Η συζήτηση για τον εκλογικό νόμο έχει ανοίξει εδώ και καιρό από την κυβέρνηση, η οποία επιδιώκει να προχωρήσει σε αλλαγές που εδώ και χρόνια απασχολούν τον δημόσιο διάλογο. Μεταρρυθμίσεις με στόχο την ενίσχυση της δημοκρατίας και της ισονομίας στις εκλογικές περιφέρειες, οι οποίες όμως πάντα “κολλούσαν” στις αντιδράσεις τοπικών πολιτευτών και άλλων συμφερόντων. Κεντρική αιχμή του νέου εκλογικού νόμου αποτελεί, και δικαίως, το πάγιο αίτημα των αριστερών και προοδευτικών δυνάμεων για την απλή αναλογική. Ωστόσο, Μέγαρο Μαξίμου και υπουργείο Εσωτερικών επιδιώκουν να προχωρήσουν και σε περαιτέρω τομές που αλλάζουν το τοπίο.
Σύμφωνα με αποκλειστικές πληροφορίες της “Αυγής” της Κυριακής, στο τραπέζι των συζητήσεων βρίσκεται εδώ και μερικές εβδομάδες σχέδιο για την κατάτμηση της Β’ εκλογικής περιφέρειας της Αθήνας και του Υπόλοιπου Αττικής. Από τα μέσα Απριλίου στο γραφείο του πρωθυπουργού -κατ’ εντολή του ίδιου όπως πληροφορούμαστε- έχουν κατατεθεί όλα τα πιθανά σενάρια για αυτή την αλλαγή, τα οποία και εξετάζονται. Η κατάτμηση της Β’ Αθήνας δεν “πέφτει από τον ουρανό”, καθώς αφορά μια συζήτηση που διεξάγεται διαχρονικά στους κόλπους των προοδευτικών δυνάμεων τόσο σε επίπεδο Τοπικής Αυτοδιοίκησης όσο και σε κεντρικό πολιτικό. Σε αυτή την κατεύθυνση, ας σημειωθεί, κινείται και το Κίνημα Αλλαγής.
Μάλιστα, με συνέντευξή του στο σημερινό φύλλο της “Α” και στην Ηλ. Βισκαδουράκη, ο υπουργός εσωτερικών Π. Σκουρλέτης αναφέρει ότι “η πρόταση αυτή θα μπορούσε να ενταχθεί στην ατζέντα μιας ουσιαστικής συζήτησης με το Κίνημα Αλλαγής εάν ενδιαφερόταν να επανατοποθετηθεί για τον χρόνο εφαρμογής της απλής αναλογικής”. Βούληση της κυβέρνησης είναι να θέσει στον διάλογο κάθε ρύθμιση και μέτρο που θα έχουν αποτέλεσμα τον εξορθολογισμό της εκλογικής διαδικασίας. “Η κυβέρνηση έχει αναλάβει τις ευθύνες της σε αυτό το πεδίο και θα συνεχίσει να το πράττει” λέει χαρακτηριστικά σήμερα ο Π. Σκουρλέτης.
Σύμφωνα λοιπόν με πληροφορίες της “Αυγής” της Κυριακής, η μελέτη που έχει στα χέρια του ο Αλ. Τσίπρας αποτελείται από τέσσερα σενάρια. Το πρώτο σενάριο προβλέπει τον διαχωρισμό της Β’ Αθήνας σε τέσσερις εκλογικές περιφέρειες/τομείς: Βόρειο, Δυτικό, Νότιο, Κεντρικό. Το Υπόλοιπο Αττικής σε δύο, Ανατολική και Δυτική. Στο συγκεκριμένο σενάριο, η Α’ Αθηνών, που ταυτίζεται με τον Δήμο Αθηναίων, δεν θίγεται.
Το δεύτερο σενάριο περιλαμβάνει τον διαχωρισμό της Β’ Αθηνών σε τέσσερις εκλογικές περιφέρειες/τομείς, ακολουθώντας τη διοικητική διαίρεση της Περιφέρειας Αττικής, ενώ το Υπόλοιπο σε δύο περιφέρειες, κατά τον ίδιο τρόπο. Έτσι, Βόρειος, Δυτικός και Νότιος Τομέας παραμένουν ως έχουν και στο προηγούμενο σενάριο, ενώ στον Κεντρικό Τομέα Αθηνών προστίθεται και ο Δήμος Αθηναίων, άρα η Α’ εκλογική περιφέρεια της Αθήνας.
Στο επόμενο σενάριο, που μοιάζει να συγκεντρώνει και τις περισσότερες πιθανότητες να προχωρήσει, προβλέπεται η κατάτμηση της Β’ Αθήνας σε τρεις εκλογικές περιφέρειες/τομείς ενώ το Υπόλοιπο Αττικής σε δύο. Καίτοι, ο Δήμος Αθηναίων διατηρείται ως εκλογική περιφέρεια Α’ Αθηνών. Προστίθενται όμως οι μεν Δήμοι Φιλαδέλφειας-Χαλκηδόνας και Γαλατσίου στον Βόρειο Τομέα και οι δε δήμοι Βύρωνα, Ζωγράφου, Δάφνης Υμμητού, Ηλιούπολης και Καισαριανής, τα λεγόμενα “ανατολικά”, προστίθενται στην εκλογική περιφέρεια του Νοτίου Τομέα Αθηνών.
Το τελευταίο σενάριο περιλαμβάνει τον διαχωρισμό της Β’ Αθήνας σε τρεις εκλογικές περιφέρειες/τομείς όπως και στο προηγούμενο. Διαφέρει ωστόσο στο ότι οι Δήμοι Φιλαδέλφειας- Χαλκηδόνας και Γαλατσίου, αντί της εκλογικής περιφέρειας του Βόρειου Τομέα, εντάσσονται σε αυτή του Δυτικού Τομέα.
Το πιθανότερο σενάριο
Όπως αναφέρθηκε και παραπάνω, σύμφωνα με αποκλειστικές πληροφορίες, το κυβερνητικό επιτελείο φαίνεται να προκρίνει το τρίτο σενάριο. Ας δούμε τι αλλαγές θα σημειωθούν συγκεκριμένα σε περίπτωση υιοθέτησης αυτής της πρότασης (βλέπε σχετικό χάρτη).
Σήμερα η Β’ Αθηνών “δίνει” συνολικά 44 έδρες, ενώ το Υπόλοιπο Αττικής 15. Με την κατάτμηση των περιφερειών, η κατάσταση διαμορφώνεται ως εξής: ο Βόρειος Τομέας θα βγάζει 15 έδρες. Εκεί θα ανήκουν οι Δήμοι Αγ. Παρασκευής, Αμαρουσίου, Βριλησσίων, Γαλατσίου, Ηρακλείου, Κηφισιάς, Λυκόβρυσης – Πεύκης, Μεταμόρφωσης, Ν. Ιωνίας, Παπάγου – Χολαργού, Πεντέλης, Φιλαδέλφειας – Χαλκηδόνας, Φιλοθέης – Ψυχικού και Χαλανδρίου.
Ο Δυτικός Τομέας “δίνει” 11 έδρες και περιλαμβάνει τους Δήμους Αγ. Βαρβάρας, Αγ. Αναργύρων – Καματερού, Αιγάλεω, Ιλίου, Περιστερίου, Πετρούπολης, Χαϊδαρίου. Χωρίς δηλαδή μεταβολές ως προς τη σύστασή του με τη σημερινή κατάσταση.
Ο Νότιος Τομέας “δίνει” 18 έδρες και θα περιλαμβάνει τους Δήμους Αγ. Δημητρίου, Αλίμου, Βύρωνα, Γλυφάδας, Δάφνης – Υμηττού, Ελληνικού – Αργυρούπολης, Ζωγράφου, Ηλιούπολης, Καισαριανής, Καλλιθέας, Μοσχάτου- Ταύρου, Ν. Σμύρνης, Π. Φαλήρου.
Όσον αφορά το Υπόλοιπο, Ανατολική και Δυτική Αττική ακολουθούν τη διοικητική διαίρεση της Περιφέρειας Αττικής. Από τις 15 έδρες που αντιστοιχούν σήμερα στο Υπόλοιπο Αττικής, οι 10 μοιράζονται στην Ανατολική Αττική και οι 4 στη Δυτική. Στην προκειμένη περίπτωση, μία έδρα “χάνεται” και πάει στην Αχαΐα, που σήμερα έχει 8 έδρες.
Με βάση τα εκλογικά αποτελέσματα που προέκυψαν από τις κάλπες του Σεπτεμβρίου το 2015, από την ανακατανομή των εδρών επηρεάζονται όλα τα κοινοβουλευτικά κόμματα εκτός από το ΚΚΕ και το Ποτάμι, που διατηρούν όλες τις έδρες που καταλαμβάνουν σε Β’ Αθήνας και Υπόλοιπο Αττικής. Πάντα με βάση το αποτέλεσμα του 2015, εάν διεξαγόταν με αυτό το σύστημα, θα είχαμε συνολικά 19 αλλαγές στην κατανομή των εδρών μεταξύ των κομμάτων.
Συντεταγμένη συζήτηση
Όπως προκύπτει από το ρεπορτάζ, Μαξίμου και ΥΠΕΣ εξετάζουν με μεγάλη προσοχή όλα τα πιθανά σενάρια, λαμβάνοντας υπόψη μια σειρά δεδομένων όπως: την πολιτική και εκλογική αυτοτέλεια της πρωτεύουσας, την εδαφική συνέχεια των εκλογικών περιφερειών και φυσικά την εσωτερική συνοχή των περιφερειών. Σε κάθε περίπτωση, τονίζουν πηγές του υπουργείου, υπάρχει η δυνατότητα να εξεταστούν και περαιτέρω προτάσεις και σενάρια εφόσον αυτό κριθεί σκόπιμο. Σημειώνεται ότι μέχρι στιγμής δεν έχει αποφασιστεί εάν η συγκεκριμένη μεταρρύθμιση θα πάει “πακέτο” με τον εκλογικό νόμο, χωρίς να αποκλείεται αυτό το το ενδεχόμενο.
Βούληση της κυβέρνησης είναι να προχωρήσει σε μια διεξοδική και συντεταγμένη συζήτηση τόσο για τον εκλογικό νόμο όσο και τις επιμέρους μεταρρυθμίσεις, όπως η κατάτμηση της Β’ Αθηνών, προκειμένου να επιτευχθούν όσο το δυνατόν ευρύτερες συναινέσεις, πολιτικές και κοινωνικές. Με δεδομένη τη θέση του πρωθυπουργού, αλλά και του υπουργού Εσωτερικών, οι αλλαγές και ο εκσυγχρονισμός του εκλογικού τοπίου περνούν στο γήπεδο των πολιτικών δυνάμεων.
Ιδιαιτέρως στο Κίνημα Αλλαγής, αφού το ΠΑΣΟΚ παλιότερα κατηγορούσε την κυβέρνηση πως, εκτός των άλλων, δεν προχωρά στην κατάτμηση της Β’ Αθήνας. Υπενθυμίζεται ότι επί διακυβέρνησης Σημίτη, ο τότε αρμόδιος υπουργός Κ. Σκανδαλίδης ήταν έτοιμος να προχωρήσει σχετικό νόμο, σε συμφωνία μάλιστα με τον πρωθυπουργό. Οι έντονες αντιδράσεις όμως των “πράσινων” βουλευτών της Β’ Αθήνας ανάγκασαν τον υπουργό να ανακρούσει πρύμναν. Θα τολμήσει το πολιτικό σύστημα να προχωρήσει αποφασιστικά σε τομές που για χρόνια εκκρεμούν ή για άλλη μια φορά μικροκομματικά και άλλα συμφέροντα θα βάλουν φρένο;