Του Χαράλαμπου Γ. Κουτρούλη
Το Ηράκλειο είναι η πόλη των αντιφάσεων. Είναι μια ζωντανή πόλη, σε διαρκή αναζήτηση της ισορροπίας και του προορισμού του. Πολυάνθρωπο, πολύβουο, σε διαρκή κίνηση, διασταυρώνονται εντός του οι στράτες γης, θάλασσας και ουρανού, ανατολής και δύσης, βορρά και νότου.
Είναι δήμος-μητρόπολη, παρά κάτι ολόκληρη η Κρήτη. Δεν υπάρχει γωνιά αυτής της πόλης που να μην μαρτυρά την αγωνία να γεφυρωθεί η ιστορία με την λησμονιά, η παράδοση με τον εκμοντερνισμό, το παλιό με το καινούριο, η αρχοντιά με την κακομοιριά, η ποιότητα με το κιτς, η νοικοκυροσύνη με το άρπα-κόλα, η ομορφιά με την ασχήμια!
Έχουν περάσει 11 αιώνες από την εποχή που ο Φωκάς απελευθέρωσε τον Χάνδακα από τους Σαρακηνούς, 4 αιώνες από τότε που έφυγαν οι Ενετοί και ήρθαν οι Οθωμανοί στην Κάντια, και μόλις ένας και κάτι αιώνας με το Ηράκλειο ελεύθερη πόλη, και το Ηράκλειο, κυρίως αυτό που ορίζουν εντός/εκτός τα ενετικά τείχη, έχει βαριά αποτυπωμένα τα σημάδια τόσων αιώνων κατακτηκικής επιβολής. Σημάδια που δεν αφορούν μόνον στον χώρο και στα κτίσματα, αλλά και συμπεριφορές και νοοτροπίες, που, αφού δεν μπορούν να είναι γραμμένες στο DNA μας (δεν βρέθηκαν!), μεταδίδονται ως πάθηση που επιμένει από τη μια γενιά στην άλλη, από την μια γειτονιά στην άλλη, από την μια δημοτική αρχή στην άλλη…
Η διαδρομή μιας συνηθισμένης μέρας, που οδηγεί από τον Μασταμπά στο κέντρο, φανερώνει τα δυστοπικά της καθημερινότητά μας. Τις μικρές ασχήμιες που σκοντάφτουμε καθημερινά πάνω τους, αλλά οικειωθήκαμε μαζί τους, σαν το κάκαδο. Την περιδίνηση που οικειοθελώς (;) καταπίνει τους δημότες, και που περιέργως πως, σε κάθε εκλογική διαδικασία των τελευταίων χρόνων, επαναλαμβάνεται!
Το πρώτο ισχυρό σοκ που χιλιάδες Ηρακλειώτες βιώνουν, ξανά και ξανά, καθημερινά, είναι στο Κομμένο Μπεντένι. Πολύ καλά το περιγράφουν οι περί τα αρχαιολογικά ασχολούμενοι ότι αποτελεί “τραύμα” στα ενετικά τείχη. Τραύμα, που δυστυχώς πληγώνει και παραμορφώνει κάθε μέρα την αισθητική του περαστικού. Τραύμα, που πλέον είναι και δυσώδες, με την μπόχα αμμωνίας που αναδύεται, για να εκτίθεται και ο δήμος που αγνοεί τα οικοδομήματα του Βεσπασιανού.
Δεν υπάρχει χειρότερο χωρικό πρελούδιο για το πολύπαθο Πολιτιστικό, που πρόσφατα και βεβιασμένα εγκαινιάσθηκε, για άλλη μία φορά, χωρίς ακόμη να έχει τελειώσει, από τα ρυπαρογραφήματα στο Κομμένο Μπεντένι, τα χαλάσματα με τα βγαλμένα μάτια/παράθυρα στον Λάκκο, και το καταπληγιασμένο και κακοδιάβατο κατάστρωμα των δρόμων που το περιβάλλουν.
Η ίδια άσχημη εικόνα μας συνοδεύει περπατώντας στους στενούς δρόμους με κατεύθυνση προς το κέντρο. Με τα ρυπαρά πεζοδρομία και τους βρώμικους δρόμους, τα σπασμένα ρείθρα και τις αταίριαστες και βρώμικες προσόψεις των κτιρίων, δημόσιων και ιδιωτικών. Με τα εν πολλοίς ανύπαρκτα, κι όπου υπάρχουν κακοφτιαγμένα, σε ύψος και σε πλάτος, πεζοδρόμια. Με τις βομβίδες των συμπαθών τετραπόδων να καραδοκούν σε κάθε βήμα, ή να σημαδεύουν ανεξίτηλα τα δημόσια δάπεδα. Με τις διαβάσεις πεζών και τυφλών να είναι κλεισμένες από ανοιχτομάτηδες και τους “ένα-λεπτό-θα-κάνω”!
Ευτυχώς, που η κατάληξη είναι στα Λιοντάρια. Την όμορφη Κρήνη, που σε ιστορικό πείσμα και χωρίς να έχει γίνει διαχρονικό μάθημα των αρχόντων της Λότζιας, για το πώς κατασκευάζονται τα μεγάλα δημοτικά έργα, ο Φραγκίσκος Μοροζίνι κατασκεύασε μαζί με ένα υδραγωγείο 15 χιλιομέτρων, μέσα σε 14 μήνες, και έφερε νερό από το Γιούχτα το 1628!
Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι η πόλη μας, το Ηράκλειο, διαθέτει νησίδες ομορφιάς και πολιτισμού που πρέπει να τις ενώσουμε και να τις επεκτείνουμε. Η πόλη διαθέτει ζωντάνια και ανθρώπινο δυναμικό που μπορεί να μεταμορφώσει όλο τον δήμο, αστικό και περιαστικό, σε αξιοβίωτη κοινότητα πολιτών, κι όχι σε άθροισμα καταλυμάτων επιβίωσης. Απαραίτητη όμως προϋπόθεση για να υπαρξει αυτή η αλλαγή στην πόλη είναι να γίνουμε ενεργοί πολίτες. Οι καθαροί δρόμοι, τα φροντισμένα και συντηρημένα πεζοδρόμια, το ζωντανό και καλαίσθητο πράσινο, ο αστικός εξοπλισμός που μεριμνά για τις ανάγκες του δημότη και δεν πληγώνει την αισθητική του, είναι ο πολιτισμός των μικρών πραγμάτων που λείπει από την πόλη μας.
Οι προσεχείς δημοτικές εκλογές είναι μια δυνατή ευκαιρία, για την πόλη και τους δημότες, να πάψει το Ηράκλειο να είναι μίζερη πόλη, εγκλωβισμένη σε ένα στείρο πισωγύρισμα, ή αναπαυμένη πάνω σε δάφνες ιστορικού μεγαλείου. Αυτό προϋποθέτει οι εκλογείς να επιλέξουν με βάση τα πραγματικά συμφέροντά τους, το όνειρο και την επιθυμία τους για την πόλη, την αξιοπιστία, την μεθοδικότητα και τον προγραμματικό λόγο των δημοτικών παρατάξεων.
Γιατί, δεν είναι αδύνατο, κι αυτό είναι το όραμα, αυτή η πόλη να αποκτήσει όμορφους δημόσιους χώρους, οι πλατείες να είναι φιλάνθρωπες, τα κτίρια και τα καταστήματα να είναι τακτοποιημένα, οι δρόμοι και οι πεζόδρομοι λειτουργικοί και ολόκληρη η πόλη να διατηρεί την εντελέστατη καθαριότητα ώστε οι κάτοικοι να μην χρησιμοποιούν υποδήματα.
*Ο Χαράλαμπος Γ. Κουτρούλης, (www.koutroulis.gr)
είναι υποψήφιος δημοτικός σύμβουλος με τον συνδυασμό “Ενεργοί Πολίτες”
Διπλ. Ηλεκτρολόγος Μηχανικός, Πρόεδρος Αντιπροσωπείας ΤΕΕ Αν. Κρήτης, εργάζεται στην Τεχνική Υπηρεσία ΤΕΙ Κρήτης
