Η απελευθέρωση της Αθήνας και συνολικά της Ελλάδας ήταν αποτέλεσμα ενός πολύμορφου αγώνα κατά τη διάρκεια της κατοχής. Σημαντική άλλωστε ήταν η συνεισφορά του ΕΑΜ στην αντιμετώπιση του επισιτιστικού προβλήματος, αλλά και του ΕΛΑΣ στην ένοπλη δράση εναντίον των γερμανικών στρατευμάτων.
Λαέ σκλαβωμένε
(Από τον «Θίασο» (1975) του Θόδωρου Αγγελόπουλου)
Και τώρα πια ευτυχισμένοι
λευτερωμένοι απ’τον φασισμό
στα σπίτια μας θα πάμε μαζί, όλοι μαζί
αφού δεν έχουμε πλέον καταχτητή
Λαέ σκλαβωμένε, λαέ βασανισμένε,
της λευτεριάς τ’ αγέρι φυσάει,
εμπρός εμπρός
κι όλοι μαζί ας πούμε
εμπρός εμπρός
Αντάρτες Ελασίτες
τσακίστε τα δεσμά της σκλαβιάς
της λευτεριάς καμπάνα χτυπάει να σηκωθούν
όλοι οι σκλαβωμένοι να αναστηθούν
***************************
Ήταν ένα ηλιόλουστο πρωινό Πέμπτης, όταν οι καμπάνες των εκκλησιών άρχισαν να χτυπούν χαρμόσυνα, καλώντας τους Αθηναίους να ξεχυθούν στους δρόμους και να πανηγυρίσουν το τέλος της γερμανικής κατοχής. Όλο το βράδυ, μικρές φάλαγγες γερμανικών αυτοκινήτων ξεκινούσαν προς το Βορρά και στις 6:30 το πρωί άρχισε η αποχώρηση του κυρίως σώματος. Στις 8, οι ελάχιστοι Γερμανοί που είχαν απομείνει, συγκεντρώθηκαν στο μνημείο του Άγνωστου Στρατιώτη, όπου σε μία βιαστική τελετή, ο στρατηγός Φέλμι κατέθεσε στεφάνι.
Το μόνο που απέμενε ήταν η υποστολή της ναζιστικής σημαίας από τον Ιερό Βράχο της Ακρόπολης. Ένας στρατιώτης κατέβασε τη σβάστικα χωρίς καμία επισημότητα στις 9:15, σημαίνοντας το τέλος της κατοχής που διήρκεσε 1.625 μέρες και την αρχή ενός τρελού πανηγυριού στους δρόμους της Αθήνας. Χιλιάδες κόσμου με τη γαλανόλευκη στα χέρια αλληλοασπάζονταν, αναφωνώντας «Χριστός Ανέστη», παιδιά σκαρφάλωναν στις οροφές των τραμ, ενώ απ’ άκρη σ’ άκρη αντηχούσε ο Εθνικός Ύμνος.
Η Κυβέρνηση Εθνικής Ενότητας, υπό τον πρωθυπουργό Γεώργιο Παπανδρέου, έφτασε στην Αθήνα έξι μέρες αργότερα, στις 18 Οκτωβρίου, και αφού προηγουμένως βεβαιώθηκε ότι ο ΕΛΑΣ τήρησε τη Συμφωνία της Καζέρτας, κατά την οποία θα συμμορφωνόταν προς τις διαταγές του βρετανού αρχιστράτηγου Σκόμπι.
Ωστόσο, αυτό ήταν μόνο μία ελπίδα που θα διαψευδόταν 45 μέρες αργότερα με το ξέσπασμα των Δεκεμβριανών.
Ένα σπάνιο βίντεο από την απελευθέρωση της Αθήνας από τους ναζί
Το σπάνιο βίντεο – ντοκουμέντο που ακολουθεί είναι ένα απόσπασμα από την «χαμένη» ταινία επικαίρων της Φίνος Φιλμ για το τέλος της ναζιστικής Κατοχής στην Αθήνα, η οποία δεν προβλήθηκε τότε στην Ελλάδα.
Τα ιστορικής σημασίας επίκαιρα ανακαλύφθηκαν από το Ροβήρο Μανθούλη σε κινηματογραφικά αρχεία στις ΗΠΑ και παρουσιάστηκαν για πρώτη φορά στην Ελλάδα στην αρχική τους μορφή ενσωματωμένα στο ντοκιμαντέρ του «Βίοι παράλληλοι του Εμφυλίου»
Τα πλάνα αλλά και η περιγραφή είναι συγκλονιστικά:
Δείτε επίσης εικόνες από την Απελευθέρωση της Αθήνας, μια επιλογή από το Φωτογραφικό Αρχείο της ΕΡΤ.Απελευθέρωση της Αθήνας-Συλλογή Π.Πουλίδη/Αρχείο ΕΡΤ4 of 10
Δείτε περισσότερα στο http://archive.ert.gr
