Του Φίλιππου Βαμβουκάκη
«Αγαπώ υπερβολικά τη χώρα μου για να είμαι εθνικιστής»
Αλμπέρ Καμύ, 1913-1960, Γάλλος συγγραφέας, Νόμπελ 1957
Εδώ και τρεις περίπου δεκαετίες το λεγόμενο «μακεδονικό» δεν επιλύεται, χάρη σε μια κοντόφθαλμη διαχείριση υπό το φόβο του πολιτικού κόστους. Η τακτική αυτή κατέστησε διεθνώς την ελληνική εξωτερική πολιτική αναξιόπιστη και έφερε την αναγνώριση της ΠΓΔΜ ως Μακεδονία σκέτο, από πολλές και ισχυρές χώρες του κόσμου.
Η επιλογή της μη λύσης, δημιούργησε μια συμπλεγματική χώρα, που κινείται μακριά από την οικουμενικότητα των αξιών της πολιτισμικής μας παράδοσης. Επιλέγοντας την αποξένωση από τις διεθνείς πρακτικές, παρήγαγε εσωστρέφεια και καλλιέργησε το έδαφος για την ευδοκίμηση του εθνικισμού.
Η διαμορφωμένη αυτή κατάσταση, αποτελεί σήμερα προνομιακό πεδίο προώθησης καθαρά ιδιοτελών συμφερόντων από τους πονηρούς εθνοκάπηλους. Στα συλλαλητήρια εγκλωβίζονται αγνοί άνθρωποι ευρισκόμενοι σε άγνοια, οι οποίοι γίνονται «πελάτες» και «διακινητές» των πιο αντιπατριωτικών αφηγημάτων, αφού πρώτα εμβολιαστούν με τεράστια ψεύδη και γίνουν κοινωνοί απίστευτων θεωριών συνομωσίας, από τους «επαγγελματίες» της εθνικοφροσύνης.
Οι κυρίαρχες δυνάμεις στην Ελλάδα, μετά τη διάλυση της Γιουγκοσλαβίας και την κατάρρευση του Ανατολικού Συνασπισμού δεν ήταν σε θέση ή δεν ήθελαν να συνειδητοποιήσουν τις αλλαγές που συντελούνταν σε έναν πολυπολικά διαμορφωμένο πλέον κόσμο, όπου ο έλεγχος και η ασφάλεια των ενεργειακών δρόμων αποτελεί κεντρικό διακύβευμα και που ακόμα και μια πολλή μικρή χώρα μπορεί να διαδραματίσει κομβικό ρόλο, για την έκβαση μεγάλης σημασίας υπερεθνικών γεωπολιτικών σχεδίων και οικονομικών ανταγωνισμών. Το αποτέλεσμα ήταν να εμπεδωθεί στη διεθνή κοινότητα η εικόνα ενός αυτάρεσκου, συμπλεγματικού, ανάδελφου έθνους, που τρώει τις σάρκες του, μόνο και μόνο για να ευημερεί μια μειοψηφία. Αυτή η εντύπωση παγιώθηκε με την κατάρρευση της χώρας στα χρόνια της κρίσης. Ο αλβανικός εθνικισμός και κυρίως ο τούρκικος επεκτατισμός ωφελήθηκαν από το κενό που άφησε η απουσία ενεργητικής ελληνικής εξωτερικής πολιτικής στην περιοχή.
- ΜΕ ΑΦΟΡΜΗ ΤΙΣ ΠΡΕΣΠΕΣ: ΣΥΝΟΛΙΚΗ ΑΝΑΜΕΤΡΗΣΗ ΜΕ ΤΟ ΣΥΝΤΗΡΗΤΙΣΜΟ
Πόλεμος και ειρήνη, Μακεδονικό, εθνικισμός, πολλαπλές ταυτότητες, σχέσεις κράτους εκκλησίας, προσφυγικό, μετανάστευση, σωφρονιστικό σύστημα, νόμος και τάξη, διεύρυνση της δημοκρατίας, τεχνητή νοημοσύνη, βιοηθική, ο κόσμος των κοινών, είναι θέματα που μαζί με τα κοινωνικά-εργασιακά δικαιώματα, τη φορολόγηση του μεγάλου πλούτου, και το οικολογικό-περιβαλλοντικό ζήτημα, διαμορφώνουν σε Ελλάδα και Ευρώπη τη διαχωριστική γραμμή αριστεράς – δεξιάς, προόδου – συντήρησης στις σημερινές συνθήκες.
Η αντίθεση στη συμφωνία των Πρεσπών, ενώνει τις συντηρητικές πολιτικές δυνάμεις, οι οποίες εποφθαλμιούν τις ψήφους ενός υπερεκτιμημένου «εθνικού» ακροατηρίου. Ευνοεί όμως ουσιαστικά μόνο την ακροδεξιά, γιατί αυτή αποτελεί διαχρονικά τον αυθεντικό εκφραστή και καθοδηγητή της στάσης αυτής.
Ανάμεσα στις συμπληγάδες της κρίσης, η ευρωπαϊκή ολοκλήρωση κινδυνεύει να πραγματωθεί ως άρνηση της ίδιας της Ευρώπης του διαφωτισμού, με τις υπερμεγέθεις σημαίες του εθνικισμού και της μισαλλοδοξίας, να κρύβουν το φως του ορθού λόγου και να δηλητηριάζουν τις ψυχές και τα μυαλά των ανθρώπων. Ταυτόχρονα συνθλίβονται τα κοινωνικά δικαιώματα και πιέζονται οι δυνάμεις της εργασίας ιδεολογικά, οικονομικά και πολιτικά.
Προκειμένου να δικαιολογηθούν οι στρεβλώσεις ενός ακραία εκμεταλλευτικού οικονομικού συστήματος, η λάθος αρχιτεκτονική της ΕΕ και να διατηρηθεί η παγιωμένη κατάσταση, ανοίγουν διάπλατα οι πόρτες σε μισαλλόδοξες θεάσεις και στα φαντάσματα του παρελθόντος που αιματοκύλισαν της Ευρώπη.
Στη χώρα μας δε, μέρος αυτών των μισανθρωπικών κηρυγμάτων εκπορεύονται και από πολλούς εκπροσώπους της εκκλησίας. Οι ακολουθούμενες αυτές πρακτικές αναιρούν την πνευματική υπόσταση της εκκλησίας και την παραδίδουν σε μια αντιδραστικής φύσης κοσμική υλικότητα. Η εκκλησία της Ελλάδας με αυτόν τον τρόπο μετατρέπεται η ίδια σε όργανο εθνικιστικών θεάσεων, που νομιμοποιούνται από του άμβωνος στον απλό λαό.
Το τέλος των βαλκανικών πολέμων βρήκε τις περιοχές της Βαλκανικής Χερσονήσου περισσότερο ομοιογενείς εθνολογικά λόγω της μεγάλης, βάση συμφωνιών οργανωμένης μετακίνησης, αλλά και βίαιου εκπατρισμού εκατοντάδων χιλιάδων ανθρώπων από τις εστίες τους. Συγχρόνως κατακερμάτισε μια ολόκληρη περιοχή και κατέστησε τα μεμονωμένα κομμάτια της ευάλωτα και εξαρτημένα από τους κάθε φορά σχεδιασμούς των μεγάλων δυνάμεων.
Την ενδοβαλκανική αυτή πολεμική σύγκρουση σχολίασε δεικτικά σε ανταπόκρισή του ο τότε δημοσιογράφος και μετέπειτα δημιουργός του Κόκκινου Στρατού των Μπολσεβίκων στη Ρωσία, Λέων Τρότσκι: «Τελωνειακή ένωση, ομοσπονδία, δημοκρατία, ενιαία βουλή για όλη τη χερσόνησο – τι ήταν όλες αυτές οι δύσμοιρες λέξεις μπροστά στο αποστομωτικό επιχείρημα της λόγχης; Πολεμήσανε τους Τούρκους για να «απελευθερώσουν» τους χριστιανούς, σφάξανε άμαχους Τούρκους και Αλβανούς για να διορθώσουν τις εθνογραφικές πληθυσμιακές στατιστικές, τώρα αρχίζουν να σφάζονται μεταξύ τους για να «αποτελειώσουν τη δουλειά»…, αυτό που έχουμε εδώ δεν είναι τυχαίο, κάποια παρεξήγηση, ούτε το αποτέλεσμα προσωπικών ιντρίγκων, αλλά η φυσική κατάληξη ολόκληρης της πολιτικής των βαλκανικών δυναστειών, της ευρωπαϊκής διπλωματίας και της σλαβόφιλης προπαγάνδας…».
Η ιστορία των συρράξεων στα Βαλκάνια, επαναλαμβάνεται σε μικρογραφία, με διαφορετικούς πρωταγωνιστές και στόχους τη δεκαετία του 1990 στην ενιαία Γιουγκοσλαβία, μετά το θάνατο του Τίτο. Οι υπερπατριώτες αφού πρώτα φανάτισαν, μετά αιματοκύλησαν το λαό της πρώην Γιουγκοσλαβίας. Οι μεγαλοϊδεατισμοί απέτυχαν παταγωδώς, φέρνοντας μόνο δυστυχία!
Συν-ανάπτυξη των Βαλκανίων, «αποβαλκανοποίηση», ειρηνική συνύπαρξη, εμβάθυνση της δημοκρατίας, κοινωνική, πολιτισμική, οικολογική ανασυγκρότηση, με στόχο την δίκαιη κοινωνικά οικονομική ευημερία μέσω της ισότιμης συνεργασίας, είναι τα επίδικα σήμερα, που αποτελούν τη δικαίωση των ιδεών του Ρήγα Φεραίου, υπό άλλες φυσικά συνθήκες και όρους.
Από την άλλη, οι σχεδιασμοί των υπερσυντηρητικών νεοφιλελεύθερων κύκλων της Ευρώπης βλέπουν τα βαλκάνια, ως μια ζώνη «προστασίας» των εύπορων χωρών από τους πρόσφυγες και μετανάστες και ταυτόχρονα, ως την ειδική εκείνη οικονομική ζώνη, -δίχως κοινωνικά και εργασιακά δικαιώματα, δίχως διασφάλιση του ευρωπαϊκού κεκτημένου στην περιβαλλοντική προστασία-, η οποία θα διασφαλίζει υπερκέρδη και πολιτική επιρροή στο δυτικοευρωπαϊκό κεφάλαιο, μέσα σε ένα πολύ χαμηλών προσδοκιών, για το μέλλον των λαών της περιοχής μας πλαίσιο.
Στην πρόκληση αυτή θα βρουν απάντηση οι λαοί των Βαλκανίων και της ενωμένης Ευρώπης μόνο εάν συνειδητοποιήσουν, ότι οι εθνικισμοί είναι το παραπέτασμα διαιώνισης της εκμετάλλευσης και της αδικίας σε κοινωνικό επίπεδο. Η ουσιαστική μάχη στα πλαίσια του παγκοσμιοποιημένου κόσμου για τις δυνάμεις της εργασίας, διεξάγεται μέσα στα πλαίσια μιας διευρυμένης και ποιοτικά διαφοροποιημένης νέας ταξικής χειραφέτησης και πάλης.
Στην εθνικιστική αναδίπλωση, η απάντηση είναι ο διεθνισμός της κοινωνικής αλληλεγγύης, της ειρηνικής συνύπαρξης, της κοινωνικής δικαιοσύνης, της οικολογίας με κοινωνικό πρόσημο.
Φίλιππος Βαμβουκάκης μέλος της ΚΕ του ΣΥΡΙΖΑ
