Η ανακοίνωση ότι ο άφαντος 82χρονος ηγέτης θα διεκδικήσει την επανεκλογή του στις προεδρικές εκλογές ήταν η σταγόνα που έκανε το ποτήρι να ξεχειλίσει σε μια χώρα που η οικονομία καταρρέει και παράγει ελάχιστες θέσεις εργασίας, ενώ η πλειοψηφία του πληθυσμού είναι νέοι άνθρωποι Είναι οι ίδιοι νέοι που πνίγονται στη Μεσόγειο στην προσπάθειά τους να αποδράσουν από μια ζωή χωρίς μέλλον.
Ποιος κυβερνά αυτόν τον τόπο; Προφανώς όχι ο σημερινός Πρόεδρος της Αλγερίας Αμπντελαζίζ Μπουτεφλίκα. Βρίσκεται πια σε αναπηρική καρέκλα, αποφεύγει τις δημόσιες εμφανίσεις και κανείς δεν έχει ακούσει ομιλία του τα τελευταία έξι χρόνια. Κάποιοι μάλιστα υποστηρίζουν ότι νοσηλεύεται σε κλινική της Ελβετίας. Η ανακοίνωση ότι ο άφαντος ηγέτης θα διεκδικήσει την επανεκλογή του στις προεδρικές εκλογές ήταν, επομένως, η σταγόνα που έκανε το ποτήρι να ξεχειλίσει.
Η «αραβική άνοιξη» είχε προσπεράσει το 2011 τη μεγαλύτερη χώρα του Μαγκρέμπ. Ίσως επειδή οι πληγές του αιματηρού δεκαετούς εμφυλίου ήταν ακόμα υπερβολικά νωπές. Ίσως επειδή η κυβέρνηση διοχέτευσε τότε ένα ποσοστό από τα κέρδη της εκμετάλλευσης των πλούσιων ενεργειακών κοιτασμάτων σε κοινωνικές δαπάνες, σε μια ύστατη προσπάθεια -πετυχημένη, όπως αποδείχτηκε- να προλάβει ένα κίνημα διαμαρτυρίας.
Η «άνοιξη» έφτασε τελικά με σημαντική καθυστέρηση στην Αλγερία πριν από λίγες μέρες. Το κυβερνών FLN (Μέτωπο Εθνικής Απελευθέρωσης) περίμενε μέχρι την τελευταία μέρα υποβολής των υποψηφιοτήτων για να ρίξει τη «βόμβα». Ο 82χρονος ηγέτης, ο οποίος κυβερνά την Αλγερία από το 1999, θα είναι και πάλι υποψήφιος διεκδικώντας μια πέμπτη διαδοχική θητεία στις εκλογές της 18ης Απριλίου.
«Φυσικά και είναι ακόμη ζωντανός!» διαβεβαίωνε, την ίδια ώρα, τους δημοσιογράφους ο Αλγερινός πρεσβευτής στο Παρίσι θυμίζοντας εποχές Μπρέζνιεφ. Ήταν όμως αργά. Διαδηλώσεις είχαν ήδη ξεσπάσει σε δεκάδες πόλεις σε κάθε γωνιά της χώρας. Και ήταν ένα κίνημα που θύμιζε σε πάρα πολλά τις κινητοποιήσεις της «αραβικής άνοιξης», από τη νεανική σύνθεση ώς τον συντονισμό από τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.
Τη συσσωρευμένη κοινωνική οργή απέναντι στην αόρατη εξουσία δεν μπόρεσε να κατευνάσει ούτε ένα υποτιθέμενο μήνυμα του Προέδρου το οποίο, φυσικά, διαβάστηκε από άλλους στη δημόσια τηλεόραση. «Εφόσον επανεκλεγώ, θα παραμείνω στην εξουσία μόνο ένα χρόνο και στη συνέχεια θα προκηρύξω νέες εκλογές χωρίς να είμαι υποψήφιος» φερόταν να υπόσχεται ο Πρόεδρος.
Η προσπάθεια να κερδηθεί χρόνος μέχρι η διαμάχη εξουσίας να καταλήξει στην επικράτηση ενός από τα κέντρα του καθεστώτος ήταν πλέον προφανής. Οι λαϊκές διαμαρτυρίες γιγαντώθηκαν έτσι ακόμη περισσότερο. «Είναι υποχρέωση για όλα τα στρώματα της αλγερινής κοινωνίας να βγουν στους δρόμους» ανακοίνωσε ακόμη και η οργάνωση βετεράνων του πολέμου της ανεξαρτησίας, των ίδιων ανθρώπων δηλαδή που πολέμησαν μαζί με τον Μπουτεφλίκα τη γαλλική αποικιοκρατία μέχρι τη νίκη του 1962.
Καζάνι που βράζει
Η Αλγερία ταλανίζεται σήμερα από όλα τα ανεπίλυτα προβλήματα που έχουν μετατρέψει τον αραβικό κόσμο σε καζάνι που βράζει. Η οικονομία καταρρέει και παράγει ελάχιστες θέσεις εργασίας, τη στιγμή που ο πληθυσμός διαρκώς αυξάνεται. Ο μέσος όρος ηλικίας των κατοίκων της χώρας είναι πια τα 28 χρόνια, τη στιγμή που η ανεργία ξεπερνά το 25%. Είναι οι ίδιοι νέοι που πνίγονται στη Μεσόγειο στην προσπάθειά τους να αποδράσουν από μια ζωή χωρίς μέλλον.
Το ενδιαφέρον της Ευρώπης για όσα συντελούνται σήμερα στην Αλγερία είναι επομένως ιδιαίτερα αυξημένο. Το τελευταίο πράγμα που θα ήθελε να δει, για παράδειγμα, σήμερα η κυβέρνηση Μακρόν στη Γαλλία θα ήταν ένα κύμα διαδηλώσεων συμπαράστασης από τους Αλγερινούς μετανάστες στη χώρα που θα «ζευγαρώσει» με τις συνεχιζόμενες κινητοποιήσεις των «Κίτρινων Γιλέκων».
Όπως και η γειτονική της Λιβύη, η Αλγερία αποτελεί σήμερα μια από τις χώρες που η Ε.Ε. επιχειρεί να μετατρέψει σε βασικά αναχώματα των μεταναστευτικών ροών από την Αφρική. Και οι επιδόσεις του καθεστώτος Μπουτεφλίκα στον τομέα της αστυνόμευσης δεν ήταν καθόλου άσχημες. Έπειτα υπάρχουν ισχυρά γεωστρατηγικά συμφέροντα. Η Αλγερία διαθέτει τα μεγαλύτερα κοιτάσματα φυσικού αερίου της Βόρειας Αφρικής και αποτελεί τον τρίτο μεγαλύτερο προμηθευτή της Ευρώπης μετά τη Ρωσία και τη Νορβηγία.
Στον ενεργειακό τομέα μπορούν να αναζητηθούν και κάποια αίτιας της σημερινής κρίσης. Για δεκαετίες οι υψηλές τιμές στην αγορά καυσίμων επέτρεπαν στην αλγερινή κυβέρνηση να επιδοτεί με σχετική γενναιοδωρία το σύστημα υγείας, τα ενοίκια και είδη βασικής διατροφής. Τα ενεργειακά εσοδα όμως κατέρρευσαν την τελευταία διετία, με αποτέλεσμα να αρχίσουν οι περικοπές.
Ο στρατός επαγρυπνεί
Την κοινωνική δυσαρέσκεια ήταν επόμενο να φουντώσει η απόλυτη αδιαφάνεια που χαρακτηρίζει το καθεστώς. «Δεν ξέρουμε ποιος τελικά κυβερνά τη χώρα» δηλώνει ο δικηγόρος Μουστάφα Μπουκάκι. «Ποιος διορίζει κυβερνήσεις, πρεσβευτές και υπουργούς; Υπάρχουν άνθρωποι που παίρνουν αποφάσεις χωρίς να έχουν εκλεγεί σε δημόσιο πόστο και χωρίς να λογοδοτούν στον λαό» προσθέτει.
Οι Αλγερινοί θεωρούν ως βασικούς εκφραστές αυτής της παρασκηνιακής εξουσίας τον Σαΐντ Μπουτεφλίκα, νεότερο αδελφό του Προέδρου, όπως επίσης και τον Αχμέντ Γκαΐντ Σαλάχ, τον σημερινό αρχηγό του γενικού επιτελείου του αλγερινού στρατού, που την προηγούμενη εβδομάδα έσπευσε να επαναφέρει το φάσμα του αιματηρού εμφυλίου της δεκαετίας του ’90 με τους 200.000 νεκρούς. Την περίοδο δηλαδή που η αλγερινή κοινωνία βρέθηκε εγκλωβισμένη ανάμεσα στη βαναυσότητα του στρατού και τις αγριότητες των ισλαμιστών ανταρτών.
Η ομιλία του Σαλάχ έγινε σε στρατιωτική σχολή του Αλγερίου, ωστόσο ήταν προφανές ότι οι πραγματικοί αποδέκτες είναι όσοι συνεχίσουν να κατεβαίνουν στους δρόμους. «Υπάρχουν παρατάξεις που θέλουν να επαναφέρουν την Αλγερία στα χρόνια της βίας» ήταν το μήνυμα που συνοδευόταν από μια εξίσου ανατριχιαστική απειλή: «Ενας λαός που νίκησε την τρομοκρατία γνωρίζει πώς να διατηρήσει τη σταθερότητα και την ασφάλεια του έθνους» τόνισε. Διαβεβαίωση που έδιναν φυσικά και οι στρατηγοί σε Συρία, Λιβύη και Αίγυπτο προτού η «αραβική άνοιξη» ματώσει για τα καλά.
Η ΑΥΓΗ
