Μόνο 9,8 δισ. ευρώ, ή το 9,8% επί του συνόλου των 99,97 δισ. ευρώ που ανέρχονται τα ληξιπρόθεσμα χρέη προς το Δημόσιο, κρίνονται ως «αποτελεσματικό» εισπράξιμο υπόλοιπο.
Είναι, μάλιστα, αξιοσημείωτο ότι από τα 9,8 δισ. τα 8,4 δισ. αποτελούν το πλέον αποτελεσματικό – εισπράξιμο τμήμα του συνολικού «νέου» ληξιπρόθεσμου χρέους της περιόδου από την 1/12/2016 έως και τις 30/11/ 2017. Τα ανωτέρω εντυπωσιακά ευρήματα -που αποκαλύπτουν και το μέγεθος του προβλήματος των ληξιπρόθεσμων, που όσο διογκώνονται μήνα με τον μήνα τόσο μεγαλώνει ως προς το εισπρακτικό σκέλος του- περιλαμβάνονται στην ετήσια έκθεση απολογισμού της ΑΑΔΕ για το 2017. Ειδικότερα, με βάση τα στοιχεία της ΑΑΔΕ, το αποτελεσματικό, δηλαδή το πλέον εισπράξιμο τμήμα του συνολικού «νέου» ληξιπρόθεσμου χρέους της περιόδου από την 1/12/2016 έως τις 30/11/2017, ανήλθε σε 8.438,7 εκατ. ευρώ και έναντι αυτού:
- Οι εισπράξεις του 2017 ανήλθαν σε 2.345,5 εκατ., παρουσιάζοντας μείωση κατά 11,1% σε σχέση με το 2016 (2.639,5 εκατ. ).
- Οι διαγραφές του 2017 ανήλθαν σε 184 εκατ., παρουσιάζοντας μείωση κατά 15% σε σχέση με το 2016 (216,5 εκατ. ευρώ).
- Ο δείκτης είσπραξης του έτους 2017 ανήλθε σε 28,4%, παραμένοντας στα ίδια σχεδόν επίπεδα με το 2016 (28,5%).
«Αποτελεσματικό» υπόλοιπο
Αξίζει δε να σημειωθεί ότι ως «αποτελεσματικό» ληξιπρόθεσμο υπόλοιπο ορίζεται το πλέον εισπράξιμο μέρος του ληξιπρόθεσμου υπολοίπου το οποίο:
1. Περιλαμβάνει οφειλές μόνο εντός προϋπολογισμού.
2. Περιλαμβάνει υπόλοιπα ποσού βασικής οφειλής έως 1,5 εκατ. ευρώ.
3. Δεν περιλαμβάνει οφειλές προ της 30ής/11/2013.
4. Δεν περιλαμβάνει χρέη σε αναστολή είσπραξης και οφειλές χαρακτηρισμένες ως ανεπίδεκτες είσπραξης.
5. Δεν περιλαμβάνει τις κατηγορίες φόρων: Λοιπές εισφορές, Έμμεσοι υπέρ τρίτων, Μισθώματα, Υπηρεσίες, Πρόστιμα ΚΒΣ, Δάνεια, Υπέρ διαφορών τρίτων, Λοιπά πρόστιμα μη φορολογικά, Παράβολα, Καταλογισμοί & Λοιπά μη φορολογικά.
6. Δεν περιλαμβάνει τις εξής κατηγορίες οφειλετών: α) πτωχοί, β) ΔΕΚΟ, γ) μηδενικά – προσωρινά ΑΦΜ και δ) υπό εκκαθάριση.
Θα πρέπει να αναφερθεί ότι το συνολικό ληξιπρόθεσμο υπόλοιπο την 1η Ιανουαρίου 2018 διαμορφώθηκε σε 99.970 εκατ. , ενώ από αυτά σε ρύθμιση έχει υπαχθεί ποσό 4.296,7 εκατ., δηλαδή ποσοστό 4,3%. Έτσι, το πραγματικό, αφαιρουμένων των χαρακτηρισμένων ως ανεπίδεκτων είσπραξης οφειλών, συνολικό ληξιπρόθεσμο υπόλοιπο της 1ης Ιανουαρίου 2018 ανέρχεται σε 86.480 εκατ. ευρώ.
Όσον αφορά την παλαιότητα του συνολικού ληξιπρόθεσμου υπολοίπου των 99.970 εκατ. της 1/1/2018 παρατηρούνται τα ακόλουθα:
- Ποσοστό 50,1% αφορά τη χρονική περίοδο έως 30/11/12.
- Ποσοστό 49,9% αφορά τη χρονική περίοδο 1/12/12 έως 1/1/18.
Από το συνολικό ληξιπρόθεσμο υπόλοιπο της 1/1/2018 ποσοστό:
- 45,4% αφορά μη φορολογικά έσοδα (πρόστιμα ΚΒΣ, δάνεια κ.λπ.),
- 27,3% αφορά έμμεσους φόρους (ΦΠΑ, πρόστιμα έμμεσων φόρων κ.λπ.),
- 24,2% αφορά άμεσους φόρους (φόροι εισοδήματος, φόροι περιουσίας κ.λπ.) και
- 3,2% αφορά λοιπά μη φορολογικά έσοδα.
Από την άλλη πλευρά, στις κατανομές ανά κατηγορία ποσού οφειλής του πλήθους των οφειλετών και του ποσού των αντίστοιχων οφειλών τους, του συνολικού ληξιπρόθεσμου υπολοίπου της 1ης Ιανουαρίου 2018, παρατηρείται ότι:
1. Ποσοστό 87,7% των οφειλετών (3.569.975 οφειλέτες), με βασική οφειλή μικρότερη των 5.000 ευρώ, διακρατούν το 2,5% (2.519,8 εκατ. ευρώ) του συνολικού χρέους.
2. Ποσοστό 1% των οφειλετών (40.514 οφειλέτες), με βασική οφειλή μεγαλύτερη των 100.000 ευρώ, διακρατούν το 89,2% (89.216,1 εκατ.).
3. Στις ενδιάμεσες κατηγορίες βασικής οφειλής από 5.000 ευρώ έως 100.000 ευρώ, ποσοστό 11,3% των οφειλετών (458.368 οφειλέτες) διακρατούν το 8,2% (8.234,1 εκατ. ευρώ).
Ανεπίδεκτα είσπραξης
Το συνολικό ύψος των χαρακτηρισμένων ως ανεπίδεκτων είσπραξης ληξιπρόθεσμων οφειλών της Φορολογικής Διοίκησης (Ε.Μ.ΕΙΣ., ΔΟΥ και Ελεγκτικών Κέντρων) ανήλθε το 2017 σε 4.497 εκατ. παρουσιάζοντας:
1. Αύξηση κατά 5% σε σχέση με το 2016 (4.281,9 εκατ. ευρώ).
2. Οριακή υστέρηση (περίπου 3 εκατ. ευρώ) έναντι του ετήσιου στόχου (4.500 εκατ. ευρώ).
Σκοπός της διαδικασίας χαρακτηρισμού των οφειλών ως ανεπίδεκτων είσπραξης είναι η επιτάχυνση της διαδικασίας εκκαθάρισης των επί σειρά ετών σωρευμένων ληξιπρόθεσμων οφειλών προς το Δημόσιο, από εκείνες που πραγματικά και εμπεριστατωμένα θεωρούνται επισφαλείς, προκειμένου το Δημόσιο να διαθέτει μια ολοκληρωμένη, διαφανή, αποτελεσματική και ελέγξιμη διαδικασία είσπραξης των οφειλών, με στόχο οι εισπρακτικοί μηχανισμοί να επικεντρώσουν τις προσπάθειές τους στις οφειλές που παρουσιάζουν αυξημένες πιθανότητες είσπραξης.
Επισημαίνεται ότι το Δημόσιο διατηρεί ακέραιο το δικαίωμά του για την είσπραξη της οφειλής ή συμψηφισμού της και μετά την καταχώρησή της στα ειδικά βιβλία των ανεπίδεκτων είσπραξης, επίσης, οφειλή που έχει καταχωρηθεί ως ανεπίδεκτη είσπραξης επαναχαρακτηρίζεται ως εισπράξιμη εάν διαπιστωθεί ότι υπάρχει δυνατότητα μερικής ή ολικής ικανοποίησής της είτε από τον οφειλέτη είτε από συνυπόχρεο πρόσωπο. Ακόμη με τον χαρακτηρισμό των οφειλών ως ανεπίδεκτων είσπραξης αναστέλλεται η παραγραφή τους για μια δεκαετία, ενώ επέρχονται άμεσα οι προβλεπόμενες από τον νόμο συνέπειες για τον οφειλέτη και τα συνυπόχρεα πρόσωπα, όπως η μη χορήγηση αποδεικτικού φορολογικής ενημερότητας και η δέσμευση των περιουσιακών στοιχείων τους.
Αυξάνονται οι κατασχέσεις τραπεζικών λογαριασμών
Σύμφωνα με την ετήσια έκθεση απολογισμού της ΑΑΔΕ, ο συνολικός αριθμός οφειλετών (αφορά οφειλέτες για τους οποίους η φορολογική διοίκηση δύναται να λάβει μέτρα) ανήλθε το 2017 σε 1.744.115 (έναντι 1.647.771 το 2016) και ο αριθμός των ΑΦΜ με ληξιπρόθεσμες οφειλές σε μέτρα ανήλθε το 2017 σε 1.050.077 (έναντι 839.056 το 2016).
Ο συνολικός αριθμός των μέτρων αναγκαστικής είσπραξης που ελήφθησαν το 2017 από τα τμήματα δικαστικού και νομικής υποστήριξης των ΔΟΥ και των Ελεγκτικών Κέντρων ανήλθε σε 1.784.491 έναντι 1.601.360 το 2016, παρουσιάζοντας αύξηση κατά 11,4%.
Από τα συγκεκριμένα μέτρα, οι κατασχέσεις εις χείρας τρίτων (τραπεζικών λογαριασμών, ενοικίων κ.λπ.) παρουσιάζουν τη μεγαλύτερη συχνότητα (96,5%).
