«Ανθρωποι-κλειδιά οι σύμβουλοι των υπουργών στο σκάνδαλο Novartis»
Και τώρα σιωπή… Αυτή είναι η αντίδραση από το κυβερνητικό στρατόπεδο λίγες ώρες μετά την κυκλοφορία του πολυσυζητημένου ντοκιμαντέρ της ελβετικής δημόσιας τηλεόρασης RSI για το σκάνδαλο Novartis.
Η προβολή του ντοκιμαντέρ της Μαρία Ροσέλι και της δημοσιογραφικής της ομάδας με τίτλο «La strategia» («Η στρατηγική»), αποτελεί ισχυρό «χτύπημα» στο αφήγημα της ΝΔ που εδώ και χρόνια κάνει λόγο για «συνωμοσία» και «πολιτική σκευωρία».
Η Στρατηγική…
Το ντοκιμαντέρ είναι πραγματικά αποκαλυπτικό. Καταγράφει σε πραγματικό χρόνο τις εξελίξεις στις ΗΠΑ καθώς ακολουθεί τους προστατευόμενους μάρτυρες στο αρχηγείο του FBI στη Νέα Υόρκη όπου μετέβησαν για να καταθέσουν, ενώ αμέσως μετά παραχωρούν συνέντευξη στους δημοσιογράφους του ντοκιμαντέρ.
Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει όμως η καταγεγραμμένη σε βίντεο ομιλία του Κωνσταντίνου Φρουζή σε στελέχη της Novartis, αφού εκεί αποτυπώνεται βήμα προς βήμα η καλοσχεδιασμένη στρατηγική της εταιρείας για να υποκινεί τις κινήσεις των πολιτικών προϊσταμένων του υπουργείου Υγείας.
Στο βίντεο ο Φρουζής οµολογεί κυνικά τη σχέση του µε υπουργούς και τον ρόλο που έπαιξαν στο σκάνδαλο λέγοντας: «Είµαστε από τους πρώτους που γνωρίζουν τι θα συµβεί στο υπουργείο. Είναι τα ίδια πρόσωπα που εµπλέκονται που µας πληροφόρησαν πριν πάρουν αποφάσεις. Μας πληροφορούν ακόµη και για τα επόµενα βήµατά τους και µε αυτό τον τρόπο µπορούµε να επηρεάσουµε προκαταβολικά».
Δείτε παρακάτω ολόκληρο το ντοκιμαντέρ του RSI «La Strategia» με ελληνικούς υπότιτλους.
Info: Η επίμαχη δήλωση του Κωνσταντίνου Φρουζή βρίσκεται στο 34ο λεπτό του βίντεο. Οι επίμαχες δηλώσεις του Άδωνη Γεωργιάδη που αναφέρονται παρακάτω στο κείμενο βρίσκονται μετά το 1:10:00.
Παράλληλα, βασισμένοι στα όσα ακολούθησαν την έρευνα του FBI για το θέμα και κυρίως στην επιχείρηση απαξίωσης των προστατευόμενων μαρτύρων, οι δημοσιογράφοι εστιάζουν ιδιαίτερα την προσοχή τους στον Άδωνη Γεωργιάδη και τον Νίκο Μανιαδάκη.
Άλλωστε, οι προστατευόμενοι μάρτυρες του FBI, στη συνέντευξή τους υποστηρίζουν ότι η Novartis ξεκίνησε την εφαρμογή του σχεδίου «Harvard Project», που προέβλεπε την εξασφάλιση χρεών του δημοσίου προς την εταιρεία ύψους 140 εκατομμυρίων ευρώ μέσα από την πολιτική της επηροή, αλλά και την εισαγώγή δέκα νέων φαρμάκων παρά τις απαγορεύσεις της τρόικας, τον Μάρτιο του 2013. «Τον Αύγουστο του 2013 σηµειώθηκε η πρώτη αλλαγή των τιµών που περιµέναµε επί τρία χρόνια. Και κατά περίεργο τρόπο και τα δέκα φάρµακά µας µπήκαν στην αγορά. Και πριν από το τέλος του επόµενου έτους όλα τα χρέη του κράτους πληρώθηκαν. Επρόκειτο για 140 εκατοµµύρια». Η επιτυχία του Harvard Project συμπίπτει χρονικά με την ανάληψη του υπουργείου Υγείας από τον Άδωνη Γεωργιάδη.
Όταν οι ελβετοί δημοσιογράφοι συναντούν τον Άδωνη Γεωργιάδη στο περιθώριο του συνεδρίου της ΝΔ, τού λένε ότι έχουν στην κατοχή τους επιστολή του Φρουζή µε την οποία του δίνει οδηγίες για το τι θα κάνει στο υπουργείο, με τον ίδιο να απαντά ότι τελικά έκανε τα αντίθετα από όσα έλεγε ο Φρουζής.
Σε ό,τι αφορά την εισαγωγή των 10 φαρμάκων στην αγορά όπως προέβλεπε το σχέδιο της εταιρείας, εκείνος απαντά: «Ηταν µια καλή απόφαση. Εσωσε τη ζωή του κόσµου. Πρέπει να καταλάβετε πως εταιρείες όπως η Novartis δίνουν χρήµατα σε γιατρούς, πολιτικούς και δεν ξέρω ποιους άλλους, αλλά την ίδια στιγµή σώζουν ζωές» (!).
Παράλληλα, σε ό,τι αφορά τον ρόλο του Μανιαδάκη, ο Άδωνης Γεωργιάδης του παρέχει κάλυψη, υποστηρίζοντας on camera ότι «ο κύριος Μανιαδάκης ήταν βοηθός µου και πολύ έµπιστος σε επαφή µε την τρόικα. Αν ο Μανιαδάκης ήταν διεφθαρµένος, σηµαίνει ότι και οι ευρωπαϊκοί θεσµοί είναι διεφθαρµένοι».
Avastin εναντίον Lucentis: Ο διαγωνισμός μειοδοσίας που κέρδισε… ο πλειοδότης
Η έρευνα των ελβετών δημοσιογράφων καταγράφει λεπτομερώς πώς κατάφερε η Novartis να γίνει η ηγέτιδα φαρμεκευτική εταιρεία στην Ελλάδα εν μέσω κρίσης εφαρμόζοντας, όπως φαίνεται, ένα σχέδιο με δύο ξεχωριστούς «πολιορκητικούς κριούς»: από τη μία διέφθειρε γιατρούς που συνταγογραφούσαν επί πληρωμή φάρμακα ακόμη και όταν δεν ήταν ιατρικώς απαραίτητο, ενώ από την άλλη φρόντιζε να υπάρχουν κυβερνητικοί παράγοντες πρόθυμοι να αυξήσουν τις τιμές των εν λόγω φαρμάκων.
Ενδεικτικό είναι το παράδειγμα «μπλοκαρίσματος» από την πλευρά της Novartis, του φαρμάκου Avastin, το οποίο είχε κόστος μόλις 30 δολάρια και ανταγωνιζόταν το Lucentis της Novartis το οποίο είχε κόστος 1.000 δολάρια.
Πρόκειται μάλιστα για την υπόθεση που οδήγησε σε δίωξη τον πρώην υπουργό Υγείας, Ανδρέα Λοβέρδο.
Το… «μη σκάνδαλο» των ελληνικών ΜΜΕ
Στη συνέντευξη που παραχώρησε η δημιουργός του ντοκιμαντέρ «Η Στρατηγική», Μαρία Ροσέλι, στο Documento στις 20 Οκτωβρίου με αφορμή την προβολή του ντοκιμαντέρ, πάντως καταγράφει μια ακόμη αξιοσημείωτη πλευρά του σκανδάλου Novartis που δεν αφορά στενά την πολιτική επιρροή της εταιρείας: τη σιωπή της πλειοψηφίας των ελληνικών ΜΜΕ για το θέμα.
«Η αντιμετώπιση της υπόθεσης Novartis από τα ελληνικά ΜΜΕ έχει άρωμα σκανδάλου. Είναι πολύ άσπρη ή μαύρη. […] Έχω μιλήσει με πάρα πολλούς δημοσιογράφους στην Ελλάδα και πρέπει να πω ότι η αίσθησή μου ήταν -χωρίς να θέλω να το διατυπώσω πολύ αιχμηρά- ότι ως δημοσιογράφος στην Ελλάδα δεν μπορείς πάντα να λες αυτό το οποίοι πραγματικά θέλεις να πεις. Πρέπει πάντα να προσέχεις τι λες», δηλώνει χαρακτηριστικά η Μαρία Ροσέλι, απαντώντας σε ερώτηση της δημοσιογράφου του Documento, Αντιγόνης Μιχοπούλου.
«Ανθρωποι-κλειδιά οι σύμβουλοι των υπουργών στο σκάνδαλο Novartis»
Για τον κεντρικό ρόλο που έπαιξαν στην υπόθεση Novartis οι σύμβουλοι Μανιαδάκης και Μανίας αλλά και για το όνομα του Αδώνιδος Γεωργιάδη, στο οποίο αναφέρονταν συχνά οι μάρτυρες, μίλησε στην «Εφ.Συν.» η δημοσιογράφος Μαρία Ροσέλι, από τους βασικότερους συντελεστές του πολύκροτου ντοκιμαντέρ που παρουσίασε η ελβετική κρατική τηλεόραση. Η Ροσέλι αναλύει τον κεντρικό ρόλο της Ελλάδας στις δραστηριότητες της ελβετικής φαρμακοβιομηχανίας και την ανάγκη της Novartis να επηρεάσει με κάθε τρόπο τις αποφάσεις Ελλήνων υπουργών Υγείας και άλλων ανώτατων αξιωματούχων.
Γενεύη
«Το πρώτο πράγμα που σκέφτηκα όταν είδα αυτούς τους τρεις ανθρώπους ήταν ότι αυτή η υπόθεση ήταν πολύ σοβαρή», εξηγεί η δημοσιογράφος Μαρία Ροσέλι. Παρά την πολυετή εμπειρία της σε μεγάλες δημοσιογραφικές έρευνες, το θέαμα τη συγκλόνισε: τρεις πληροφοριοδότες δημοσίου συμφέροντος (whistleblowers) στέκονταν απέναντί της ντυμένοι σαν μοναχοί, φορώντας μάσκες θεάτρου στα πρόσωπά τους.
«Ηταν καλοκαίρι, έκανε πολλή ζέστη αλλά φορούσαν γάντια για να μην μπορούμε να δούμε ούτε τα χέρια τους», θυμάται η ίδια. Αυτό που δεν γνώριζε στα πρώτα λεπτά της συνάντησής τους ήταν ότι πίσω από τις επιβλητικές φορεσιές κρύβονταν τρεις άνθρωποι που έτρεμαν για το τι μπορούσε να τους συμβεί εάν γινόταν γνωστή η ταυτότητά τους.
«Το δύσκολο δεν ήταν να τους εντοπίσουμε, αυτό οργανώθηκε από τον δικηγόρο τους», εξηγεί η Ροσέλι. «Το δύσκολο ήταν να κερδίσουμε την εμπιστοσύνη τους, πολύ περισσότερο αφού εκπροσωπούσαμε την ελβετική τηλεόραση. Την πρώτη φορά που τους είδαμε φοβούνταν ακόμη και να μιλήσουν. Πίστευαν ότι κάποιος θα αναγνώριζε τη φωνή τους. Επρεπε να τους εξηγήσουμε ακόμη και με ποιον τρόπο θα παραμορφώναμε τον ήχο». Αυτός ήταν και ο λόγος, μας εξηγεί, για τον οποίο δεν είχαν τολμήσει να μιλήσουν σε κάποιον Ελληνα δημοσιογράφο, παρά το γεγονός ότι πολλοί επιχειρούσαν να τους προσεγγίσουν.
Η Ροσέλι θα καταφέρει να πείσει τους συνομιλητές της ότι η μαρτυρία τους δεν πρέπει να καταγραφεί μόνον από το FBI και τις αμερικανικές αρχές, αλλά να αποτελέσει το αντικείμενο ενός ντοκιμαντέρ. Ακόμη και όταν δέχθηκαν όμως, η επαφή παρέμενε δύσκολη. Με τις στολές «δεν μπορούσαμε να καταλάβουμε τι σκέφτονταν ή τι αισθάνονταν», θυμάται η ίδια.
Στην ερώτησή μας γιατί επέλεξε μαζί με τους συνεργάτες της να δημιουργήσει ένα ντοκιμαντέρ για την ελληνική πλευρά της υπόθεσης Novartis, η Μαρία Ροσέλι αρχίζει να ξετυλίγει το κουβάρι μιας υπόθεσης που ξεκινά από γραφεία Ελλήνων υπουργών και γιατρών για να φτάσει στα αρχηγεία του FBI στις ΗΠΑ. «Ο τέως υπουργός Παύλος Πολάκης», μας λέει, «μου εξήγησε ότι στην Ελλάδα ήταν ευκολότερο να διαφθείρουν ανθρώπους γιατί εκείνη την περίοδο υπήρχε στην εξουσία μια διεφθαρμένη ελίτ». Για την ίδια, όμως, υπάρχουν και δύο ακόμη σημαντικοί λόγοι που έφεραν την Ελλάδα στο προσκήνιο. «Αν ένας γιατρός βγάζει 1.500 ή 1.700 ευρώ», μας εξηγεί, «είναι πολύ ευκολότερο να τον δωροδοκήσεις σε σχέση με έναν ξένο συνάδελφό του, που κερδίζει πολύ περισσότερα».
Στο ντοκιμαντέρ της ελβετικής τηλεόρασης, δίνεται ιδιαίτερη έμφαση στον τρόπο με τον οποίο η Novartis εκμεταλλεύτηκε τις συνθήκες της ανθρωπιστικής κρίσης που έφεραν τα μνημόνια, για να αναρριχηθεί στην πρώτη θέση των φαρμακοβιομηχανιών στη χώρα μας.
Ισως όμως το σημαντικότερο χαρακτηριστικό, για το οποίο η εταιρεία έστρεψε την προσοχή της στην Ελλάδα, ήταν ότι αποτελούσε μια από τις βασικές χώρες αναφοράς με βάση τις οποίες καθορίζονται οι τιμές των φαρμάκων σε πολλές ακόμη περιοχές του κόσμου. «Αν εξασφαλίσεις μια καλή τιμή στην αγορά της Ελλάδας», μας λέει η Μαρία Ροσέλι, «μπορείς να είσαι σίγουρος ότι θα κερδίσεις πολλά χρήματα σε όλες τις άλλες χώρες. Γι’ αυτόν τον λόγο το σκάνδαλο ξεκίνησε στην Ελλάδα».
Το ντοκιμαντέρ που παρουσίασε η ιταλόφωνη κρατική τηλεόραση της Ελβετίας δεν αφήνει πολλά περιθώρια αμφιβολιών για τον μηχανισμό που φέρεται να χρησιμοποιούσε η Novartis για να προωθεί υπερσυνταγογραφήσεις μέσω Ελλήνων γιατρών. Κάθε βήμα της διαδικασίας, από τον εντοπισμό και την προσέγγιση των γιατρών μέχρι τη μεταφορά σε αυτούς χρημάτων με πρόσχημα τη συμμετοχή τους σε συνέδρια και ερευνητικά προγράμματα, παρουσιάζεται με εξαντλητική παράθεση στοιχείων.
Αυτή όμως είναι μόνον η μία πλευρά της υπόθεσης. Αν η Novartis χρησιμοποιούσε την Ελλάδα για να αυξάνει τις τιμές των φαρμάκων της σε διεθνές επίπεδο, είναι προφανές ότι απαιτούνταν και η εμπλοκή ανώτατων κρατικών αξιωματούχων.
Μανιαδάκης και Μανίας
«Οι μάρτυρες ήταν ξεκάθαροι όταν έλεγαν ότι η Novartis είχε τον τρόπο της να επηρεάζει ανώτατους κυβερνητικούς αξιωματούχους», μας λέει η Μαρία Ροσέλι και ανοίγει μια παρένθεση για να μας εξηγήσει τις συνθήκες κάτω από τις οποίες της έδιναν αυτές τις πληροφορίες: «Οταν παίρναμε τη συνέντευξη, οι έρευνες του FBI βρίσκονταν σε πλήρη εξέλιξη. Κατά τη διάρκεια της ημέρας το FBI άκουγε τους πληροφοριοδότες και το ίδιο απόγευμα οι ίδιοι μάς έδιναν τις συνεντεύξεις σε ένα ξενοδοχείο στις ΗΠΑ. Το γεγονός αυτό τους προκαλούσε τρομακτική ψυχολογική πίεση».
«Οι αναφορές για εμπλοκή ανώτατων κυβερνητικών αξιωματούχων είναι έμμεσες», λέει η Ροσέλι, αλλά αμέσως σπεύδει να εξηγήσει τον μηχανισμό μέσω του οποίου o ελβετικός φαρμακευτικός κολοσσός φρόντιζε να νίπτει τας χείρας του για όσα συνέβαιναν στην Ελλάδα. «Σύμφωνα με τους μάρτυρες», υποστηρίζει η δημοσιογράφος, «κεντρικό ρόλο έπαιξαν οι εξωτερικοί σύμβουλοι, δηλαδή άνθρωποι όπως ο Μανιαδάκης και ο Μανίας, οι οποίοι εργάστηκαν ως σύμβουλοι αρκετών υπουργών, ενώ την ίδια στιγμή είχαν συμβόλαια συνεργασίας με τη Novartis.
Εκεί εντοπίζεται μια μεγάλη σύγκρουση συμφερόντων την οποία όμως έκαναν ότι δεν έβλεπαν. Η Novartis πλήρωνε υπέρογκα ποσά σε αυτούς τους συμβούλους. Οπως μου εξήγησαν οι μάρτυρες, τη Novartis δεν την ενδιέφερε τι θα γίνονταν αυτά τα χρήματα, αν δηλαδή θα πήγαιναν στους υπουργούς για να τους εξαγοράσουν ή εάν οι σύμβουλοι θα κατάφερναν να επηρεάσουν τους υπουργούς χωρίς άμεση δωροδοκία».
Η δήλωση του Αδώνιδος
«Το όνομά του Αδ. Γεωργιάδη ακούστηκε στις συνεντεύξεις των μαρτύρων», λέει η δημοσιογράφος, συμπληρώνοντας ότι η ίδια τον εντόπισε και μίλησε μαζί του. «Φαίνεται να πιστεύει ότι δεν έχει σημασία εάν σε δωροδοκούν ή όχι, γι’ αυτόν έτσι παίζεται το παιχνίδι». Οταν της λέμε ότι η συγκεκριμένη δήλωση του πρώην υπουργού Υγείας έχει γίνει viral στην Ελλάδα και κυκλοφορεί σε μίνι βίντεο στο youtube, η Ροσέλι γελάει, αν και δεν δείχνει να ξαφνιάζεται. «Η συνάντησή μου με τον Γεωργιάδη ήταν πολύ ενδιαφέρουσα, γιατί ήταν ο πρώτος που άκουσα να υποστηρίζει ότι δεν υπάρχει σκάνδαλο και πως πρόκειται για μια πολιτική συνωμοσία από τον ΣΥΡΙΖΑ εναντίον της Ν.Δ.». Οπως μας λέει η Ροσέλι, η μόνη φορά που θα ξανακούσει το ίδιο επιχείρημα και μάλιστα διατυπωμένο με τον ίδιο ακριβώς τρόπο είναι από την ίδια τη Novartis.
Δίκη ή συμφωνία;
Η Ροσέλι συνεχίζει να παρακολουθεί τις εξελίξεις στην υπόθεση Novartis και μετά την ολοκλήρωση του ντοκιμαντέρ με τη βοήθεια και μιας ομάδας Ελλήνων δημοσιογράφων. Η επόμενη μεγάλη εξέλιξη όμως πιστεύει ότι θα έρθει από τις ΗΠΑ το καλοκαίρι, όταν θα ολοκληρωθούν οι έρευνες του FBI. «Τότε θα δούμε αν η υπόθεση θα οδηγηθεί στα δικαστήρια ή εάν η Novartis θα προχωρήσει σε κάποια συμφωνία με τις αμερικανικές αρχές. Δεν νομίζω όμως ότι θα καθυστερήσουν πολύ, γιατί δεν είναι προς το συμφέρον της εταιρείας (να μένει η υπόθεση ανοιχτή)».
Προφάσεις εν αμαρτίαις από τον Αδ. Γεωργιάδη
Με επίθεση σε βάρος του ΣΥΡΙΖΑ και κάνοντας λόγο για fake news επιχείρησε να δικαιολογήσει ο υπουργός Υγείας επί κυβέρνησης Σαμαρά, Αδωνις Γεωργιάδης, τα όσα αποκάλυψε το ντοκιμαντέρ της ελβετικής τηλεόρασης και ειδικότερα την ατάκα του, σύμφωνα με την οποία «και πρέπει να καταλάβετε πως εταιρείες όπως η Novartis μπορεί να δίνουν χρήματα σε πολιτικούς ή σε γιατρούς ή δεν ξέρω σε ποιους, επίσης όμως σώζουν και ζωές».
Ολα αυτά έγιναν μέσω twitter, καθώς μέχρι χθες η Ν.Δ. επέδειξε εκκωφαντική σιωπή στα όσα βγήκαν στον αέρα από τον ελβετικό τηλεοπτικό σταθμό. Την ίδια ώρα ο ΣΥΡΙΖΑ με ανακοίνωσή του έβαλε κατά του κ. Γεωργιάδη, σημειώνοντας: «‘‘Σκευωρία’’ και η παραδοχή Γεωργιάδη για χρηματισμό της Novartis σε πολιτικούς; Νομίζαμε ότι ο κ. Γεωργιάδης τα είχε πει όλα όταν δήλωσε πως έχασε πάσα ιδέα για το FBI επειδή έχει στοιχεία για το σκάνδαλο Novartis.
Ο λαλίστατος υπουργός της Ν.Δ. όμως είχε και άλλα να δώσει. Αποφάσισε να λύσει οριστικά τον γρίφο γύρω από το σκάνδαλο Novartis. Μιλώντας στην ελβετική τηλεόραση παραδέχτηκε χωρίς ντροπή επί λέξει: ‘‘Πρέπει να καταλάβουμε ότι εταιρείες, όπως η Novartis, δίνουν χρήματα σε γιατρούς και πολιτικούς και δεν ξέρω σε ποιους άλλους, αλλά την ίδια στιγμή σώζουν ζωές’’. Μετά από αυτές τις πρωτοφανείς αποκαλύψεις του κ. Γεωργιάδη, περιμένουμε με ενδιαφέρον από τον ίδιο να πει ποιοι πολιτικοί χρηματίστηκαν αλλά και την επόμενη τοποθέτηση της Ν.Δ. περί σκευωρίας στην υπόθεση Novartis».
Kουτί Πανδώρας, Εφημερίδα των Συντακτών
Δείτε ακόμη:
«Έτσι δωροδοκούσε η Novartis στην Ελλάδα»: Το αποκαλυπτικό ντοκιμαντέρ της ελβετικής τηλεόρασης
Η κυνική ομολογία Γεωργιάδη: Η Novartis δίνει μίζες σε πολιτικούς, αλλά σώζει και κόσμο! (βίντεο)
