Κατατέθηκε το σχέδιο Προϋπολογισμού της Ελλάδας για το 2019, στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή.
Στο 18σέλιδο σχέδιο, επισημαίνεται ότι καθώς οι μακροοικονομικές προοπτικές της Ελλάδας βελτιώνονται, η δημοσιονομική πολιτική πρέπει να μεταβληθεί προς ένα νέο μείγμα πολιτικής, με στόχο τη βελτίωση του διαθέσιμου εισοδήματος των νοικοκυριών, την υποστήριξη της βιώσιμης ανάπτυξης και τη βελτίωση της κοινωνικής προστασίας. Η επανεξισορρόπηση του μείγματος πολιτικής, αποτελείται από μόνιμα μέτρα για τη μείωση της φορολογικής επιβάρυνσης και των εισφορών κοινωνικής ασφάλισης για νοικοκυριά και επιχειρήσεις στην Ελλάδα, καθώς και από στοχευμένες δράσεις για την ενίσχυση της κοινωνικής προστασίας και τη βελτίωση της πρόσβασης των νέων εργαζομένων στην αγορά εργασίας.
Η προγραμματισμένη δημοσιονομική ώθηση που συνεπάγεται το νέο μείγμα πολιτικής, είναι εντός των ορίων του διαθέσιμου δημοσιονομικού χώρου το 2019, και ως εκ τούτου, είναι πλήρως συμβατό με τον δημοσιονομικό στόχο που έχει τεθεί στη μεσοπρόθεσμη δημοσιονομική στρατηγική 2019-2022.
Σύμφωνα με πληροφορίες, τις οποίες επικαλείτο νωρίτερα το ΑΠΕ – ΜΠΕ, το πρώτο μεταμνημονιακό προσχέδιο προϋπολογισμού, δεν διαφέρει ουσιαστικά από αυτό που κατατέθηκε στην ελληνική Βουλή. Περιλαμβάνει το «σενάριο βάσης» με τις περικοπές των συντάξεων, ενώ παράλληλα καταγράφεται η πρόθεση της ελληνικής κυβέρνησης, με εκτεταμένη τεκμηρίωση, να μην εφαρμόσει τα προνομοθετημένα μέτρα.
Όπως δήλωσε το Σάββατο ο πρωθυπουργός, ο προϋπολογισμός, ο οποίος στην τελική του μορφή θα κατατεθεί στη Βουλή στις 21 Νοεμβρίου, θα περιλαμβάνει μόνο αντίμετρα και όχι μέτρα.
«Ινδονησιακός αλγόριθμος» για διάσωση των συντάξεων
Μπορεί το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο να επιμένει δογματικά στη θέση του ότι η περικοπή των συντάξεων είναι διαρθρωτικό μέτρο και όχι δημοσιονομικό, ωστόσο δεν βάζει «βέτο» στο να υποβάλει αύριο η Ελλάδα στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή προσχέδιο προϋπολογισμού χωρίς τις εν λόγω περικοπές. Αντίθετα, «πετάει το μπαλάκι» στους Ευρωπαίους. Αν αυτοί δεχθούν ότι η Αθήνα προχωρά σταθερά και αξιόπιστα στον σχηματισμό των πρωτογενών πλεονασμάτων που έχουν συνομολογηθεί, τότε δεν τίθεται ζήτημα περικοπής.
Για να συμβεί αυτό όμως, η Ελλάδα θα πρέπει να πείσει ότι ο «αλγόριθμος», η σειρά δηλαδή κινήσεων που θα πραγματοποιήσει βήμα προς βήμα προκειμένου να οδηγήσει στο επιθυμητό αποτέλεσμα όσον αφορά τα επιδιωκόμενα υπερπλεονάσματα, είναι πραγματοποιήσιμος. Αυτά ακριβώς τα βήματα θεωρείται βέβαιο πως ανέλυσε και ο υπουργός Οικονομικών Ευκλείδης Τσακαλώτος στα υψηλόβαθμα στελέχη του ΔΝΤ, με τα οποία συναντήθηκε την Παρασκευή στο Μπαλί της Ινδονησίας.
Καθώς λοιπόν σήμερα υποβάλλεται το προσχέδιο, πρώτο και χρονικά αλλά και σε σημασία ζητούμενο είναι η μετατροπή μιας βασικής υπόθεσης εργασίας («καμία περικοπή συντάξεων») σε ένα κοινά αποδεκτό και πάντως «μπετοναρισμένο» κείμενο. Αυτή η υπόθεση εργασίας απορρέει και από το αποτέλεσμα της συνάντησης που είχε προχθές στο Μπαλί, στο περιθώριο της Συνόδου ΔΝΤ και Παγκόσμιας Τράπεζας ο υπουργός Οικονομικών με τον διευθυντή του ευρωπαϊκού τμήματος του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου Πολ Τόμσεν και τη γενική διευθύντρια του ΔΝΤ Κριστίν Λαγκάρντ. Στη συνάντηση, ο Ευκλείδης Τσακαλώτος τόνισε σαφώς ότι η μείωση των συντάξεων επ’ ουδενί συνιστά διαρθρωτικό μέτρο. Κυρίαρχο επιχείρημα της ελληνικής πλευράς προκειμένου να μην εφαρμοσθεί το μέτρο ήταν ότι είναι δημοσιονομικό και όχι διαρθρωτικό και πάντως δεν αφορά το σύνολο των συνταξιούχων, αλλά μικρή μερίδα τους.
Σύμφωνα με το υπουργείο Οικονομικών, τα επιχειρήματα που αναπτύχθηκαν αφορούσαν και το ότι υπάρχει πλέον δημοσιονομικός χώρος προκειμένου να υλοποιηθεί η πλειονότητα των αντιμέτρων σε βάθος τετραετίας. Οι παράγοντες του Ταμείου επισήμαναν ότι το μέγεθος του δημοσιονομικού χώρου είναι πρωτίστως ζήτημα μεταξύ Ελλάδας και Ευρωπαίων, όπως επίσης ότι ο δημοσιονομικός χώρος πρέπει να ξοδευτεί προς όφελος της κοινωνίας και της ανάπτυξης.
Τρεις επιτεύξιμοι στόχοι με τα υπερπλεονάσματα
Η θέση της ελληνικής πλευράς πάνω στο ζήτημα είναι ότι οι στόχοι θα τηρηθούν, δηλαδή θα επιτευχθεί ο σχηματισμός πλεονάσματος τουλάχιστον στο 3,5% του ΑΕΠ. Και όχι μόνο αυτό, αλλά επιπροσθέτως, με τα υπερπλεονάσματα που η κυβέρνηση προβλέπει ότι και θα σχηματίζονται αλλά και θα αυξάνονται κάθε χρόνο (η εκτίμηση είναι για πλεόνασμα ύψους 11 δισ. ευρώ το 2022), η Ελλάδα μπορεί να επιτύχει έναν τριπλό στόχο:
* Πρώτον, να μην περικόψει τις συντάξεις.
* Δεύτερον, να ενισχύσει με πρόσθετους πόρους το κράτος πρόνοιας, όπως λόγου χάριν να λαμβάνει μέτρα καταπολέμησης της παιδικής φτώχειας.
* Τρίτον, να εγγυάται στους επενδυτές των διεθνών αγορών κεφαλαίων και χρήματος ότι θα εξοικονομεί τα απαραίτητα χρήματα για να τους πληρώνει εφόσον εμπιστευθούν την οικονομία της χώρας μας και αγοράζουν τα ελληνικά ομόλογα που θα εκδίδονται.
ΔΝΤ: Βρείτε τα με τους Ευρωπαίους
Στις συναντήσεις με τον Ευ. Τσακαλώτο, το ΔΝΤ απάντησε στις ελληνικές απόψεις «βρείτε τα με τους Ευρωπαίους για τον δημοσιονομικό χώρο». Αυτό έχει ιδιαίτερη σημασία και πάντως αισιόδοξη. Και τούτο, διότι το Ταμείο έχει εκφράσει την θέση ότι δεν υπάρχει δημοσιονομικό περιθώριο παροχών τα επόμενα χρόνια, καθώς εκτιμά ότι τα πρωτογενή πλεονάσματα θα επιτύχουν οριακά τον στόχο. Αυτό τεκμαίρεται άλλωστε και από το περιεχόμενο της πρόσφατης έκθεσής του («Fiscal Monitor»). Σε αυτήν, το Ταμείο κάνει λόγο για πρωτογενή πλεονάσματα 3,5% του ΑΕΠ από φέτος έως το 2022 και στο 3% του ΑΕΠ το 2023. Σε κάθε περίπτωση πάντως, οι εκτιμήσεις του πρέπει να σταθμισθούν και να αξιολογηθούν επί τη βάσει δύο δεδομένων:
* Πρώτον, ότι τα μεγέθη που προβλέπει στην έκθεση είναι σαφώς βελτιωμένα σε σχέση με την πρόβλεψη του Απριλίου για πρωτογενές πλεόνασμα 2,9% του ΑΕΠ (δηλαδή κάτω από τον στόχο), ενώ για το 2023 στο 1,5% του ΑΕΠ.
* Δεύτερον, το ΔΝΤ κατά κανόνα είναι ιδιαίτερα αυστηρό και συγκρατημένο σε τέτοιου είδους προβλέψεις, κάτι που με βάση την εμπειρία των τελευταίων χρόνων καθιστά πολύ πιθανό τον σχηματισμό ευνοϊκότερων δημοσιονομικών αποτελεσμάτων και εν προκειμένω πρωτογενών πλεονασμάτων.
Στο μεταξύ, αρμόδιες πηγές αναφέρουν ότι στο προσχέδιο προϋπολογισμού που παραδίδεται αύριο στην Ε.Ε. δεν θα ενσωματώνονται οι προνομοθετημένες περικοπές στις συντάξεις. Στο προσχέδιο που κατατέθηκε στη Βουλή, περικοπές και εφαρμογή προνομοθετημένων αντιμέτρων οδηγούσαν σε πρωτογενές πλεόνασμα 4,14% του ΑΕΠ το 2019 και στο σενάριο όπου τη θέση των αντιμέτρων έπαιρναν τα μέτρα που είχε εξαγγείλει ο πρωθυπουργός από τη ΔΕΘ, σε πρωτογενές πλεόνασμα 3,56% του ΑΕΠ. Τώρα, θα συμβεί το αντίστροφο: βασικό σενάριο θα είναι η μη περικοπή και απλώς θα υπενθυμίζεται ότι αυτή έχει προβλεφθεί τυπικώς. Πληροφορίες αναφέρουν ότι η κυβέρνηση έχει εξασφαλίσει αρχική συναίνεση της Κομισιόν. Μάλιστα, το μήνυμα που έστειλε ο επίτροπος Πιέρ Μοσκοβισί, μέσω συνέντευξής του στο Bloomberg TV από το Μπαλί, δείχνουν θετική διάθεση της Κομισιόν έναντι ενδεχόμενης μη περικοπής των συντάξεων. Σε κάθε περίπτωση πάντως, πρώτα θα πρέπει να πιστοποιηθεί πως «τα νούμερα βγαίνουν» και οι δεσμεύσεις επί των πρωτογενών πλεονασμάτων τηρούνται.
Κάτι ακόμη που πιθανόν να βαρύνει υπέρ της ελληνικής θέσης, είναι, όπως τόνισαν με νόημα οικονομικοί παρατηρητές, πως, αν μη τι άλλο, η Ελλάδα παρουσιάζει πλεονασματικούς προϋπολογισμούς, σε αντίθεση με άλλες χώρες της Ευρωζώνης, των οποίων τα ελλείμματα είναι ικανά να ταράξουν τις αγορές.
ΑΠΕ – ΜΠΕ, ΕΡΤ, ΑΥΓΗ (Παναγόπουλος Θάνος)
