«Η σημερινή συνεδρίαση της Κοινοβουλευτικής μας Ομάδας έχει ως αποκλειστικό θέμα την πρότασή μας για την αναθεώρηση του Συντάγματος», ανέφερε ο πρωθυπουργός, Αλέξης Τσίπρας, ξεκινώντας την ομιλία του στην ΚΟ του ΣΥΡΙΖΑ. «Ωστόσο, είναι ταυτόχρονα και η πρώτη συνεδρίαση που διεξάγεται ενώ η χώρα έχει εξέλθει από τα μνημόνια, δηλαδή μετά τις 21 του Αυγούστου» πρόσθεσε. «Εμείς πετύχαμε, εκεί που τρεις συνεχόμενες κυβερνήσεις απέτυχαν παταγωδώς. Και κυρίως πετύχαμε, σε αντίθεση με τις προηγούμενες κυβερνήσεις, προστατεύοντας τους ασθενέστερους και κρατώντας τη κοινωνία όρθια», τόνισε ο Aλ. Τσίπρας.
Η ελληνική οικονομία βρίσκεται, πλέον, σε τροχιά δυναμικής ανάκαμψης
«Η ελληνική οικονομία βρίσκεται, πλέον, σε τροχιά δυναμικής ανάκαμψης», ανέφερε ο Αλέξης Τσίπρας και πρόσθεσε ότι «οι δημοσιονομικές μας επιδόσεις είναι τέτοιες, που όχι μόνο καθιστούν το μέτρο της περικοπής των συντάξεων αχρείαστο, αλλά την ίδια στιγμή δίνουν τη δυνατότητα και για μέτρα φορολογικής ελάφρυνσης και κοινωνικής στήριξης».
Ο πρωθυπουργός και πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ επισήμανε ότι το προσχέδιο του προϋπολογισμού, που έχει καταθέσει στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή και συζητείται στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Εξαμήνου, περιλαμβάνει το σύνολο των μέτρων για τα οποία δεσμεύτηκε στη ΔΕΘ.
Προανήγγειλε ότι αυτά τα μέτρα θα ξεκινήσουν να νομοθετούνται εντός Νοεμβρίου «και εκεί, πλέον, θα κληθούν όλες οι πολιτικές δυνάμεις να πάρουν θέση». «Θα αναγκαστούν να ομολογήσουν και δημόσια, στο Κοινοβούλιο, αυτό που μέχρι σήμερα αρνούνται πεισματικά, δίνοντας μια ψευδή εικόνα στον ελληνικό λαό» σημείωσε ο πρωθυπουργός. «Να ομολογήσουν ότι δηλαδή ο κύκλος των μνημονίων και της δημοσιονομικής προσαρμογής έχει κλείσει και πλέον περνάμε σε μια νέα φάση λελογισμένης δημοσιονομικής επέκτασης» συμπλήρωσε.
Τώρα είναι η ώρα να αφοσιωθούμε στις μεγάλες θεσμικές τομές και μεταρρυθμίσεις
«Τώρα είναι η ώρα να αφοσιωθούμε και στις μεγάλες θεσμικές τομές και μεταρρυθμίσεις που έχει ανάγκη η χώρα. Για την ενίσχυση του κοινωνικού κράτους, την εμβάθυνση της δημοκρατίας, της αξιοκρατίας και της ισονομίας, τον εκσυγχρονισμό της δημόσιας διοίκησης» τόνισε ο πρωθυπουργός.
Ο κ. Τσίπρας ανέφερε ότι πρόκειται για προσπάθεια που ξεκίνησε από τα πρώτα χρόνια της διακυβέρνησης αυτής, παρά τις δημοσιονομικές αντιξοότητες.
Με τη μεταρρύθμιση του Συντάγματος, ήρθε η ώρα να προωθήσουμε σε ώριμες και αναγκαίες τομές
«Ήρθε όμως η ώρα, τώρα που η χώρα γυρίζει σελίδα, να προχωρήσουμε ακόμη πιο ριζοσπαστικά. Ακόμη πιο ρηξικέλευθα», ανέφερε ο πρωθυπουργός, Αλέξης Τσίπρας. «Με τη μεταρρύθμιση του Συντάγματος, ήρθε η ώρα να προωθήσουμε σε ώριμες και αναγκαίες τομές τόσο για την αποκατάσταση της εμπιστοσύνης των πολιτών στο πολιτικό σύστημα, όσο και για την εμβάθυνση της λαϊκής κυριαρχίας και της δημοκρατίας», πρόσθεσε.
Ο κ. Τσίπρας θύμισε ότι από το καλοκαίρι του 2016, στις 24 Ιουλίου, κατέθεσε προτάσεις και σκέψεις που αποτέλεσαν τη βάση ενός «μεγάλου εθνικού διαλόγου, που διεξήχθη το επόμενο διάστημα με πλούσια συμμετοχή».
Ευχαρίστησε την Εθνική Επιτροπή, με ευθύνη της οποίας ολοκληρώθηκε ο διάλογος, ιδιαίτερα τον Μιχάλη Σπουρδαλάκη και όλα τα μέλη της Επιτροπής για την προσφορά τους και την κοπιαστική εργασία τους. Και από τότε κύλησε πολύ νερό στο αυλάκι, είπε.
«Σήμερα, είμαστε έτοιμοι να αναλάβουμε τη θεσμική ευθύνη και να εκκινήσουμε την κορυφαία διαδικασία της συνταγματικής αναθεώρησης», σημείωσε.
«Βασικός στόχος μας είναι να απαντήσουμε στις μεγάλες προκλήσεις που αντιμετωπίζει σήμερα η δημοκρατία και ο κοινοβουλευτισμός. Αλλά και στις προκλήσεις και τους κινδύνους που επιφυλλάσει η ανεξέλεγκτη κυριαρχία των αγορών και του νεοφιλελευθερισμού για τις σύγχρονες κοινωνίες», τόνισε ο πρωθυπουργός.
Η σκληρή εμπειρία της οικονομικής κρίσης και των μνημονίων μάς υποχρεώνει να αντλήσουμε διδάγματα
«Η σκληρή εμπειρία της οικονομικής κρίσης και των μνημονίων, μας υποχρεώνει να αντλήσουμε διδάγματα», σημείωσε ο πρωθυπουργός.
Ειδικότερα, ανέφερε ότι από τη μία μεριά η οικονομική κρίση έφερε στο προσκήνιο τις χρόνιες παθογένειες του ελληνικού κράτους, από την άλλη η μνημονιακή συνθήκη έθεσε και νέα ερωτήματα. «Έφερε στο προσκήνιο με ένταση λαϊκά αιτήματα για την υπεράσπιση της δημοκρατίας» τόνισε ο κ. Τσίπρας και πρόσθεσε: «Μας υπενθύμισε πόσο απροστάτευτη μπορεί να είναι η πολιτεία και ο κοινοβουλευτισμός από την ενίσχυση υπερεθνικών, κρατικών και ιδιωτικών μηχανισμών που κινούνται έξω από το πλαίσιο του λαϊκού ελέγχου».
Προτείνουμε, παγίως, αναλογικό εκλογικό σύστημα και εποικοδομητική ψήφο δυσπιστίας
«Προτείνουμε την καθιέρωση, παγίως, αναλογικού εκλογικού συστήματος, καθιέρωση που θα προβλέπεται στο Σύνταγμα, αλλά και την ταυτόχρονη καθιέρωση της εποικοδομητικής ψήφου δυσπιστίας», ανέφερε ο πρωθυπουργός.
«Η εποικοδομητική ψήφος δυσπιστίας αποτελεί το θεσμό, σύμφωνα με τον οποίο πρόταση δυσπιστίας δεν μπορεί να γίνει δεκτή από το Κοινοβούλιο, παρά μόνο υπό την προϋπόθεση ότι υπερψηφίζεται ταυτόχρονα και άλλος πρωθυπουργός» τόνισε ο κ. Τσίπρας και συμπλήρωσε: «Και τούτο, φυσικά, δεν δημιουργεί μόνο συνθήκες πολιτικής σταθερότητας, καθώς δυσκολεύει την πρόωρη λήξη της κοινοβουλευτικής περιόδου. Ταυτόχρονα δημιουργεί τους όρους για τετραετείς πολιτικούς κύκλους πέρα και έξω από τακτικισμούς και σχεδιασμούς εξωθεσμικών πολιτικών κέντρων».
Ο πρωθυπουργός σημείωσε ότι αυτό το μέτρο ισχυροποιεί την εκάστοτε κυβέρνηση και πρόσθεσε πως είναι γι’ αυτόν τον λόγο δεν μπορεί να νοηθεί και να λειτουργήσει παρά μόνο σε συνδυασμό με την υποχρέωση για εφαρμογή ενός αναλογικού εκλογικού συστήματος, ενός εσωτερικού, δηλαδή, στον κοινοβουλευτισμό εξισορροπητικού μηχανισμού.
H επιστολή του πρωθυπουργού ενόψει της Συνταγματικής Αναθεώρησης και οι αντιδράσεις των κομμάτων
Υπενθυμίζεται ότι ο πρωθυπουργός έστειλε τη Δευτέρα επιστολή στους αρχηγούς των πολιτικών κομμάτων που εκπροσωπούνται στο Ελληνικό Κοινοβούλιο, ενόψει της πρωτοβουλίας για την εκκίνηση της σχετικής διαδικασίας.
Όπως τονίζεται στην επιστολή, ο Αλ. Τσίπτας, καλεί τις υπόλοιπες πολιτικές δυνάμεις «με συναίσθηση του θεσμικού βάρους του Συντάγματος, να συμβάλουν εποικοδομητικά στη διαδικασία της Συνταγματικής Αναθεώρησης που η Κοινοβουλευτική Ομάδα του ΣΥΡΙΖΑ προτίθεται να εκκινήσει στη Βουλή, τις αμέσως επόμενες μέρες, καταθέτοντας τους δικούς της προβληματισμούς, θέσεις και προτάσεις».
Αναλυτικά η επιστολή του πρωθυπουργού:
Η οικονομική κρίση της τελευταίας δεκαετίας, αλλά και η λήξη της περιόδου των Μνημονίων με τη συμφωνία για την ρύθμιση του ελληνικού χρέους και την καθαρή έξοδο στις 21 Αυγούστου 2018, έχουν δημιουργήσει νέες προκλήσεις για τη δημοκρατία, τους κρατικούς θεσμούς, την προστασία των ατομικών και κοινωνικών δικαιωμάτων.
H οκταετία των προγραμμάτων δημοσιονομικής προσαρμογής δεν έπληξε μόνο μέρος της οικονομικής μας κυριαρχίας, αλλά απαξίωσε θεσμούς αντιπροσώπευσης και πολιτικούς φορείς, διέρρηξε σε μεγάλο βαθμό την εμπιστοσύνη των πολιτών προς το πολιτικό μας σύστημα, αλλά κλόνισε και την πίστη πολλών εξ’ αυτών στην ίδια τη δημοκρατία.
Τώρα που αφήνουμε πίσω μας αυτή τη σκληρή εποχή, οφείλουμε όλοι χωρίς να παραμερίζουμε τις πολιτικές διαφορές μας, να αναλογιστούμε τι πρέπει να αλλάξουμε για να ξανακερδίσει το πολιτικό μας σύστημα την εμπιστοσύνη των πολιτών και να ενισχύσουμε τη δημοκρατία και τη λαϊκή κυριαρχία.
Και κορυφαία πρωτοβουλία σε αυτή την κατεύθυνση είναι η αναθεώρηση του Συντάγματος που αποτελεί ώριμη απαίτηση και ανάγκη, τόσο της ελληνικής κοινωνίας όσο και του πολιτικού κόσμου.
Η νέα αρχιτεκτονική του πολιτεύματος και η επέκταση λαϊκών θεσμών συμμετοχής, οι διακριτοί ρόλοι κράτους και εκκλησίας, η ενίσχυση του κράτους δικαίου, η τροποποίηση της διάταξης για την ποινική ευθύνη των μελών της Κυβέρνησης και η θεσμική θωράκιση της Πολιτείας από τη διαφθορά, η ενίσχυση της προστασίας των κοινών αγαθών, αποτελούν αιτήματα που έχουν πια ωριμάσει στη συνείδηση των πολιτών και άρα μπορούν να αποτελέσουν αφετηρία ευρύτερων πολιτικών και κοινωνικών συναινέσεων.
Η ευθύνη όλων των πολιτικών δυνάμεων του δημοκρατικού φάσματος, απέναντι στους πολίτες είναι να μη χάσουμε μια ακόμη ευκαιρία να αφουγκραστούμε τις ανησυχίες και τη βούλησή τους.
Να μην αφήσουμε στις καλένδες της επόμενης πενταετίας, ώριμες αλλαγές στο Σύνταγμά μας, που θα μπορούσαν να αποκαταστήσουν την αξιοπιστία του πολιτικού συστήματος και να ενισχύσουν τη δημοκρατική λειτουργία του Πολιτεύματος.
Και τούτο είναι εφικτό, αρκεί να επιδείξουμε την ευθύνη να κρατήσουμε τη διαδικασία της αναθεώρησης μακριά από τις σκοπιμότητες και τις δουλείες του βραχέος πολιτικού χρόνου.
Στο πλαίσιο αυτό, θα ήθελα να σας καλέσω, με συναίσθηση του θεσμικού βάρους του Συντάγματος, να συμβάλετε εποικοδομητικά στη διαδικασία της Συνταγματικής Αναθεώρησης που η Κοινοβουλευτική Ομάδα του ΣΥΡΙΖΑ προτίθεται να εκκινήσει στη Βουλή, τις αμέσως επόμενες μέρες, καταθέτοντας τους δικούς της προβληματισμούς, θέσεις και προτάσεις.
Θα ήθελα, τέλος, να σας υπενθυμίσω ότι από τον Ιούλιο του 2016 κατέθεσα συγκεκριμένες θέσεις στο δημόσιο διάλογο.
Στη συνέχεια οι θέσεις αυτές έγιναν μεταξύ άλλων αντικείμενο του εκτεταμένου και συμμετοχικού εθνικού διαλόγου με ευθύνη της Επιτροπής Διαλόγου για τη Συνταγματική Αναθεώρηση.
Οι προβληματισμοί και τα συμπεράσματα αυτού του διαλόγου αποτελούν το αντικείμενο του τόμου, υπό τον τίτλο: Έκθεση Δημόσιας Διαβούλευσης για την Συνταγματική Αναθεώρηση, τον οποίο και σας επισυνάπτω στην παρούσα επιστολή, με την ελπίδα ότι αυτά θα ληφθούν υπόψη στις τοποθετήσεις και στις προτάσεις που θα καταθέσετε.
Η επιστολή απευθύνεται στους:
κ. Κυριάκο Μητσοτάκη, Πρόεδρο Νέας Δημοκρατίας
κα. Φώφη Γεννηματά, Πρόεδρο ΚΙΝΑΛ
κ. Δημήτρη Κουτσούμπα, Γενικό Γραμματέα ΚΕ Κ.Κ.Ε
κ. Πάνο Καμμένο, Πρόεδρο Ανεξαρτήτων Ελλήνων
κ. Βασίλη Λεβέντη, Πρόεδρο Ένωσης Κεντρώων
κ. Σταύρο Θεοδωράκη, Επικεφαλής του κόμματος ΠΟΤΑΜΙ
κ. Θανάση Θεοχαρόπουλο, Πρόεδρο ΔΗΜΑΡ
κα. Κατερίνα Παπακώστα, Πρόεδρο της Νέας Ελληνικής Ορμής
κ. Γιώργο Παπανδρέου, Πρόεδρο ΚΙΔΗΣΟ
κ. Νικόλαο Νικολόπουλο, Πρόεδρο Χριστιανοδημοκρατικού Κόμματος Ελλάδας
Οι αντιδράσεις των κομμάτων
Από το Γραφείο Τύπου της Νέας Δημοκρατίας, εκδόθηκε η ακόλουθη ανακοίνωση:
«Την ώρα που ο κυνικός συνεταιρισμός των ΣΥΡΙΖΑ – ΑΝΕΛ παραπαίει και ο κ. Τσίπρας αναζητεί εναγωνίως ευκαιριακές πλειοψηφίες επιβίωσης για λίγους ακόμη μήνες στην εξουσία, θυμήθηκε ξαφνικά την -ξεχασμένη και από τον ίδιο- Συνταγματική Αναθεώρηση. Ζητεί μάλιστα τη συναίνεση της αντιπολίτευσης την ώρα που καθημερινά την υβρίζει, τη συκοφαντεί και την απειλεί ακόμη και με διώξεις.
Η θέση της Νέας Δημοκρατίας για τη Συνταγματική Αναθεώρηση ήταν και παραμένει ξεκάθαρη: Η χώρα χρειάζεται μια ευρεία και τολμηρή αλλαγή του καταστατικού της χάρτη. Γι’ αυτό και ο Κυριάκος Μητσοτάκης πρότεινε να καταστούν αναθεωρητέα όλα τα άρθρα που εισηγούνται κυβέρνηση και αντιπολίτευση και να επιλέξουν οι πολίτες την κατεύθυνση των αλλαγών, με την ψήφο τους στις επικείμενες εκλογές. Οι συνθήκες έχουν ωριμάσει από καιρό για μια γενναία Συνταγματική αλλαγή. Μακάρι να αποδειχθεί, έστω για μια φορά, πολιτικά ώριμος και ο κ. Τσίπρας».
Σε σχόλιό του, το Γραφείο Τύπου της ΚΕ του ΚΚΕ, αναφέρει:
«Οι επιδιωκόμενες αλλαγές στο Σύνταγμα, όχι μόνο δεν αλλάζουν, αλλά ενισχύουν τον αντιλαϊκό χαρακτήρα του. Αυτό επιδιώκεται και με την αντιδραστικοποίηση διατάξεων (όπως είναι η ενίσχυση του ρόλου του Προέδρου της Δημοκρατίας), αλλά και με κάποια ημίμετρα αντί για κατοχύρωση υπερώριμων αιτημάτων, όπως ο πλήρης διαχωρισμός κράτους – εκκλησίας. Επίσης, με ψευδεπίγραφα συνθήματα “περί ενίσχυσης της δημοκρατίας” υποκρύπτεται η επιδίωξη της κυβέρνησης να ενισχυθεί ο διπολικός καβγάς με τη ΝΔ, στη βάση του κάλπικου διλήμματος “πρόοδος – συντήρηση”, τη στιγμή που ταυτίζονται στα κρίσιμα ζητήματα.
Ποιος μπορεί να ξεχάσει ότι η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ – ΑΝΕΛ ήταν αυτή που έγραψε στα “παλιά της τα παπούτσια” το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος του 2015, μετατρέποντας σε ένα βράδυ το λαϊκό ΟΧΙ σε ΝΑΙ και υλοποίησε ένα σωρό αντιλαϊκών μέτρων με Πράξεις Νομοθετικού Περιεχομένου; Όπως επίσης ότι είναι αυτή η κυβέρνηση που έφερε διάταξη, η οποία βάζει μεγάλα εμπόδια στο δικαίωμα στην απεργία;
Αποδεικνύεται ότι η όποια αναγνώριση κάποιων δικαιωμάτων στο Σύνταγμα έχει περισσότερο διακηρυκτικό χαρακτήρα και συνοδεύεται με ρήτρες, προϋποθέσεις, νόμους, που τα καταστρατηγούν στην πράξη.
Το ΚΚΕ θα τοποθετηθεί συγκεκριμένα και θα πάρει μέρος στη διαδικασία που προβλέπεται, καταθέτοντας τις δικές του προτάσεις».
Οι «επτά λόγοι» του «Ποταμιού» για την αναθεώρηση του Συντάγματος:
1. Να μην παραγράφονται τα αδικήματα των υπουργών σε χρόνους συντομότερους από εκείνα των πολιτών.
2. Για την άρση της ασυλίας των βουλευτών να αποφασίζει δικαστικό συμβούλιο και όχι τα κόμματα στην Βουλή.
3. Να μην ορίζεται η ηγεσία της Δικαιοσύνης από την κυβέρνηση χωρίς κριτήρια και χωρίς εγγυήσεις αμεροληψίας.
4. Η εκλογή του Προέδρου της Δημοκρατίας να μη μπορεί να χρησιμοποιείται για την πτώση της κυβέρνησης.
5. Οι ιεράρχες να μην καθορίζουν την πολιτική στην Παιδεία και να μη στέκονται εμπόδιο στη διεύρυνση των δικαιωμάτων.
6. Οι νέοι να μπορούν να σπουδάζουν και σε μη κρατικά πανεπιστήμια και να μην αναγκάζονται να ξενιτευτούν για να κάνουν τις σπουδές που θέλουν.
7. Να γίνει δεσμευτική για την εκάστοτε κυβέρνηση η δυνατότητα ψήφου των Ελλήνων του Εξωτερικού.
Αυτές είναι οι 7 σημαντικότερες προτάσεις του Κινήματος μας για το νέο Σύνταγμα. Η πλήρης πρόταση μας έχει από καιρό δημοσιοποιηθεί και απαντά σε όλα τα προβλήματα που έχουν εντοπισθεί τα δέκα τελευταία χρόνια. Θα προσέλθουμε στη διαδικασία της αναθεώρησης, αλλά αποφασισμένοι να μην θυσιάσουμε τις αναγκαίες αλλαγές στον βωμό μικροκομματικών και ευκαιριακών σκοπιμοτήτων. Είναι η ώρα η χώρα να αποκτήσει ένα νέο σύγχρονο Σύνταγμα χωρίς ιδεοληψίες και λαϊκισμούς.
