Με ερώτηση που κατέθεσαν στη Βουλή προς τον Υπουργό Εσωτερικών Τάκη Θεοδωρικάκο, 23 Βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ, μεταξύ αυτών και ο Βουλευτής Ηρακλείου Χάρης Μαμουλάκης, ζητούν ενημέρωση για το εάν θα τύχει άμεσης εφαρμογής το νομικό πλαίσιο που αφορά την ίδρυση και λειτουργία Κέντρων Αποτέφρωσης Νεκρών (Κ.Α.Ν.), προκειμένου να μην αναγκάζονται οι συγγενείς των θανόντων να απευθύνονται σε Κ.Α.Ν που λειτουργούν στο εξωτερικό.
Οι Βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ ρωτάνε επίσης τον Υπουργό σε ποιες ενέργειες προτίθεται να προβεί, έτσι ώστε να διατίθενται περισσότεροι και καταλληλότεροι χώροι για την τέλεση πολιτικών κηδειών στην Ελλάδα.
Αναλυτικά η ερώτηση προς τον Υπουργό Εσωτερικών με θέμα: «Πολιτικές κηδείες και Κέντρα Αποτέφρωσης Νεκρών».
H επιλογή της μετά θάνατον διάθεσης του σώματος αποτελεί ατομικό δικαίωμα, σύμφωνα με το άρθρο 5 παρ. 1 του Συντάγματος για την κατοχύρωση της ελεύθερης ανάπτυξης της προσωπικότητας. Η Πολιτεία δεν μπορεί παρά να μεριμνά, προκειμένου η δυνατότητα αυτή να παρέχεται πράγματι στους πολίτες μέσα από ένα πλαίσιο πλήρες και οργανωμένο.
Το κράτος σήμερα πέραν της θρησκευτικής κηδείας παρέχει την δυνατότητα πολιτικής κηδείας και καύσης. Το αναφαίρετο αυτό δικαίωμα δυστυχώς, συναντά στη χώρα μας σημαντικά εμπόδια, παρότι ο ΣΥΡΙΖΑ κατά τη διάρκεια της προηγούμενης κυβερνητικής του θητείας είχε προσπαθήσει νομοθετικά να διευκολύνει τις διαδικασίες που αφορούσαν την καύση των νέκρων. Κατά το άρθρο 75 του Κώδικα Δήμων και Κοινοτήτων , η δημιουργία, συντήρηση και λειτουργία κοιμητηρίων και κέντρων αποτέφρωσης νεκρών, καθώς και η χορήγηση άδειας ταφής και αποτέφρωσης νεκρών ανήκει στις αρμοδιότητες των Ο.Τ.Α. πρώτου βαθμού.
Σε πρώτο επίπεδο λοιπόν, οι χώροι για την τέλεση πολιτικών κηδειών αποτελεί στοιχείο της λειτουργίας των κοιμητηρίων. Δυστυχώς για την τέλεση πολιτικών κηδειών δεν υπάρχουν επαρκείς και διαθέσιμοι χώροι. Σε πολλές περιπτώσεις ακόμα και αυτοί που παραχωρούνται είναι ασφυκτικά μικροί με αποτέλεσμα να δημιουργείται δυσφορία στους παρευρισκόμενους ή στους οικείους του/της θανόντος/θανούσας. Ένα πρόσθετο βάρος στην ήδη βεβαρυμμένη ψυχολογική τους κατάσταση.
Σε δεύτερο επίπεδο, αναφορικά με την καύση των νεκρών, η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ το προηγούμενο διάστημα είχε σε συγκεκριμένες ενέργειες προκειμένου να διευρύνει αυτή τη δυνατότητα. Ενώ είχε δοθεί από το 2006, με τον ν. 3448 του άρθρου 35 παράγραφος 1, η δυνατότητα στους Ο.Τ.Α πρώτου βαθμού εντός των διοικητικών, αλλά και εκτός των διοικητικών τους ορίων σε εκτάσεις ιδιοκτησίας τους να μπορούν να συστήσουν Κέντρα Αποτέφρωσης Νεκρών, η κατοχύρωση του δικαιώματος αυτού πραγματοποιήθηκε τελικά επί κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ με το ν. 4368/2016 άρθρο 15. Το άρθρο προβλέπει τα εξής :
«1. Η επιλογή του τόπου ενταφιασμού είναι δικαίωμα του προσώπου.
2. Κάθε φυσικό πρόσωπο, εφόσον το επιθυμεί, μπορεί ελεύθερα με ρητή, χωρίς όρο ή αίρεση, δήλωσή του ενώπιον συμβολαιογράφου να ορίσει τον τύπο της τελετής της κηδείας του και τον τόπο ενταφιασμού του. Με τη δήλωσή του αυτή ορίζονται τα πρόσωπα, συγγενικά ή μη που θα εκτελέσουν την επιθυμία του, τα οποία με σχετική δήλωσή τους στο ίδιο συμβολαιογραφικό έντυπο αποδέχονται τη δήλωση του προσώπου και αναλαμβάνουν την υποχρέωση να την εκτελέσουν.
3. Εφόσον τηρηθεί ο κατά τα ανωτέρω τύπος και η διατυπωθείσα επιθυμία του θανόντος δεν αντίκειται σε κανόνες δημόσιας τάξης, υγιεινής ή στα χρηστά ήθη, τα αρμόδια όργανα ή οι υπηρεσίες, που επιμελούνται της ταφής του νεκρού οφείλουν να συμμορφώνονται στη διατυπωθείσα επιθυμία του θανόντος χωρίς οποιαδήποτε άλλη προϋπόθεση ή διαδικασία, ακόμη και αν εναντιωθούν συγγενείς οποιουδήποτε βαθμού.»
Παράλληλα, με σχετική Υπουργική Απόφαση στις 7 Οκτωβρίου του 2015 λύθηκαν ζητήματα που σχετίζονταν με τον περιβαλλοντικό χαρακτήρα των παραπάνω ρυθμίσεων και που επέτρεπε την ίδρυση, τη λειτουργία και τη χωροθέτηση των Κέντρων Αποτέφρωσης Νεκρών.
Επιπρόσθετα με την ΚΥΑ οικ. 4932/2017 (ΦΕΚ 441/Β/15-2-2017) αλλά και με την τροποποιητική ΚΥΑ ΥΠΕΝ/ΔΙΠΑ/38329/2517/2019 (ΦΕΚ 1999/Β/31-5-2019) προβλέπεται με κάθε λεπτομέρεια τη δυνατότητα ίδρυσης και λειτουργίας κέντρων αποτέφρωσης οστών εντός των υφιστάμενων κοιμητηρίων.
Με το άρθρο 133 του 4483/2017 η εγκατάσταση και λειτουργία ΚΑΝ επιτρέπεται: α) σε Οργανισμούς Τοπικής Αυτοδιοίκησης (Ο.Τ.Α.) πρώτου βαθμού σε εκτάσεις ιδιοκτησίας τους ή που τους έχουν παραχωρηθεί κατά χρήση εντός ή εκτός των διοικητικών τους ορίων, ή σε νομικά πρόσωπα αυτών, σε συνδέσμους των Οργανισμών Τοπικής Αυτοδιοίκησης, σύμφωνα με τους καταστατικούς σκοπούς τους και β) σε ιδιώτες, μετά από λήψη των αδειών της παρ. 3 του άρθρου 19 του ν. 3982/2011.
Επειδή, η επιλογή της μετά θάνατον διάθεσης του σώματος αποτελεί ενάσκηση ατομικού δικαιώματος,
Επειδή, η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ είχε προωθήσει νομοθετικές ρυθμίσεις για την δημιουργία ενός κατοχυρωμένου πλαισίου για να μπορούν οι πολίτες να ασκήσουν αυτό το δικαίωμα,
Επειδή, δίνεται η δυνατότητα σε Οργανισμούς Τοπικής Αυτοδιοίκησης (Ο.Τ.Α.) πρώτου βαθμού να παραχωρήσουν εκτάσεις για την λειτουργία Κ.Α.Ν., παρόλο που η συντριπτική πλειοψηφία των Οργανισμών Τοπικής Αυτοδιοίκησης φαίνεται να αδιαφορεί για την προστασία του δικαιώματος της ελεύθερης επιλογής της μετά θάνατον διάθεσης του σώματος καθώς δεν αξιοποιεί την παραπάνω δυνατότητα
ΕΡΩΤΑΤΑΙ ο κ. Υπουργός:
1) Σε ποιες ενέργειες θα προβεί προκειμένου να διατίθενται περισσότεροι και καταλληλότεροι χώροι για την τέλεση πολιτικών κηδειών;
2) Θα τύχει άμεσης εφαρμογής το νομικό πλαίσιο που αφορά την ίδρυση και λειτουργία Κ.Α.Ν., προκειμένου να μην αναγκάζονται οι συγγενείς των θανόντων να απευθύνονται σε Κ.Α.Ν που λειτουργούν στο εξωτερικό;
Οι ερωτώντες Βουλευτές
Σκουρλέτης Παναγιώτης
Αγαθοπούλου Ειρήνη-Ελένη
Αναγνωστοπούλου Αθανασία
Βαγενά Άννα
Βέττα Καλλιόπη
Βίτσας Δημήτρης
Γιαννούλης Χρήστος
Δρίτσας Θεόδωρος
Ζαχαριάδης Κώστας
Καφαντάρη Χαρά
Λάππας Σπυρίδων
Μάλαμα Κυριακή
Μαμουλάκης Χαράλαμπος
Μεϊκόπουλος Αλέξανδρος
Μιχαϊλίδης Ανδρέας
Μπάρκας Κώστας
Παπανάτσιου Αικατερίνη
Σπίρτζης Χρήστος
Τζούφη Μερόπη
Χαρίτσης Αλέξης
Χατζηγιαννάκης Μίλτος
Χρηστίδου Ραλλία
Ψυχογιός Γεώργιος