Του Νίκου Ε. Ηγουμενίδη*
Στην υγεία συγκρούονται δυο βασικές πολιτικές. Από την μια πλευρά η νεοφιλελεύθερη πολιτική που γνωρίσαμε κυρίως στην εφαρμογή των μνημονίων, η οποία έχει βλάψει ταξικά την Υγεία. Έχει οδηγήσει σε αποκλεισμούς, ακάλυπτες ανάγκες και μετακύλιση μεγάλου μέρους του κόστους περίθαλψης στους πολίτες. Δεν είχαμε απλώς μια διαχείριση με λιγότερους πόρους λόγω δημοσιονομικής στενότητας, αλλά μια συνειδητή επιλογή συρρίκνωσης της δημόσιας περίθαλψης.
Από την άλλη, στην εκ διαμέτρου αντίθετη κατεύθυνση, η πολιτική της αριστεράς, ψήγματα της οποίας ζήσαμε την τελευταία τριετία. Στρατηγικός στόχος του ΣΥΡΙΖΑ είναι η οικοδόμηση ενός δημόσιου Συστήματος Υγείας που θα παρέχει καθολική κάλυψη του πληθυσμού, θα εξασφαλίζει την δωρεάν ισότιμη πρόσβαση των πολιτών σε υψηλή ποιότητα παρεχόμενων υπηρεσιών υγείας.
Θεωρώ ότι η Πρωτοβάθμια Φροντίδα Υγείας (ΠΦΥ), αποτελεί τα θεμέλια του δημόσιου συστήματος υγείας που θέλουμε. Πλευρά της, που, υπολειτουργεί ή λείπει από το Δημόσιο Σύστημα Υγείας σήμερα, είναι η ΠΦΥ και η Δημόσια Υγεία στα μεγάλα αστικά κέντρα της Πατρίδας μας.
Σχεδιάζουμε ένα νέο μοντέλο στηριγμένο στον Οικογενειακό Γιατρό, την Ομάδα Υγείας, τις Τοπικές Μονάδες Υγείας (ΤΟΜΥ) και τα Κέντρα Υγείας Αστικού Τύπου με στόχο την συνολική υγειονομική φροντίδα του ασθενή.
Ο σχεδιασμός μας ξεκινά με τις ΤΟΜΥ για τις πόλεις σε αντιστοιχία με τα Περιφερειακά Ιατρεία (ΠΙ) για την ύπαιθρο. Κάθε Μονάδα, θα παρέχει:
- Το αναγκαίο κλινικό έργο,
- προληπτική ιατρική (οργανωμένοι εμβολιασμοί),
- αποθεραπεία (μειώνοντας έτσι την ενδονοσοκομειακή νοσηλεία),
- τριτοβάθμια πρόληψη (παρακολούθηση χρονίως πασχόντων)
- όλα όσα παρέχουν σήμερα οι υπάρχουσες δομές Κοινωνικής Πολιτικής των Δήμων.
Δίπλα στα Ιατρεία, συμπληρωματικά, με σαφώς διακριτή λειτουργία και ρόλο βλέπουμε τον Οικογενειακό Γιατρό και την λειτουργία των Ιδιωτικών Ιατρείων.
Το σύστημα ολοκληρώνεται με την δημιουργία και λειτουργία μεγαλύτερων μονάδων, των Κέντρων Υγείας Αστικού Τύπου για την κάλυψη του αστικού ιστού, αντίστοιχα με τα ήδη λειτουργούντα Κέντρα Υγείας για την κάλυψη της υπαίθρου. Πρόκειται για κέντρα που θα παρέχουν υπηρεσίες διαφορετικών ιατρικών ειδικοτήτων. Στις βασικές ειδικότητες δίπλα στον Γενικό Γιατρό ή τον Παθολόγο, περιλαμβάνονται Καρδιολόγος, Πνευμονολόγος, Παιδίατρος, Οδοντίατρος. Θα ολοκληρώνουν την δραστηριότητα των προηγούμενων δομών, συμβάλλοντας έτσι στην αποσυμφόρηση των νοσοκομείων της περιοχής τα οποία με την σειρά τους θα διευκολυνθούν στην επιτέλεση του δευτεροβάθμιου και τριτοβάθμιου ρόλου τους.
Ξεκινήσαμε αυτό το σχέδιο. Οι πρώτες ΤΟΜΥ ήδη λειτουργούν και στο Ηράκλειο.
Σίγουρα, η προώθηση αυτού του σχεδίου απαιτεί την κοινή δράση με την τοπική αυτοδιοίκηση στην οποία θα περιέλθει το τελικό αποτέλεσμα αυτής της προσπάθειας.
Με στόχο την βελτίωση της παρεχόμενης ΠΦΥ στην ύπαιθρο, αντιμετωπίζουμε τα προβλήματα που παρουσιάζονται στα υπάρχοντα Κέντρα Υγείας. Αρρυθμίες του συστήματος, κυρίως στον τομέα της τροφοδοσίας τους, είτε προβλήματα σχετικά με την ορθολογική αξιοποίηση του υπάρχοντος ανθρώπινου δυναμικού, σταθερά αντιμετωπίζονται. Στις επιδιώξεις μας η σταδιακή κάλυψη των ελλείψεων προσωπικού όπου υπάρχουν.
Θα διατηρήσουμε όλες τις υπάρχουσες δομές της δημόσιας υγείας. Στις σημερινές συνθήκες, καμιά δεν περισσεύει. Ενδεχομένως, με βάση τον επικαιροποιημένο χάρτη υγείας, να υπάρξει μετακίνηση κάποιων Περιφερειακών Ιατρείων (ΠΙ) σε περιοχές αντίστοιχης μετακίνησης του πληθυσμού ή ένταξή τους σε όμορο ΚΥ. Οι αλλαγές αυτές, όπου κριθούν αναγκαίες, θα προχωρήσουν πάντα μετά την απαραίτητη διαβούλευση με τους ενδιαφερόμενους φορείς και τις τοπικές κοινωνίες.
Μέχρι την ανάπτυξη του πλήρους δικτύου της ΠΦΥ, για την κατά δυνατόν αποσυμφόρηση των Νοσοκομείων και την βελτίωση της εξυπηρέτησης των ασθενών, θα ενισχύσουμε την λειτουργία των Ιατρείων Διαλογής των Τμημάτων Επειγόντων Περιστατικών (ΤΕΠ). Τα Ιατρεία Διαλογής θα στηρίζονται σε Γενικούς καθώς και Γιατρούς άλλων ειδικοτήτων, η πρόσληψη των οποίων ήδη προχωρά.
Η σύγκρουση των πολιτικών επιλογών στην υγεία, εκφράζεται και στην ΠΦΥ. Ο σχεδιασμός μας για την Πρωτοβάθμια Φροντίδα και την Δημόσια Υγεία στα μεγάλα αστικά κέντρα, είναι σχεδιασμός μακράς πνοής. Μας βγάζει από την λογική αντιμετώπισης του ανθρώπου σαν «μια μηχανή που χαλά» με μόνη υποχρέωση μας την «επισκευή» του, την αποκατάσταση δηλαδή της ικανότητάς του για εργασία, στην απλή παροχή του απολύτως απαραίτητου κλινικού έργου. Αμφισβητούμε έμπρακτα την υποβάθμιση του ρόλου της ΠΦΥ σε απλή συνταγογράφηση. Με κύριο προσανατολισμό στην πρόληψη και την δημόσια υγεία, ο σχεδιασμός μας προσεγγίζει τον άνθρωπο και την υγεία με την ηθική, την κουλτούρα και την οπτική της αριστεράς.
Ακόμα και σήμερα, που το σύστημα των ΤΟΜΥ δεν έχει αναπτυχθεί πλήρως, τα οικονομικά κυρίως, αποτελέσματά του, φαίνονται. Σε 96 λειτουργούσες ΤΟΜΥ από τις 1000 που σχεδιάζουμε, καταγράφηκαν 150.000 επισκέψεις, που αντιστοιχούν σε οικονομικό μέγεθος από 1,5 έως 6 εκ. €. Αυτό το ποσόν εξοικονόμησαν οι εργαζόμενοι συμπολίτες μας που εμπιστεύθηκαν τις ΤΟΜΥ.
Εδώ μπορεί κανείς να αναζητήσει την οικονομική βάση της πολύμορφης επίθεσης που δέχεται ο σχεδιασμός μας για την ΠΦΥ στον αστικό ιστό της πατρίδας. Εδώ μπορεί κανείς να βρει και την βάση της αισιοδοξίας μας. Υπάρχουν ευρύτερες κοινωνικές δυνάμεις που ωφελούνται και θα στηρίξουν αυτόν τον σχεδιασμό. Μαζί τους θα προχωρήσουμε στην οικοδόμηση της υγείας και γενικότερα της «μετά τα μνημόνια» Ελλάδας.
*Ο Νίκος Ε. Ηγουμενίδης είναι βουλευτής ΣΥΡΙΖΑ ν. Ηρακλείου
