Την διεξαγωγή πρόωρων εκλογών στις 24 Ιουνίου ανακοίνωσε το μεσημέρι της Τετάρτης ο Τούρκος πρόεδρος Ταγίπ Ερντογάν, μετά τη συνάντηση που είχε με τον επικεφαλής του ακροδεξιού Κόμματος Εθνικιστικής Δράσης της Τουρκίας (MHP), Ντεβλέτ Μπαχτσελί.
Δείτε: Πρόωρες προεδρικές εκλογές στις 24 Ιουνίου ανακοίνωσε ο Ερντογάν
Οι εκλογές ήταν προγραμματισμένες για τις 3 Νοεμβρίου του 2019.
Τα AKP και MHP θα υποστηρίξουν τον Ταγίπ Ερντογάν ως προεδρικό υποψήφιο, ενώ θα κατεβάσουν κοινές λίστες υποψηφίων βουλευτών στις βουλευτικές εκλογές.
Ο αντιπρόεδρος του κεντροαριστερού Ρεπουμπλικανικού Λαϊκού Κόμματος (CHP) Μπουλέντ Τεζκάν έχει ήδη δηλώσει από προχθές πως το κόμμα του είναι έτοιμο για την εκλογική αναμέτρηση που αναμένεται να ενδυναμώσει ακόμη περισσότερο τον Ερντογάν.
Μετά τις εκλογές, η θέση του πρωθυπουργού της Τουρκίας θα καταργηθεί και ο πρόεδρος της χώρας θα είναι ταυτόχρονα αρχηγός του κράτους και της κυβέρνησης.
Η γειτονική χώρα οδηγείται σε αλλαγή του πολιτεύματος από προεδρευόμενη κοινοβουλευτική σε προεδρική δημοκρατία
Θυμίζουμε ότι στις 16 Ιανουαρίου του 2017 το κοινοβούλιο της Τουρκίας είχε εγκρίνει το νέο Σύνταγμα που ενισχύει τις εξουσίες του προέδρου Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν. Η τελική έγκριση είχε γίνει με το δημοψήφισμα του Απριλίου του 2017, με το οριακό 51,4%.
Ωστόσο, το ποσοστό συμμετοχής είχε φτάσει στο ρεκόρ του 86%, με τις καταγγελίες για νοθεία βέβαια, να είναι πολλαπλές. Από την άλλη, ο Ερντογάν “έχασε” την Κωνσταντινούπολη και τα παράλια της Μικράς Ασίας, κάτι που δείχνει πως η χώρα του θα οδηγηθεί διαιρεμένη στο νέο καθεστώς.
Επισήμως, ο Ερντογάν αναφέρει πως το νέο Σύνταγμα που θα τεθεί σε εφαρμογή μετά τις επόμενες εκλογές, θα είναι όμοιο με εκείνο της Γαλλίας και των ΗΠΑ.
Ωστόσο, οι αντίπαλοί του υποστηρίζουν πως στην πραγματικότητα δημιουργεί υπερεξουσίας για τον “Σουλτάνο” πρόεδρο, ο οποίος θα μπορεί να διορίζει και να απολύει υπουργούς κατά το δοκούν, ενώ όπως αναφέραμε και παραπάνω, δεν θα υπάρχει η θέση του πρωθυπουργού.
Ο Ερντογάν έχει αφήσει επίσης ανοιχτό το ενδεχόμενο επαναφοράς της θανατικής ποινής.
Συνοπτικά, μετά τη Συνταγματική αναθεώρηση που θα τεθεί σε εφαρμογή, προβλέπονται τα παρακάτω:
-Ο πρόεδρος Ερντογάν θα συγκεντρώνει τις περισσότερες εκτελεστικές εξουσίες, ορίζοντας ο ίδιος τους υπουργούς της κυβέρνησης, καθώς και έναν ή δύο αντιπροέδρους. -Ο θώκος του πρωθυπουργού καταργείται, ενώ βάσει των προβλέψεων του νομοσχεδίου, ο πρόεδρος θα μπορεί να επεμβαίνει άμεσα στον δικαστικό τομέα.
-Ο πρόεδρος της Τουρκίας θα μπορεί να επιλέγει άμεσα ή έμμεσα έξι μέλη του Ανώτατου Συμβουλίου Δικαστών και Εισαγγελέων (HSYK), το οποίο είναι αρμόδιο για να διορίζει και να αποπέμπει τους δικαστικούς λειτουργούς. Το κοινοβούλιο θα επιλέγει τα υπόλοιπα επτά μέλη.
-Τα στρατοδικεία, που έχουν στο παρελθόν καταδικάσει σε θάνατο πολλούς αξιωματούχους μεταξύ αυτών και ο πρώην πρωθυπουργός Αντνάν Μεντερές μετά το πραξικόπημα του 1960, θα απαγορευθούν πλην εξαιρέσεων.
-Η χώρα θα κηρύσσεται σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης μόνο σε περίπτωση “εξέγερσης ενάντια στην πατρίδα” ή όταν σημειώνονται “βίαιες ενέργειες που απειλούν το έθνος με διχασμό”. Ο πρόεδρος θα αποφασίζει αν θα κηρύξει ή όχι κατάσταση έκτακτης ανάγκης προτού θέσει σχετικό ερώτημα στο κοινοβούλιο. Στη συνέχεια το κοινοβούλιο θα μπορεί να την παρατείνει, να την αναστέλλει ή να περιορίζει τη διάρκειά της. Η κατάσταση έκτακτης ανάγκης αρχικά θα μπορεί να τίθεται σε ισχύ για έξι μήνες, και στη συνέχεια θα μπορεί να παρατείνεται για ανώτατη περίοδο 4 μηνών κάθε φορά.
-Ο αριθμός των βουλευτών θα αυξηθεί από 550 σε 600, ενώ το όριο ηλικίας του εκλέγεσθαι θα μειωθεί από τα 25 έτη που είναι τώρα στα 18. Οι προεδρικές και οι βουλευτικές εκλογές θα διεξάγονται ταυτόχρονα κάθε πέντε χρόνια, έναντι τεσσάρων που ισχύει τώρα.
-Το κοινοβούλιο θα εξακολουθήσει να μπορεί να καταρτίζει, να τροποποιεί και να καταργεί νόμους. Επίσης θα ελέγχει τις ενέργειες του προέδρου, όμως αυτός θα μπορεί να εκδίδει προεδρικά διατάγματα για τους τομείς που αφορούν τις διευρυμένες εκτελεστικές του εξουσίες. Αντίθετα, το νομοσχέδιο προβλέπει ότι ο πρόεδρος δεν θα μπορεί να εκδίδει διατάγματα για θέματα τα οποία ρυθμίζονται ξεκάθαρα από τους νόμους.
-Αν ο πρόεδρος κατηγορηθεί ή θεωρηθεί ύποπτος ότι διέπραξε κάποιο αδίκημα, το κοινοβούλιο θα μπορεί να ζητεί να διενεργηθεί έρευνα, όμως η απόφαση θα πρέπει να ληφθεί με διευρυμένη πλειοψηφία τριών πέμπτων.
Του Χρήστου Δεμέτη, news247.gr
