Η οικογένεια Μητσοτάκη και ο ταμίας Κ. Λούλης σε εκδήλωση του Ιδρύματος (5.12.2017). Διακρίνεται ανάμεσα στις κόρες Μητσοτάκη κι ο περιφερειάρχης Κρήτης, Στ. Αρναουτάκης
Γιάννης Μπασκάκης, Δημήτρης Ψαρράς- ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ ΣΥΝΤΑΚΤΩΝ
Προκάλεσε ιδιαίτερη εντύπωση η δυσκολία της κυβέρνησης να αντιμετωπίσει τις αποκαλύψεις για το φιλοχουντικό παραλήρημα του αλευροβιομήχανου Κωνσταντίνου Λούλη, στον οποίο ο Κυριάκος Μητσοτάκης έχει εμπιστευθεί το πόστο του γ.γ. Τουρισμού.
Δείτε επίσης: Ένας υμνητής του Παπαδόπουλου, ΓΓ Τουρισμού του Μητσοτάκη!
ΣΥΡΙΖΑ: Το επιτελικό κράτος του κ. Μητσοτάκη χωράει και νοσταλγούς της χούντας
Ο κυβερνητικός εκπρόσωπος παρέπεμψε στην απάντηση του ίδιου του κ. Λούλη, στην οποία βέβαια δεν ανασκευάζεται καμιά από τις θέσεις που διατυπώνει στο βιβλίο: ούτε οι ύμνοι στην προσωπικότητα του δικτάτορα Παπαδόπουλου, ούτε η σχετικοποίηση των δεινών που επισώρευσε στη χώρα μας η εφτάχρονη χούντα, ούτε η υιοθέτηση της γνωστής προπαγάνδας των χουντικών για την εξέγερση του Πολυτεχνείου.
Το αστείο είναι ότι υπέρ του κ. Λούλη ξιφούλκησε με ανακοίνωσή του μόνο ο Δήμος Βόλου, χαρακτηρίζοντας «αήθη και αντιδημοκρατική πρακτική» τις αποκαλύψεις για το βιβλίο του πλειοψηφήσαντος δημοτικού συμβούλου. Ο κ. Μπέος, δηλαδή, εγγυάται για τον κ. Λούλη όσα αποφεύγει η κυβέρνηση.
Ο εξωραϊσμός της χούντας
Γεγονός είναι ότι το επίμαχο βιβλίο του κ. Λούλη δεν είναι μια άτυχη στιγμή ενός αλευροβιομήχανου που φιλοδόξησε να γίνει ιστορικός. Πρόκειται για μια συνειδητή απόπειρα εξωραϊσμού της σκοτεινότερης περιόδου της σύγχρονης ελληνικής ιστορίας.
Ταυτίζεται με την αναθεώρηση της εικόνας για τη δικτατορία που έχει διαμορφωθεί από την περίοδο της Μεταπολίτευσης σε όλο τον δημοκρατικό πολιτικό κόσμο. Είναι το ίδιο ακριβώς που επιχειρήθηκε κατά περιόδους από διάφορα ακροδεξιά μορφώματα, χωρίς μέχρι στιγμής να ξεφύγει από το περιθώριο της παραϊστορίας και οπωσδήποτε χωρίς να υιοθετηθεί μέχρι σήμερα δημόσια από κυβερνητικό αξιωματούχο.
Ενδιαφέρον έχει το γεγονός ότι το βιβλίο αυτό κυκλοφόρησε αρχικά το 2015 στις εκδόσεις «Historia», οι οποίες ειδικεύονται σε βιβλία «αποκατάστασης» των χουντικών, αλλά και των δωσιλόγων της Κατοχής.
Συγγραφέας των περισσότερων από αυτά τα βιβλία και, όπως αποδεικνύεται, στενός συνεργάτης του κ. Λούλη, είναι ο δημοσιογράφος και ιστοριοδίφης Δημοσθένης Κούκουνας, ο οποίος μάλιστα υπήρξε και διευθυντής δύο περιοδικών («Τότε» και «Λαβύρινθος»), τα οποία βρίθουν σχετικών αναφορών. Σήμερα το βιβλίο κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Ψυχογιός, οι οποίες ανέλαβαν την επανέκδοση λίγους μήνες μετά την αρχική του κυκλοφορία.
Το όνομα του κ. Κούκουνα έχει αναφερθεί τα τελευταία χρόνια δύο φορές στη Βουλή. Και τις δύο φορές ήταν βουλευτές της Χρυσής Αυγής που επικαλέστηκαν τα κείμενά του για το ζήτημα του γερμανικού χρέους (ο Χρήστος Παππάς στις 24.4.2013 και ο Μιχαήλ Αρβανίτης στις 10.3.2015).
Και όταν ο Μανώλης Γλέζος «τόλμησε» να επιτεθεί στους ναζιστές, με την παρατήρηση ότι «οι θαυμαστές του Χίτλερ μιλάνε σήμερα για λεφτά, εμείς μιλάμε για ανθρώπους», ο κ. Κούκουνας δεν δίστασε να του προσάψει τη βαρύτερη κατηγορία, λέγοντας ότι «ούτε λίγο ούτε πολύ αγγίζει τα όρια της εθνικής μειοδοσίας». Είπε δηλαδή ο Κούκουνας τον Γλέζο μειοδότη!
Στις δύο κεντρικές εκδηλώσεις, στις οποίες παρουσίασε το βιβλίο του ο κ. Λούλης, την πρώτη στον Βόλο (17.4.2015 στην Εξωραϊστική Λέσχη Βόλου) και τη δεύτερη στην Αθήνα, εκείνος που καθόταν δίπλα του ήταν βέβαια ο Κούκουνας, ο οποίος μάλιστα παρουσίασε με ενθουσιώδη λόγια το πόνημα, χωρίς να παραλείψει να επισημάνει την ειδική «τολμηρή» άποψη του συγγραφέα για τον Παπαδόπουλο.
Σύμφωνα με τον Κούκουνα, «το βιβλίο αυτό του Κώστα Λούλη χειρίζεται όλα τα θέματα με μια εξιδανικευμένη, να μου επιτρέψετε να πω, αντικειμενικότητα. Μέχρι σημείου που εκπλήσσει, ιδίως εκείνους από τους αναγνώστες που δεν τον έχουν γνωρίσει προσωπικά.
Αυτό που λέμε, δεν χαρίζει κάστανα σε κανέναν. Ακόμη και για τον δικτάτορα Γεώργιο Παπαδόπουλο, οι αναφορές του είναι τόσο αντικειμενικές, θα έλεγα μάλιστα πως είναι και τολμηρές για σήμερα, αλλά είμαι βέβαιος πως πολλά χρόνια αργότερα αυτή θα είναι η κοινή αντίληψη». Η λεπτή διατύπωση για τη χοντροκομμένη αναφορά είναι δηλωτική του γεγονότος ότι οι ύμνοι στον Παπαδόπουλο δεν οφείλονται σε «παραδρομή» του ερασιτέχνη ιστορικού.
Αλλά μεγαλύτερο ενδιαφέρον έχει η συνέχεια της ομιλίας του Κούκουνα: «Αλλωστε είναι γνωστό ότι (σ.σ. ο Λούλης) δεν έχει καμιά ιδιοτέλεια, δεν τρέφει καμιά φιλοδοξία πολιτική ή άλλη, δεν περιμένει τίποτα από το πολιτικό σύστημα, δεν συνδέεται με κόμματα ή παρατάξεις. Δεν απολογείται για λογαριασμό κανενός, εν ολίγοις. Χώρια που εσχάτως πλέον είναι και μόνιμος κάτοικος εξωτερικού». Αυτά λέγονταν μόλις τέσσερα χρόνια πριν. Και τώρα ο «μη συνδεόμενος με κόμματα» και «κάτοικος εξωτερικού» είναι κυβερνητικό στέλεχος.
Για την ποιότητα του βιβλίου αρκεί κανείς να διαβάσει την πρώτη του σελίδα. Σ’ αυτήν αναφέρεται μια ρήση του Νίκου Καζαντζάκη («H Ελλάδα επιζεί ακόμα, επιζεί, νομίζω, μέσα από διαδοχικά θαύματα») και ακολουθεί από κάτω το σχόλιο του συγγραφέα: «Παρότι δεν έχω διαβάσει βιβλία του Ν. Καζαντζάκη, όταν τυχαία άκουσα τα λόγια του αυτά, κυριολεκτικά συγκλονίστηκα. Οι στίχοι αυτοί, που τους έγραψε συμπτωματικά τη χρονιά που γεννήθηκα, ήταν η αφορμή για τον τίτλο του συγκεκριμένου βιβλίου. Λόγια αληθινά, με νόημα, που δε μας καθησυχάζουν απόλυτα, αλλά μας προβληματίζουν».
Μαθαίνουμε, λοιπόν, ότι ο κ. Λούλης, που δεν έχει διαβάσει Καζαντζάκη, θεωρεί ότι είναι σε θέση να μας αναλύσει την ιστορία της Ελλάδας και να υμνήσει τον δικτάτορα Παπαδόπουλο. Βέβαια δεν πρόκειται για «στίχους» του Καζαντζάκη, αλλά για μια φράση από συνέντευξη. Αλλά αυτά είναι ψιλά γράμματα για τον κ. γενικό.
Ο ταμίας της οικογένειας
Οσοι παραξενεύτηκαν με τη δυσκολία του Κυριάκου Μητσοτάκη να προβεί ακόμα και σε μια στοιχειώδη επίπληξη του συνεργάτη του μετά τις αποκαλύψεις για το περιεχόμενο του βιβλίου, ασφαλώς αγνοούν την ιδιαίτερη σχέση του κ. Λούλη με την οικογένεια Μητσοτάκη. Δεν γνωρίζουν, λ.χ., ότι ο κ. Λούλης είναι ο ταμίας –τι άλλο θα ήταν;– του «Ιδρύματος Κωνσταντίνος Κ. Μητσοτάκης», του πυρήνα δηλαδή από όπου εκπορεύεται η επιχείρηση εξωραϊσμού του ιστορικού παρελθόντος της οικογένειας, αλλά και το οποίο διαχειρίζεται το πολιτικό της μέλλον.
Στον επίσημο ιστότοπο του Ιδρύματος (http://www.ikm.gr/about) καταγράφεται το Δ.Σ. ως εξής: Κατερίνα Μητσοτάκη (πρόεδρος), Αλεξάνδρα Μητσοτάκη (αντιπρόεδρος), Σάκη Κυπραίου (γραμματέας), Κωνσταντίνος Λούλης (ταμίας) και Παντελής Βιρβιδάκης, Κυριάκος Βιρβιδάκης, Αλεξία Μπακογιάννη, Θανάσης Λιάπης, Κώστας Συνολάκης (μέλη). Βλέπουμε, λοιπόν, ότι ο κ. Λούλης κατέχει την ευαίσθητη θέση του ταμία, σε ένα καθαρά «οικογενειακό» Δ.Σ., μαζί με τις δύο κόρες του Κων. Μητσοτάκη (Κατερίνα και Αλεξάνδρα), τους δύο ανιψιούς του, γιους της αδελφής του Καίτης και του Επαμεινώνδα Βιρβιδάκη, αλλά και την ξαδέλφη του, Σάκη Κυπραίου. Για τις σχετικές πληροφορίες βλ. το άρθρο της Ελένης Μπίστικα «Ο θρίαμβος της πολιτικής οικογένειας Μητσοτάκη» (εφημ. «Καθημερινή», 22.10.2002).
Για την ακρίβεια, ο κ. Λούλης είναι ο άνθρωπος της οικογένειας Μητσοτάκη για πολλές δουλειές. Και κυρίως για τη σχέση με κάποια συγκεκριμένα πρόσωπα της Εκκλησίας. Οχι, δηλαδή, με την Εκκλησία στο σύνολό της, αλλά με κάποιους εκκλησιαστικούς παράγοντες που έχουν ειδικό ενδιαφέρον, από πολιτική και επιχειρηματική άποψη.
Αντιγράφουμε από μια εφημερίδα που διεκδικεί σήμερα τον τίτλο του πιο πιστού στον Κυριάκο Μητσοτάκη απογευματινού εντύπου: «Τον Απρίλιο του 1990 στην Αθήνα ο Κωνσταντίνος Μητσοτάκης κερδίζει τις εκλογές και εκλέγεται πρωθυπουργός. Τις ίδιες ημέρες στο Αγιον Ορος ο ιερομόναχος Εφραίμ “προάγεται” –προχειρίζεται– σε αρχιμανδρίτη και ενθρονίζεται ως ηγούμενος στην Ιερά Μονή Βατοπεδίου. Σύμπτωση. Το μόνο που συνδέει τους δύο άνδρες είναι ότι διοικητής του Αθω εκείνη την περίοδο είναι ο αλευροβιομήχανος Κ. Λούλης, προσωπικός φίλος του νεοεκλεγέντος πρωθυπουργού, χορηγός και υποστηρικτής του Εφραίμ. Είκοσι ένα χρόνια αργότερα ο ηγούμενος θα πάρει τον δρόμο για τη φυλακή και ο Κ. Μητσοτάκης θα κάνει μια οργισμένη δήλωση για να τον υπερασπιστεί» (εφημ. «Τα Νέα», 27.12.2011).
Τρίγωνο
Το τρίγωνο Εφραίμ – Λούλη – Μητσοτάκη θα αποδειχτεί εξαιρετικά ανθεκτικό. Και κάθε τόσο θα μας θυμίζει την παρουσία του με κάποιες θεαματικές κινήσεις. Μια από τις πρώτες επιχειρήσεις που επισκέφτηκε ο Κων. Μητσοτάκης ως υπουργός Συντονισμού στην κυβέρνηση Καραμανλή το 1979 ήταν το εργοστάσιο Λούλη, όπου τον ξενάγησε ο μόλις 25χρονος τότε αλευροβιομήχανος.
Και όταν τον Σεπτέμβριο του 2001 ο κ. Λούλης έκανε τα εγκαίνια του νέου του εργοστασίου στον Αλμυρό, ήταν ο ηγούμενος Εφραίμ που έσπευσε να τα ευλογήσει, μεταφέροντας μάλιστα επί τούτου στον χώρο των «Κυλινδρόμυλων» την Αγία Ζώνη, που φυλάσσεται στη Μονή Βατοπεδίου. Αυτή η πρωτοφανής «ιδιωτικοποίηση» της μεταφοράς ιερών κειμηλίων θα σχετιστεί αργότερα με την υπόθεση ανταλλαγής ακινήτων και την οικονομική «αξιοποίηση» της Βιστωνίδας. Σε μεταγενέστερη επιστολή του προς τον Εφραίμ (18.10.1999), ο κ. Λούλης θα πει ότι η Αγία Ζώνη έκανε και θαύμα στην οικογένειά του, θεραπεύοντας στενό συγγενικό του πρόσωπο.
Αλλά οι σχέσεις του κ. Λούλη με την ηγεσία της Εκκλησίας δεν είναι ρόδινες. Οπως προκύπτει από πρόσφατη ομιλία του στην Κατερίνη, όπου και πάλι παρουσίαζε το επίμαχο βιβλίο του, ο κ. Λούλης θεωρεί τον τοπικό μητροπολίτη Ιγνάτιο «ληστή» και τον παρομοιάζει με τον Παλαιοκώστα: «Δεν πρέπει να γενικεύουμε για την Εκκλησία. Επαθα ένα πολύ μεγάλο σοκ με τον Δεσπότη του Βόλου.
Του είχα δώσει όταν πέθανε η μητέρα μου 100 εκατ. δρχ. για να κάνουμε ένα ίδρυμα, και τα λεφτά τα ’φαγε. Πώς κάνει ληστεία ο Παλαιοκώστας, έτσι μου έκανε και ο Δεσπότης Ιγνάτιος. Το λέω και δημόσια και παντού και δεν μπορεί να μου πει τίποτα. Και είναι Δεσπότης και μπορεί να τον δούμε και Αρχιεπίσκοπο. Γιατί με την πτώση όλων αυτών των αξιών, είδαμε απίθανους ανθρώπους…» (23.1.2017, http://bit.do/e3vmu).
Αλλά υπάρχουν και χειρότερα. Πριν από αρκετά χρόνια το Οικουμενικό Πατριαρχείο υποχρεώθηκε να αφαιρέσει από τον κ. Λούλη μια τιμητική διάκριση, εξαιτίας των ενεργειών του. Στις 5.11.1993 το ΑΠΕ μετέδιδε από την Κωνσταντινούπολη: «Από την Αρχιγραμματεία της Αγίας και Ιεράς Συνόδου του Οικουμενικού Πατριαρχείου, ανακοινώθηκε ότι αφηρέθη το Οφφίκιον του Εξάρχου της Αγίας του Χριστού Μεγάλης Εκκλησίας από του κ. Κωνσταντίνου Λούλη, επιχειρηματίου εν Βόλω, διά σειράν ενεργειών αυτού στρεφομένων εναντίον του τιμήσαντος αυτόν διά τοιαύτης υψηλής εκκλησιαστικής διακρίσεως Οικουμενικού Θρόνου».
Το ζήτημα έφτασε τον Απρίλιο του 1994 και στη Βουλή, με οξεία ερώτηση του βουλευτή της Ν.Δ. Γεωργίου Σούρλα. Ο πρώην υπουργός επισήμαινε στον υπουργό Παιδείας και Θρησκευμάτων ότι «το Οικουμενικό Πατριαρχείο δεν βάλλεται μόνο από τον Δήμαρχο Κωνσταντινούπολης και άλλους παράγοντες της Τουρκίας, αλλά βάλλεται και υπονομεύεται και από Ελληνες επιχειρηματίες, τους οποίους μάλιστα ετίμησε με τη μεγαλύτερη διάκριση».
Ο κ. Σούρλας έφερε δύο χρόνια αργότερα την υπόθεση των Κυλινδρόμυλων Λούλη στη Βουλή. Στην ερώτηση 8322/21.6.1996 προς τον υπουργό ΠΕΧΩΔΕ παρατηρούσε: «Ως παράνομη, αυθαίρετη και προκλητική κρίνεται η απόφαση του ΥΠΕΧΩΔΕ με την οποία εγκρίθηκε η χωροθέτηση εγκατάστασης της βιομηχανικής μονάδας Κυλινδρόμυλοι Λούλη Α.Ε. στον όρμο του Αγίου Ιωάννου Αλμυρού, για προώθηση προφανώς συγκεκριμένων συμφερόντων του επιχειρηματία που είναι συγχρόνως και εκδότης εφημερίδας. Πρόκειται για χαρακτηριστική περίπτωση διαπλεκομένων συμφερόντων στην περιφέρεια, όπου προκλητικά χρησιμοποιεί το δημοσιογραφικό του συγκρότημα για την προώθηση των επιχειρήσεών του, με αντάλλαγμα προφανώς τη στήριξη της κυβέρνησης».
Η υπόθεση δεν είχε συνέχεια, παρά το γεγονός ότι ζήτημα εξακολουθούσε να απασχολεί τον Τύπο επί χρόνια (βλ., ενδεικτικά, «Δηλητηριάζουν τον Αϊ-Γιάννη», εφημ. «Το Βήμα», 24.11.2008). Αλλωστε οι εγκαταστάσεις είχαν λάβει πλέον την ευλογία της Αγίας Ζώνης από τον κ. Εφραίμ. Ποιος μπορούσε να τις πειράξει;