Με ένα πολυνομοσχέδιο 800 σελίδων που φέρνει στο νου τις μνημονιακές περιόδους η κυβέρνηση προωθεί πληθώρα ρυθμίσεων που τις χαρακτηρίζει αναπτυξιακές, οι οποίες όμως βάλλουν κατά των εργασιακών δικαιωμάτων και εξυπηρετούν συμφέροντα, βαρόνους και «ημέτερους» προκαλώντας ήδη θυελλώδεις αντιδράσεις.
Ιδιαιτέρως χαρακτηριστικό του τρόπου που αντιλαμβάνεται την ανάπτυξη η κυβέρνηση της Ν.Δ. είναι οι διατάξεις του σχετικού πολυνομοσχεδίου, το οποίο κατατέθηκε χθες στη Βουλή, καθότι φαίνεται πως ήρθε καθυστερημένα προκειμένου να οδηγήσει σε λογιών – λογιών… εξυπηρετήσεις
Η αξιωματική αντιπολίτευση έχει ήδη σπεύσει να κάνει κριτική για μια σειρά βασικά ζητήματα εκτιμώντας πως το αναπτυξιακό νομοσχέδιο της κυβέρνησης περιέχει όλα τα συστατικά της συνταγής που οδήγησε την ελληνική οικονομία σε κρίση αδυνατώντας να διατηρήσει τη χώρα στην τροχιά της δίκαιης και βιώσιμης ανάπτυξης.
Ας δούμε όμως τα βασικά σημεία: Στο πλαίσιο των στρατηγικών επενδύσεων, δίνει τη δυνατότητα στον εκάστοτε υπουργό Ανάπτυξης να υπογράφει περιβαλλοντικές αδειοδοτήσεις, παρά την προφανή αναρμοδιότητά του και χωρίς κανέναν άλλον έλεγχο! Σαν να μην έφτανε αυτό, προκύπτει και φόβος του πειθαρχικού ελέγχου για τους δημοσίους υπαλλήλους, όταν έχουν να μελετήσουν πολύπλοκες υποθέσεις και μελέτες.
“Φιλικές” διατάξεις
Μάλιστα προβλέπει ότι η άπρακτη παρέλευση των ημερομηνιών αυτών, λόγω ευθύνης της διοίκησης, συνιστά επιβαρυντική περίσταση για την επιβολή πειθαρχικής ποινής τόσο για τον υπάλληλο όσο και για τον προϊστάμενο της εκάστοτε αδειοδοτικής ή γνωμοδοτικής υπηρεσίας. Επιπλέον ο υπουργός Ανάπτυξης έχει, επίσης, το δικαίωμα να υπογράφει αδειοδοτήσεις για την εγκατάσταση και λειτουργία των επιχειρήσεων, όπως και χωροταξικές άδειες.
Από εκεί και πέρα προκύπτουν και πάρα πολλά άλλα κορυφαία ζητήματα, όπως ότι το πολυνομοσχέδιο έρχεται να επιδοτήσει κλάδους στους οποίους δραστηριοποιούνται φιλικά επιχειρηματικά συμφέροντα της κυβέρνησης, όπως για παράδειγμα εξορύξεις, ταχυμεταφορές, delivery φαγητού, διανομή Τύπου κ.λπ., αλλά δεν έχουν καμία πολλαπλασιαστική επίδραση στην ελληνική οικονομία. Πολλώ δε μάλλον δεν συμμετέχουν στη δημιουργία πολλών και καλοπληρωμένων θέσεων εργασίας, όπως υποσχόταν προεκλογικά η Ν.Δ.
Αξίζει δε να σημειωθεί ότι με τη γνωστοποίηση της διαδικασίας εξαγοράς της Forthnet / Nova από την Alter Ego, συμφερόντων του επιχειρηματία Βαγγέλη Μαρινάκη, προστέθηκε στο νομοσχέδιο (μετά τη διαδικασία της διαβούλευσης) η δυνατότητα επιδότησης της παραγωγής προγραμμάτων για τη συνδρομητική τηλεόραση, αλλά και το ραδιόφωνο.
Παραβίαση περιβαλλοντικής νομοθεσίας
Την ίδια ώρα, ως προς την απλοποίηση της διαδικασίας αδειοδότησης για τις βιομηχανικές δραστηριότητες, δεν θα απαιτείται πλέον έγκριση εγκατάστασης για τις δραστηριότητες που εγκαθίστανται, εκσυγχρονίζονται ή επεκτείνονται σε περιοχές στις οποίες καθορίζονται χρήσεις γης βιομηχανίας – βιοτεχνίας, με βάση τον πολεοδομικό σχεδιασμό οποιουδήποτε επιπέδου. Οι δραστηριότητες αυτές υπάγονται στο καθεστώς γνωστοποίησης.
Με απλά λόγια, παύουν να ισχύουν οι περιορισμοί που αφορούν τις οχλούσες χρήσεις στις πόλεις. Ως εκ τούτου, μια χημική βιομηχανία -επί παραδείγματι- θα μπορεί να εγκατασταθεί κοντά σε κατοικίες και ξενοδοχειακές μονάδες, κάτι το οποίο φέρεται να παραβιάζει την περιβαλλοντική νομοθεσία και την προστασία της εργασίας.
Έλεγχος από τον ελεγχόμενο;
Καταργεί το μητρώο ελεγκτών και την κλήρωση για την επιλογή τους για τον έλεγχο κάθε έργου. Δεν είναι ακόμα σαφές αν οι μεγάλες ιδιωτικές εταιρείες που θα αναλάβουν τους ελέγχους θα επιλέγονται ακόμα και από τον ίδιο τον ελεγχόμενο.
Καταστρατηγούν τις κλαδικές συμβάσεις
Το νομοσχέδιο περιλαμβάνει ξεχωριστό κεφάλαιο για τα εργασιακά θέματα, στο οποίο περιέχονται ρυθμίσεις που προβλέπουν τη δυνατότητα εξαίρεσης από τις τοπικές και εθνικές ομοιεπαγγελματικές κλαδικές συμβάσεις (ΣΣΕ), κατόπιν διαβούλευσης και συναπόφασης των κοινωνικών εταίρων για κατηγορίες επιχειρήσεων και επιχειρήσεις που αντιμετωπίζουν σοβαρά οικονομικά προβλήματα.
Επί της ουσίας, ανοίγει ο δρόμος για μείωση στις αποδοχές και χειροτέρευση των όρων εργασίας εργαζομένων συγκεκριμένων επιχειρήσεων (αυτών που θα εξαιρούνται από τις κλαδικές ΣΣΕ), καθιερώνεται μισθολογική ανισότητα μεταξύ των εργαζομένων σε ομοειδείς επιχειρήσεις, ενώ κινδυνεύουν άμεσα οι αυξήσεις που ήδη έλαβαν μέσω της υπογραφής κλαδικών ΣΣΕ χιλιάδες εργαζόμενοι.
Επίσης, ανοίγει η πόρτα για περιορισμό της επεκτασιμότητας των ΣΣΕ, καθώς, πλέον, για να κηρυχθεί μια ΣΣΕ γενικά υποχρεωτική, δεν αρκεί αυτή να δεσμεύει ήδη εργοδότες που απασχολούν το 51% των εργαζομένων ενός κλάδου ή επαγγέλματος, αλλά επιπλέον θα πρέπει να υπάρχει τεκμηριωμένο πόρισμα «για την αναγκαιότητα της επέκτασης (της ΣΣΕ) και τις επιπτώσεις της στην ανταγωνιστικότητα των επιχειρήσεων, τη λειτουργία του ανταγωνισμού και την απασχόληση». Παράλληλα, επιχειρήσεις που αντιμετωπίζουν σοβαρά οικονομικά προβλήματα μπορούν να εξαιρούνται από την επέκταση της ΣΣΕ.
Πρόκειται δηλαδή για την προσπάθεια δημιουργίας, μέσα στη χώρα, «ειδικών οικονομικών ζωνών» φθηνής εργασίας και περιορισμένων εργασιακών δικαιωμάτων.
Εν ολίγοις, με τις διατάξεις του πολυνομοσχεδίου:
α) Η επέκταση μιας κλαδικής ΣΣΕ γίνεται εξαιρετικά δύσκολη, λόγω των προϋποθέσεων που τίθενται (τεκμηρίωση «για την αναγκαιότητα της επέκτασης και τις επιπτώσεις της στην ανταγωνιστικότητα των επιχειρήσεων, τη λειτουργία του ανταγωνισμού και την απασχόληση»).
β) Ο υπουργός Εργασίας θα μπορεί να μην επεκτείνει μια κλαδική ΣΣΕ, παρότι καλύπτει το 51% των εργαζόμενων του κλάδου, αν θεωρεί ότι μπορεί να βλάψει την ανταγωνιστικότητα της οικονομίας, ενώ επίσης θα μπορεί να εξαιρεί από την επέκταση επιχειρήσεις που αντιμετωπίζουν σοβαρά οικονομικά προβλήματα.
γ) Καθιερώνεται (όπως και με την κατάργηση της αρχής της ευνοϊκότερης ρύθμισης) μεγαλύτερη μισθολογική ανισότητα μεταξύ των εργαζομένων σε ομοειδείς επιχειρήσεις, από τις οποίες άλλες θα καλύπτονται από μια ΣΣΕ και άλλες όχι (λόγω της μη επέκτασης).
δ) Και πάλι προκαλείται αθέμιτος ανταγωνισμός μεταξύ ομοειδών επιχειρήσεων που θα υπάγονται στη ρύθμιση των ΣΣΕ και επιχειρήσεων που δεν θα υπάγονται, ενώ δημιουργείται αντικίνητρο στους εργοδότες να υπογράφουν κλαδικές ΣΣΕ, όταν ξέρουν ότι οι ανταγωνιστές τους θα μπορούν να καταβάλλουν στους μισθωτούς τους μικρότερες αμοιβές.
Ως προπέτασμα καπνού για να μειωθεί ο θόρυβος σχετικά με τις παραπάνω αντεργατικές παρεμβάσεις, ο κ. Βρούτσης και τα φιλοκυβερνητικά ΜΜΕ προτάσσουν άλλες ρυθμίσεις που, υποτίθεται, θα συμβάλουν στην πάταξη της ανασφάλιστης και τον περιορισμό της υποδηλωμένης εργασίας.
Ακρωτηριασμός του δικαιώματος μονομερούς προσφυγής στη διαιτησία
Σημειώουμε επίσης ότι, σύμφωνα με το δίκαιο που ισχύει, σε περίπτωση αποτυχίας των συλλογικών διαπραγματεύσεων για τη σύναψη μιας ΣΣΕ, τα δύο μέρη (εργατική και εργοδοτική πλευρά) μπορούν να προσφύγουν στον Οργανισμό Μεσολάβησης και Διαιτησίας (Ο.ΜΕ.Δ.) και να ζητήσουν υπηρεσίες αρχικά μεσολάβησης και στη συνέχεια διαιτησίας, ώστε να επιλυθεί η μεταξύ τους συλλογική διαφορά. Η προσφυγή στη διαιτησία είναι πάντοτε δυνατή με κοινή συμφωνία των μερών.
Παράλληλα όμως υφίσταται η δυνατότητα μονομερούς προσφυγής σε δύο συγκεκριμένες περιπτώσεις: α) μετά την αποδοχή της πρότασης του μεσολαβητή, εφόσον το άλλο μέρος την απέρριψε, και β) όταν το άλλο μέρος αρνήθηκε τη μεσολάβηση.
Με την αναφερόμενη στο «αναπτυξιακό» νομοσχέδιο ρύθμιση είναι δυνατή η προσφυγή στη διαιτησία μονομερώς από οποιοδήποτε μέρος, μόνο εάν:
α) η επίλυση της συλλογικής διαφοράς «επιβάλλεται από υπαρκτό λόγο γενικότερου κοινωνικού ή δημοσίου συμφέροντος συνδεόμενο με τη λειτουργία της ελληνικής οικονομίας» και
β) το μέρος που προσφεύγει μονομερώς στη διαιτησία, συμμετείχε στη διαδικασία μεσολάβησης και αποδέχθηκε την πρόταση του μεσολαβητή,
ενώ δεν προβλέπεται δυνατότητα μονομερούς προσφυγής στη διαιτησία, όταν το άλλο μέρος αρνήθηκε τη μεσολάβηση, όπως ισχύει τώρα.
Με τις προωθούμενες διατάξεις:
α) Οι εργοδότες μπορούν να αρνούνται, χωρίς καμιά επίπτωση γι’ αυτούς, να προσέλθουν στη μεσολάβηση, οπότε η μονομερής προσφυγή στη διαιτησία για την εργατική πλευρά θα είναι αδύνατη.
β) Ακόμη και αν προσέλθουν στη μεσολάβηση, οι εργοδότες θα αρνούνται ότι η επίλυση της συλλογικής διαφοράς επιβάλλεται από υπαρκτό λόγο γενικότερου κοινωνικού ή δημοσίου συμφέροντος συνδεόμενο με τη λειτουργία της ελληνικής οικονομίας. Έτσι η μονομερής προσφυγή στη διαιτησία θα ακυρώνεται.
γ) Κλείνει ο δρόμος προς τη διαιτησία για τις επιχειρησιακές ΣΣΕ, αφού για ελάχιστες επιχειρήσεις θα μπορεί να δικαιολογηθεί ότι η επίλυση της συλλογικής διαφοράς επιβάλλεται από υπαρκτό λόγο γενικότερου κοινωνικού ή δημοσίου συμφέροντος συνδεόμενο με τη λειτουργία της ελληνικής οικονομίας.
δ) Ουσιαστικά καταργείται το δικαίωμα μονομερούς προσφυγής στη διαιτησία, με αποτέλεσμα να ανατρέπεται ο μηχανισμός επίλυσης των συλλογικών διαφορών.
Χειραγώγηση των συνδικάτων
Στο ίδιο κεφάλαιο, περιλαμβάνονται και οι διατάξεις που προβλέπουν ότι στο υπουργείο Εργασίας θα τηρείται Μητρώο Συνδικαλιστικών Οργανώσεων εργαζομένων και ενώσεων προσώπων εργαζομένων, καθώς και Μητρώο Οργανώσεων Εργοδοτών, στα οποία καταχωρούνται κρίσιμα στοιχεία συνδικαλιστικών οργανώσεων εργαζομένων και των οργανώσεων εργοδοτών.
Με λίγα λόγια, με βάση τις προτεινόμενες διατάξεις, διευρύνεται ο κρατικός έλεγχος στις συνδικαλιστικές οργανώσεις, μέσω της συγκρότησης ηλεκτρονικού μητρώου μελών, ο έλεγχος του οποίου θα βρίσκεται στα χέρια της (εκάστοτε) κυβέρνησης.
Επίσης, με την επικείμενη καθιέρωση της ηλεκτρονικής ψηφοφορίας, θα αποδυναμωθεί η δημοκρατική λειτουργία των συνδικαλιστικών οργανώσεων στους χώρους δουλειάς, αφού κάποιος θα μπορεί να αποφασίζει για απεργία από τον καναπέ του σπιτιού του, ενώ δημιουργούνται σοβαροί κίνδυνοι για το αδιάβλητο και το ανεπηρέαστο της διαδικασίας, αφού είναι δυνατό ένας εργαζόμενος να ψηφίζει υπό την επίβλεψη του εργοδότη ή του διευθυντή του.
Με πληροφορίες από την Αυγή, το left.gr και την Εφημερίδα των Συντακτών