Για να μην ξεχνάμε: Τα δάνεια… αέρα πατέρα του Κ. Μητσοτάκη στο όνομα του «Κήρυκα» (όταν έκλεινε!) που έγιναν καταθέσεις!

Επειδή ο καθένας κρίνεται όχι από τις διακηρύξεις του αλλά – εφόσον έχει παρελθόν, βίο και πολιτεία- από την “περπατησιά” του, ας θυμηθούμε την σκανδαλώδη, για τον ίδιο τον Κυριάκο Μητσοτάκη, υπόθεση των δανείων του «Κήρυκα», της εφημερίδας που είχε έδρα τα Χανιά. Πρόκειται για κλασική περίπτωση που δείχνει πώς το πολιτικό και μιντιακό σύστημα δεν πλήρωνε τα δάνειά του.Ο Κυριάκος Μητσοτάκης κατέχει το 60% των μετοχών της ιδιοκτήτριας εταιρείας. Πρόκειται για δάνειο του 2005 που για 11 χρόνια και 5 μήνες δεν πληρωνόταν και η δανείστρια τράπεζα δεν έκανε απολύτως τίποτα. Το σκάνδαλο αποκαλύφθηκε στην Εξεταστική Επιτροπή της Βουλής και ο Κ. Μητσοτάκης αναγκάστηκε, μετά τον θόρυβο, να προχωρήσει σε ρύθμιση με την Τράπεζα Πειραιώς. Αλλά και πάλι είναι μία σκανδαλώδης ρύθμιση. Το δάνειο είναι 717.000 ευρώ και ρυθμίστηκε σε δόσεις των 3.000 ευρώ τον μήνα για δύο χρόνια, με την τελευταία δόση να είναι 640.000 ευρώ (δηλαδή το 90% του δανείου!). Μάλιστα, ο Κ. Μητσοτάκης μπορεί να ζητήσει νέα ρύθμιση πριν από την καταβολή της τελευταίας δόσης.

Επιπλέον, η TτE, στην έκθεση ειδικής έρευνας που είχε συντάξει, περιγράφει συγκεκριμένες επιλήψιμες συμπεριφορές στελεχών της Παγκρήτιας Συνεταιριστικής Τράπεζας, η οποία επίσης δανειοδότησε τον “Κήρυκα”:

1) Τον Οκτώβριο του 2004 εγκρίνεται δάνειο 120.000 ευρώ, αν και η εταιρεία δεν διέθετε ικανοποιητικά οικονομικά στοιχεία (εμφάνιζε ζημιές, είχε αρνητική καθαρή θέση και έλλειψη ρευστότητας).

2) Το δάνειο των 1.300.000 ευρώ εγκρίνεται τον Φεβρουάριο του 2007, ενώ η εκδοτική δραστηριότητα είχε σταματήσει από τον Ιούνιο του 2006.

3) Αγνοήθηκε η διαπίστωση του εισηγητικού σημειώματος ότι η εταιρεία κατά τον χρόνο λήψεως του δανείου είχε σημαντικά οικονομικά προβλήματα, συσσωρευμένες ζημιές και οφειλή στην Τράπεζα Πειραιώς, δεδομένα που, σύμφωνα με την έκθεση, την κατέτασαν στη βαθμίδα CCC («υψηλού ρίσκου»).

4) Συμφωνήθηκε η σταδιακή εκταμίευση του ποσού του δανείου, σκοπός του οποίου ήταν η ανέγερση τετραώροφης οικοδομής, χωρίς να καταστεί υποχρεωτική η προηγούμενη προσκόμιση τιμολογίων δαπανών.

5) Δεν αξιολογήθηκε ότι οι αναμενόμενες λειτουργικές ροές (ενοίκια που είχαν εκχωρηθεί για την εξόφληση του δανείου) δεν ήταν επαρκή για να καλύπτουν όλες τις υποχρεώσεις που πήγαζαν από το δάνειο. Συγκεκριμένα, η αναμενόμενη εισροή ήταν 14.000 ευρώ, ενώ το μηνιαίο τοκοχρεολύσιο 19.000 ευρώ και δεν υπήρχαν άλλα διαθέσιμα της εταιρείας ούτε είχε περιγραφεί ένας, έστω και καθ’ υπόθεσιν, τρόπος συμπλήρωσης του μηνιαία υπολειπόμενου ποσού.

6) Δεν προσδιορίστηκε με ακρίβεια το ύψος του προϋπολογισμού κόστους κατασκευής, για τον οποίο υπήρξε μια ασάφεια η οποία είχε δυσμενή για την τράπεζα επίπτωση.

7) Παρόλο που το έργο είχε αποπερατωθεί από τον Αύγουστο του 2008 και η τράπεζα θα είχε όλο τον χρόνο να αποτιμήσει το τελικό κόστος κατασκευής, στις 29-9-2009 συναίνεσε χωρίς να το πράξει στην εκταμίευση του υπόλοιπου του δανείου ύψους 266.000 ευρώ.

Τα χρυσά κτίρια της εφημερίδας «Κήρυκας»

Όπως είχε επίσης αποκαλύψει η Εφημερίδα των Συντακτών, επικαλούμενη και το πόρισμα της Εξεταστικής Επιτροπής της Βουλής:

Συνολικά 2.150.000 ευρώ δανείστηκε η «ΚΗΡΥΞ Α.Ε.» από την Παγκρήτια Συνεταιριστική Τράπεζα για την ανέγερση κτιρίου στο κέντρο των Χανίων προσκομίζοντας τιμολόγια δαπανών μόνο για τα 950.000 και ενώ βαρυνόταν ήδη με συσσωρευμένα χρέη.

Συμπληρωματικά επισημαίνεται ότι η Παγκρήτια Τράπεζα συμφώνησε να δώσει το δάνειο στον «Κήρυκα», παρόλο που «έτρεχε» ταυτόχρονα κι άλλο δάνειο προς την εταιρεία από την Τράπεζα Πειραιώς, το οποίο δεν εξυπηρετούταν!

Το δάνειο από την Παγκρήτια Συνεταιριστική Τράπεζα -το οποίο, σημειωτέον ήταν για «ανέγερση οικοδομής- δόθηκε χωρίς να καταστεί υποχρεωτική η προσκόμιση των τιμολογίων των δαπανών.

Στα… αξιοσημείωτα της υπόθεσης: Την εποχή που εγκρίθηκε το δάνειο, διευθύνων σύμβουλος του «Κήρυκα» ήταν ο Ευάγγελος Σπανουδάκης. Ταυτόχρονα, όμως, ο Ευ. Σπανουδάκης ήταν και πρόεδρος της εταιρείας «Αναπτυξιακή Κρήτης ΑΕ», της οποίας μέτοχος ήταν και η… Παγκρήτια Συνεταιριστική Τράπεζα

Το πόρισμα

Στο σχέδιο πορίσματος της πλειοψηφίας της Εξεταστικής Επιτροπής που είχε συστήσει η Βουλή αναφέρονται τα εξής για τη χρηματοδότηση της εφημερίδας “ΚΗΡΥΚΑΣ ΧΑΝΙΩΝ” από την Πειραιώς και την Παγκρήτια Συνεταιριστική:

Α. ΤΟ ΔAΝΕΙΟ ΤΗΣ «ΚΗΡΥΞ Α.Ε.» ΑΠΟ ΤΗΝ ΤΡΑΠΕΖΑ ΠΕΙΡΑΙΩΣ

Η ημερήσια τοπική εφημερίδα «ΚΗΡΥΞ» εκδίδονταν στα Χανιά από την ανώνυμη εταιρία με την επωνυμία «ΚΗΡΥΞ Α.Ε.», με έδρα τα Χανιά της Κρήτης έως τον Ιούνιο του 2005, οπότε διέκοψε τη λειτουργία της λόγω οικονομικών δυσκολιών.

Πρόεδρος και ο Διευθύνων Σύμβουλός της εν λόγω εταιρίας είναι ο ΚΩΝ/ΝΟΣ ΜΗΤΣΟΤΑΚΗΣ του ΚΥΡΙΑΚΟΥ με λήξη θητείας στις 4/4/2017. Κατά διαστήματα τη θέση αυτήν έλαβαν, διαδοχικά, οι ΤΖΙΝΕΥΡΑΚΗΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ , ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΦΡΑΓΚΑΚΗΣ ΚΑΙ ΕΥΑΓΓΕΛΟΣ ΣΠΑΝΟΥΔΑΚΗΣ. Η μετοχική σύνθεση έχει ως εξής : ΚΥΡΙΑΚΟΣ ΜΗΤΣΟΤΑΚΗΣ ΤΟΥ ΚΩΝ/ΝΟΥ 60%, ΚΩΝ/ΝΟΣ ΜΗΤΣΟΤΑΚΗΣ 20%, ΣΤΥΛΙΑΝΟΣ ΝΙΚΗΦΟΡΚΗΣ 10%. Ποσοστό 10% ανήκε στην ΜΑΡΙΚΑ ΜΗΤΣΟΤΑΚΗ .

Τον Απρίλιο του έτους 2005 η εταιρία απευθύνεται στην ΤΡΑΠΕΖΑ ΠΕΙΡΑΙΩΣ με αίτημα τη χορήγηση μεσο-μακροπρόθεσμου δανείου ύψους 300.000 € διάρκειας 2,5 ετών για την πληρωμή οφειλών σε ΙΚΑ και Δ.Ο.Υ. και υποχρεώσεών της έναντι προμηθευτών.

Κατά τη διαδικασία έγκρισης του αιτήματος διαπιστώνεται από την δανείστρια Τράπεζα ότι η αιτούσα είναι , μεταξύ άλλων, ιδιοκτήτρια ακινήτου εμβαδού 780 τ.μ., εντός της πόλεως των Χανίων που περιείχε κτίριο συνολικής εκτιμηθείσας αξίας 743.000 € , το οποίο ήταν ελεύθερο βαρών.

Το ακίνητο αυτό δεν δόθηκε εν τέλει προς εξασφάλιση επειδή (όπως προκύπτει από το υπηρεσιακό εισηγητικό σημείωμα της Τράπεζας), από την εταιρία παρασχέθηκε η διαβεβαίωση ότι επρόκειτο να δοθεί προς εκμετάλλευση σε συνεργασία με δημόσιο φορέα, ενώ τμήμα του θα πουλιόταν και από το προϊόν της πώλησής του θα εξοφλούνταν ολοσχερώς το δάνειο, μάλιστα εντός του επομένου έτους (2006). Κατόπιν αυτού, ως εμπράγματη εξασφάλιση του δανείου δόθηκε δικαίωμα εγγραφής δεύτερης (β΄) προσημείωσης σε ακίνητο εκτός πόλεως, στη θέση Νεροκούρος- Χρυσοπηγή Άγιος Ιωάννης , εκτιμηθείσας αξίας 324.000 € επί του οποίου υφίστατο ήδη έτερη πρώτη (α΄) προσημείωση για απαίτηση της Παγκρήτιας Συνεταιριστικής Τράπεζας ύψους 160.000 € . Από τα έγγραφα προκύπτει ότι παρασχέθηκαν και προσωπικές εγγυήσεις των ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ ΜΗΤΣΟΤΑΚΗ και ΓΕΩΡΓΙΟΥ ΤΖΙΝΕΥΡΑΚΗ, χωρίς να ωστόσο να γίνεται σαφές εάν αυτές περιβλήθηκαν τον τύπο της σύμβασης εγγυήσεως , εάν υπήρξε απλή δήλωση διαθεσιμότητας, (letter of comfort), ή κάποιου άλλου είδους δεσμευτική για τον παρέχοντα δήλωση. Η εκταμίευση του ποσού έγινε εφ’ άπαξ στις 31-5-2005. Λίγες εβδομάδες μετά η εφημερίδα διέκοψε την κυκλοφορία της. 

Κατά τους όρους της δανειακής σύμβασης, παρείχετο στην πιστούχο περίοδος χάριτος 6 μηνών κατά τη διάρκεια των οποίων οφείλονταν μόνο τόκοι. Σημειώνεται ότι στα έγγραφα που έχουν περιέλθει σε γνώση της επιτροπής περιλαμβάνεται και το από 4/12/2015 «υπηρεσιακό σημείωμα» της Τράπεζας Πειραιώς όπου διαλαμβάνεται και διαβεβαίωση ότι το δάνειο εξυπηρετείτο μέχρι τον Νοέμβριο 2005. Εξ αιτίας αυτής της διαβεβαίωσης και εν όψει της προαναφερθείσας ρήτρας 6μήνου περιόδου χάριτος, ζητήθηκαν εγγράφως εξηγήσεις με σκοπό να διαπιστωθεί εάν υπήρξαν καταβολές εξοφλήσεως του εν λόγω δανείου. Έως σήμερα δεν έχει παρασχεθεί από την Τράπεζα Πειραιώς έγγραφη διαβεβαίωση ότι έχει καταβληθεί δόση ή δόσεις προς εξόφληση του συγκεκριμένου δανείου .

Δεδομένου ότι από το σύνολο των εγγράφων που έχει χορηγήσει στην επιτροπή η Τράπεζα Πειραιώς δεν προκύπτουν πληρωμές της πιστούχου, δικαιούται κανείς να υποθέσει ότι πλην μιας (αγνώστου ημερομηνίας, που περιέχεται στην από 1-11-2016 εξώδικη όχληση, για την οποία γίνεται αναφορά στη συνέχεια), ουδεμία άλλη ή άλλες εξοφλητικές καταβολές δεν έλαβαν χώρα. Η εκτίμηση ότι για την αποπληρωμή του εν λόγω δανείου δεν καταβλήθηκε ουδεμία δόση, ενισχύεται και από τον πίνακα που περιέχεται στο από 4/12/2015 υπηρεσιακό έγγραφο της Τράπεζας Πειραιώς,(πρώτη σελίδα δύο τελευταίες γραμμές του πίνακα, όπου στις στήλες «μεταβολή» και «μεταβολή σε %» σημειώνεται η ένδειξη «μηδέν»). Είναι εν τούτοις πιθανόν μία (1) δόση να προ-κρατήθηκε κατά την εκταμίευση, κατά συνήθη τραπεζική πρακτική.  

Από το σύνολο του εγγράφου υλικού δεν προκύπτει, επίσης, ότι η πιστούχος ανώνυμη εταιρία ΚΗΡΥΞ Α.Ε. οχλήθηκε προκειμένου να τηρήσει τις συμβατικές της υποχρεώσεις και ν’ αρχίσει να καταβάλλει τις συμφωνημένες δόσεις, είτε ευθέως από την Τράπεζα είτε μέσω οποιουδήποτε φυσικού ή νομικού προσώπου που θα ενεργούσε για δικό της λογαριασμό.  Πρώτη έγγραφη όχληση σημειώνεται στις 1/11/2016 με την αποστολή ενός εξωδίκου με δικαστικό επιμελητή. Η παντελής απουσία οχλήσεως ξενίζει ιδιαιτέρως, δεδομένου ότι η χρονική περίοδος μη συμμόρφωσης υπήρξε μακρότατη (11 έτη και 5 μήνες). Είναι προφανές ότι καθ’ όλο αυτό το μακρό χρονικό διάστημα οι εκάστοτε ιθύνοντες της Τράπεζας Πειραιώς παρέλειπαν να ενεργήσουν τα ως εκ της θέσεώς τους και των συναφών κανονιστικών διατάξεων επιβαλλόμενα σ’ αυτούς .

Πιθανή εξήγηση της παρατεταμένης αυτής απραξίας της πιστώτριας είναι η ιδιότητα του ιδιοκτήτη της εταιρίας Κων/νου Μητσοτάκη ως εξέχοντα πολιτικού και πρώην Πρωθυπουργού, η οποία ιδιότητα, κατά έναν όχι συνήθη τρόπο, σημειώνεται -εμφαντικά μάλιστα- στα εγκριτικά κείμενά της Τράπεζας. 

Προς ολοκλήρωση της εικόνας του συγκεκριμένου δανείου προς την εφημερίδα ΚΗΡΥΚΑΣ Χανίων, ως ενός ακραία επισφαλούς δανείου, πρέπει ακόμα να σημειωθούν και τα εξής: 

(α) Ότι το δάνειο χορηγήθηκε παρά την κακή οικονομική κατάσταση της επιχείρησης , (σωρευτικές ζημιές 1.004.000 € από προηγούμενες χρήσεις), την ύπαρξη ισχυρού ανταγωνισμού από έτερο τοπικό ημερήσιο φύλλο, που σημειώνεται στο εισηγητικό ως μειονέκτημα, κυρίως δε παρά το ότι δεν παρέχονταν επαρκής εμπράγματη εξασφάλιση . Το τελευταίο αυτό προκύπτει εκ του ότι εν τέλει δεν δινόταν σε προσημείωση το ακίνητο της εταιρίας εντός πόλεως των Χανίων εμβαδού 780 τ.μ. και εκτιμωμένης από την Τράπεζα αξίας 743.000 € που ήταν ελεύθερο βαρών, αλλά δεύτερη προσημείωση σε ακίνητο που βρισκόταν σε προάστιο, πολύ μικρότερης αξίας (324.000 €) και ήδη τότε βεβαρημένο για απαίτηση άλλης Τράπεζας, ύψους 160.000 € . Ήτοι ο ακάλυπτος κίνδυνος για την Τράπεζα ήταν 265.312 € ήτοι ποσοστό 88,43 % του ποσού του δανείου.

(β) Ότι από το συνολικό υλικό που τέθηκε υπ’ όψιν της επιτροπής, εκτός από την απουσία οχλήσεως δεν έχει προκύψει και η ύπαρξη οποιασδήποτε μορφής πρωτοβουλίας εκ μέρους της πιστούχου εταιρίας ΚΗΡΥΞ Α.Ε. προς την Τράπεζα (εξηγήσεις για την καθυστέρηση εξόφλησης, υπόσχεση μελλοντικής έναρξης καταβολών κλπ).

(γ) Ότι η υπόσχεση ότι ένα μέρος της ιδιοκτησίας της εταιρίας ΚΗΡΥΞ Α.Ε. επί της οδού Κ. Χιωτάκη της πόλεως των Χανίων θα πωληθεί και ότι με το τίμημα θα εξοφλούνταν το δάνειο την επόμενη χρονιά, (2006), η οποία είχε δοθεί κατά τη σύναψη του δανείου, δεν τηρήθηκε. 

(δ) Ότι η έκδοση της εφημερίδας ΚΗΡΥΚΑΣ Χανίων διακόπηκε λίγες εβδομάδες μετά τη λήψη του επίμαχου δανείου. Εικάζεται ότι αιτία της διακοπής της κυκλοφορίας της εφημερίδας ήταν η χαμηλή κυκλοφορία της , τα συσσωρευμένα χρέη της σε προμηθευτές , στο δημόσιο και στους ασφαλιστικούς οργανισμούς και η εν γένει πολύ κακή οικονομική κατάστασή της, γεγονότα που ήταν γνωστά στην Τράπεζα, αφού γίνεται γι’ αυτά λόγος στα έγγραφά της . Στοιχεία περί του εάν το ποσόν του δανείου κατευθύνθηκε εν όλω ή εν μέρει για τον σκοπό για τον οποίο δόθηκε, δεν προκύπτουν προς το παρόν. 

*****

Στις 22-4-2016, μετά την αναγγελία της συγκρότησης της Εξεταστικής Επιτροπής της Βουλής για τα δάνεια των κομμάτων και των ΜΜΕ, και την ανακοίνωση ότι θα ελεγχθούν και τα Μέσα που έχουν διακόψει την κυκλοφορία τους, η πιστώτρια Τράπεζα μετέφερε το δάνειο σε προσωρινή καθυστέρηση. Κατά τη συνεδρίαση της 12/7/2016 το μέλος της Επιτροπής ΝΕΚΤΑΡΙΟΣ ΣΑΝΤΟΡΙΝΙΟΣ αποκάλυψε την ύπαρξη του επί μακρόν μη εξυπηρετηθέντος δανείου της εφημερίδας ΚΗΡΥΚΑΣ Χανίων . Την επομένη ο Επίτιμος Πρόεδρος της «Νέας Δημοκρατίας» ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΜΗΤΣΟΤΑΚΗΣ με δημόσια δήλωσή του αρνήθηκε την ύπαρξη οποιασδήποτε οφειλής της εταιρίας ΚΗΡΥΞ Α.Ε. ανακοινώνοντας ότι το χρέος το είχε προ πολλού αναδεχθεί η ανώνυμη εταιρία ΠΕΡΙΓΡΑΜΜΑ ΑΕ. Κατά τη διάρκεια των επομένων μηνών δεν προσκομίστηκε κανένα έγγραφο αναδοχής. Η συνομολόγηση της ρύθμισης του δανείου, για την οποία γίνεται λόγος στη συνέχεια, εκ μέρους του ΚΩΝ/ΝΟΥ ΜΗΤΣΟΤΑΚΗ αυτοπροσώπως, καθιστά τον ισχυρισμό αυτόν προφανώς αβάσιμο. Ο ιδιοκτήτης του 60% των μετοχών της οφειλέτριας εταιρίας «ΚΗΡΥΞ Α.Ε.» ΚΥΡΙΑΚΟΣ ΜΗΤΣΟΤΑΚΗΣ του Κωνσταντίνου μιλώντας λίγες εβδομάδες αργότερα ενώπιον της Ολομέλειας του ελληνικού κοινοβουλίου υπό την ιδιότητά του ως αρχηγού του κόμματος του «Νέα Δημοκρατία», ανακοίνωσε ότι το συγκεκριμένο δάνειο έχει ρυθμιστεί . Και η διαβεβαίωση αυτή αποδεικνύεται επίσης μη αληθής, για το χρόνο που δόθηκε.

Στις 1 Νοεμβρίου 2016 αποστέλλονται για πρώτη φορά εξώδικες οχλήσεις από την πιστώτρια προς την εταιρία και , ατομικά, στους ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟ ΜΗΤΣΟΤΑΚΗ και ΓΕΩΡΓΙΟ ΤΖΙΝΕΥΡΑΚΗ, που εκπροσώπησε την εταιρία κατά τη σύναψη του δανείου, με τις οποίες καλούνταν να εξοφλήσουν το δάνειο.

Στις 2 Νοεμβρίου 2016 υπογράφεται μεταξύ της Τράπεζας Πειραιώς και του ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ ΜΗΤΣΟΤΑΚΗ υπό την ιδιότητα του Προέδρου και Διευθύνοντα Συμβούλου της ΚΗΡΥΞ Α.Ε. το με ίδια ημερομηνία συμφωνητικό αναγνώρισης και ρύθμισης οφειλής.

Οι όροι της σύμβασης ρύθμισης είναι οι εξής:

Το συνολικό ποσόν στο οποίο ανέρχεται η απαίτηση της τράπεζας είναι 718.000 € . Την αποπληρωμή του αναλαμβάνει η εταιρία . Επί 23 μήνες θα πληρώνει 3.000 το μήνα και τον 24ο , δηλαδή τον Νοέμβριο του 2018, θα πληρωθεί η τελευταία δόση από 649.000 €. Είναι το γνωστό σύστημα Balloon, (μπαλόνι) όπου η τελευταία και γιγαντιαία δόση αφήνεται στο τέλος. Παρέχεται εν τούτοις στην εταιρία ρητά η δυνατότητα επαναρρύθμισης του υπολοίπου το 2018.  Τη συμφωνία ρύθμισης υπογράφει ο ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΜΗΤΣΟΤΑΚΗΣ που επανήλθε το 2012 ως Πρόεδρος της εταιρίας . Ως πρόσθετη εγγύηση συμφωνήθηκε ότι εντός 30 ημερών από την υπογραφή να δοθούν σε προσημείωση ακίνητα ιδιοκτησίας του, τα οποία προσδιορίζονται στη σύμβαση 

ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ

Στην περίπτωση της τουλάχιστον επί μία δεκαετία «εν υπνώσει» δανειοδότησης της εφημερίδας ΚΗΡΥΚΑΣ Χανίων αποτυπώνεται μια ιδιαίτερη πλευρά των αδιαφανών σχέσεων πολιτικής εξουσίας και τραπεζικού συστήματος . Θεωρείται εξαιρετικά αμφίβολο εάν το συγκεκριμένο δάνειο θα είχε χορηγηθεί καν, εάν ο ωφελούμενος δεν ήταν εταιρία συμφερόντων εξέχοντα πολιτικού. Θεωρείται -εκ παραλλήλου- εξαιρετικά πιθανό η συγκεκριμένη ιδιότητα του μόνου τότε Μετόχου να συντέλεσε ώστε να μην ενοχληθεί η πιστούχος εταιρία. Εξίσου, η ιδιότητα του ΚΥΡΙΑΚΟΥ ΜΗΤΣΟΤΑΚΗ , εκ διαδοχής κυρίου του μεγαλύτερου μέρος των μετοχών της εταιρίας, ως επίσης εξέχοντος Πολιτικού και αρχηγού κόμματος, ενδέχεται να επηρέασε στο να μην ενοχληθεί η πιστούχος εταιρία παρά μόνο στις 1-11-2016 όταν η πληροφόρηση του κοινού για την ύπαρξη και την καθυστέρηση αποπληρωμής του δανείου είχε λάβει ευρύτερες διαστάσεις. Με σφοδρότητα,όμως, θεωρείται βέβαιο ότι εάν δεν είχε συγκροτηθεί η εξεταστική επιτροπή και κυρίως εάν δεν είχε επισημανθεί με δημοσιοποιηθεί με τον τρόπο που πιο πάνω περιγράφηκε η ύπαρξη του δανείου και η απουσία εξοφλητικών καταβολών, δεν θα είχαν οχληθεί καν οι υπόχρεοι και δεν θα είχε επέλθει η ρύθμιση του χρέους. 

Οι ιδιότητες των διαχρονικά Μετόχων της εταιρίας ΚΗΡΥΞ Α.Ε. ως πολιτικών, επιβάλλουν την παράθεση ορισμένων κρίσιμων επί του θέματος σκέψεων: Ο αρχικός μόνος κύριος του 100% των μετόχων της Α.Ε. κα ιδιοκτήτης της εφημερίδας ΚΗΡΥΚΑΣ Χανίων ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΜΗΤΣΟΤΑΚΗΣ διαδραμάτισε κεντρικό πολιτικό ρόλο στην πολιτική ζωή της χώρας. Υπήρξε Πρωθυπουργός (1991-1993), αρχηγός πολιτικού σχηματισμού («Νέα Δημοκρατία»), επανειλημμένα Υπουργός και Βουλευτής από το έτος 1946 και μετά. Ομοίως εξέχων πολιτικός παράγοντας, (Αρχηγός κόμματος, Υπουργός και επανειλημμένα Βουλευτής ) είναι και ο κύριος του 60% των μετοχών της εταιρίας ΚΗΡΥΞ Α.Ε. ΚΥΡΙΑΚΟΣ ΜΗΤΣΟΤΑΚΗΣ. Τέλος, ο κύριος του υπολοίπου 10% των μετοχών ΣΤΥΛΙΑΝΟΣ ΝΙΚΗΦΟΡΑΚΗΣ είναι υψηλόβαθμο πολιτικό στέλεχος του κόμματος «Νέα Δημοκρατία» και έχει χρηματίσει βουλευτής. Η ιδιότητα των Μετόχων της πιστούχου εταιρίας ως προσώπων με εξέχουσα θέση στο πολιτικό σύστημα της χώρας, επέβαλλε την υποχρέωσή τους να ανταποκρίνονται με ευταξία, συνέπεια και διαφάνεια στις εκ του δανείου υποχρεώσεις της εταιρίας τους. Η πλήρης αποχή από κάθε ενέργεια που θα εκδήλωνε πρόθεση -έστω- μη συμμόρφωσης προς τις χρηματικές τους υποχρεώσεις ελέγχεται ως σοβαρή παράλειψή τους. Βεβαίως  υδέποτε οχλήθηκαν. Η ιδιαιτερότητά τους ως δημοσίων προσώπων, όμως, πέραν της νομικής τους υποχρέωσης, τους επέβαλλε το ηθικό καθήκον να μην αδρανούν επί τόσο μεγάλο χρονικό διάστημα έναντι μιας οικονομικής τους υποχρεώσεως .

Β. ΤΟ ΔΑΝΕΙΟ ΤΗΣ «ΚΗΡΥΞ Α.Ε.» ΑΠΟ ΤΗΝ ΠΑΓΚΡΗΤΙΑ ΣΥΝΕΤΑΙΡΙΣΤΙΚΗ ΤΡΑΠΕΖΑ

Διαρκούντων των μηνών και με αφορμή την έρευνα που διεξήγε η Τράπεζα της Ελλάδος κατόπιν εισαγγελικής παραγγελίας ,έγινε γνωστή και άλλη δανειοδότηση της ίδιας εταιρίας ΚΗΡΥΞ Α.Ε. από την ΠΑΓΚΡΗΤΙΑ ΣΥΝΕΤΑΙΡΙΣΤΙΚΗ ΤΡΑΠΕΖΑ. Προκειμένου να αξιοποιήσει το ακίνητό της η ΚΗΡΥΞ Α.Ε. ζητεί δάνειο από την ΠΑΓΚΡΗΤΙΑ ΣΥΝΕΤΑΙΡΙΣΤΙΚΗ ΤΡΑΠΕΖΑ, που εδρεύει στο Ηράκλειο. Ήδη από την ίδια τράπεζα είχε πάρει το 2004 άλλα 120.000 € για το οποίο είχε γραφτεί η α΄ προσημείωση στο ακίνητο Νεροκούρος, που αναφέρεται πιο πάνω. Τον Ιούνιο 2005 εγκρίνεται 12ετές δάνειο 1.300.000 € με επιτόκιο 5,75 % για την ανέγερση 4όροφου κτιρίου στο κέντρο της πόλης των Χανίων, με υποθήκη στο ακίνητο αυτό και εκχώρηση μελλοντικών μισθωμάτων. Η εξέταση της συναλλαγής της ΚΗΡΥΞ Α.Ε. με την Παγκρήτια Τράπεζα εμπίπτει στην αρμοδιότητα της επιτροπής καθότι, εξ όσων εγγράφων έχουν περιέλθει στην Επιτροπή, προκύπτει ότι δεν είχε γίνει αλλαγή του σκοπού της που παρέμενε εκδοτικός, και ,βεβαίως, διότι ιδιοκτήτες της είναι πολιτικά πρόσωπα.

Το δάνειο θα έπρεπε να εκταμιεύεται σταδιακά ανάλογα με την πρόοδο του έργου. Μέχρι τον Ιανουάριο 2008 είχε εκταμιευθεί ποσό 1.144.000 € ενώ το έργο είχε προχωρήσει μόλις κατά το 30%. Σημειώνεται δηλαδή παραβίαση της συμφωνίας : είχε δοθεί σχεδόν το σύνολο του δανείου με λιγότερο από το μισό του έργου να έχει εκτελεστεί. Στο μεταξύ είχε αλλάξει ο διευθύνων σύμβουλος και πρόεδρος. Ανέλαβε ο κ. Σπανουδάκης Ευάγγελος, που τότε ήταν Πρόεδρος κα στο τοπικό Εμπορικό και Βιομηχανικό Επιμελητήριο άλλα και σε μια εταιρία με την επωνυμία ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΗ ΑΕ στην οποία μετείχε , (συμπτωματικά;) και η Παγκρήτια Συνεταιριστική Τράπεζα.  Τον Απρίλιο 2008, εγκρίνεται από την ίδια Τράπεζα και δεύτερο δάνειο 850.000 €, 25ετές αυτήν τη φορά για την αποπεράτωση του κτιρίου. Σύμφωνα με τα όσα όμως είχαν συμφωνηθεί δεν δικαιολογούνταν η επιπλέον χρηματοδότηση της αποπεράτωσης αφού είχε ήδη πληρωθεί μεγάλο μέρος χωρίς να έχουν εκτελεστεί οι εργασίες που έπρεπε να γίνουν. 

Με την έγκριση ή την ανοχή της τράπεζας, που κανονικά θα έπρεπε να ελέγχει την πρόοδο και να εκταμιεύει το δάνειο ανάλογα με αυτήν, με πρόφαση την αποπεράτωση λήφθηκαν πολύ περισσότερα χρήματα που δεν δικαιολογούνται από τα κατασκευαστικά τιμολόγια.

Όπως γράφεται στην από 29-11-2016 έκθεση ειδικής έρευνας της Τράπεζας της Ελλάδος, ποσόν 554 .000 € , τουλάχιστον, σίγουρα δεν κατευθύνθηκε στην κατασκευή, χωρίς να είναι γνωστό που πήγε. 

Ο Συνολικός δανεισμός της ΚΗΡΥΞ Α.Ε. από την ΠΑΓΚΡΗΤΙΑ ΣΥΝΕΤΑΙΡΙΣΤΙΚΗ ΤΡΑΠΕΖΑ ανήλθε στα 2.150.000 € . Η έκθεση ειδικής έρευνας της Τράπεζας της Ελλάδος σημειώνει για το δανεισμό αυτόν ότι οι διαδικασίες αξιολόγησης και παρακολούθησης απείχαν ,τουλάχιστον, της συνήθους τραπεζικής πρακτικής, ενώ κρίνει μη ορθή από τραπεζική άποψη τόσο την αναποτελεσματική παρακολούθηση της εκταμίευσης εξ αιτίας της αποδοχής της πρόωρης εκταμίευσης, όσο και το ότι σημαντικό μέρος του δανείου προφανώς δεν κατευθύνθηκε για το σκοπό που δόθηκε. Επιλήψιμη συμπεριφορά επέδειξε η Τράπεζα αυτή και όταν δέχθηκε να αποδεσμεύσει τις εγγυήσεις, ειδικά όταν δέχθηκε να μειωθεί το ποσόν που θα εισέπραττε από τα ενοίκια από 14.000 € το μήνα σε 9.000 €, απόφαση που συντέλεσε στο να γίνει και αυτό το δάνειο μη εξυπηρετούμενο.

Και το δάνειο αυτό ρυθμίστηκε πρόσφατα, τον Αύγουστο 2016 , σε βάθος 23 αρχικά και 27 ετών εν τέλει, ίσως και αυτό υπό το βάρος των αποκαλύψεων. Και στην περίπτωση του δευτέρου δανείου προς την εταιρία ΚΗΡΥΞ Α.Ε. εκφράζεται η βεβαιότητα ότι η ιδιότητα των ιδιοκτητών της ως πολιτικών προσώπων διαδραμάτισε καίριο ρόλο στην κάμψη των τραπεζικών κανόνων και στην αποδοχή εκ μέρους της πιστώτριας τράπεζας επιλήψιμων συμπεριφορών που δεν έγιναν αποδεκτές στα πλαίσια της εποπτείας εκ μέρους της Τράπεζας της Ελλάδος.

Στην με ημερομηνία 29-11-2016 έκθεση ειδικής έρευνας της Τράπεζας της Ελλάδος περιγράφονται συγκεκριμένες επιλήψιμες συμπεριφορές στελεχών της ΠΑΓΚΡΗΤΙΑΣ ΣΥΝΕΤΑΙΡΙΣΤΙΚΗΣ ΤΡΑΠΕΖΑΣ που σχετίζονται με τα δάνεια της εταιρίας ΚΗΡΥΞ Α.Ε. Ειδικότερα:

(α) Τον Οκτώβριο 2004 εγκρίνεται δάνειο 120.000 €, αν και η εταιρία δεν διέθετε ικανοποιητικά οικονομικά στοιχεία (εμφάνιζε ζημιές, είχε αρνητική καθαρή θέση και έλλειψη ρευστότητας).

(β) Το δάνειο των 1.300.000 € εγκρίνεται τον Φεβρουάριο του 2007 ενώ η εκδοτική δραστηριότητα είχε σταματήσει ήδη από τον Ιούνιο του 2006. 

(γ) Αγνοήθηκε η διαπίστωση του εισηγητικού σημειώματος ότι η εταιρία κατά το χρόνο λήψεως του δανείου είχε σημαντικά οικονομικά προβλήματα, συσσωρευμένες ζημιές και οφειλή στην ΠΕΙΡΑΙΩΣ, δεδομένα που, σύμφωνα με την έκθεση, την κατέτασσαν στη βαθμίδα CCC («υψηλού ρίσκου»).

(δ) Συμφωνήθηκε η σταδιακή εκταμίευση του ποσού του δανείου σκοπός του οποίου ήταν η ανέγερση 4όροφης οικοδομής, χωρίς να καταστεί υποχρεωτική η προηγούμενη προσκόμιση τιμολογίων δαπανών.

(ε) Δεν αξιολογήθηκε ότι οι αναμενόμενες λειτουργικές ροές ενοίκια που είχαν εκχωρηθεί για την εξόφληση του δανείου) δεν θα ήσαν επαρκή για να καλύπτουν όλες τις υποχρεώσεις που πήγαζαν από το δάνειο. Συγκεκριμένα η αναμενόμενη εισροή ήταν 14.000 € ενώ το μηνιαίο τοκοχρεολύσιο 19.000 € και, όπως σημειώνεται πιο πάνω, δεν υπήρχαν άλλα διαθέσιμα της εταιρίας ούτε είχε περιγραφεί ένας , έστω και καθ’ υπόθεσιν, τρόπος συμπλήρωσης του μηνιαία υπολειπόμενου ποσού.

(στ) Δεν προσδιορίστηκε με ακρίβεια το ύψος του προϋπολογισμού κόστους κατασκευής για τον οποίο υπήρξε μια ασάφεια η οποία είχε δυσμενή για την τράπεζα επίπτωση . Συγκεκριμένα ο συνεργαζόμενος μηχανικός προσδιόρισε το προϋπολογιζόμενο κόστος ανέγερσης της οικοδομής στα ύψος των 2.082.000 €. Δεν διακριβώθηκε όμως εάν αυτό ήταν το συνολικό ύψος του κόστους κατασκευής ή το μέρος εκείνο που είχε αναλάβει να κατασκευάσει η εταιρία ΚΗΡΥΞ Α.Ε. πριν το παραδώσει στην μισθώτρια, που θα το αποτελείωνε . Έτσι με αναφορά στο πιο πάνω ποσόν των 2.082.000 €, το ποσόν των 1.300.000 € (πρώτο δάνειο) εμφανιζόταν να καλύπτει το 62,4% του έργου, ενώ διαφορετική θα ήταν η εικόνα εάν δεν γινόταν αναγωγή στο όλο έργο παρά μόνο στο τμήμα του που συμβατικά υποχρεώνονταν να κατασκευάσει η ΚΗΡΥΞ Α.Ε. Το τμήμα αυτό προσδιορίζονταν στο σχετικό συμφωνητικό των μερών έως το στάδιο της ολοκλήρωσης της πρώτης φάσης («cold shell») ενώ το υπόλοιπο («hot shell») θα το αποτελείωνε με δαπάνες της η μισθώτρια Marcs & Spencer. Επίσης όταν τον Απρίλιο του 2008 εγκρίθηκε το συμπληρωματικό δάνειο των 850.000 € , πάλι δεν συνδέθηκε με το τμήμα του έργου που υποχρεώνονταν να κατασκευάσει η εταιρία. Σύμφωνα με την από 25-8-2008 έκθεση του συνεργαζόμενου μηχανικού, το κτίριο αποπερατωμένο, είχε κοστίσει 1.200.000 €. Η τράπεζα δεν διακρίβωσε όπως είχε υποχρέωση το πραγματικό κόστος ώστε να διαπιστώσει εάν απαιτήθηκαν τα πρόσθετα κεφάλαια. Εάν αυτή η πληροφορία συνδυαστεί με το ότι η εταιρία διαθέτει τιμολόγια δαπανών μόνο για 950.000 €, εικάζεται με σχετική βεβαιότητα ότι αυτό ήταν και το ύψος της χρηματικής υποχρέωσής της, άλλως ότι με το συγκεκριμένο ποσόν κάλυψε τις συμβατικές της υποχρεώσεις έναντι της μισθώτριας εταιρίας. Παρατηρείται συνεπώς ότι με την ουσιώδη παράλειψη να διευκρινιστεί εάν το προϋπολογιζόμενο ως κόστος κατασκευής ποσόν των 2.082.000 € , που δεν επαληθεύθηκε, αφορούσε ή όχι αποκλειστικά υποχρέωση της εκμισθώτριας εταιρίας ΚΗΡΥΞ Α.Ε., κατέστη δυνατή η υπερχρηματοδότησή της κατά πολλές εκατοντάδες χιλιάδων ευρώ, και η χρήση του περισσεύματος σε σκοπούς που δεν έγιναν γνωστοί, πάντως αλλότριους από το σκοπό του δανείου. 

(ζ) Παρόλο που το έργο είχε αποπερατωθεί από τον Αύγουστο του 2008 και η Τράπεζα θα είχε όλο το χρόνο να αποτιμήσει το τελικό κόστος κατασκευής, στις 29- 9-2009 συναίνεσε χωρίς να το πράξει στην εκταμίευση του υπόλοιπο του δανείου ύψους 266.000 €.

(η) Οι διαπιστώσεις της Τράπεζας της Ελλάδος ότι, επί ζημία της πιστώτριας τράπεζας, δεν εφαρμόσθηκαν ορθά οι κανόνες πιστοδότησης αναφέρονται και σε άλλα γεγονότα που τις υποστηρίζουν, συγκεκριμένα:

– Οι εκταμιεύσεις δεν ακολούθησαν την πορεία κατασκευής του έργου. Στις 10-1-2008 είχαν εκταμιευθεί 1.144.000 € ήτοι το 88% του μέχρι τότε εγκεκριμένου δανείου ενώ το έργο είχε προχωρήσει κατά 30%

– Σημαντικό μέρος του δανείου διοχετεύθηκε σε άλλες κατευθύνσεις χωρίς να διαπιστωθεί ποιες ήσαν αυτές. Στην έκθεση της ΤτΕ γίνεται -όπως προαναφέρεται- λόγος για το ποσόν 554.000 € που αναλήφθηκε σε μετρητά από τη διοίκηση της ΚΗΡΥΞ Α.Ε. χωρίς να καταστεί δυνατή η διερεύνηση της χρήσης του. Εκτός αυτού, ποσόν 51.000 € εισπράχθηκε από φυσικό πρόσωπο που μισθοδοτείται από την ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΗ Α.Ε. , εταιρία που όπως ήδη σημειώθηκε είχε ως Πρόεδρο τον ΕΥΑΓΓΕΛΟ ΣΠΑΝΟΥΔΑΚΗ που ήταν Πρόεδρος και Δνων Σύμβουλος της ΚΗΡΥΞ Α.Ε. από τα τέλη του 2006 έως και τον Μάρτιο του 2011, στην οποία εταιρία, μάλιστα, συμμετείχε και η πιστώτρια Τράπεζα.

– Όταν τον Φεβρουάριο 2016 το μίσθωμα του κτιρίου ιδιοκτησίας της ΚΗΡΥΞ Α.Ε. αναπροσαρμόσθηκε συμβατικά από τις 14.000 € στις 9.000 €, η τράπεζα – στην οποία βάσει της δανειακής σύμβασης είχε εκχωρηθεί το σύνολο του μηνιαίων μισθωμάτων ως μέσον πληρωμής των δανειακών υποχρεώσεων – αποδέχθηκε να εισπράττει μέρος μόνο του μηνιαίου μισθώματος. Ειδικότερα δέχθηκε να εισπράττει μόνο 5.500 € το μήνα, ήτοι 3.500 € ανά μήνα λιγότερα προκειμένου αυτό το υπόλοιπο να παραμένει στην εταιρία για την εξυπηρέτηση οφειλών της προς το Δημόσιο ύψους 218.500 €.