Προεκλογικά, ο Ευκλείδης Τσακαλώτος είχε περιγράψει την «πολιτική φοροελαφρύνσεων της ΝΔ σε έξι λέξεις: «Ζήσε Μάη μου να φας τριφύλλι». H μετεκλογική επιβεβαίωση του πρώην υπουργού Οικονομικών μάλλον έρχεται πολύ γρήγορα, αναφέρει σε σχόλιό του το tvxs.gr , καθώς μετά τον πρώτο κύκλο επαφών της κυβέρνησης με τους εκπροσώπους των θεσμών το συμπέρασμα είναι σαφές: Η μείωση των φόρων θα… αργήσει δύο, μπορεί και τρία, χρόνια.
Επ’ αυτού, άλλωστε, ο Κυριάκος Μητσοτάκης ήταν απολύτως ειλικρινής και σε προεκλογικό χρόνο. Είχε εγκαίρως προειδοποιήσει πως για το 2019 δεν υπάρχει καθόλου δημοσιονομικός χώρος για ελαφρύνσεις, είχε τοποθετήσει την έναρξη ισχύος των – πρώτων – φορολογικών μειώσεων το 2020, και είχε δείξει ως καθοριστικό χρόνο για την επαναδιαπραγμάτευση των πλεονασμάτων και για τον κύριο όγκο της φορολογικής μεταρρύθμισης το 2021.
Το χρονοδιάγραμμα αυτό επικυρώθηκε οριστικά, χωρίς να αποκλείεται και περαιτέρω επιμήκυνσή του, μετά τον «κύκλο γνωριμίας» της κυβέρνησης με τους θεσμούς που ολοκληρώθηκε χθες. Οι εκπρόσωποι των δανειστών χαιρέτησαν μεν την πρόθεση Μητσοτάκη να μειώσει τους φόρους ως κίνηση αναπτυξιακού προσανατολισμού, υπενθύμισαν όμως – όπως υπενθύμιζαν και στην κυβέρνηση Τσίπρα – τα «συμφωνηθέντα και τις δεσμεύσεις». Και επειδή μάλλον μικρή σημασία έδωσαν στην… εξαγγελία του πρωθυπουργού για ανάπτυξη 4% σε έναν χρόνο από τώρα, υπενθύμισαν επίσης – όπως υπενθύμιζαν και στον Αλέξη Τσίπρα – πως η Ελλάδα βρίσκεται εκτός Μνημονίων μεν και χαράσσει πλέον μόνη της οικονομική πολιτική, με την προϋπόθεση όμως ότι θα πιάνει τους δημοσιονομικούς στόχους.
Κατόπιν τούτων, και παρά τον αρχικό σχεδιασμό για την κατάθεση του κύριου σώματος της φορολογικής μεταρρύθμισης μέσα στο καλοκαίρι, το βασικό και επικοινωνιακά πιο ισχυρό πακέτο μέτρων παίρνει μετάθεση για τον Οκτώβριο, ενώ το σύνολο των φορολογικών ελαφρύνσεων σπάει σε δύο, ή και σε τρία εάν απαιτηθεί, τμήματα.
Με βάση αυτόν τον νέο οδικό χάρτη μέσα στις επόμενες εβδομάδες και σίγουρα πριν από τις 10 Αυγούστου, θα κατατεθεί στην Βουλή προς ψήφιση ένα πρώτο light φορολογικό πακέτο με πυρήνα τη βελτίωση της ρύθμισης των 120 δόσεων. Η βελτίωση θα αφορά κυρίως τους μικρούς οφειλέτες με χρέη έως 3.000 ευρώ για τους οποίους η ελάχιστη μηνιαία δόση θα πέσει στα 20 ευρώ από τα 30 που είναι σήμερα, ενώ παράλληλα θα προβλέπεται και μείωση του ετήσιου επιτοκίου. Στο ίδιο πακέτο θα συμπεριληφθεί και η, καθολική πλέον, επέκταση του ήδη μειωμένου ΦΠΑ της εστίασης (13%) έτσι ώστε να καλύπτει και τον καφέ και τα αναψυκτικά. Από το οικονομικό επιτελείο υπάρχει εισήγηση να συμπεριληφθεί στο νομοσχέδιο και το χρονοδιάγραμμα μείωσης του ΕΝΦΙΑ – μιας μείωσης όμως που με βάση τις τελευταίες, χθεσινές πληροφορίες, δεν πρόκειται να εφαρμοστεί στο σύνολό της πριν από το 2021.
Το δεύτερο φορολογικό νομοσχέδιο που θα περιλαμβάνει και την αιχμή του δόρατος των προεκλογικών εξαγγελιών της ΝΔ, δηλαδή την μείωση των φορολογικών συντελεστών για φυσικά πρόσωπα και επιχειρήσεις θα κατατεθεί στην Βουλή τον Οκτώβριο, όταν θα έχουν κλειδώσει και τα μεγέθη του προϋπολογισμού. Προϋπόθεση αποτελεί να έχει επέλθει συμφωνία με τους δανειστές επί του δημοσιονομικού χώρου του 2020, με την σχετική συζήτηση να ανοίγει στο EuroWorkingGroup της 5ης Σεπτεμβρίου.
Εάν σ’ αυτήν την συζήτηση όλα εξελιχθούν ομαλά, τότε στο ίδιο νομοσχέδιο μπορεί να συμπεριληφθεί η μείωση των συντελεστών του ΦΠΑ από το 24% στο 22% και από το 13% στο 11% με προοπτική εφαρμογής και πάλι το 2021.
Εάν οι επιφυλάξεις των δανειστών δεν καμφθούν, τότε στο υπουργείο Οικονομικών εξετάζονται δύο σενάρια, το «ενδιάμεσο» και το «κακό». Το «ενδιάμεσο» σενάριο θέλει περαιτέρω επιμήκυνση του χρονοδιαγράμματος για την μείωση τόσο του ΦΠΑ όσο και του ΕΝΦΙΑ, μέσα από ένα τρίτο, ξεχωριστό φορολογικό πακέτο που θα έρθει στην Βουλή τον Δεκέμβριο.
Το «κακό» σενάριο είναι εκείνο που μπορεί να προκύψει εάν οι θεσμοί επιμείνουν στην εκτίμησή τους για δημοσιονομικό κενό κοντά στο 0,5% το 2020. Σ’ αυτήν την περίπτωση, μαζί με την μείωση του ΦΠΑ και του ΕΝΦΙΑ μετά το 2021, η κυβέρνηση μπορεί να αναγκαστεί να επανανομοθετήσει και την μείωση του αφορολόγητου από 1ης Ιανουαρίου του 2020 – την μείωση, που ακυρώθηκε νομοθετικά επί θητείας Τσίπρα. Πρόκειται για μια προοπτική την οποία κύκλοι του Μαξίμου απορρίπτουν, την άφησε όμως διάπλατα ανοιχτά ο επικεφαλής του ESM Κλάους Ρέγκλινγκ κατά την διήμερη επίσκεψή του στην Αθήνα.
Η κατάργηση του ΣΔΟΕ
Δείτε: Καταργείται η Ειδική Γραμματεία του ΣΔΟΕ – «Το καλύτερο δώρο σε φοροφυγάδες και λαθρέμπορους»
Κατά τον νέο υφυπουργό Οικονομικών Απόστολο Βεσυρόπουλο δεν υφίσταται κατάργηση του ΣΔΟΕ και του ΣΕΠΕ – αντιθέτως υφίσταται «ενίσχυση» και «αποκομματικοποίηση» και των δύο φορέων.
Κατά τον βουλευτή του ΣΥΡΙΖΑ και πρώην αναπληρωτή υπουργό Οικονομικών Τρύφωνα Αλεξιάδη«η κατάργηση του ΣΔΟΕ είναι μία από τις πολλές αποδείξεις για την κρυφή ατζέντα της ΝΔ» και αποτελεί το καλύτερο δώρο, σε φοροφυγάδες-λαθρέμπορους και άλλους οικονομικούς εγκληματίες».
Κατά τον, γνωστό πλέον, επιχειρηματία της Κω που είχε διαμαρτυρθεί – on camera και προεκλογικά – στον Κυριάκο Μητσοτάκη ότι ο… Τσίπρας και ο ΣΥΡΙΖΑ του «είχαν στείλει οκτώ φορές τον ΣΔΟΕ» μπορεί να είναι και δικαίωση.
Το βέβαιο, σε κάθε περίπτωση, είναι – σημειώνει το tvxs.gr– πως το Προεδρικό Διάταγμα 84/2019 που δημοσιεύθηκε χθες στην Εφημερίδα της Κυβέρνησης καταργεί την Ειδική Γραμματεία του ΣΔΟΕ – το οποίο λειτουργούσε εδώ και 24 χρόνια – και την μεταφέρει στην υπό σύσταση Γενική Γραμματεία Φορολογικής Πολιτικής και Δημόσιας Περιουσίας που θα υπάγεται στο υπουργείο Οικονομικών. Και εξίσου βέβαιο είναι πως αυτή η απόφαση γεννά σειρά από ερωτήματα και σκιές για τις πραγματικές προθέσεις της νέας κυβέρνησης να χτυπήσει την φοροδιαφυγή ως μέσο «διεύρυνσης της φορολογικής βάσης» όπως είπε και ο υπουργός Οικονομικών Χρήστος Σταϊκούρας.
Στο επίμαχο διάταγμα αναφέρεται ότι: «Συνιστάται στο Υπουργείο Οικονομικών, Γενική Γραμματεία Φορολογικής Πολιτικής και Δημόσιας Περιουσίας. Στη νέα Γενική Γραμματεία μεταφέρονται, ως σύνολο αρμοδιοτήτων, θέσεων, προσωπικού και εποπτευόμενων φορέων, οι παρακάτω υπηρεσίες: (α) από τη Γενική Διεύθυνση Οικονομικής Πολιτικής, η Διεύθυνση Φορολογικής Πολιτικής του άρθρου 35 του π.δ. 142/2017 (Α΄ 181), (β) οι υπαγόμενες στην καταργούμενη Γενική Γραμματεία Δημόσιας Περιουσίας υπηρεσίες των άρθρων 71 έως 78 του ιδίου π.δ., (γ) οι υπαγόμενες στην καταργούμενη Ειδική Γραμματεία του Σώματος Δίωξης Οικονομικού Εγκλήματος υπηρεσίες των άρθρων 79 έως 83 του ιδίου π.δ., (δ) η αυτοτελής Διεύθυνση Ερευνών Οικονομικού Εγκλήματος, που συστάθηκε με τις διατάξεις των άρθρων 381 επόμ. του ν. 4512/2018 (Α΄5).»
Το πρώτο ερώτημα που τίθεται από στελέχη της αντιπολίτευσης -σημειώνει επίσης το tvxs.gr – είναι από που προκύπτει το ότι η κατάργηση του ΣΔΟΕ και η μεταβίβαση των αρμοδιοτήτων του σε μια Γενική Γραμματεία που ακόμη δεν έχει συσταθεί, θα οδηγήσει και σε «αποκομματικοποίηση» του ελεγκτικού μηχανισμού.
«Εάν η κυβέρνηση θεωρεί ότι ο Ειδικός Γραμματέας ΣΔΟΕ είναι κομματική επιλογή, ας τοποθετήσει στην θέση αυτή πρόσωπο της επιλογής της. Κι εάν είναι κομματική επιλογή ο Ειδικός Γραμματέας ΣΔΟΕ, γιατί δεν είναι κομματικές επιλογές και οι 54 Γενικοί Γραμματείς που μόλις τοποθετήθηκαν από την κυβέρνηση της ΝΔ», ρωτά χαρακτηριστικά στέλεχος της αντιπολίτευσης με γνώση της λειτουργίας των ελεγκτικών υπηρεσιών.
Το δεύτερο, και πλέον ουσιαστικό ερώτημα, είναι το εάν η διαδικασία διάλυσης του ΣΔΟΕ μπορεί να οδηγήσει στο «θάψιμο» μεγάλων υποθέσεων φοροδιαφυγής και λαθρεμπορίας.
Παράγοντες με γνώση των ερευνών που βρίσκονται στα χέρια του ΣΔΟΕ λένε ότι η μεταβίβαση των αρμοδιοτήτων του στην Γενική Γραμματεία Φορολογικής Πολιτικής και Δημόσιας Περιουσίας βάζει, ντε φάκτο, την «ταφόπλακα» σε μεγάλες υποθέσεις είτε φοροδιαφυγής, είτε πλαστών και εικονικών τιμολογίων, είτε ακόμη και λαθρεμπορίας. Και οι ίδιοι παράγοντες επισημαίνουν με νόημα ότι στα χέρια του ΣΔΟΕ είτε έχουν βρεθεί, είτε βρίσκονται ακόμη όλες οι μεγάλες υποθέσεις για τις οποίες υπάρχουν εισαγγελικές παραγγελίες – από την λίστα Lagarde και τον φάκελο Παπασταύρου έως το σκέλος των παράνομων και εικονικών τιμολογίων στην υπόθεση του ΚΕΕΛΠΝΟ.
«Ακόμη κι εάν δεχθούμε ότι υπάρχουν οι καλύτερες προθέσεις – που μάλλον δεν υπάρχουν – και μόνον ο χρόνος και η διαδικασία που χρειάζεται για να μεταβιβαστεί ο φάκελος μιας τέτοιας υπόθεσης από μια υπηρεσία σε μια άλλη, η οποία δεν έχει καν έτοιμο οργανόγραμμα, οδηγεί σχεδόν πάντα στην παραγραφή», λέει χαρακτηριστικά στέλεχος του ΣΥΡΙΖΑ με μακρά εμπειρία στην εποπτεία των οικονομικών ελεγκτικών μηχανισμών.
Το ίδιο στέλεχος εξηγεί ότι κανένας υπάλληλος, καμίας υπηρεσίας δεν θα αποδεχθεί να αναλάβει την ευθύνη της υπογραφής και συνέχισης του ελέγχου μιας υπόθεσης από εκεί που την έχει αφήσει κάποιος άλλος. Κι αυτό σημαίνει πως μεγάλες υποθέσεις λαθρεμπορίας, για παράδειγμα, που ερευνώνται μήνες ή και χρόνια, θα αρχίσουν να ελέγχονται από την αρχή, για να φθάσουν – όταν φθάσουν – στο τέλος στον εισαγγελέα παραγεγραμμένες.
Και το τρίτο και επίσης κομβικό ερώτημα αφορά το πολιτικό μήνυμα που στέλνει σε αγορά και επιχειρηματίες η κυβέρνηση Μητσοτάκη με την κατάργηση τόσο του ΣΔΟΕ όσο και του ΣΕΠΕ, του Σώματος Επιθεωρητών Εργασίας. Μήπως πρόκειται για το σιωπηλό μήνυμα και «νεύμα» προς όσους θεωρούν ότι ο καλύτερος δρόμος της φορολογικής ελάφρυνσης είναι η παλιά και δοκιμασμένη μέθοδος της φοροδιαφυγής και της ανασφάλιστης εργασίας;