Του Σήφη Φανουράκη
Κάθε φορά που περπατώ στο κέντρο αυτής της πόλης, προσπαθώ να δω όσα υπάρχουν γύρω μου από μια απόσταση. Η πόλη έχει ενσωματώσει την κρίση και την έχει μορφοποιήσει σε παρακμή και ότι βλέπει κανείς δεν είναι παρά πτυχές της πραγματικότητας.
Η κατάσταση στην οποία έχει περιέλθει αυτή η πόλη, είναι αποτέλεσμα της κοινωνικής αποσύνθεσης και της οικονομικής «τουριστικοποίησης».
Αυτός ο ιδιότυπος ρεαλισμός, που την αντιμετωπίζει ως «πρωτεύουσα» αντικειμενικά εμπεριέχει μόνο παθητικότητα. Παρά την άνθηση του τουρισμού, παρά τις σκόρπιες καλές προσπάθειες ιδιωτών, που παλεύουν σε ένα τοπίο εχθρικό, η «πρωτεύουσα» της Κρήτης με την όψη και τη λειτουργία της πλέον είναι, ένας «βραχίονας της αισθητικής βαρβαρότητας και του πολιτικού πρωτογονισμού».
Στους δρόμους είναι τόσο αποκαρδιωτική η όψη των ρυπαρών κτιρίων και των απορριμμάτων, ώστε η εικόνα αυτή έχει περάσει στο μυαλό χιλιάδων πολιτών ως φυσική κατάσταση. Λες, είναι αδιανόητο μια πόλη «παλίμψηστον» να έχει αφεθεί σε αυτήν την κατάσταση, και όμως…
Την ευθύνη τη μοιράζονται όλοι ανεξαιρέτως, στον βαθμό που τους αναλογεί : ο Δήμος, που πρέπει να ιεραρχήσει εντελώς διαφορετικά τις ανάγκες της πόλης, οι τράπεζες και τα ιδρύματα που έχουν ακίνητα στην πόλη, όλες οι δημόσιες υπηρεσίες που στεγάζονται στο κέντρο, τα καταστήματα και οι εμπορικές επιχειρήσεις, τα περίπτερα, οι πλανόδιοι πωλητές.
Αυτή η επαρχιακή πόλη είναι «άσχημη», κατ΄εικόνα και ομοίωση της Αθήνας. Βρώμικη, γεμάτη τραπεζοκαθίσματα, με κτίρια κακοσυντηρημένα, με κυκλοφοριακό χάος, παράνομη στάθμευση και ασύδοτους οδηγούς.
Την ευθύνη λέμε, όλοι τη μοιραζόμαστε, αλλά κάποιοι ορίζουν το θεσμικό πλαίσιο και υποχρεούνται να το εφαρμόζουν.
Σε αυτή την πόλη η νοσταλγία του παλιού καταλήγει σε φετιχισμούς για τους παλιούς ωραίους καιρούς και πρυτανεύει η «libido operandi» για τα ιστορικά μνημεία και η ρομαντική αντιμετώπιση της αρχιτεκτονικής παράδοσης.
Σε αυτή την πόλη ελλείπει από τους αρχιτέκτονες η τόλμη να πραγματοποιήσουν ανανεωτικά «εγχειρήματα», εκεί που είναι αναγκαία.
Η όψη αυτής της πόλης είναι θέμα πολιτισμικό, αισθητικό, αλλά πρωτίστως πολιτικό.
