“Περιμένω επιχειρήσεις ‘σκούπα’, φοβάμαι παραβιάσεις των διεθνών συνθηκών”
«Η κατάργηση του υπουργείου Μεταναστευτικής Πολιτικής είναι μία μεγάλη οπισθοδρόμηση» υπογραμμίζει στην «Αυγή» ο Δημήτρης Βίτσας, που ήταν επικεφαλής του υπουργείου μέχρι πριν από λίγες μέρες. Ο βουλευτής ΣΥΡΙΖΑ Δυτικού Τομέα Αθηνών επισημαίνει ότι η ένταξη του υπουργείου Μεταναστευτικής Πολιτικής στο υπουργείο Προστασίας του Πολίτη «σημαίνει ότι η διαχείριση του μεταναστευτικού εντάσσεται στην ατζέντα της ασφάλειας» και αναμένει επιχειρήσεις «σκούπα», ενώ εκφράζει φόβους για παραβιάσεις των διεθνών συνθηκών.
Εκτιμά ότι η κυβέρνηση θεωρεί το μεταναστευτικό ως ζήτημα μόνο προστασίας των συνόρων και «άρα με αυτή τη λογική οι πρόσφυγες και μετανάστες θεωρούνται εισβολείς», ενώ προειδοποιεί για τους κινδύνους που κρύβει η προεκλογική δέσμευση της Ν.Δ. για διαχωρισμό προσφύγων και μεταναστών «από την πρώτη στιγμή». «Πώς θα κάνουν αυτόν τον διαχωρισμό; Με βάση την περιοχή προέλευσης, το χρώμα;» αναρωτιέται.
Όσον αφορά την ήττα του ΣΥΡΙΖΑ στις εκλογές, ο Δ. Βίτσας παροτρύνει «να μην γίνουμε επαγγελματίες της δικαιολογίας» σε σχέση με τις αιτίες. Ακόμη επισημαίνει ότι ο ΣΥΡΙΖΑ είναι «ένα μικρό κόμμα με μεγάλη κοινωνική επιρροή» σημειώνοντας ότι «αυτά τα δύο πρέπει να αντιστοιχηθούν» με επαναπροσδιορισμό με σύγχρονους όρους της ταυτότητας του μέλους του κόμματος.
«Δεν συγκινείς μεγάλα κομμάτια της νεολαίας με τη δομή και λειτουργία του λενινιστικού υποδείγματος για το κόμμα» παρατηρεί ζητώντας το «άνθισμα όλων των λουλουδιών». Επιπλέον υπογραμμίζει ότι «θέλω στο συνέδριο του νέου ΣΥΡΙΖΑ να συμμετάσχουν δεκάδες χιλιάδες, μακάρι κι εκατοντάδες χιλιάδες, ως ενεργά μέλη» διευκρινίζοντας ότι ενεργά μέλη δεν είναι μόνο όσα πληρώνουν τις συνδρομές τους, αλλά όσα «συμμετέχουν στην κοινωνική και πολιτική πραγματικότητα για να την αλλάξουν».
Συνέντευξη στον Κώστα Παπαγιάννη:
* Πώς κρίνετε την κατάργηση του υπουργείου Μεταναστευτικής Πολιτικής και την συγχώνευσή του με το υπουργείο Προστασίας του Πολίτη; Τι σηματοδοτεί κατά τη γνώμη σας;
Η νέα κυβέρνηση από την πρώτη στιγμή έδειξε το συντηρητικό της πρόσωπο και σε ορισμένα ζητήματα με ακροδεξιές αποκλίσεις. Ο βασικός κορμός των υπουργών της κυβέρνησης προέρχεται από την κυβέρνηση Σαμαρά, αλλά και βασικά ζητήματα στη λογική της για τα ανθρώπινα δικαιώματα προέρχονται κι αυτά από την κυβέρνηση Σαμαρά.
Η κατάργηση του υπουργείου Μεταναστευτικής Πολιτικής και η ένταξή του στο υπουργείο Προστασίας του Πολίτη για μένα σημαίνει ότι η διαχείριση του μεταναστευτικού εντάσσεται στην ατζέντα της ασφάλειας, είτε ως πρόληψη είτε ως καταστολή, κι όχι σε μία ατζέντα αλληλεγγύης, σεβασμού των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και των διεθνών συνθηκών, όπως θα έπρεπε.
Αν έπρεπε να κάνουν κάποια αλλαγή, θα μπορούσαν να συγχωνεύσουν το υπουργείο Μεταναστευτικής Πολιτικής με το υπουργείο Εσωτερικών, όπως στην πρώτη περίοδο της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ, αλλά και όπως συμβαίνει στις περισσότερες χώρες της Ε.Ε. Πάντως, πολλές χώρες μελετάνε την ελληνική εμπειρία και συζητάνε τη δημιουργία αυτόνομων υπουργείων Μεταναστευτικής Πολιτικής.
Η κατάργηση του υπουργείου Μεταναστευτικής Πολιτικής είναι μία μεγάλη οπισθοδρόμηση και μεταξύ άλλων φανερώνει άγνοια. Θεωρούν δηλαδή ότι η μετανάστευση έχει να κάνει μόνο με την προστασία των συνόρων, άρα με αυτή τη λογική οι πρόσφυγες και μετανάστες θεωρούνται εισβολείς κι όχι κατατρεγμένοι από τον πόλεμο και τη φτώχεια.
Η άγνοια γίνεται ακόμα πιο εμφατική αν θυμηθούμε ότι το υπουργείο Μεταναστευτικής Πολιτικής ήταν αρμόδιο για την παροχή ασύλου, για την υγειονομική περίθαλψη και την οικονομική στήριξη των αιτούντων άσυλο, για τις άδειες παραμονής των περίπου 500.000 μεταναστών της περιόδου προ του 2015, για τις άδειες παραμονής των επενδυτών που λαμβάνουν Golden Visa, για τους εποχικούς εργάτες που έρχονται στην χώρα μας και για τους σπουδαστές από τρίτες χώρες εκτός Ε.Ε., όπως για παράδειγμα από την Αυστραλία. Άρα πλέον όλοι αυτοί θα ελέγχονται από την αστυνομία;
Με αυτή τη λογική που έχουν περιμένω επιχειρήσεις «σκούπα» και φοβάμαι ότι θα έχουμε παραβιάσεις των διεθνών συνθηκών. Βέβαια, ο ΣΥΡΙΖΑ είναι εδώ για να τα αποτρέψει όλα αυτά και να συνεργαστεί με όλους τους διεθνείς οργανισμούς, ώστε να συνεχίσουμε ως χώρα να επιδεικνύουμε την αλληλεγγύη μας. Στο υπουργείο Μεταναστευτικής Πολιτικής δεν μπορείς ποτέ να είσαι ικανοποιημένος, αλλά καταφέραμε να οικοδομήσουμε ένα σύστημα ορθής εξέτασης των αιτημάτων ασύλου.
Η Ν.Δ. λέει ότι θέλει να μειώσει τον χρόνο εξέτασης των αιτημάτων ασύλου στις έξι εβδομάδες. Μακάρι να συμβεί, αν η εξέταση των αιτημάτων ασύλου γίνεται σωστά. Εμείς πάντως μειώσαμε κατά 50% τον χρόνο που απαιτείται για την εξέταση των αιτημάτων ασύλου.
Στο προεκλογικό πρόγραμμα της Ν.Δ. είδα όμως και πολύ επικίνδυνα πράγματα. Μιλάνε για διαχωρισμό προσφύγων και μεταναστών από την πρώτη στιγμή. Όλοι όσοι έρχονται στη χώρα μας είναι αιτούντες άσυλο, δεν έχουν χαρακτηριστεί πρόσφυγες ή μετανάστες. Πώς θα κάνουν αυτόν τον διαχωρισμό; Με βάση την περιοχή προέλευσης, το χρώμα; Δεν δικαιούνται άσυλο μόνο όσοι προέρχονται από περιοχές όπου γίνεται πόλεμος, αλλά και όσοι αντιμετωπίζουν πολιτικές διώξεις ή διώξεις λόγω φύλου ή θρησκείας. Δεν είναι τόσος απλός ο διαχωρισμός. Δεν θέλω ν’ αλλάξει η θέση της χώρας μας στην Ε.Ε. που με κόπο κατακτήσαμε.
Η διαχείριση του μεταναστευτικού έχει τρεις διαστάσεις: Την εξωτερική διάσταση με τις διπλωματικές παρεμβάσεις της Ε.Ε. για το τέλος πολεμικών συγκρούσεων και την οικονομική στήριξη των χωρών προέλευσης των προσφύγων. Τη διάσταση των συνόρων με την τήρηση των διεθνών κανόνων, καθώς οποιαδήποτε άλλη λογική θα πολλαπλασιάσει τους θανάτους ανθρώπων στη Μεσόγειο. Την τρίτη διάσταση, αυτή του δίκαιου καταμερισμού των προσφύγων με επιβολή ποινών για όσους δεν συνδράμουν. Άλλωστε μεταξύ του 2015 και του 2018 έχουμε μείωση των προσφυγικών ροών κατά 97%.
* Πώς είδατε τις πρώτες κινήσεις της κυβέρνησης συνολικά;
Η μετατροπή του υπουργείου Προστασίας του Πολίτη σε υπερυπουργείο κάτω από τον ψευδή τίτλο «νόμος και τάξη» είναι πολύ σοβαρή εξέλιξη. Οι πρώτες κινήσεις τους σε αυτό το υπουργείο είναι εμφανώς ρεβανσιστικές. Εκτιμώ ότι έχουν εκλάβει τη νίκη τους στις εκλογές ως «λευκή επιταγή». Η σπουδή τους είναι η ένταση της καταστολής όπως φαίνεται από την υπαγωγή στο υπουργείο Προστασίας του Πολίτη υπηρεσιών του υπουργείου Δικαιοσύνης, αλλά και αρμοδιοτήτων από τα υπουργεία Υγείας και Παιδείας, όπως με την κατάργηση του ασύλου.
Όσον αφορά τη συμμετοχή των γυναικών, «ευτυχισμένο το νέος έτος 1920». Λέγεται ότι θα έρθει κι ένα οικονομικό νομοσχέδιο. Θα πρέπει να το δούμε. Με την εμπειρία μας ως κυβέρνησης θα πρέπει να σταθούμε απέναντι στον οικονομικό λαϊκισμό του Κυριάκου Μητσοτάκη. Ως χώρα έχουμε επανακτήσει την αξιοπρέπεια και την αξιοπιστία μας. Κι αυτό έγινε από την κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ. Ως ΣΥΡΙΖΑ θα ασκήσουμε προγραμματική αντιπολίτευση με βάση το πρόγραμμά μας, αλλά και δομική αντιπολίτευση με βάση τις αξίες μας.
“Θέλω στο συνέδριο του νέου ΣΥΡΙΖΑ να συμμετάσχουν δεκάδες χιλιάδες ως ενεργά μέλη”
* Πώς αποτιμάτε το εκλογικό αποτέλεσμα; Ποια θα πρέπει να είναι η αντίδραση του ΣΥΡΙΖΑ;
Πρέπει να μελετήσουμε τα αποτελέσματα των εκλογών γρήγορα, αλλά όχι πρόχειρα. Σήμερα είναι η ώρα των σωστών ερωτήσεων. Να μην γίνουμε επαγγελματίες της δικαιολογίας. Χάσαμε τις εκλογές. Παράλληλα ο ΣΥΡΙΖΑ αποτελεί το κέντρο του προοδευτικού χώρου. Η πολιτική και κοινωνική προοδευτική συμμαχία έχει στρατηγικό χαρακτήρα και πρέπει να γίνει πραγματικότητα όχι μόνο στην κεντρική πολιτική σκηνή, αλλά και στην Αυτοδιοίκηση, στον συνδικαλισμό, στους κοινωνικούς φορείς, μέχρι και στους συλλόγους γονέων και κηδεμόνων και στους εθνικοτοπικούς συλλόγους.
Αυτό δεν πρέπει να γίνει με όρους ενός νέου κομματισμού, αλλά με όρους υπερίσχυσης των προοδευτικών αντιλήψεων. Για παράδειγμα, όσον αφορά τους εθνικοτοπικούς συλλόγους. Η παράδοση πρέπει να γίνει αντιληπτή ως εικόνισμα ή ως εφαλτήριο θετικών κοινωνικών αξιών;
* Ποιες θα πρέπει να είναι οι οργανωτικές και πολιτικές αλλαγές στις οποίες θα πρέπει να προχωρήσει ο ΣΥΡΙΖΑ προκειμένου να ενισχύσει και πάλι την επιρροή του;
Θα πρέπει να μελετήσουμε πιο βαθιά όσα έγιναν τα τελευταία 4,5 χρόνια. Τι και πώς το πετύχαμε, πού υπολειπόμαστε σε σχέση με τις ανάγκες, ποια είναι η σχέση μας με την κοινωνία. Το 31,5% αποτελεί ένα αισιόδοξο βλέμμα για το μέλλον, αλλά να μην πιστέψουμε ότι όλα έγιναν καλά. Σε όλη αυτήν την πορεία νομίζω ότι έχουν παραλειφθεί η συντροφική κριτική και η άμεση γείωση του κόμματος με την κοινωνική του βάση. Είμαστε ένα μικρό κόμμα με μεγάλη κοινωνική επιρροή. Αυτά τα δύο πρέπει να αντιστοιχηθούν. Το ζήτημα είναι και αριθμητικό.
Υπάρχει ανάγκη ανατροπής της λογικής μας για το κομματικό φαινόμενο. Να επαναπροσδιορίσουμε με σύγχρονους όρους την ταυτότητα του μέλους του κόμματος. Να τροποποιήσουμε τη δομή και την οργανωτική λειτουργία με τρόπο που να μας επιτρέπει να επιτύχουμε τους πολιτικούς στόχους μας.
Ο ΣΥΡΙΖΑ νίκησε το 2015 γιατί το 2011 ανέτρεψε τη λογική της «αντίστασης και μόνο» στα μνημονιακά μέτρα και είπε ότι η λύση για να βγούμε από τα Μνημόνια έχει και πολιτικό χαρακτήρα και είναι η κυβέρνηση της Αριστεράς. Αυτό ενθουσίασε ευρύτερες κοινωνικές συσπειρώσεις. Τις ενέπνευσε, μετουσίωσε τη θέληση σε πολιτική πραγματικότητα.
Δεν συγκινείς μεγάλα κομμάτια της νεολαίας με τη δομή και λειτουργία του λενινιστικού υποδείγματος για το κόμμα, παρά την επιτυχία του που ακολούθησαν και τα σοσιαλιστικά και συντηρητικά κόμματα. Το ζητούμενο είναι η παραγωγή συγκεκριμένης και συγκροτημένης πολιτικής, αλλά και το «άνθισμα όλων των λουλουδιών». Και αυτό πρέπει να μας το διδάξει και η ίδια η νεολαία. Προφανώς θα γίνουν και πειραματισμοί και λάθη μέχρι να βρεθεί μία νέα ισορροπία.
Θέλω στο συνέδριο του νέου ΣΥΡΙΖΑ να συμμετάσχουν δεκάδες χιλιάδες, μακάρι κι εκατοντάδες χιλιάδες, ως ενεργά μέλη. Όχι μόνο δηλαδή να πληρώνουν συνδρομές, αλλά να συμμετέχουν στην κοινωνική και πολιτική πραγματικότητα για να την αλλάξουν. Είναι ζητούμενο συλλογικής σκέψης το πώς αυτό θα υλοποιηθεί πρακτικά, ώστε ο ΣΥΡΙΖΑ να γίνει η μεγάλη πολιτική δύναμη της Ριζοσπαστικής Αριστεράς, της Οικολογίας, των κοινωνικών δικαιωμάτων, του διεθνισμού και του πατριωτισμού.
