Ακόμα και αν σκεφτούμε ότι μια ομάδα παιδιών που έχουν αποδειχθεί μουσικά ή άλλα ταλέντα, έχουν ίδιες δεξιότητες, κάνουμε λάθος. Κι αυτό γιατί το καθένα απ’ αυτά συνδυάζει διαφορετικά είδη νοημοσύνης, που το κάνουν μοναδικό στον κόσμο. Η θεωρία των οκτώ ειδών νοημοσύνης προήλθε από τον καθηγητή Gardner τη δεκαετία του 1980. Συγκεκριμένα, υποστήριξε ότι, αν καταλάβουμε ποια είδη νοημοσύνης έχει πιο αναπτυγμένα ένα παιδί, μπορούμε να το βοηθήσουμε να αναδείξει τα ταλέντα και τις ικανότητές του.
Δείτε ποια είναι τα είναι τα οκτώ είδη αλλά και ποια σημάδια θα σας δείξουν σε ποια απ’ αυτά ανήκει το παιδί σας.
1. Σωματική/ κιναισθητική νοημοσύνη
Το σώμα γίνεται το «εργαλείο» ενός ατόμου. Έχει μάθει να χρησιμοποιεί τις κινητικές του δεξιότητες, είτε μόνες τους είτε σε συνδυασμό με τις πνευματικές του ικανότητες. Μυαλό και σώμα συνεργάζονται αρμονικά για να πετύχουν το καλύτερο αποτέλεσμα.
*Οι αθλητές, οι χορευτές, οι χειρουργοί, οι «μάστορες» και γενικά όσοι χρησιμοποιούν τα χέρια τους για να εξασκήσουν το επάγγελμά τους είναι παραδείγματα ανθρώπων με αναπτυγμένη σωματική νοημοσύνη.
Πώς θα καταλάβετε ότι το παιδί έχει αναπτυγμένη συναισθηματική νοημοσύνη:
- Διαπρέπει σε ένα άθλημα
- Δεν μπορεί να κάτσει ακίνητο για πολλή ώρα
- Μιμείται – με επιτυχία- τις κινήσεις των άλλων
- Θέλει συνεχώς να επεξεργάζεται αντικείμενα
- Του αρέσουν παιχνίδια που συντονίζουν μυαλό και σώμα, όπως ο μοντελισμός και η ζωγραφική
2. Διαπροσωπική νοημοσύνη
Η κατανόηση, η επικοινωνία και το «δέσιμο» είναι χαρακτηριστικό της διαπροσωπικής νοημοσύνης. Περιλαμβάνει την ικανότητα να ξεχωρίζει κανείς τις διαφορές ανάμεσα στ’ άτομα, είτε σε θέμα χαρακτήρα είτε σε θέμα διάθεσης. Παρατηρεί τις συμπεριφορές, τα ενδιαφέροντα και τα κίνητρα των άλλων ατόμων και προσπαθεί να τα κατανοήσει.
*Οι δάσκαλοι, οι κοινωνικοί λειτουργοί, οι πολιτικοί και οι ηθοποιοί είναι χαρακτηριστικά παραδείγματα.
Πώς θα καταλάβετε ότι το παιδί έχει αναπτυγμένη διαπροσωπική νοημοσύνη:
- Του αρέσει να συναναστρέφεται συνεχώς άτομα
- Είναι ο «αρχηγός» της παρέας (με την καλή έννοια!)
- Παίρνει υπό την προστασία του τα άλλα ή μικρότερα παιδιά της παρέας
- Του αρέσει να ανήκει σε ομάδες
- Ακούει τους φίλους του και τους δίνει συμβουλές
3. Ενδοπροσωπική νοημοσύνη
Η αυτοσυγκέντρωση και η κατανόηση των προσωπικών μας συναισθημάτων είναι το κλειδί της ενδοπροσωπικής νοημοσύνης. Η λογική και η βαθιά γνώση του χαρακτήρα του ίδιου του ατόμου είναι αυτό που το ξεχωρίζει.
*Οι ψυχολόγοι, οι φιλόσοφοι και οι ηγέτες είναι… πρωταθλητές της ενδοπροσωπικής νοημοσύνης.
Πώς θα καταλάβετε ότι το παιδί έχει αναπτυγμένη ενδοπροσωπική νοημοσύνη:
- Είναι ανεξάρτητο και έχει το θάρρος της γνώμης του
- «Ζυγίζει» τις ικανότητες και τις αδυναμίες του
- Προτιμά να παίζει μόνο του
- Έχει ένα χόμπι για το οποίο δεν μιλά πολύ
4. Λεκτική νοημοσύνη
Είναι η ικανότητα να μετουσιώνει κανείς τις σκέψεις του σε λέξεις και να χρησιμοποιεί επιτυχώς και σωστά τη γλώσσα για να εκφράσει πιο περίπλοκα νοήματα. Τα άτομα με ανεπτυγμένη λεκτική νοημοσύνη προσέχουν πολύ τη σειρά και τη σημασία των λέξεων που χρησιμοποιούν.
*Γι’ αυτό τον λόγο, οι συγγραφείς, οι δημοσιογράφοι και οι ποιητές είναι χαρακτηριστικά παραδείγματα.
Πώς θα καταλάβετε ότι το παιδί έχει αναπτυγμένη λεκτική νοημοσύνη:
- Του αρέσει το διάβασμα και το γράψιμο
- Προτιμά παιχνίδια που εξασκούν το μυαλό όπως τα σταυρόλεξα ή παιχνίδια με λέξεις
- Αφηγείται ιστορίες
- Έχει αναπτυγμένο λεξιλόγιο για την ηλικία του
5. Μουσική νοημοσύνη
Στηρίζεται φυσικά στη… μουσική! Περιλαμβάνει την ικανότητα του ατόμου να νιώθει, να δημιουργεί και να αναπαράγει τη μουσική. Τα άτομα με μουσική νοημοσύνη έχουν πολύ καλή σχέση με τον ρυθμό και τη μελωδία και αναγνωρίζουν τη διαφορετική χροιά των ήχων ενώ «πιάνουν» και ήχους που στους υπόλοιπους ξεφεύγουν. Η μουσική νοημοσύνη θεωρείται ότι έχει αρκετά κοινά με την μαθηματική νοημοσύνη ως προς τον τρόπο σκέψης.
*Οι συνθέτες, οι μουσικοί, οι τραγουδιστές και οι μαέστροι είναι –φυσικά- άτομα με αναπτυγμένη μουσική νοημοσύνη.
Πώς θα καταλάβετε ότι το παιδί έχει αναπτυγμένη μουσική νοημοσύνη:
- Συγκρατεί εύκολα λόγια και μελωδίες
- Τραγουδάει είτε στο σπίτι μόνο του είτε στη χορωδία του σχολείου
- Παίζει κάποιο μουσικό όργανο
- Μιλάει ή κινείται ρυθμικά
- Χτυπά τα δάχτυλα στο γραφείο ή τον υπολογιστή
- Σιγοτραγουδά ή σφυρίζει μόνο του
6. Λογική- μαθηματική νοημοσύνη
Είναι η ικανότητα της επαγωγικής και της αναγωγικής λογικής. Τα άτομα με μαθηματική νοημοσύνη κάνουν εύκολα υπολογισμούς στην καθημερινότητά τους και εκτελούν δύσκολες μαθηματικές πράξεις. Επιπλέον, κάνουν εύκολα συσχετισμούς ανάμεσα σε καταστάσεις και συνηθίζουν να χρησιμοποιούν την σκέψη αιτίας- αποτελέσματος.
*Οι μαθηματικοί, οι επιστήμονες και οι… ντετέκτιβ αναπτύσσουν από μικρή ηλικία την μαθηματική νοημοσύνη.
Πώς θα καταλάβετε ότι το παιδί έχει αναπτυγμένη μαθηματική νοημοσύνη:
- Του αρέσουν τα Μαθηματικά
- Θέλει να κάνει πειράματα είτε στο σχολείο είτε στο σπίτι
- Παίζει παιχνίδια στρατηγικής, όπως το σκάκι, η ντάμα και λύνει γρίφους
- Του αρέσουν τα παιχνίδια στον υπολογιστή
- Διαχωρίζει τα αντικείμενα σε κατηγορίες
- Το «τραβάνε» μουσεία φυσικής ιστορίας ή άλλα μουσεία… ανακάλυψης
7. Νατουραλιστική νοημοσύνη
Τα άτομα αυτά έχουν στενή σχέση με τη φύση. Διαχωρίζουν το ζωικό από το φυτικό βασίλειο και «έλκονται» από στοιχεία της φύσης, όπως τα σύννεφα, η θάλασσα και οι βράχοι. Τους αρέσει να μαθαίνουν και να κατανοούν όλα τα φυσικά φαινόμενα.
*Η νατουραλιστική νοημοσύνη «απαντάται» σε γεωργούς, κυνηγούς, κτηνοτρόφους., βοτανολόγους, ακόμα και σεφ.
- Πώς θα καταλάβετε ότι το παιδί έχει αναπτυγμένη νατουραλιστική νοημοσύνη:
- Του αρέσει να πηγαίνει στο ζωολογικό κήπο ή το μουσείο φυσικής ιστορίας
- Μιλά συχνά για τ’ αγαπημένα του ζώα ή τ’ αγαπημένα του μέρη
- Απολαμβάνει τα παιχνίδια στο νερό
- Συλλέγει φυτά, φύλλα ή έντομα
- Ενδιαφέρεται για την προστασία των ζώων και του περιβάλλοντος
- Έχει πολύ στενή σχέση με το κατοικίδιό σας
8. Χωρική/ οπτική νοημοσύνη
Είναι η ικανότητα ενός ατόμου να αντιλαμβάνεται πλήρως το περιβάλλον του και τον χώρο στον οποίο βρίσκεται. Οι εικόνες είναι ο τρόπος σκέψης του, αφού σε αυτές βασίζεται η λογική του. Γι’ αυτό, έχει πολύ καλή αίσθηση του προσανατολισμού και άνεση στις κινήσεις του στον χώρο.
*Οι πιλότοι, οι ναυτικοί και οι αρχιτέκτονες είναι χαρακτηριστικά παραδείγματα.
Πώς θα καταλάβετε ότι το παιδί έχει αναπτυγμένη χωρική/ οπτική νοημοσύνη:
- Θυμάται λεπτομέρειες σε αντικείμενα
- Μαθαίνει εύκολα να «διαβάζει» χάρτες και διαγράμματα
- Του αρέσουν οι οπτικές τέχνες
- Απολαμβάνει να βλέπει βίντεο, τηλεόραση και ταινίες
- Φτιάχνει ζωγραφιές, γλυπτά ή άλλα αντικείμενα σε τρεις διαστάσεις
- Είναι… ονειροπόλο ακόμα και τη μέρα
- Του αρέσει να μουτζουρώνει, να γράφει άσκοπα και να ζωγραφίζει σε κάθε επιφάνεια, πέρα απ’ το μπλοκ του
Είναι πολύ σημαντικό να μην πιέσουμε το παιδί προς μια κατεύθυνση που δεν θέλει, γι’ αυτό παρατηρώντας τις ικανότητες και τις συνήθειές του μπορούμε πολύ απλά να το παροτρύνουμε να ασχοληθεί με όσα το ενδιαφέρουν, χωρίς να του επιβάλλουμε τη δική μας άποψη. Αυτό, εξάλλου μας δείχνουν τα διαφορετικά είδη νοημοσύνης: πώς το παιδί μπορεί να εκμεταλλευτεί τις δεξιότητές του για το μέλλον του!
