της αναθεωρητικής διαδικασίας, όσο και την παραβίαση των ουσιαστικών ορίων της αναθεώρησης.
1. Η πρόταση της ΝΔ παραβιάζει τα διαδικαστικά όρια της αναθεώρησης, εφόσον είναι αντίθετη με την απόφαση της πρώτης αναθεωρητικής Βουλής με την οποία προσδιορίσθηκε η κατεύθυνση και οριοθετήθηκε το εύρος της αναθεωρητικής εξουσίας της παρούσας Βουλής, ορίζοντας σε περίπτωση αδυναμίας κοινοβουλευτικής εκλογής άμεση εκλογή του Προέδρου.
2. Η πρόταση παραβιάζει και τα ουσιαστικά όρια της αναθεώρησης. Η υποβάθμιση της νομιμοποίησης του Προέδρου της Δημοκρατίας, λόγω της δυνατότητας εκλογής του ακόμη και από τη σχετική πλειοψηφία της Βουλής, παρά την εκπεφρασμένη ή έμμεση αποδοκιμασία της απόλυτης πλειοψηφίας των βουλευτών προς το πρόσωπό του, είναι ασύμβατη με την μη αναθεωρήσιμη προεδρευόμενη μορφή του πολιτεύματος, από την οποία απορρέει η υποχρέωση αυξημένης νομιμοποίησης του Προέδρου της Δημοκρατίας, επομένως και εκλογής του με αυξημένη πλειοψηφία.
Η ένσταση ασκείται σύμφωνα με τον Κανονισμό της Βουλής (ΚτΒ), δεδομένου ότι το άρθρο 119 ΚτΒ που ρυθμίζει τα σχετικά με την διαδικασία αναθεώρησης προβλέπει ότι η διαδικασία της συζήτησης διέπεται από αναλογική εφαρμογή των άρθρων 95 έως 104, άρα έχει έδαφος εφαρμογής σε αυτήν και το άρθρο 100, που προβλέπει την ένσταση αντισυνταγματικότητας..
Όλα τα κόμματα, πλην του ΚΚΕ, συμφωνούν στην αποσύνδεση της εκλογής του Προέδρου της Δημοκρατίας από τη πρόωρη διάλυση της βουλής ωστόσο διαφωνούν ως προς τον τρόπο και τη διαδικασία εκλογής του.
Η κυβερνητική πλειοψηφία απορρίπτει τη πρόταση της αξιωματικής αντιπολίτευσης η οποία προβλέπει και την άμεση εκλογή του Προέδρου της Δημοκρατίας από το λαό, σε περίπτωση που αποβούν άκαρπες οι κοινοβουλευτικές ψηφοφορίες.
Γ. Κατρούγκαλος: Εργαλειακή μεθόδευση και κόλπο της ΝΔ
Αναπτύσσοντας την ένσταση αντισυνταγματικότητας ο εισηγητής του ΣΥΡΙΖΑ Γιώργος Κατρούγκαλος είπε ότι «η όλη μεθόδευση, εκ μέρους της παράταξης της ΝΔ στην προτείνουσα Βουλή για την εκλογή του Προέδρου της Δημοκρατίας είναι εμβληματικό παράδειγμα εργαλειακής μεθόδευσης εκφυλισμού της συνταγματικής αναθεωρητικής διαδικασίας, σε επίπεδο απλού κόλπου.
Είπε ειδικότερα ότι το Δεκέμβριο του 2014 η ΝΔ κατέθεσε πρόταση αναθεώρησης του συντάγματος με τις υπογραφές των κ.κ. Σαμαρά και Μητσοτάκη, με την οποία πρότεινε, σε περίπτωση αδυναμίας εκλογής Προέδρου της Δημοκρατίας, αυτή να γίνεται με άμεση εκλογή από τον λαό. Την πρόταση αυτή κατέθεσε ο ΣΥΡΙΖΑ στην προτείνουσα Βουλή. Διαφοροποιήθηκε, όπως είχε δικαίωμα η ΝΔ, από την πρόταση αυτή και στη συνέχεια κατέθεσε πρόταση που προέβλεπε εκλογή Προέδρου ακόμη και από μια κοινοβουλευτική μειοψηφία. Στην ψηφοφορία όμως στην προτείνουσα Βουλή, η ΝΔ αντί να ψηφίσει τη δική της πρόταση, ψήφισε την πρόταση του ΣΥΡΙΖΑ. «Αυτό είναι αυτό που ονομάζουμε κόλπο. Ψηφίσατε υπέρ μιας πρότασης που ήσασταν ουσιαστικά εναντίον.
Δεν είναι αυτό συνταγματικό τέχνασμα; Και είπατε μάλιστα ότι κάνετε αυτό για να μπορέσετε στην επόμενη Βουλή να ψηφίσετε κάτι άλλο. Ψηφίσατε δηλαδή στην προτείνουσα Βουλή «α» και στην αναθεωρητική το «-α». Αυτό είναι εν τοις πράγμασι υποβάθμιση της αναθεωρητικής διαδικασίας. Αυτή η συμπεριφορά είναι και αντισυνταγματική», είπε ο κ. Κατρούγκαλος και πρόσθεσε: «η προτείνουσα Βουλή δεσμεύει με την αιτιολογία που γίνεται αποδεκτή για να αλλάξει μια διάταξη, την Αναθεωρητική. Ναι μεν δεν προσδιορίζει ακριβώς το περιεχόμενο των αναθεωρητέων διατάξεων αλλά και η προτείνουσα προσδιορίζει το εύρος εντός το οποίου μπορεί να κινηθεί η αναθεωρητική Βουλή».
Πυρά Τζανακόπουλου για την παρέμβαση Γεραπετρίτη
Ο υπουργός Επικρατείας Γ. Γεραπετρίτης ανέφερε (χωρίς να έχει δικαίωμα παρέμβασης) ότι η ένσταση αντισυνταγματικότητας δεν είναι σύμφωνη με τον Κανονισμό της Βουλής, διότι το άρθρο 119 παρ. 4 ρητώς αναφέρει πως η αναλογική εφαρμογή είναι μόνο στην προτείνουσα Βουλή και όχι στην αναθεωρητική Βουλή. Και αυτό, όπως είπε, είναι λογικό διότι η αναθεωρητική Βουλή έχει ύψιστη λειτουργία. Παρά ταύτα είπε ότι πρέπει να συζητηθεί η ένσταση ακόμη και αν είναι πρωτοφανές για μια αναθεωρητική διαδικασία, να τίθεται θέμα ντισυνταγματικότητας και δεν έχει συμβεί ποτέ από το 1864.
«Κατανοώ την ανάγκη που ένιωσε ο Πρόεδρος της Βουλής να απολογηθεί εκ μέρους του κόμματος του για το κόλπο, το οποίο σχεδίασαν και υλοποίησαν κατά την προτείνουσα Βουλή, δηλαδή να ψηφίσει η ΝΔ ένα άρθρο με το οποίο δεν συμφωνούσε, ώστε να δημιουργήσει τους όρους ολοκλήρωσης του κόλπου στην αναθεωρητική Βουλή», σχολίασε ο κοινοβουλευτικός εκπρόσωπος του ΣΥΡΙΖΑ Δημήτρης Τζανακόπουλος που έθεσε και ζήτημα για την παρέμβαση του κ. Γεραπετρίτη, ζητώντας αυτή να διαγραφεί από τα πρακτικά επειδή δεν έχει δικαίωμα παρέμβασης σε αυτή τη διαδικασία. Είπε ακόμη ότι η ΝΔ έχει πλήρως απολέσει τη στοιχειώδη πολιτική αξιοπιστία.
«Το σημερινό προηγούμενο μπορεί να είναι καταστροφικό για τα επόμενα χρόνια», σχολίασε από την πλευρά του ο πρώην πρόεδρος της Βουλής Νίκος Βούτσης. Ο κ. Βούτσης υπογράμμισε ότι η Ολομέλεια πρέπει να προσέξει την απόφασή της γιατί «νομολογεί η Βουλή για την ίδια και το Σύνταγμα, για το μέλλον – και μπορεί να είναι καταστροφικό και να οδηγεί τα κόμματα σε πολιτικούς τακτικισμούς – υπό το φόβο ότι οι προτάσεις τους θα αλλάξουν, μετά από την επόμενη πλειοψηφία».
Τι ισχυρίστηκε η πλειοψηφία
Ο γενικός εισηγητής της ΝΔ Κώστας Τζαβάρας απέρριψε τους ισχυρισμούς του κ. Κατρούγκαλου αντιτείνοντας ότι η προτείνουσα Βουλή αποφασίζει για την αναγκαιότητα αναθεώρησης και ορίζει ειδικώς τις αναθεωρητέες διατάξεις, όχι όμως πως θα αναθεωρηθούν.
«Δεν ήταν κανένα κόλπο, αλλά ήταν μια πράξη απολύτως πολιτική, συνταγματική, δημοκρατική, πατριωτική και διέξοδος για να μη σέρνεται η χώρα σε εκλογές με πρόσχημα την εκλογή του Προέδρου της Δημοκρατίας», τόνισε στην παρέμβασή του ο πρόεδρος της Βουλής Κώστας Τασούλας.
«Ήταν πράξη στοιχειώδους συνταγματικού δικαιώματος να ψηφίσουμε προτάσεις που υπεβλήθησαν. Εμείς από την αρχή ξεκαθαρίσαμε ότι μας ενδιαφέρει πάση θυσία να αποτρέπεται ο σφετερισμός του Προέδρου της Δημοκρατίας και να μετατρέπεται η διάταξη, από συναινετική παρότρυνση, σε πρόκληση. Όχι μόνο κόλπο δεν κάναμε, αλλά επιχειρήσαμε να βελτιώσουμε τη συνταγματική διατύπωση» προσέθεσε ο κ. Τασούλας.
Σημειώνεται ότι, όλα τα κόμματα, πλην του ΚΚΕ, συμφωνούν στην αποσύνδεση της εκλογής του Προέδρου της Δημοκρατίας από τη πρόωρη διάλυση της βουλής ωστόσο διαφωνούν ως προς τον τρόπο και τη διαδικασία εκλογής του. Η κυβερνητική πλειοψηφία απορρίπτει τη πρόταση της αξιωματικής αντιπολίτευσης η οποία προβλέπει και την άμεση εκλογή του Προέδρου της Δημοκρατίας από το λαό, σε περίπτωση που αποβούν άκαρπες οι κοινοβουλευτικές ψηφοφορίες.
Ειδικότερα, η πρόταση της ΝΔ προβλέπει ότι:
«Αν δεν επιτευχθεί ούτε και στην τρίτη ψηφοφορία η αυξημένη πλειοψηφία, η ψηφοφορία επαναλαμβάνεται μέσα σε πέντε ημέρες και εκλέγεται Πρόεδρος της Δημοκρατίας εκείνος που συγκέντρωσε την απόλυτη πλειοψηφία του όλου αριθμού των βουλευτών. Αν δεν επιτευχθεί ούτε αυτή η πλειοψηφία, η ψηφοφορία επαναλαμβάνεται μία ακόμη φορά, ύστερα από πέντε ημέρες, μεταξύ των δύο προσώπων που πλειοψήφησαν, και θεωρείται ότι έχει εκλεγεί Πρόεδρος της Δημοκρατίας εκείνος που συγκέντρωσε τη σχετική πλειοψηφία. Σε περίπτωση ισοψηφίας, θεωρείται ότι έχει εκλεγεί Πρόεδρος της Δημοκρατίας εκείνος που συγκέντρωσε μεγαλύτερο αριθμό ψήφων στην πρώτη ψηφοφορία της προηγούμενης παραγράφου, και, σε περίπτωση ισοψηφίας κατά την ψηφοφορία εκείνη, ο πρεσβύτερος στην ηλικία μεταξύ των δύο υποψηφίων».
Από την πλευρά του, ο ΣΥΡΙΖΑ προτείνει :
«Αν δεν επιτευχθεί ούτε και στην τρίτη ψηφοφορία η αυξημένη αυτή πλειοψηφία, οι ψηφοφορίες επαναλαμβάνονται ανά μήνα μέχρις ότου επιτευχθεί η πλειοψηφία των τριών πέμπτων ή μέχρι τη συμπλήρωση εξαμήνου από την έναρξη της διαδικασίας εκλογής. Μετά την παρέλευση του εξαμήνου, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας εκλέγεται μεταξύ των δύο προσώπων που πλειοψήφησαν στην τελευταία ψηφοφορία, με άμεση, καθολική και μυστική ψηφοφορία από τους πολίτες που έχουν εκλογικό δικαίωμα, όπως νόμος ορίζει».
Στη δυνατότητα της μειοψηφίας να συγκροτεί Εξεταστικές Επιτροπές όλα τα κόμματα είναι θετικά με τη ΝΔ να προτείνει δύο ανά κοινοβουλευτική περίοδο μετά από πρωτοβουλία 10 βουλευτών.
Θετικούς βρίσκει βουλευτές ακόμα και της συμπολίτευσης, η πρόταση του ΣΥΡΙΖΑ για το άρθρο 73 που προβλέπει ότι, «προτάσεις νόμων μπορεί επίσης να υποβληθούν από εκατό χιλιάδες πολίτες που έχουν το εκλογικό δικαίωμα, με τη διαδικασία και τους όρους που ορίζει ο νόμος. Η πρόταση αυτή εισάγεται υποχρεωτικά προς συζήτηση στην Ολομέλεια».
Ειδικότερα στη σημερινή συνεδρίαση θα συζητηθούν τρεις θεματικές ενότητες αναθεωρητέων διατάξεων:
Πρώτη Θεματική Ενότητα:
-Διορισμός πρωθυπουργού και κυβέρνησης (άρθρο 37 παρ. 3)
-Κυβέρνηση απαλλαγή καθηκόντων (άρθρο 38 παρ. 1 και 2)
-Κοινοβουλευτικές και Εξεταστικές Επιτροπές (άρθρο 68 παρ. 2)
-Εμπιστοσύνη της Βουλής – αρχή της δεδηλωμένης (άρθρο 84 παρ. 2)
Δεύτερη Θεματική Ενότητα:
-Κανόνες του διεθνούς δικαίου και διεθνείς οργανισμοί (άρθρο 28 παρ. 2)
-Πράξεις νομοθετικού περιεχομένου, ψηφίσματα, διαγγέλματα (άρθρο 44 παρ. 2)
-Δικαίωμα πρότασης νόμου (άρθρο 73)
Τρίτη Θεματική Ενότητα:
-Εκλογή Προέδρου της Δημοκρατίας (άρθρο 32 παρ. 4 και 5)
