Του Αντώνη Κούρου*
Η Ενέργεια είναι η κινητήρια δύναμη στη καθημερινότητα μας σε ποικίλες μορφές , αρχής γενομένης από τη διατροφή μας, τις μεταφορές, τη παραγωγή, τις υπηρεσίες κ.λ.π ή σε τεχνολογικές εφαρμογές για δημιουργία άνεσης στη κατοικία , στην εργασία, σε όλους τους τομείς του Δημοσίου , όπως και σε άλλες πάρα πολλές μορφές σε όλους τους τομείς της οικονομίας του σημερινού τεχνολογικού πολιτισμού μας.
Η διατροφή μας μετατρέπεται σε ενέργεια από τα όργανα του σώματος μας, μέσω βιοχημικών αντιδράσεων, για να μπορούμε να κινούμαστε, ενεργούμε, σκεπτόμαστε ή άλλως μας δίνει τη Ζωή. Περισσότερο όμως θα αναφερθούμε στις άλλες μορφές της ενέργειας και τις πηγές άντλησης της ενέργειας, οι οποίες διαχωρίζονται σε συμβατικές και Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας. Οι κυριαρχούσες συμβατικές πηγές ενέργειας είναι τα υγρά, στερεά ή αέρια ορυκτά καύσιμα, που έχουν κατακλύσει τη καθημερινότητα του πολίτη-δημότη ,αναλώνοντας ένα μεγάλο μέρος του εισοδήματος του. Με τα ορυκτά καύσιμα μεγάλωσαν αρκετές γενιές και αναπτύχθηκε ραγδαία ο τεχνολογικός πολιτισμός του σημερινού ανθρώπου κατά τον 20ο αιώνα αλλά με σοβαρότατες επιπτώσεις στο περιβάλλον . Τον 21ο αιώνα διαφαίνεται ήδη πως οι Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας θα κυριαρχήσουν, οι οποίες και καλούνται να αναστρέψουν την κλιματική αλλαγή με πολιτικές Εξοικονόμησης Ενέργειας , που προωθεί και η Ευρωπαϊκή Ένωση.
Η Εξοικονόμηση ενέργειας είναι το προαπαιτούμενο της χρήσης Ανανεώσιμών Πηγών Ενέργειας(Α.Π.Ε.), κυρίως στα δημόσια και ιδιωτικά κτήρια και συνιστάται κυρίως στη διαχείριση της ενέργειας και δη της ορθολογικής διαχείρισης της ενέργειας. Η διαχείριση ενέργειας διακρίνεται σε: α) συστήματα εξοικονόμησης ενέργειας , που απαιτούν μια οικονομική επιβάρυνση-επένδυση για την υλοποίηση τους , αποδίδοντας όμως πολλαπλάσια οικονομικά, περιβαλλοντικά, κ.ά. οφέλη σε βάθος χρόνου, ομοίως με το επόμενο βήμα της αυτοπαραγωγής ενέργειας με Α.Π.Ε. και β) ατομικές ή συλλογικές καλές πρακτικές εξοικονόμησης ενέργειας που έχουν να κάνουν με αλλαγή νοοτροπίας της καθημερινότητας μας, κοινώς του ανθρώπινου παράγοντα, που όμως δεν έχει οικονομικό κόστος αλλά μόνο πολλαπλά οφέλη !!!
Η εξοικονόμηση ενέργειας, τα έξυπνα δίκτυα επικοινωνιών & ενέργειας και η παραγωγή ενέργειας από Α.Π.Ε. αποτελούν σαφώς αντικείμενο Ευρωπαϊκών, Εθνικών & Αυτοδιοικητικών πολιτικών, εξίσου όμως σημαντική είναι και η ατομική ευαισθητοποίηση του κάθε πολίτη, βάζοντας στη προσωπική ζωή του στη κατοικία, στην εργασία, στη μετακίνηση κ.ά. τις εφαρμογές της σύγχρονης τεχνολογίας στην εξοικονόμηση, αποθήκευση και παραγωγή ενέργειας, που τα τελευταία χρόνια έχουν καταστεί ιδιαίτερα προσιτά από οικονομικής πλευράς.
Η χώρα μας ως μέλος της ευρωπαϊκής ένωσης ,εναρμονίζοντας τη νομοθεσία της στις ευρωπαϊκές υποχρεώσεις της για τη κλιματική αλλαγή & τους στόχους για το 2020, πρόσφατα & για το 2030, έχει νομοθετήσει , τα τελευταία 15 χρόνια , πολλούς νόμους & υπουργικές αποφάσεις που αφορούν στην εξοικονόμηση, παραγωγή ενέργειας από ΑΠΕ, ηλεκτροκίνηση στις μεταφορές και περιβάλλον αλλά στην υλοποίηση τους. Έχουμε μείνει όμως αρκετά πίσω στην επίτευξη των στόχων του 2020 με ελάχιστες πιθανότητες να καλυφθεί ο στόχος 20% ηλεκτροπαραγωγής από ΑΠΕ και 20% από εξοικονόμηση ενέργειας σε εθνικό επίπεδο. Ελπιδοφόρα είναι η πρόσφατη νομοθέτηση των ενεργειακών κοινοτήτων με το Ν.4513/2018 που απευθύνεται σε συνέργειες δημοσίου, δήμων & ιδιωτών για την υλοποίηση ενεργειακών έργων με ΑΠΕ και εξοικονόμησης ενέργειας στα δημόσια, ιδιωτικά κτήρια, αγροτο-κτηνοτροφικές επιχειρήσεις, της επερχόμενης ηλεκτροκίνησης στις μεταφορές με δίκτυα φόρτισης ηλ/των οχημάτων κ.ά..
Στο πόλη μας στο Ηράκλειο μέχρι σήμερα, ελάχιστα ενεργειακά έργα έχουν δρομολογηθεί για παρεμβάσεις σε δημοτικά και σχολικά κτήρια ,που βρίσκονται στο στάδιο των μελετών, απέχοντας πολύ από τη δημοπράτηση, χρηματοδότηση, υλοποίηση. Ενθαρρυντικό είναι ότι η πόλη μας συμμετέχει στο ευρωπαϊκό πρόγραμμα Interreg Med υποπρόγραμμα Impulse, με άλλες 5 ευρωπαϊκές πόλεις, για ενεργειακή κατηγοριοποίηση δημοτικών κτιρίων με ομοειδείς ανάγκες ενεργειακών παρεμβάσεων για μείωση καταναλώσεων από 30% έως 80% , κατόπιν ιεράρχησης σεναρίων αναβάθμισης των κτηρίων εξάγοντας τη βέλτιστη τεχνοοικονομικά λύση. Ο απώτερος στόχος του προγράμματος είναι η εφαρμογή των βέλτιστων πρακτικών-συμπερασμάτων του στην ευρύτερη μεσογειακή Ευρώπη.
Όσον αφορά υποδομές(δίκτυα φορτιστών Η.Ο. σε δημόσιους χώρους) που απαιτούνται για την ηλεκτροκίνηση στις αστικές-υπεραστικές μεταφορές , καμία πρόβλεψη δεν υπάρχει προς το παρόν. Η παρούσα Δημοτική Αρχή απλά πρoωθεί την αγορά 2 μικρών αστικών ηλεκτρικών λεωφορείων, τα οποία θα μπορούν να φορτίζουν μόνο στη αφετηρία τους όπου θα εγκατασταθούν φορτιστές Η.Ο.
Απαιτείται να τρέξουν αρκετές δράσεις στον ενεργειακό τομέα από τη νέα Δημοτική Αρχή, για να μπορέσει ο Δήμος μας να προλάβει τις ραγδαίες τεχνολογικές εξελίξεις , που έχουν εφαρμοστεί σε πολλές πόλεις & νησιά της Ευρώπης, τον υπόλοιπο κόσμο αλλά και στη χώρα μας με πρωτοπόρους Δήμους τα Τρίκαλα, νήσος Τήλος κ.ά.
Ο Ενεργός Πολίτης οφείλει να δρα και για την εξάλειψη της ενεργειακής φτώχειας σε ατομικό και συλλογικό επίπεδο, εισάγοντας στη καθημερινότητα του την εξοικονόμηση και την αυτοπαραγωγή ενέργειας στο χώρο που ζεί και εργάζεται , χρησιμοποιώντας τις βέλτιστες συσκευές & πρακτικές για τις ατομικές, οικογενειακές ή εργασιακές του ενεργειακές ανάγκες , αρχίζοντας από σήμερα, όχι αύριο!! Η ενέργεια που δεν εξοικονομούμε ή συλλέγομε-παράγομε από ανανεώσιμες πηγές(ήλιος, άνεμος, γεωθερμική κ.ά.) που υπάρχουν διάχυτες στο περιβάλλον , είναι ενεργειακή απώλεια! Πρακτικές συλλογικών δράσεων για την εξάλειψη της ενεργειακής φτώχειας είναι οι παρεμβάσεις που κάνουν π.χ. WWF, Greenpeace με καινοτόμες προτάσεις σε νομοθεσίες ενεργειακού & περιβαλλοντικού ενδιαφέροντος, προτροπή των μελών – φίλων των οργανώσεων για να ασκούν πιέσεις στους δημοτικούς άρχοντες , για δράσεις ενεργειακής επάρκειας σε δημοτικά και σχολικά κτήρια ή ακόμη με εγκαταστάσεις φωτοβολταϊκών συστημάτων σε σχολεία και μικρούς οικισμούς που έχουν ανάγκη με χρηματοδότηση των οργανώσεων κ.ά.
Η κλιματική αλλαγή αλλάζει τα πάντα, αλλά είναι και ευκαιρία για συμμετοχή όλων στην σταθεροποίηση του κλίματος και στην προσαρμογή στα νέα δεδομένα. Η ενεργειακή μετάβαση πρέπει να γίνει με την συνειδητή συμμετοχή των ενεργών πολιτών και με τρόπο που ωφελεί τις τοπικές κοινωνίες, δίνει την ευκαιρία σε αυτές να συμμετάσχουν στις επενδύσεις με τις ενεργειακές κοινότητες και στην επιλογή του χώρου ανάπτυξης των επενδύσεων. Οι ενεργοί πολίτες πρέπει να εμπιστευθούν την εφαρμοσμένη τεχνολογία των ΑΠΕ και να νοιώθουν ότι είναι και δική τους υπόθεση η ενεργειακή μετάβαση. στη καθαρή ενέργεια τόσο στον ιδιωτικό τους χώρο όσο και στο ευρύτερο περιβάλλον δήμου-κοινότητας.
Οι Ηρακλειώτες μπορούν να έλθουν σε επαφή με συστήματα-συσκευές-τεχνικές πρακτικές- ηλεκτροκίνητα οχήματα κ.ά. των καθαρών τεχνολογιών ΑΠΕ στο δημοτικό πάρκο στο ΤΑΛΩ στις 5-9 Ιούνη 2019 στη διάρκεια της ΕΒΔΟΜΑΔΑΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ που συνδιοργανώνεται από το Δήμο Ηρακλείου & το Ενεργειακό Cluster Κρήτης μετά παράλληλων πολιτιστικών-περιβαλλοντικών εκδηλώσεων-δρώμενων.
Ενεργειακή εβδομάδα – Δήμος Ηρακλείου – Ιούνης 2018
*Ο Αντώνης Δημ. Κούρος είναι
Μηχανολόγος Μηχανικός
Μέλος Δ.Σ. Ενεργειακού Cluster Κρήτης.
Εmail: ecopowerepe@gmail.com
