Η αμερικανική πολιτιστική διπλωματία στην Ελλάδα, 1953-1973
Κυκλοφορεί από τις Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης, αύριο,Τρίτη 1η Οκτωβρίου 2019, το βιβλίο Ο «άλλος» Ψυχρός Πόλεμος, της Ζηνοβίας Λιαλιούτη.
Πώς μπορεί, άραγε, να προωθήσει τους στόχους της αμερικανικής εξωτερικής πολιτικής μια θεατρική παράσταση του Άρθουρ Μίλλερ στην Αθήνα; Και, αντίστροφα, πόσο ζημιώνονται οι ίδιοι στόχοι από μια εντυπωσιακή επίδειξη βιομηχανικών προϊόντων στο σοβιετικό περίπτερο της Διεθνούς Έκθεσης Θεσσαλονίκης; Αυτά είναι μερικά από τα ερωτήματα στα οποία επιχειρεί να απαντήσει το παρόν βιβλίο, μέσα από την παρουσίαση της στρατηγικής και των μέσων που υιοθέτησε η πολιτιστική διπλωματία των Ηνωμένων Πολιτειών στην Ελλάδα την περίοδο 1953-1973, υπό το πρίσμα της συγκρότησης της μεταπολεμικής αμερικανικής ηγεμονίας. Βασικό άξονα της μελέτης αποτελεί η προσπάθεια των ΗΠΑ να οικοδομήσουν δίκτυα επιρροής, αναζητώντας και εξοικειώνοντας με την ιδέα του αμερικανισμού τους δυνητικούς ηγέτες της ελληνικής πολιτικής, οικονομικής και πνευματικής ζωής.
Η έκδοση στηρίζεται στην επεξεργασία ενός εκτεταμένου πρωτογενούς υλικού, το οποίο περιλαμβάνει τα αρχεία του Bureau of Educational and Cultural Affairs του Υπουργείου Εξωτερικών των ΗΠΑ, της United States Information Agency, καθώς και τα προεδρικά Αρχεία Τρούμαν, Αϊζενχάουερ, Κέννεντυ και Τζόνσον, τα οποία φωτίζουν τη διαμόρφωση των προπαγανδιστικών δράσεων και των εκπαιδευτικών και πολιτιστικών προγραμμάτων της αμερικανικής κυβέρνησης.
Η συγγραφέας παρακολουθεί τους στόχους, τις επιτυχίες και τις αστοχίες της αμερικανικής πολιτιστικής διπλωματίας στο πλαίσιο του Ψυχρού Πολέμου, σε συνάρτηση με τις εξελίξεις στην ελληνική πολιτική σκηνή. Ξεχωριστή θέση σε αυτή την προβληματική αποτελεί η προσέγγιση της εξέλιξης των ερευνών κοινής γνώμης ως εργαλείου της αμερικανικής πολιτιστικής διπλωματίας, με ιδιαίτερη αναφορά στις έρευνες που διενεργήθηκαν στην Ελλάδα υπό αμερικανική επίβλεψη. Συνολικά, το βιβλίο εικονογραφεί μια εποχή κατά την οποία η μάχη των δύο μεγάλων αντιπάλων, των ΗΠΑ και της ΕΣΣΔ, προσέδωσε πολιτικό περιεχόμενο στη σφαίρα της πολιτιστικής δράσης.
Η Ζηνοβία (Τζένη) Λιαλιούτη είναι επίκουρη καθηγήτρια ευρωπαϊκής ιστορίας στο τμήμα Πολιτικής Επιστήμης και Δημόσιας Διοίκησης του ΕΚΠΑ. Έχει συνεργαστεί ως μεταδιδακτορική ερευνήτρια με το UCD-Clinton Institute for American Studies, το ΑΠΘ, το Πάντειο Πανεπιστήμιο και το ΚΕΙΝΕ της Ακαδημίας Αθηνών. Έχει διδάξει στο τμήμα Πολιτικής Επιστήμης και Ιστορίας του Παντείου και στο μεταπτυχιακό πρόγραμμα «Δημόσια Ιστορία» του ΕΑΠ. Έχει εκδώσει επίσης το βιβλίο «Ο αντιαμερικανισμός στην Ελλάδα 1947-1989» (Αθήνα, 2016).