Η τοποθέτηση του Ηλία Λυγερού, εκ μέρους των “Ενεργών Πολιτών”, για τον προϋπολογισμό και το τεχνικό πρόγραμμα που συζητά το δημοτικό συμβούλιο Ηρακλείου:
Με προχειρότητα, χωρίς κατηγοριοποίηση των έργων, ανάλογα με την ωρίμανση τους, απλά καταγράφοντας κωδικούς που ποτέ δεν θα πάρουν σάρκα και οστά προς όφελος των δημοτών, επιχειρεί η δημοτική αρχή του Ηρακλείου, και το 2019, να προωθήσει το πρόγραμμα τεχνικών έργων του Δήμου.
Χωρίς να έχει μάθει από λάθη του παρελθόντος, φθάνοντας έτσι μέχρι σήμερα, για το 2018, να έχουμε υλοποίηση μόνο του 6% των έργων του τεχνικού προγράμματος της, εξακολουθεί να σχεδιάζει επί χάρτου και να αποτυγχάνει στην πράξη.
Μετά από τέσσερα χρόνια στα ινία του Δήμου η «Δύναμη Πολιτών» και ο κ. Λαμπρινός, μπορούν να κριθούν για το αν οι εξαγγελίες που παρουσιάζουν κάθε Νοέμβρη, για την επόμενη χρονιά, υλοποιούνται και σε τι βαθμό. Έτσι είναι εφικτό να καταλάβει ο οποιοσδήποτε το πώς λειτούργησε ο Δήμος τη χρονιά που πέρασε, τι υλοποίησε από όσα είχε προγραμματίσει κι αν ο πολίτης, εντέλει, είδε το έργο το οποίο περίμενε ή διαψεύστηκε κατηγορηματικά.
Όσον αφορά στα τεχνικά έργα, από το 2014 που ανέλαβε η παρούσα δημοτική αρχή και ψήφισε το πρόγραμμα για το 2015, ύψους 30 εκατομμυρίων ευρώ, έως σήμερα, που ψηφίζεται το αντίστοιχο για το 2019, και έχει ανέλθει στα 46 εκατομμύρια ευρώ, το μόνο που μπορεί κάποιος να διαπιστώσει είναι ότι κάθε Νοέμβρη γεμίζει ο «σάκος» του Αϊ Βασίλη με όνειρα και ελπίδα…
Η πραγματικότητα όμως, που είναι και το μόνο που μετράει στα μάτια των δημοτών, είναι δυσανάλογη των εξαγγελιών και των οραμάτων, φανερώνοντας την έλλειψη ικανότητας στη διαχείριση και στην ορθή εκτίμηση των καταστάσεων.
Η αναποτελεσματικότητα αυτή αποτυπώνεται κάθε χρόνο στα οικονομικά αποτελέσματα του Δήμου, όπου οι πραγματοποιηθείσες δαπάνες, σε σχέση με τις προβλεπόμενες πιστώσεις, δεν ξεπερνούν τα 3 εκατομμύρια ευρώ (ποσοστό υλοποίησης κάτω του 15%) για το διάστημα 2016-2018, παρόλο που κάθε χρόνο αυξάνεται το πλήθος των έργων που εγγράφονται στο πρόγραμμα τεχνικών έργων.
Καμία από αυτές τις χρονιές η δημοτική αρχή δεν έκανε την αυτοκριτική της, δεν αναζήτησε λύσεις για τις όποιες δυσκολίες συνάντησε, δεν χρησιμοποίησε την εμπειρία του παρελθόντος και το κυριότερο δεν άκουσε τους Ενεργούς Πολίτες, οι οποίοι σε κάθε συζήτηση των τριμηνιαίων αποτελεσμάτων ανέφεραν ότι πρέπει να αλλαχθεί η πορεία που ακολουθείται. Αντ’ αυτού η έννοια της ήταν η αναζήτηση δικαιολογιών. Δεν ακούστηκε ποτέ η φράση ότι κάτι δεν πάει καλά, κάτι γίνεται λάθος, το όραμα μας δεν είναι ορθολογικά σχεδιασμένο, υπερεκτιμήσαμε τις δυνάμεις μας…
Πριν ένα χρόνο ο αντιδήμαρχος Τεχνικών έργων δήλωνε για το 2018 τα εξής: «Το 2018 και με δεδομένο την εξάλειψη των προβλημάτων της νομοθεσίας, θα καταβάλουμε κάθε ανθρωπίνως δυνατή προσπάθεια για να ανταποκριθούμε στην επιτυχή υλοποίηση του οράματος μας, ενός οράματος στρατηγικά σχεδιασμένου ώστε να ανταποκρίνεται στην πραγματικότητα του τόπου μας και ταυτόχρονα να θέτει υψηλούς στόχους».
Διανύοντας τον 11ο μήνα του έτους και κοιτώντας τις δαπάνες που έχουν γίνει μέχρι και τον Σεπτέμβριο στα έργα (1.400.000 €, 6% ποσοστό υλοποίησης), παρατηρεί κανείς ότι πάλι κάτι δεν πήγε καλά.
Δυστυχώς έχουν περάσει τέσσερα χρόνια και οι δημότες έχουν πλέον αντιληφθεί ότι το όραμα της δημοτικής αρχής είναι προβληματικό, ενώ είναι φανερό ότι στις εκτιμήσεις που γίνονται δεν λαμβάνονται υπόψη κρίσιμες παράμετροι της υλοποίησης των έργων. Η απραξία αυτή, έχει ως άμεσο αποτέλεσμα την αύξηση των καταθέσεων του Δήμου έτσι ώστε σήμερα να υπερβαίνουν τα 50.000.000 €.
Για το πρόγραμμα τεχνικών έργων του 2019, θα περίμενε κάποιος το πάθημα να έχει γίνει μάθημα και να αποτυπώνονται οι πολιτικές επιλογές της δημοτικής αρχής σε έργα με σκοπό την υλοποίηση των στόχων και του οράματος. Θα περίμενε κανείς να υπάρχει μία κατηγοριοποίηση των έργων, ανάλογα με την ωρίμανση και τις οικονομικές δυνατότητες που υπάρχουν, αλλά και το πλέον σημαντικό να υπάρχει μία αξιολόγηση των προηγούμενων χρόνων, προσδιορίζοντας τα εμπόδια και τις δυσκολίες που υπήρξαν και τα διορθωτικά μέτρα που απαιτούνται για την υλοποίηση τους. Δυστυχώς για άλλη μία φορά διαψευστήκαμε και οι αριθμοί έστω και σαν προβλέψεις δείχνουν το «όραμα» που δεν υπάρχει.
Οι προβλεπόμενες δράσεις του προγράμματος είναι 491 (342 νέες + 149 παλιές). Από αυτές στις 269 (54,7%) ο προϋπολογισμός είναι μικρότερος από 24.800, πράγμα που δίνει τη δυνατότητα της απευθείας ανάθεσης! Δεν είναι όμως μόνο η διαδικασία. Το όραμα που λέγαμε είναι ότι πάνω από τα μισά έργα που θέλει να κάνει η δημοτική αρχή είναι «πινελιές» γρήγορου αποτελέσματος και όχι ουσιαστικές παρεμβάσεις.
Όσον αφορά τις προγραμματικές συμβάσεις, όπου τα ίδια αναφέραμε και πέρυσι, προβλέπονται 18, όταν τόσο το 2018 για μεγαλύτερο αριθμό δεν δαπανήθηκε ούτε ένα ευρώ έως τις 12-11-2018, όσο το 2017 όπου η δαπάνη άγγιξε μόλις το 4%. Ουσιαστικά μεταφέρονται κάθε φορά στην επόμενη περίοδο και δεν υλοποιούνται.
Βλέποντας το πως αντιμετωπίζεται το θέμα των σχολικών υποδομών αντιλαμβανόμαστε τη σοβαρή έλλειψη στόχων και σχεδίου. Καταγράφονται δράσεις αναμένοντας χρηματοδοτήσεις ( κρατικές ή ευρωπαϊκές ) για τον σχεδιασμό παρεμβάσεων, την στιγμή που οι καταθέσεις (από τα χρήματα των δημοτών) αυγατίζουν . Για παράδειγμα αναφέρονται μελέτες ενός παιδικού σταθμού, ενός νηπιαγωγείου, ενός δημοτικού σχολείου και για όλα αυτά προβλέπεται δαπάνη 21.000 ευρώ, όταν είναι γνωστό ότι απαιτούνται πολλαπλάσιες δαπάνες. Αλλά το πλέον περίεργο είναι ότι για την κατασκευή δύο νηπιαγωγείων η δαπάνη που προϋπολογίζεται είναι 1001 ευρώ !!! Η λογική είναι ας καταγραφούν οι κωδικοί και έχει ο θεός, κάτι μπορεί να γίνει.
Θα μπορούσαμε ακόμα να αναφερθούμε σε πολλά παραδείγματα και στον αναπτυξιακό τομέα , στην άρδευση , τα κυκλοφοριακά κλπ. Το συμπέρασμα θα είναι το ίδιο. Τι έχουμε ; Πρόγραμμα έργων που καταγράφει ανάγκες, χωρίς προτεραιότητες, σχέδιο, όραμα και κυρίως χωρίς να επιστρέφει στον δημότη το μεγαλύτερο μέρος από αυτά που εισπράττει.
Λαμβάνοντας υπ’ όψη ότι από τις αρχές του 2016 έως και το τέλος του 2018, δαπανήθηκαν για έργα 8,5 εκ ευρώ περίπου, ενώ στο ίδιο διάστημα η αύξηση των καταθέσεων του δήμου στις τράπεζες ήταν 25 εκατομμύρια ευρώ αντιλαμβάνεται κάποιος την αναπτυξιακή πολιτική που εφαρμόστηκε και εφαρμόζεται. Δεν νομίζουμε να θεωρεί κανείς αναπτυξιακό μέτρο την κατάθεση των χρημάτων και όχι την αξιοποίηση τους βελτιώνοντας την τοπική οικονομία αλλά και επιστρέφοντας στον Δημότη και στην πόλη αυτά που αναλογούν.
Μια άλλη λογική σύνταξης τεχνικού προγράμματος, η οποία θα έπρεπε να ακολουθείται, είναι το ετήσιο τεχνικό πρόγραμμα να γίνει, πρώτα από όλα, τμήμα ενός γενικού σχεδιασμού στο σύνολο της δημοτικής περιόδου, να έχει καταγεγραμμένες προτεραιότητες και δράσεις, που θα υλοποιούν τους στόχους και το όραμα με πολύ ευδιάκριτο τρόπο, να έχει χρηματοδοτικό σχέδιο ( τμηματικό και γενικό ) για την υλοποίηση των στόχων και να παίρνει μέτρα αποτελεσματικότητας και αντιμετώπισης των εμποδίων στην υλοποίηση.
Οι διάφοροι τομείς (προμήθειες–μελέτες-σχέδια πόλης-αγορές ακινήτων–κτιρίων κλπ) πρέπει να είναι σχεδιασμένοι με βάση το γενικότερο όραμα και όχι απλώς να καλύπτουν τις ανάγκες της καθημερινότητας. Η αξιοποίηση του ερευνητικού και επιστημονικού δυναμικού του νησιού και της χώρας μας να στοχεύουν στο επόμενο βήμα και την επόμενη μέρα για τις πόλεις, την αυτοδιοίκηση και την ποιότητα ζωής και το περιβάλλον.
Μια τέτοια αντίληψη σύνταξης προϋποθέτει και μία διαφορετική λογική διοίκησης. Επιζητά τη συχνή και θεσμική συμμετοχή των δημοτών και των φορέων. Επιδιώκει την τοπική αποκέντρωση και δείχνει εμπιστοσύνη στην γνώμη και γνώση των κατοίκων της πόλης. Γιατί εντέλει αυτό είναι και η κινητήρια δύναμη στον αναπτυξιακό ρόλο που πρέπει να παίξει ο πρώτος βαθμός τοπικής αυτοδιοίκησης.
