Τη θέσπιση των μικροπιστώσεων, ήτοι δανείων μέχρι 25.000 ευρώ, χωρίς εξασφαλίσεις ενεργοποιεί το υπουργείο Οικονομίας και Ανάπτυξης, βάζοντας σε λειτουργία το κατάλληλο θεσμικό πλαίσιο, με σκοπό να μπορούν να δραστηριοποιηθούν και μη τραπεζικά ιδρύματα. Ούτως ή άλλως, οι συστημικές τράπεζες δεν λειτουργούσαν εντός των συγκεκριμένων δυνατοτήτων, κάτι το οποίο δημιούργησε την ανάγκη να υπάρξουν ιδρύματα τα οποία θα ενταχθούν στο συγκεκριμένο πλαίσιο χρηματοδότησης.
Το πλαίσιο για τις μικροπιστώσεις προσδιορίζεται σε νομοσχέδιο του υπουργείου το οποίο θα τεθεί σύντομα σε δημόσια διαβούλευση. Μετά τη διαβούλευση και την ενσωμάτωση τυχόν αλλαγών, το σχέδιο νόμου θα κατατεθεί στη Βουλή, ώστε ο θεσμός να λάβει σάρκα και οστά και στη χώρα μας και οι ενδιαφερόμενοι να γνωρίζουν επακριβώς τους όρους και τις προϋποθέσεις για να δραστηριοποιηθούν στον συγκεκριμένο τομέα, ο οποίος παρουσιάζει μεγάλη ζήτηση όχι μόνο σε ευρωπαϊκό αλλά και σε παγκόσμιο επίπεδο.
Το κενό που υπάρχει σήμερα
Αξίζει να σημειωθεί ότι στην Ελλάδα παρέχονται μικροχρηματοτοδήσεις από ενδιάμεσους φορείς, όπως η AFI και το ΚΕΠΑ, οι οποίοι ωστόσο, ελλείψει πλαισίου, είναι υποχρεωμένοι να συνεργάζονται με τις εμπορικές και τις συνεταιριστικές τράπεζες. Δηλαδή παραπέμπουν τον δανειολήπτη στο γκισέ της τράπεζας καθώς δεν μπορούν να χορηγήσουν δάνειο οι ίδιοι, εν αντιθέσει με ό,τι ισχύει στις άλλες χώρες της Ε.Ε. Με τον τρόπο αυτό, ακυρώνεται τρόπον τινά το πνεύμα της μικροπίστωσης, αφού τον τελευταίο λόγο έχουν οι τράπεζες.
Γι’ αυτό άλλωστε, το υπουργείο Οικονομίας αποσκοπεί στο να διευρύνει το σύστημα μικροπιστώσεων με εξωτραπεζικούς φορείς και να θέσει σαφείς κανόνες λειτουργίας, ώστε να βρουν πρόσβαση στη χρηματοδότηση όλοι αυτοί που σήμερα είναι αποκλεισμένοι.
Ποιοι θα δικαιούνται
Δηλαδή οι μικρές και πολύ μικρές επιχειρήσεις, οι νέοι επιχειρηματίες, οι ελεύθεροι επαγγελματίες, οι άνεργοι κ.λπ., οι οποίοι δεν έχουν πρόσβαση στον τραπεζικό δανεισμό, αφού με βάση τα τραπεζικά κριτήρια θεωρούνται αφερέγγυοι, καθώς δεν μπορούν να παρέχουν εμπράγματες εξασφαλίσεις.
Σε πρώτη φάση, στόχος του υπουργείου είναι να διαμορφώσει το θεσμικό πλαίσιο για τη σύσταση μη τραπεζικών οργανισμών μικροχρηματοδότησης και σε δεύτερο στάδιο, να παράσχει μέσω αυτών και χρηματοδότηση προς τους δικαιούχους των μικροπιστώσεων.
Με τα νέα δεδομένα, οργανισμό μικροχρηματοτοδότησης θα μπορεί να δημιουργήσει οποιοσδήποτε πληροί τις προϋποθέσεις του νόμου και των κριτηρίων που θα θέσει στη συνέχεια η Τράπεζα της Ελλάδας, η οποία και σ’ αυτές τις περιπτώσεις θα αποτελεί την εποπτική αρχή και θα παρέχει τις σχετικές αδειοδοτήσεις. Με τον τρόπο αυτό, οργανισμό μικροπίστωσης θα μπορεί να δημιουργήσει μια επιχείρηση, ένα fund, κάποιο ή από κοινού κάποια Επιμελητήρια, αναπτυξιακές εταιρείες.
Δάνειο υψηλού ρίσκο και συμμετοχή Δημοσίου
Οι οργανισμοί θα απευθύνονται σε όσους δεν έχουν πρόσβαση στο τραπεζικό σύστημα και το μέγιστο ποσό του δανείου δεν θα ξεπερνά τις 25.000 ευρώ. Με δεδομένο ότι ελλείψει εμπράγματων εξασφαλίσεων οι μικροπιστώσεις χαρακτηρίζονται ως δάνεια υψηλού κινδύνου, θα υπάρχει συνεχής καθοδήγηση των δανειοληπτών από ειδικούς συμβούλους του φορέα χρηματοδότησης.
Στην πράξη, οι μικροί και νέοι επιχειρηματίες που σήμερα δεν είναι εύκολο να λάβουν δάνειο από τις τράπεζες θα μπορούν να επισκέπτονται έναν ανεξάρτητο χρηματοδοτικό οργανισμό, να παρουσιάζουν το επιχειρηματικό τους σχέδιο και αν κρίνεται βιώσιμο, να λαμβάνουν χρηματοδότηση.
Αξίζει να σημειωθεί ότι το υπουργείο Οικονομίας στοχεύει να συμμετάσχει στα πρώτα στάδια δημιουργίας των οργανισμών μικροπιστώσεων, με ένα ποσό το οποίο μπορεί να ανέλθει στα 40 εκατ. ευρώ. Με δεδομένο ότι οι πόροι αυτοί θα επιστρέφονται, το ποσό θα ανακυκλώνεται.
Μεγάλο ενδιαφέρον
Το ενδιαφέρον για τη δημιουργία οργανισμών μικροπιστώσεων είναι ήδη μεγάλο και εκτιμούν ότι θα υπάρξει μεγάλος ανταγωνισμός, ο οποίος θα είναι προς όφελος των μικρών επιχειρήσεων. Μάλιστα στον συγκεκριμένο τομέα ήδη έχει αρχίσει να εκδηλώνεται και σοβαρό τραπεζικό ενδιαφέρον, καθώς τον κίνδυνο αναλαμβάνει πλέον το Ευρωπαϊκό Ταμείο Επενδύσεων (ΕΤαΕ) μέσω του προγράμματος EaSI, το οποίο παρέχει εγγυήσεις για την προώθηση της μικροχρηματοδότησης. Το ίδιο το ΕΤαΕ παρέχει εγγυήσεις και στους σημερινούς ενδιάμεσους φορείς, οι οποίοι με τη σειρά τους τις παρέχουν στις τράπεζες που συνεργάζονται.
Α λα γαλλικά
Εδώ και μια 20ετία οι μικροχρηματοδοτήσεις δίνουν ευκαιρίες σε εκατομμύρια νέους επιχειρηματίες, κοινωνικές επιχειρήσεις κ.ά. σε όλη την Ευρώπη. Πρόκειται για ένα διεθνώς δοκιμασμένο χρηματοδοτικό εργαλείο που επιτρέπει σε νέους, άνεργους, ελεύθερους επαγγελματίες, ομάδες πολιτών που δεν έχουν πρόσβαση σε τραπεζική ή άλλου τύπου χρηματοδότηση, να ξεκινήσουν ή να μεγεθύνουν τη δική τους ατομική, κοινωνική ή άλλη επιχείρηση, συμβάλλοντας έτσι αποφασιστικά στη μείωση της ανεργίας και την αύξηση του ΑΕΠ. Η ανάπτυξη του θεσμού των μικροχρηματοδοτήσεων στη χώρα μας περιλαμβάνεται και στην αναπτυξιακή στρατηγική που εκπόνησε η κυβέρνηση και την οποία παρουσίασε με επιτυχία στους θεσμούς πριν από μερικές μέρες.
Το υπουργείο Οικονομίας εδώ και ένα χρόνο περίπου συμβουλεύτηκε οικονομικούς φορείς (εγχώριους και διεθνείς) που δραστηριοποιούνται στον τομέα αυτό, προχώρησε στην εκπόνηση σχετικής μελέτης για την ανάπτυξη των μικροχρηματοδοτήσεων στην Ελλάδα, πάνω στα πετυχημένα πρότυπα άλλων χωρών όπως η Γαλλία και η Ιταλία, και οι υπηρεσίες του υπουργείου συντάσσουν ήδη σχετικό νομοσχέδιο το οποίο θα δοθεί σε διαβούλευση τις επόμενες εβδομάδες.
Του Γιάννη Αγουρίδη, Αυγή
