Στο Πρωτοδικείο Χανίων αναβιώνει σήμερα η υπόθεση του Καθηγητή του Τμήματος Πολιτικής Επιστήμης του Πανεπιστημίου Κρήτης Στέλιου Αλεξανδρόπουλου.
Θα εκδικαστεί η αγωγή αποζημίωσης λόγω ψυχικής οδύνης που έχει ασκήσει κατά του Πανεπιστημίου Κρήτης η οικογένεια του αείμνηστου καθηγητή, ο οποίος άφησε την τελευταία του πνοή στις 3 Μαΐου του 2006 από καρδιακή προσβολή στο γραφείο του, μετά από μια θυελλώδη Γενική Συνέλευση του Τμήματος Πολιτικών Επιστημών, κατά την οποία δεν του είχε επιτραπεί να μιλήσει .
Ο Αλεξανδρόπουλος ήθελε να τοποθετηθεί για την πειθαρχική δίωξη που του είχε ασκηθεί αφού – μεταξύ άλλων- κατήγγειλε φαινόμενα νεποτισμού στην επιλογή των μεταπτυχιακών φοιτητών στο συγκεκριμένο τμήμα.
Ο θάνατος του Αλεξανδρόπουλου είχε συγκλονίσει το πανελλήνιο.
Δείτε επίσης:
Δείτε ένα βίντεο με τον Στ. Αλεξανδρόπουλο σε εκπομπή της ΕΡΤ το 2000
Έγραφε εκείνες τις δύσκολες ημέρες ο Ιός της Ελευθεροτυπίας:
Η κρίση που ξέσπασε στο Πανεπιστήμιο Κρήτης φέρει το βάρος μιας τραγικής απώλειας. Για τον θάνατο του καθηγητή Στ. Αλεξανδρόπουλου γράφτηκαν πολλά. Σήμερα δίνουμε τον λόγο στις σημειώσεις του. Γιατί η προσπάθειά του να υπερασπιστεί τον δημόσιο και τον ακέραιο χαρακτήρα του πανεπιστημίου έχει τη σφραγίδα μιας προσωπικής πορείας, που δεν πρέπει κι αυτή να χαθεί…
Ο Στέλιος Αλεξανδρόπουλος, καθηγητής του Τμήματος Πολιτικής Επιστήμης του Πανεπιστημίου Κρήτης, πέθανε στις 3 Μαΐου στο γραφείο του, σε συνθήκες αφόρητης πίεσης. Ο καθηγητής αντιμετώπιζε πειθαρχική δίωξη, επειδή διανοήθηκε να ασκήσει το αυτονόητο για το δημόσιο πανεπιστήμιο δικαίωμα κριτικής και ελέγχου.
Ο αιφνίδιος θάνατός του έφερε στο φως την κρίση που σοβούσε στο Πανεπιστήμιο της Κρήτης και, όπως είναι γνωστό στους αναγνώστες της «Ε» και της «Κ.Ε.» από σειρά δημοσιευμάτων της Α. Στεργίου και του Δ. Νανούρη, οι εξελίξεις υπήρξαν έκτοτε πυκνές.
Είναι βέβαιο ότι οι παραιτήσεις (Κ. Λάβδας, Δ. Κοτρόγιαννος και Μ. Μενδρινού), καθώς και η απόφαση της Συγκλήτου να αναθέσει σε επιτροπή πανεπιστημιακών τη διερεύνηση της υπόθεσης, όσο εκτονωτικά κι αν λειτουργούν, δεν διασφαλίζουν εκ προοιμίου την αποτελεσματική αντιμετώπιση των σοβαρών δυσλειτουργιών που εντόπισε ο καθηγητής Στέλιος Αλεξανδρόπουλος.
Εκκρεμεί ούτως ή άλλως η ρητή αποκατάστασή του, οπότε και η ανάληψη των ευθυνών για την παραπομπή του από εκείνους που μετέτρεψαν την άσκηση ενός δικαιώματος σε πειθαρχικό παράπτωμα.
Πιστεύοντας, μαζί με τον Στέλιο Αλεξανδρόπουλο, ότι η μνήμη συνιστά προϋπόθεση της κριτικής στάσης, σε όσα ακολουθούν θα πιάσουμε το νήμα της υπόθεσης από την αρχή, ανατρέχοντας στους σημαντικότερους σταθμούς της. Και θα βασιστούμε στα λόγια του ίδιου. Λόγια που δεν «ακούστηκαν» τότε που έπρεπε και από εκείνους που όφειλαν να τα αφουγκραστούν.
Το χρονικό της δίωξης
18 Ιουλίου 2005: με επιστολή που απευθύνει στα μέλη της Γενικής Συνέλευσης του Τμήματος Πολιτικής Επιστήμης, ο επί πτυχίω φοιτητής Κ. Ρητινιώτης διαμαρτύρεται για τον αποκλεισμό του από το Πρόγραμμα Μεταπτυχιακών Σπουδών (ΠΜΣ) του τμήματος. Ο φοιτητής υποστηρίζει ότι, βάσει των αντικειμενικών κριτηρίων που έχουν θεσπιστεί για την προεπιλογή των υποψηφίων, το όνομά του έπρεπε να βρίσκεται τουλάχιστον μεταξύ εκείνων που επελέγησαν για τη διαδικασία της συνέντευξης, η οποία αποτελεί το δεύτερο στάδιο επιλογής των φοιτητών του μεταπτυχιακού.
22 Ιουλίου 2005: Συγκαλείται η Γενική Συνέλευση Ειδικής Σύνθεσης του Τμήματος Πολιτικής Επιστήμης. Μέλη της αρμόδιας επιτροπής υπερασπίζονται τη διαδικασία που ακολουθήθηκε στο ξεδιάλεγμα των υποψηφίων και καταδικάζουν ως «αδιανόητο» το «ύφος» της επιστολής του διαμαρτυρόμενου φοιτητή. Από την πλευρά του, ο Στέλιος Αλεξανδρόπουλος υποστηρίζει ότι η επιστολή «θέτει ένα σοβαρό ηθικό και δεοντολογικό ζήτημα» και ζητεί να δοθεί στη συνέλευση ο κατάλογος μοριοδότησης των υποψηφίων: «Αν δοθεί, όπως είχε δοθεί πέρυσι, αυτή η λίστα στα μέλη της συνέλευσης, […] και αν έχει τηρηθεί αυτή η μοριοδότηση, νομίζω ότι το θέμα έχει λήξει».
Ακολουθεί έντονη συζήτηση, κατά την οποία ο Στέλιος Αλεξανδρόπουλος, μόνος αυτός, επιμένει ότι δεν μπορεί να επικυρώσει τα αποτελέσματα της επιτροπής επιλογής, αν δεν μελετήσει προηγουμένως τα στοιχεία: «Συγχωρέστε μου αυτόν τον τόνο, αλλά όταν βάζουμε μια υπογραφή, όταν αποφασίζουμε, αποφασίζουμε για ζωές. Αποφασίζουμε για ανθρώπους. Και έτσι μπορούμε να συγχωρήσουμε, αν θέλετε, και την αμετροέπεια του ύφους του κυρίου Ρητινιώτη. Διότι από την απόφασή μας εξαρτάται το μέλλον του. Δεν μπαίνει κανένα θέμα εμπιστοσύνης. Απλά, η εμπιστοσύνη είναι μια έννοια που κάθε μέρα πρέπει να την παλεύουμε και να την επιβεβαιώνουμε».
Στο τέλος της διαδικασίας παρουσιάζεται ο κατάλογος των 24 επιτυχόντων και των 10 επιλαχόντων και σημειώνεται ότι «η λίστα επιλογής με τα μόρια θα επισυναφθεί στα πρακτικά».
Τα μέλη της συνέλευσης ψηφίζουν την επικύρωση των αποτελεσμάτων με την εξαίρεση του Στέλιου Αλεξανδρόπουλου που επιφυλάσσεται, δηλώνοντας ότι η ψήφος του «θα εξαρτηθεί από τις διευκρινίσεις που θα μου δώσουν, όταν θα έχω τη σχετική πληροφόρηση, οι συνάδελφοι της επιτροπής».
29 Ιουλίου 2005: Από επιστολή του Στέλιου Αλεξανδρόπουλου προς την προϊσταμένη της Γραμματείας: «Οταν εγερθούν ζητήματα τήρησης διαδικασιών και κανόνων από οποιονδήποτε έχει έννομο συμφέρον, είναι αυτονόητη υποχρέωση της επιτροπής να λογοδοτήσει στη Γενική Συνέλευση με όλα τα σχετικά στοιχεία που να αποδεικνύουν το αβάσιμο της όποιας αμφισβήτησης».
5 Αυγούστου 2005: Με επιστολή του προς τον προεδρεύοντα του Τμήματος Δ. Κοτρόγιαννο και τη διευθύντρια του ΠΜΣ Μ. Μενδρινού, ο Στέλιος Αλεξανδρόπουλος επανέρχεται στο αίτημά του να του επιτραπεί η πρόσβαση στα στοιχεία αναλυτικής μοριοδότησης, βάσει των οποίων η αρμόδια επιτροπή συνέταξε τον κατάλογο προεπιλογής των υποψηφίων. «Δεν έχω καμιά πρόθεση να αμφισβητήσω την ευαισθησία σας», σημειώνει.
«Ελπίζω, όμως, να μου αναγνωρίζετε και εσείς τουλάχιστον ίση με εσάς ευαισθησία στη βάση της οποίας προσπαθώ να εκπληρώσω τις υποχρεώσεις μου που απορρέουν από τη συμμετοχή μου στο ανώτατο συλλογικό όργανο διοίκησης του τμήματος, τη Γενική Συνέλευση. Σας παρακαλώ, τέλος, να με απαλλάξετε από το εξαιρετικά άβολο και εν πολλοίς υποτιμητικό έργο της σύνταξης επιστολών και αιτήσεων. Κάτι τέτοιο δεν ταιριάζει ούτε σε εμένα ούτε σε εσάς, διότι θυμίζει περισσότερο το “απευθύνεσθαι προς δημόσια υπηρεσία” παρά προς πανεπιστημιακό τμήμα που διοικείται συλλογικά, με δημοκρατία, ισοτιμία και διαφάνεια».
27 Αυγούστου 2005: Απαντώντας σε επιστολή του Δ. Κοτρόγιαννου και της Μ. Μενδρινού, στην οποία χαρακτηρίζεται κακόπιστος και άπειρος σε σύνθετες διοικητικές διαδικασίες, ο Στέλιος Αλεξανδρόπουλος υπογραμμίζει, μεταξύ άλλων, και τα εξής:
«Επιτρέψτε μου, με όλο το σεβασμό, να σας υπενθυμίσω ότι ένα δημοκρατικό σύστημα (όπως αυτό που θεσπίζει ο νόμος για το Πανεπιστήμιο) δεν κρίνεται μόνο από το ότι επιτρέπει στην πλειοψηφία να αποφασίζει, αλλά και από το ότι κατοχυρώνει τόσο τα δικαιώματα της μειοψηφίας όσο και την τήρηση των διαδικασιών και κανόνων. Καμιά πλειοψηφία, όσο μεγάλη και αν είναι, δεν μπορεί να νομιμοποιήσει παραβιάσεις θεσμικών διαδικασιών».
Στη συνέχεια, εξηγεί γιατί καταθέτει ένσταση ενώπιον της Γενικής Συνέλευσης Ειδικής Σύνθεσης, επικαλούμενος διαδικαστικές παραλείψεις και ουσιαστικές παραλείψεις της επιτροπής, και καταλήγει:
«Επειδή γνωρίζετε την προσωπική μου βιογραφία και την εμπειρία μου σε συλλογικές δημοκρατικές διαδικασίες, είμαι βέβαιος ότι δεν σας διαφεύγει ότι, όταν έχω την πεποίθηση για το δίκαιο ενός ζητήματος, δεν υπολόγισα ποτέ το όποιο κόστος ή συσχετισμούς, και μάλιστα σε πολύ δυσμενέστερες κοινωνικές και πολιτικές συνθήκες».
31 Αυγούστου 2005: Από την απάντηση του Στέλιου Αλεξανδρόπουλου σε επιστολή του Δ. Κοτρόγιαννου, όπου υποστηριζόταν ότι «τα στοιχεία των φακέλων των υποψηφίων μεταπτυχιακών φοιτητών δεν είναι δημόσια, αλλά ιδιωτικά έγγραφα εμπεριέχοντα προσωπικά δεδομένα»: «[…] αυτό καθαυτό το γεγονός ότι φτάνετε στο σημείο να θεωρείτε ότι οι φάκελοι των υποψηφίων μεταπτυχιακών φοιτητών αποτελούν απόρρητα έγγραφα έναντι των μελών της Γενικής Συνέλευσης (!) είναι ένα στοιχείο που προσφέρεται για σοβαρό προβληματισμό, δεδομένης και της ιδιότητάς σας του προεδρεύοντος του Τμήματος».
13 Σεπτεμβρίου 2005: Η Γενική Συνέλευση Ειδικής Σύνθεσης του Τμήματος Πολιτικής Επιστήμης απορρίπτει την ένσταση Αλεξανδρόπουλου για παραλείψεις στη διαδικασία αξιολόγησης των υποψηφίων του μεταπτυχιακού, καθώς και τις σχετικές ενστάσεις υποψήφιων μεταπτυχιακών φοιτητών (10 ψήφοι επί 11 παρόντων). «Αλεξανδρόπουλος: Και εγώ δηλώνω ότι επιφυλάσσομαι να συνεχίσω».
14 Σεπτεμβρίου 2005: Από την προσφυγή του Στέλιου Αλεξανδρόπουλου στη Σύγκλητο Ειδικής Σύνθεσης:
«Επειδή οι λόγοι που επικαλούμαι στην ένστασή μου παραμένουν ισχυροί, αφού ούτε εξετάστηκαν ούτε απαντήθηκαν στη Γενική Συνέλευση Ειδικής Σύνθεσης, προσφεύγω ενώπιόν σας ως υπερκείμενης θεσμικής αρχής και αρμόδιας κατά το νόμο για την επικύρωση των αποτελεσμάτων της διαδικασίας επιλογής του ΠΜΣ».
22 Σεπτεμβρίου 2005: Η Σύγκλητος Ειδικής Σύνθεσης απορρίπτει την ένσταση του Στέλιου Αλεξανδρόπουλου και επικυρώνει την επιλογή των μεταπτυχιακών φοιτητών του Τμήματος Πολιτικής Επιστήμης (23 ψήφοι υπέρ, 3 λευκά).
14 Νοεμβρίου 2005: Απαντώντας σε σχετική ερώτηση του Γ. Δραγασάκη, ο υφυπουργός Παιδείας Σ. Ταλιαδούρος ενημερώνει τη Βουλή ότι το υπουργείο ζήτησε από την πρυτανεία του Πανεπιστημίου Κρήτης να διερευνήσει την υπόθεση. Στο μεταξύ, η απόρριψη ενός υποψήφιου για τη βαθμίδα του επίκουρου καθηγητή προκαλεί νέες εντάσεις στο Τμήμα Πολιτικής Επιστήμης, καθώς ο Στέλιος Αλεξανδρόπουλος διατυπώνει σοβαρές ενστάσεις για το χειρισμό του ζητήματος.
24 Ιανουαρίου 2005: Απαντώντας σε σχετική επιστολή των συναδέλφων του Λάβδα, Μενδρινού και Χρυσοχόου, ο Στέλιος Αλεξανδρόπουλος αναφέρει, μεταξύ άλλων, τα εξής:
«Αρχή μου ήταν και είναι να αποφεύγω τη μετατροπή των θεσμικών και ηθικών ζητημάτων σε προσωπικά. Λυπάμαι γιατί ο μόνος τρόπος για να μη “θίξω” τους συναδέλφους θα ήταν να σιωπήσω μπροστά σε ζητήματα που άπτονται της ηθικής, της δεοντολογίας και της ορθής επαγγελματικής και συναδελφικής συμπεριφοράς».
14 Απριλίου 2006: Ο πρύτανης Ι. Παλλήκαρης ζητεί την πειθαρχική δίωξη του Στέλιου Αλεξανδρόπουλου, υποστηρίζοντας, μεταξύ άλλων, ότι «παραβαίνει ασύγγνωστα τα καθήκοντά του» και «επιδεικνύει συστηματικά συμπεριφορά βαρέως απάδουσα στην αξιοπρέπεια πανεπιστημιακού λειτουργού, εξακολουθώντας να ασκεί αβάσιμη και δημόσια κριτική σε έργα και γνώμες οργάνων και μελών του Πανεπιστημίου Κρήτης με χαρακτηρισμούς και έργα που συνιστούν αναξιοπρεπή συμπεριφορά».
Η δίωξή του ανακοινώνεται στον Στέλιο Αλεξανδρόπουλο παραμονές του Πάσχα, όπως προκύπτει και από χειρόγραφες σημειώσεις του (βλ. και «Κ.Ε.», 14.05.2006). «Η μνήμη βοηθάει πάντα την κριτική στάση», υπογραμμίζει. «Τόσο για το θέμα του μεταπτυχιακού όσο και στο θέμα του συναδέλφου Α., για τα οποία κατηγορούμαι, έκανα ένα πράγμα: είπα την αλήθεια».
