Του Χαράλαμπου Κουτρούλη*
Μια νυχτερινή βόλτα στο Ηράκλειο, στάθηκε η αφορμή – για άλλη μια φορά – για σκέψεις για την πόλη που το σκοτάδι της νύχτας καλύπτει τις πληγές της ημέρας. Με αφετηρία το Κομμένο Μπεντένι, διασχίζοντας τον Λάκκο, βγαίνοντας στην Αγίου Μηνά, φτάνοντας στον πολύπαθο και αναπλασμένο(!) “σταυρό” της πόλης, βαδίζοντας την Δικαιοσύνης, σταματώντας για λίγο στην πλατεία Ελευθερίας και μετά μέσω της Πεδιάδος φτάνοντας στην Καινούργια Πόρτα και ακολουθώντας την Πλαστήρα, ο περίπατος σταματά στην αφετηρία του, στο Πολιτιστικό. Η νύχτα, είναι αλήθεια, δεν αφήνει να φανεί, ή τουλάχιστον κάνει λιγότερη εμφανή την παράταιρη εικόνα που αντικρίζει ο διαβάτης την ημέρα. Βέβαια, την ίδια διαταραγμένη εικόνα εσωτερικεύει ο δημότης και ο επισκέπτης της πόλης σε όποια μέρη του πυκνοδομημένου οικιστικού ιστού κι αν περιηγηθεί. Δεν είναι καλύτερος ο Σταυρωμένος, ο Ξεροπόταμος και οι δυτικές συνοικίες της πόλης. Οι Τρεις Βαγιές, το Κορακοβούνι, η Φορτέτσα, οι νότιες συνοικίες, ανταγωνίζονται στην ακαταστασία όψεων και δρόμων. Η Νέα Αλικαρνασσός, η Βιομηχανική, η Καλλιθέα, η ανατολή της πόλης, δεν είναι καλύτερη. Όσο για το παράκτιο βόρειο μέτωπο, από το Καρνάγιο μέχρι την Αγία Τριάδα και το Παγκρήτιο, συμπυκνώνει την πολεοδομική διαταραχή.
Ποιο είναι επομένως, το αισθητικό αποτύπωμα της πόλης; Τι θα κρατήσει στις αναμνήσεις του, χωρίς να το αποβάλει, αλλά αντίθετα να το μυθοποιήσει, ο επισκέπτης; Ποια είναι τελικά, που είναι και το πιο σημαντικό, η άυλη αξία που σωρεύει κάθε κάτοικος της πόλης και αντιπροσωπεύει την έννοια “Ηράκλειο, η πόλη μου”; Αυτό, δηλαδή, που με θετική ενέργεια, κι όχι από συνήθεια, περνά η μια γενιά στην άλλη;
Παραβιάζω ανοιχτές καστρόπορτες αν συνοψίσω με αρνητικό τρόπο τα προηγούμενα. Η αισθητική ρύπανση, που είναι ευρύτερη από την οπτική, αντιπροσωπεύει το σύγχρονο Ηράκλειο. Η πολεοδομική αναρχία, τα σκουπίδια, το κακοφορμισμένο κυκλοφοριακό, η αποσυναρμολόγηση των γειτονιών και του ρόλου τους, η έλλειψη πρασίνου, οι γραμμές του ορίζοντα που πληγώνουν με την ακαταστασία τους, οι κακοσυντηρημένοι και ταλαίπωροι δημόσιοι χώροι, συνθέτουν την απόλυτη αισθητική διαταραχή, που επιδρά στο ψυχισμό μας, δημιουργεί νεύρα και εντείνει το άγχος των κατοίκων της υπερσυγκεντρωτικής μεγαλούπολης της Κρήτης.
Όμως, αν και φαντάζει δύσκολο να αντιστραφεί η παραπάνω απογοητευτική εικόνα, πιστεύω βαθιά ότι μπορεί η εικόνα να αντιστραφεί! Κι αν δεν μπορούμε να μεταβάλλουμε την εικόνα της πόλης με μαγικό τρόπο, από άκρη σε άκρη, μέσα σε ελάχιστο χρόνο, μπορούμε να δημιουργήσουμε θύλακες αρμονίας και ομορφιάς διάσπαρτες παντού. Με αταλάντευτη θέληση του δήμου, κανένα δημόσιο κτίριο δεν θα παραμένει άβαφο και ασυντήρητο! Τα έξυπνα κινητά θα γίνουν σύμμαχος του πολίτη σε αυτή τη δέσμευση των Ενεργών Πολιτών, ώστε με μια απλή εφαρμογή (app) ο δήμος να επεμβαίνει και ο δημότης να ενημερώνεται συνεχώς για το τι έχει γίνει.
Παράλληλα, επειδή το πρόσωπο της πόλης δεν είναι μόνο τα δημόσια κτίρια, αλλά και τα ιδιωτικά, ο δήμος σε συνεργασία με τα τοπικά συμβούλια, αλλά και με ομάδες πολιτών, θα συνδράμει τους δημότες ώστε να υλοποιούν προγράμματα αισθητικής αναβάθμισης όψεων. Σε αυτό το πλαίσιο, μπορούν να συναφθούν μνημόνια συναντίληψης μεταξύ φορέων, συλλογικοτήτων και δήμου. Να προωθηθούν πρωτοβουλίες του ιδιωτικού τομέα και των επιχειρηματιών του τόπου, που έχουν κάθε λόγο να ομορφαίνει η πόλη. Να τρέχουν συνεχώς καμπάνιες με θετικά μηνύματα από τα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης, καθώς και ενημερωτικές εκδηλώσεις στα σχολεία, στους νέους ηρακλειώτες, στην ελπίδα και στο μέλλον της πόλης. Ο δήμος σε όλα τα προηγούμενα θα παρέχει τεχνική και αισθητική καθοδήγηση για το άρτιο τελικό αποτέλεσμα, αλλά και οικονομική ενίσχυση. Οι δημότες δεν είναι φόρου υποτελείς της Λότζιας.
Η εικόνα του Ηρακλείου, το αισθητικό αποτύπωμα, αυτό που το μάτι του επισκέπτη σαρώνει συνεχώς και καταχωρεί στα βάθη του είναι-του και αισθάνεται πλήρης όταν φεύγει και νοσταλγεί να ξαναέρθει, είναι ο πολυτιμότερος θησαυρός που η δημοτική αρχή θα πρέπει να φροντίζει να συγκεντρώνεται στο ταμείο του δήμου. Μόνο που αυτό το ταμείο δεν είναι στην Λότζια, αλλά διαχέεται παντού: στο Ηράκλειο, στην Αλικαρνασσό, στον Γοργολαίνη, στην Παλλιανή και στο Τέμενος.
Οι Ενεργοί Πολίτες με επικεφαλής τον Ηλία Λυγερό δεσμεύονται ότι αυτό το ταμείο από χρόνο σε χρόνο θα αυξάνει!
*Χαράλαμπος (Μπάμπης) Κουτρούλης, iraklio@koutroulis.gr, Ηλεκτρολόγος Μηχ/κός, Πρόεδρος Αντ. ΤΕΕ Ανατ. Κρήτης, υποψήφιος Δημοτικός Σύμβουλος με την Παράταξη “Ηράκλειο, Ενεργοί Πολίτες”, με υποψήφιο Δήμαρχο τον Ηλία Λυγερό
