Οι ευρωπαϊκές χώρες που έχουν υπογράψει τη διεθνή συμφωνία του 2015 για το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν -η Γερμανία, η Γαλλία, η Βρετανία αλλά και η ΕΕ- απέρριψαν σήμερα «το τελεσίγραφο» του Ιράν, το οποίο χθες τους έδωσε διορία 60 ημερών προτού παραιτηθεί και από άλλες δεσμεύσεις του βάσει της συμφωνίας.
«Απορρίπτουμε κάθε τελεσίγραφο και θα εξετάσουμε αν το Ιράν σέβεται τις δεσμεύσεις του (…) στον πυρηνικό τομέα βάσει της συμφωνίας και της Συνθήκης Μη Διάδοσης των Πυρηνικών Όπλων (NPΤ)», προειδοποιούν οι χώρες αυτές καθώς και η επικεφαλής της ευρωπαϊκής εξωτερικής πολιτικής Φεντερίκα Μογκερίνι σε κοινή τους ανακοίνωση.
Το Ιράν έδωσε διορία δύο μηνών στις χώρες αυτές προκειμένου να βγάλουν από την απομόνωση που τους έχουν επιβάλει οι αμερικανικές κυρώσεις τον τραπεζικό και πετρελαϊκό τομέα της χώρας. Σε διαφορετική περίπτωση η Τεχεράνη θα παραιτηθεί και από άλλες δεσμεύσεις της.
Οι Ευρωπαίοι εξέφρασαν επίσης «την έντονη ανησυχία τους» μετά την απόφαση του Ιράν να σταματήσει να περιορίζει τα αποθέματά του σε βαρύ ύδωρ και εμπλουτισμένο ουράνιο.
«Παραμένουμε απολύτως δεσμευμένοι στη διατήρηση και την πλήρη εφαρμογή της συμφωνίας για το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν, η εκπλήρωση της οποίας είναι ζωτικής σημασίας για την παγκόσμια αρχιτεκτονική της μη διάδοσης των πυρηνικών όπλων, που είναι προς το συμφέρον της ασφάλεια όλων μας», εξηγούν, καλώντας το Ιράν «να αποφύγει οποιαδήποτε κλιμάκωση».
«Αναμένουμε από το Ιράν να συνεχίσει να συμμορφώνεται με τις προβλέψεις και τους μηχανισμούς που τέθηκαν σε ισχύ βάσει της συμφωνία για το πυρηνικό πρόγραμμα», επισημαίνουν οι τρεις χώρες και η ΕΕ.
Ωστόσο τόνισαν ότι λυπούνται «για την επαναφορά των αμερικανικών κυρώσεων μετά την απόσυρση των ΗΠΑ από τη συμφωνία» το 2018 και υπενθυμίζουν «τη σθεναρή τους δέσμευση στη συμφωνία, κυρίως σε ό,τι αφορά την άρση των κυρώσεων προς όφελος του ιρανικού λαού».
Η Ουάσινγκτον σκλήρυνε περαιτέρω τη στάση της απέναντι στο Ιράν χθες Τετάρτη ανακοινώνονται νέες κυρώσεις εναντίον των τομέων της βιομηχανίας σιδήρου, χάλυβα, αλουμινίου και χαλκού.
Παρόλα αυτά οι τρεις χώρες και η ΕΕ δηλώνουν «αποφασισμένες να συνεχίσουν το νόμιμο εμπόριο με το Ιράν», κυρίως μέσω του συστήματος συναλλαγών Instex που δημιούργησαν το Παρίσι, το Βερολίνο και το Λονδίνο στα τέλη Ιανουαρίου.
Για την απόφαση ειδοποιήθηκαν επίσημα σήμερα το πρωί στην Τεχεράνη οι πρεσβευτές των χωρών που συνεχίζουν ακόμη να αποτελούν συμβαλλόμενα μέρη στο Κοινό Ολοκληρωμένο Σχέδιο Δράσης (ΚΟΣΔ), δηλαδή η Γερμανία, η Γαλλία, η Βρετανία, η Ρωσία και την Κίνα, μετά τη μονομερή αποχώρηση των ΗΠΑ από τη συμφωνία αυτή πριν από έναν χρόνο, τόνισε το ΥΠΕΞ.
«Τα μέτρα που ελήφθησαν από τις ΗΠΑ (…) είχαν σαφώς σκοπό να προκαλέσουν τη διακοπή της εφαρμογής» της συμφωνίας, ανέφερε ο επικεφαλής της ιρανικής διπλωματίας Μοχαμάντ Τζαβάντ Ζαρίφ, ο οποίος επισκέπτεται τη Μόσχα.
Το Ιράν επέδειξε ως τώρα «υπομονή», όμως η Ισλαμική Δημοκρατία κρίνει πλέον ότι είναι «αρμόζον να πάψει να εφαρμόζει ορισμένες από τις εθελοντικές δεσμεύσεις της και [ορισμένα] από τα μέτρα» που έλαβε εντός των ορίων της συμφωνίας, συμπλήρωσε, σε δηλώσεις του που μεταδόθηκαν από την κρατική τηλεόραση.
Το Ιράν είναι σε θέση να ξαναρχίσει την διαδικασία εμπλουτισμού ουρανίου σε ποσοστό 20% σε διάστημα μόνο τεσσάρων ημερών, δήλωσε ο πρόεδρος του Οργανισμού Ατομικής Ενέργειας του Ιράν Αλί Ακμπάρ Σαλεχί, μεταδίδει το ιρανικό πρακτορείο Tasnim.
Ο Σαλεχί, απευθυνόμενος στους δημοσιογράφους στο περιθώριο κυβερνητικής σύσκεψης, δήλωσε ότι το Ιράν μπορεί να ξαναρχίσει τη διαδικασία εμπλουτισμού ουρανίου αμέσως, εάν αυτό κριθεί αναγκαίο, και πως μπορεί να πετύχει τον εμπλουτισμό ουρανίου σε ποσοστό 20% μέσα σε τέσσερις μέρες.
Η συμφωνία, η οποία συνήφθη στη Βιένη τον Ιούλιο του 2015, επικυρώθηκε με απόφαση του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ και βάσει αυτής η Τεχεράνη θα εξασφάλιζε άρση μέρους των διεθνών οικονομικών κυρώσεων σε βάρος της.
Σε αντάλλαγμα, το Ιράν δέχθηκε να περιορίσει δραστικά το πρόγραμμα πυρηνικής ενέργειας και δεσμεύθηκε να μην επιδιώξει ποτέ την απόκτηση πυρηνικών όπλων.
Την αποχώρηση των ΗΠΑ από το ΚΟΣΔ ακολούθησε η σταδιακή επαναφορά σε ισχύ όλων των αμερικανικών κυρώσεων που είχαν αρθεί εντός των ορίων της συμφωνίας.
Στρατιωτικές κινήσεις από τις ΗΠΑ και νέες κυρώσεις
Το Πεντάγωνο ανακοίνωσε πως αναπτύσσει βομβαρδιστικά B-52 κι ένα αεροπλανοφόρο με τη δύναμη κρούσης του στην περιοχή του Κόλπου και παράλληλα το βράδυ της Τετάρτης ο πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ ανακοίνωσε νέες κυρώσεις, εκφράζοντας ταυτόχρονα την ελπίδα ότι “κάποια μέρα” θα συναντηθεί με την ιρανική ηγεσία για να διαπραγματευτεί μαζί της.
Οι νέες κυρώσεις αφορούν τους τομείς της βιομηχανίας σιδήρου, χάλυβα, αλουμινίου και χαλκού και στόχος τους είναι να ενταθεί η πίεση στην Τεχεράνη. Ο Αμερικανός πρόεδρος απείλησε ταυτόχρονα να λάβει και νέα μέτρα αν το Ιράν “δεν αλλάξει ριζικά τη στάση του”.
Η εκτελεστική εντολή που εξέδωσε ο Λευκός Οίκος καλύπτει τις σημαντικότερες, εκτός του πετρελαίου, πηγές εσόδων του Ιράν που συνιστούν το 10% των εξαγωγών του.
Ρωσία: Η στάση των ΗΠΑ οδήγησε στην απόφαση του Ιράν
Το Κρεμλίνο δήλωσε σήμερα πως το Ιράν οδηγήθηκε στο να αποσυρθεί από κάποιους από τους όρους της πυρηνικής συμφωνίας του 2015 λόγω εξωτερικής πίεσης, την ευθύνη για την οποία απέδωσε στις Ηνωμένες Πολιτείες.
«Ο πρόεδρος (Πούτιν) έχει μιλήσει επανειλημμένως για τις συνέπειες απερίσκεπτων βημάτων όσον αφορά το Ιράν και με αυτό εννοώ την απόφαση που έλαβε η Ουάσινγκτον (να αποχωρήσει από τη συμφωνία). Τώρα βλέπουμε πως αυτές οι συνέπειες αρχίζουν να συμβαίνουν», δήλωσε ο εκπρόσωπος του Κρεμλίνου Ντμίτρι Πεσκόφ σε τηλεδιάσκεψη με τους δημοσιογράφους.
Ανυσυχεί Βρετανία και Γερμανία
Η ανακοίνωση του Ιράν ότι θα παραβεί ορισμένες από τις υποχρεώσεις που ανέλαβε στο πλαίσιο της διεθνούς συμφωνίας για το πυρηνικό πρόγραμμά του το 2015, είναι «εκ προθέσεως ασαφής», δήλωσε ο υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ ο οποίος επισκέπτεται το Λονδίνο.
«Νομίζω πως ήταν εκ προθέσεως ασαφής», δήλωσε ο Μάικ Πομπέο σε κοινή συνέντευξη Τύπου που παραχώρησε με τον Βρετανό υπουργό Εξωτερικών Τζέρεμι Χαντ.
«Πρέπει να περιμένουμε να δούμε ποιες θα είναι πραγματικά οι ενέργειες του Ιράν», προτού αποφασιστεί μια αμερικανική απάντηση. Οι Ιρανοί «έκαναν κάποιες δηλώσεις για τις ενέργειες τις οποίες προτίθενται να κάνουν ώστε να κάνουν τη διεθνή κοινότητα να αντιδράσει. Θα δούμε τι θα κάνουν στ΄αλήθεια» προτού λάβουμε «τις σωστές αποφάσεις».
«Ενώ θα παρακολουθούμε τη δραστηριότητα του Ιράν, είμαι σίγουρος πως το Ηνωμένο Βασίλειο και οι Ευρωπαίοι εταίροι μας θα δράσουν από κοινού», είπε ακόμη ο Πομπέο.
Στην ίδια συνέντευξη Τύπου, ο επικεφαλής της αμερικανικής διπλωματίας είπε ακόμη ότι συζήτησε με το Ηνωμένο Βασίλειο, τη Γερμανία και τη Γαλλία τον ειδικό μηχανισμό Instex (Εργαλείο για την Υποστήριξη των Εμπορικών Συναλλαγών) που δημιουργήθηκε από αυτές τις τρεις χώρες προκειμένου να συνεχίσουν οι ευρωπαϊκές επιχειρήσεις να συναλλάσσονται με το Ιράν χωρίς να υπόκεινται σε κυρώσεις.
«Οι κυρώσεις που θέσαμε σε ισχύ περιλαμβάνουν όρους που επιτρέπουν την είσοδο ανθρωπιστικής βοήθειας και ορισμένων προϊόντων στη χώρα», είπε. «Είπαμε ότι όσο αυτός ο μηχανισμός χρησιμοποιείται με αυτό τον συγκεκριμένο σκοπό (…) δεν υπάρχει ψόγος. Αν οι συναλλαγές πάνε πιο πέρα (…) θα το εξετάσουμε, και σε αυτή την περίπτωση θα ληφθούν κυρώσεις σε βάρος των προσώπων που εμπλέκονται σε αυτή τη συναλλαγή», είπε ο Μάικ Πομπέο.
Από την πλευρά του, αξιωματούχος του Στέιτ Ντιπάρτμεντ, που επικαλείται το πρακτορείο Reuters, δήλωσε πως οι Ηνωμένες Πολιτείες σχεδιάζουν να επιβάλουν κυρώσεις στο Ιράν «πολύ σύντομα».
Ο Τιμ Μόρισον, Ειδικός Βοηθός του Προέδρου και Υψηλόβαθμος Διευθυντής για τα Όπλα Μαζικής Καταστροφής και Βιολογικής Άμυνας, δήλωσε σε μια διάσκεψη πως η Ουάσινγκτον «δεν έχει τελειώσει» με την επιβολή κυρώσεων σε βάρος του Ιράν.
«Αναμείνατε και άλλες κυρώσεις σύντομα. Πολύ σύντομα», είπε.
Νωρίτερα, η Γερμανία κάλεσε το Ιράν να σεβαστεί στο σύνολό της τη συμφωνία για τα πυρηνικά (JCPOA) μετά την απόφαση της Τεχεράνης να αναστείλει ορισμένες δεσμεύσεις της έναν χρόνο μετά την αποχώρηση της Ουάσινγκτον από τη συμφωνία.
«Ναι, θέλουμε να διατηρήσουμε την JCPOA. Εμείς, οι Ευρωπαίοι, οι Γερμανοί θα κάνουμε τη συνεισφορά μας και αναμένουμε ότι το Ιράν θα εφαρμόσει (τη συμφωνία) στο σύνολό της», δήλωσε στην καθιερωμένη συνέντευξη Τύπου ο Στέφεν Ζάιμπερτ, εκπρόσωπος της γερμανικής καγκελαρίας.
Η στάση Γαλλίας και Κίνας
Η Κίνα ζήτησε σήμερα από το Ιράν να διατηρήσει τη διεθνή συμφωνία του 2015 για το πυρηνικό του πρόγραμμα, μετά την απόφαση της Τεχεράνης, που ανακοινώθηκε νωρίτερα, να πάψει να εφαρμόζει κάποιες από τις δεσμεύσεις της.
“Η διατήρηση και η εφαρμογή της συμφωνίας είναι ευθύνη όλων των πλευρών”, δήλωσε στους δημοσιογράφους ο εκπρόσωπος του κινεζικού υπουργείου Εξωτερικών Γκενγκ Σουάνγκ.
“Καλούμε όλες τις πλευρές να επιδείξουν αυτοσυγκράτηση, να ενισχύσουν τον διάλογο και να αποφύγουν την κλιμάκωση της έντασης”, πρόσθεσε ο Γκενγκ.
Η Κίνα είναι μία από τις μεγάλες δυνάμεις που υπέγραψαν τη συμφωνία αυτή μαζί με τη Γαλλία, τη Γερμανία, τη Βρετανία και τη Ρωσία. Οι ΗΠΑ αποσύρθηκαν από τη συμφωνία τον Μάιο του 2018.
Εξάλλου η υπουργός Άμυνας της Γαλλίας δήλωσε ότι το Παρίσι θέλει την διατήρηση της διεθνούς πυρηνικής συμφωνίας με το Ιράν εν ζωή και προειδοποίησε ότι αν η Τεχεράνη δεν τηρήσει τις δεσμεύσεις της, τότε η ενεργοποίηση του μηχανισμού που μπορεί να οδηγήσει στην επιβολή κυρώσεων θα βρεθεί στο τραπέζι.
“Είναι μέρος των ζητημάτων που θα εξεταστούν”, δήλωσε η Παρλί αναφερόμενη στην επιβολή κυρώσεων μιλώντας στο τηλεοπτικό δίκτυο BFM TV και τον ραδιοφωνικό σταθμό RMC.
“Αν δεν γίνουν σεβαστές οι δεσμεύσεις, φυσικά θα τεθεί αυτό το θέμα”, τόνισε η Γαλλίδα υπουργός.
Οι ευρωπαϊκές χώρες θα πρέπει να αντιδράσουν από κοινού και με “εξαιρετικά ξεκάθαρο” τρόπο στις ανακοινώσεις της Τεχεράνης, είχε ανακοινώσει χθες Τρίτη η γαλλική προεδρία.
“Δεν επιθυμούμε η Τεχεράνη να ανακοινώσει ενέργειες που θα παραβιάζουν την πυρηνική συμφωνία διότι, στην περίπτωση αυτή, θα είμαστε αναγκασμένοι (…) να επαναφέρουμε τις κυρώσεις”, είχε υπογραμμίσει το Μέγαρο των Ηλυσίων.
Και βεβαίως ο Νετανιάχου…
Ο Ισραηλινός πρωθυπουργός Μπενιαμίν Νετανιάχου δήλωσε σήμερα ότι η χώρα του δεν θα επιτρέψει στο Ιράν να αποκτήσει πυρηνικά όπλα, αφού η Τεχεράνη ανακοίνωσε την αναστολή κάποιων δεσμεύσεών της βάσει της διεθνούς συμφωνίας του 2015 για το πυρηνικό της πρόγραμμα.
«Σήμερα το πρωί, καθώς ερχόμουν εδώ, άκουσα ότι το Ιράν σκοπεύει να συνεχίσει το πυρηνικό του πρόγραμμα», δήλωσε ο Νετανιάχου σε ομιλία του με την ευκαιρία της ημέρας μνήμης των στρατιωτών που σκοτώθηκαν την ώρα του καθήκοντος και των θυμάτων επιθέσεων.
«Δεν θα επιτρέψουμε στο Ιράν να αποκτήσει πυρηνικά όπλα. Θα συνεχίσουμε να πολεμάμε αυτούς που θέλουν να μας σκοτώσουν», τόνισε.
ΑΠΕ-ΜΠΕ
