Ο αρμόδιος υπουργός υπογραμμίζει ότι η επίτευξη αυτών των στόχος θα «προσδώσουν προστιθέμενη αξία στα προϊόντα, θα συνεισφέρουν στην σύνδεση της έρευνας με τη γεωργική πρακτική και τις επενδύσεις στο πρωτογενή τομέα και θα βελτιώσουν τη θέση και το εισόδημα των παραγωγών στη αλυσίδα αξίας».
Μίλησε επίσης για ένα από τα σημαντικότερα προβλήματα που αντιμετωπίζει ο ελληνικός αγροτικό χώρος, που δεν είναι άλλος από το υψηλό κόστος παραγωγής, αναφέροντας μεταξύ άλλων ότι «έχει βαθιά τις ρίζες του στα διαρθρωτικά προβλήματα που αντιμετωπίζει χρόνια τώρα ο αγροτικός χώρος».
Μιλώντας στο ΑΠΕ-ΜΠΕ τονίζει ότι «δεν μπορούν να λυθούν όλα με την κίνηση ενός μαγικού ραβδιού και απαιτείται συνεργασία, προτάσεις, χρόνος» και προσθέτει πως έχουν γίνει σημαντικές κινήσεις τόσο στη φυτική όσο και τη ζωική παραγωγή προς αυτή την κατεύθυνση.
Απορρίπτει κάθε συζήτηση αιτημάτων που αφορούν την κατάργηση της Κοινή Αγροτική Πολιτική (ΚΑΠ) καθώς «η συντριπτική πλειονότητα των πολιτικών δυνάμεων, αλλά και των ίδιων των αγροτών, θέλουν πρώτα απ’ όλα να διασφαλιστεί η παραμονή της χώρας στην Ευρωπαϊκή Ένωση που εξασφαλίζει περίπου 2,5 δισ. ευρώ το χρόνο για αγροτικές ενισχύσεις».
Τέλος καλεί τους αγρότες σε διάλογο, προκειμένου να βρεθούν λύσεις στα ό,ποια προβλήματα «στο πλαίσιο πάντα των δυνατοτήτων της οικονομίας και της χώρας αλλά και των δεσμεύσεων που έχουμε αναλάβει» όπως τονίζει και αφήνει ανοικτό το ενδεχόμενο ικανοποίησης κάποιων αιτημάτων για τις καλυπτόμενες από τον ΕΛΓΑ ζημιές, καθώς το 2018 είναι χρονιά που θα παρθούν αποφάσεις για αλλαγές στον κανονισμό ασφάλισης του Οργανισμού.
Ακολουθεί το πλήρες κείμενο της συνέντευξης που έδωσε ο υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων στο Αθηναϊκό- Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων και στον Θανάση Παπακώστα:
Ξεκινά μια νέα χρονιά. Ποιος είναι ο σχεδιασμός του υπουργείου για το 2018 και ποιοι οι στόχοι;
Πρέπει να σας πω αρχικά ότι τίποτα από αυτά που κάνουμε δεν είναι «μπαταριές στον αέρα». Δουλεύουμε πάνω σε ένα συνεκτικό στρατηγικό σχέδιο από την πρώτη στιγμή που αναλάβαμε το υπουργείο. Οι στόχοι μας για την εφετινή χρονιά είναι φιλόδοξοι, καθώς θα εστιάσουμε στην ενεργοποίηση των μέτρων του ΠΑΑ που θα συμβάλλουν στην ανάπτυξη βασικών δομών υποστήριξης των παραγωγών, δομές που απουσιάζουν από τον πρωτογενή τομέα και που έχουμε ήδη προετοιμάσει εντατικά το προηγούμενο διάστημα.
Αναφέρομαι μεταξύ άλλων στις δομές για τη τεχνική και επιστημονική Συμβουλευτική Υποστήριξη των παραγωγών από γεωπόνους και κτηνιάτρους ώστε να ενισχυθεί η παραγωγικότητα των εκμεταλλεύσεών τους και κατ’ επέκταση η ανταγωνιστικότητα του πρωτογενή τομέα σε τομείς όπως της γεωργίας ακριβείας, των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας, της βιοοικονομίας, της φυτοπροστασίας, της ποιότητας και ασφάλειας των τροφίμων, των νέων τεχνολογιών και μεθόδων καλλιέργειας, της ψηφιακής επιχειρηματικότητας, του ηλεκτρονικού εμπορίου, της ψηφιακής διαχείρισης πόρων, των βραχείων αλυσίδων εφοδιασμού κλπ.
Αναφέρομαι επίσης στις δομές Συνεργασίας για τη μεταφορά γνώσης και τη προώθηση της καινοτομίας στον πρωτογενή τομέα, μέσω της δημιουργίας συμπράξεων καινοτομίας για την ανάπτυξη επιχειρησιακών συνεργειών μεταξύ των φορέων της αγροτροφικής αλυσίδας με στόχο την αναζήτηση νέων προϊόντων, πρακτικών, διεργασιών και τεχνολογιών που θα προσδώσουν προστιθέμενη αξία στα προϊόντα, θα συνεισφέρουν στη σύνδεση της έρευνας με τη γεωργική πρακτική και τις επενδύσεις στο πρωτογενή τομέα και θα βελτιώσουν τη θέση και το εισόδημα των παραγωγών στη αλυσίδα αξίας.
Επίσης, η ανάδειξη της Ποιότητας και η αύξηση της προστιθέμενης αξίας των εγχώριων αγρο-διατροφικών προϊόντων αποτελεί βασική προτεραιότητα της στρατηγικής μας, και τη νέα χρονιά θα ενεργοποιήσουμε το μέτρο για την ενίσχυση της ποιότητας και εξωστρέφειας των γεωργικών προϊόντων, μέσω του οποίου χρηματοδοτείται η πιστοποίηση των παραγωγών για την εξασφάλιση ποιοτικών σημάτων για τα προϊόντα τους καθώς και η προώθηση πιστοποιημένων ποιοτικών προϊόντων από συνεργατικά σχήματα, ομάδες και οργανώσεις παραγωγών.
Οι αγρότες αναμένεται να κλιμακώσουν τις κινητοποιήσεις τους. Ήδη αποφάσισαν να διοργανωθεί πανελλαδικό συλλαλητήριο κατά τη διάρκεια της Agrotica, στη Θεσσαλονίκη στις 3 Φεβρουαρίου. Τι μήνυμα θέλετε να τους στείλετε;
Το έχω πει πολλές φορές, θα το πω και από εδώ. Οι πόρτες του Υπουργείου είναι ανοιχτές, ειδικά για τους ανθρώπους που εκπροσωπούν κάτι συλλογικό και εκφράζουν τις αγωνίες του αγροτικού κόσμου για την επόμενη μέρα. Να έρθουν λοιπόν για διάλογο καλόπιστο και παραγωγικό ώστε, όπου υπάρχει δυνατότητα για λύση, να την δώσουμε. Στο πλαίσιο πάντα των δυνατοτήτων της οικονομίας και της χώρας, αλλά και των δεσμεύσεων που έχουμε αναλάβει.
Αλλά επειδή βλέπω και τα αιτήματα που υπάρχουν, θέλω να πω στους αγρότες να μην επικεντρώνουν στο φορολογικό και το ασφαλιστικό. Τα στοιχεία είναι πολύ συγκεκριμένα: Το 2017 οι έχοντες αγροτικό εισόδημα πλήρωσαν φορολογία εισοδήματος, συνολικά, 129 εκατ. ευρώ, δηλαδή περίπου 50 εκατ. λιγότερα από την προηγούμενη χρονιά. Το σύνολο δε των κατ’ επάγγελμα αγροτών πλήρωσε 69 εκατ. ευρώ, δηλαδή κατά μέσο όρο περίπου 120 ευρώ ο καθένας. Χώρια ότι και από τον συμψηφισμό της προκαταβολής υπήρξαν και επιστροφές. Αθροιστικά, η φορολογική και ασφαλιστική εισφορά της πλειοψηφίας του αγροτικού κόσμου δεν έχει επιβαρύνει τη μεγάλη πλειοψηφία του αγροτικού κόσμου. Και παράλληλα διασώζεται το ασφαλιστικό σύστημα των αγροτών που έβαινε με μαθηματική ακρίβεια προς κατάρρευση.
Όχι ότι δεν υπάρχουν προβλήματα. Υπάρχουν και γι’ αυτό καλούμε τους αγρότες σε συνεργασία. Να δούμε πως θα ανατρέψουμε τη ληστεία που γίνεται στο αγροτικό εισόδημα, αλλά και στα έσοδα του κράτους, κατά τη διακίνηση των προϊόντων. Να δούμε τις αθέμιτες πρακτικές, να δούμε της ελληνοποιήσεις, τις ανεξέλεγκτες εισαγωγές πρώτων υλών… Ψηφίσαμε τον νόμο ενάντια στις ελληνοποιήσεις και για την έγκαιρη πληρωμή του παραγωγού, αλλά χρειάζεται η συνεργασία των αγροτών για να μην κάνουν πάρτι οι επιτήδειοι…
Ένα από τα αιτήματα των αγροτών, είναι η κατάργηση όλων των άμεσων αλλά και έμμεσων περιορισμών της αγροτικής και κτηνοτροφικής παραγωγής που επιβάλει η Κοινή Αγροτική Πολιτική (ΚΑΠ) 2014-2020. Επίσης, ζητούν την αναγνώριση των ζημιών στην παραγωγή και τον αγροδιατροφικό κεφάλαιο που ο ΕΛΓΑ δεν αναγνωρίζει και να αποζημιωθούν. Είναι εφικτή μια λύση σε αυτά τα δυο σημαντικά ζητήματα;
Να είμαστε ειλικρινείς και ξεκάθαροι: Αιτήματα που αφορούν την κατάργηση της ΚΑΠ ή το να μην υλοποιεί η χώρα τις δεσμεύσεις της δεν μπορούν να συζητηθούν. Η συντριπτική πλειονότητα των πολιτικών δυνάμεων, αλλά και των ίδιων των αγροτών, θέλουν πρώτα απ’ όλα να διασφαλιστεί η παραμονή της χώρας στην Ευρωπαϊκή Ένωση που εξασφαλίζει περίπου 2,5 δισ. ευρώ το χρόνο για αγροτικές ενισχύσεις. Η ένταξη όμως της χώρας στην Ευρωπαϊκή οικογένεια, αλλά και οι πρόσφατες συμφωνίες με τους εταίρους, δημιουργούν κάποιες δεσμεύσεις που δεν μπορεί παρά να γίνουν σεβαστές. Δεν μπορεί να συζητηθεί η κατάργηση των περιορισμών της ΚΑΠ. Δίνουμε μάχη για να περάσουν κάποιες άλλες αντιλήψεις στη μεταρρύθμιση της ΚΑΠ, αλλά αυτά θα αποφασιστούν σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Πέραν αυτού έχουμε θέσει θέμα τροποποίησης, από τώρα, σε κάποια επί μέρους ζητήματα, για να αρθούν αδικίες που προέκυψαν από επιλογές της προηγούμενης κυβέρνησης.
Όσον αφορά τις αποζημιώσεις του ΕΛΓΑ, το 2017 ήταν η χειρότερη χρονιά αναφορικά με το πλήθος και την έκταση των ζημιών. Παρόλα αυτά ο ΕΛΓΑ κατέβαλλε στους αγρότες και κτηνοτρόφους της χώρας περίπου 145 εκατ. ευρώ, ενώ μειώθηκε ο χρόνος καταβολής των αποζημιώσεων στο μισό. Για τις μη καλυπτόμενες από τον ΕΛΓΑ ζημιές, το 2018 είναι η χρονιά που θα παρθούν αποφάσεις για αλλαγές στον κανονισμό ασφάλισης του Οργανισμού και εκεί θα υπάρξει ίσως η δυνατότητα να ικανοποιηθούν κάποια αιτήματα.
Σημαντικό πρόβλημα που αντιμετωπίζει ο αγροτικός κόσμος της χώρας είναι το κόστος παραγωγής που σε σχέση με άλλες ευρωπαϊκές χώρες, είναι υψηλό. Μάλιστα, αρκετοί είναι οι αγρότες αλλά και οι αγροτικοί συνεταιρισμοί που αναρωτιούνται πώς θα ανταγωνιστούν τους συναδέρφους τους στις άλλες ευρωπαϊκές χώρες. Ποιές είναι οι κινήσεις που κάνει το ΥΠΑΑΤ προκειμένου να μειωθεί το κόστος παραγωγής και να αυξηθεί η ανταγωνιστικότητα;
Το κόστος παραγωγής στην Ελλάδα έχει βαθιά τις ρίζες του στα διαρθρωτικά προβλήματα που αντιμετωπίζει χρόνια τώρα ο αγροτικός χώρος που εντάθηκαν από την μεγάλη απαξίωση του συνεταιριστικού τομέα ως παράγοντα, αφ ενός εξισορρόπησης ακραίων και ανεξέλεγκτων επιβαρύνσεων και αφετέρου σοβαρού και μεροληπτικά ανταγωνιστικού διαπραγματευτή των τιμών των προϊόντων. Δυστυχώς δεν μπορούν όλα να λυθούν με την κίνηση ενός μαγικού ραβδιού και απαιτείται συνεργασία , προτάσεις , χρόνος.
Έχουν γίνει όμως κινήσεις σημαντικές.
Στη μεν φυτική παραγωγή αφορούν στη βελτίωση της αποδοτικότητας και της μείωσης του κόστους της ενέργειας και της διαχείρισης των υδάτων. Θεσμοθετήσαμε τη χρήση των ΑΠΕ για μείωση του κόστους παραγωγής, με την εγκατάσταση μικρών φωτοβολταϊκών μονάδων σε ατομική και συλλογική βάση. Μάλιστα στο ΠΑΑ προβλέπουμε την ένταξη της εγκατάστασης ΑΠΕ μέσω των σχεδίων βελτίωσης.
Στη ζωική παραγωγή, όσον αφορά το κόστος των ζωοτροφών είναι ήδη γνωστό ότι με το νόμο των βοσκήσιμων γαιών ήδη κάναμε ένα μεγάλο βήμα ώστε να οδηγηθούμε σε μείωση των λειτουργικών εξόδων του κτηνοτρόφου. Δεν θα πρέπει να ξεχνάμε και την ένταξη νέων κτηνοτροφικών ειδών στην περίπτωση των συνδεδεμένων ενισχύσεων , γεγονός που και αυτό συμβάλει έμμεσα στη μείωση του κόστους παραγωγής στον τομέα της κτηνοτροφίας.
Υπάρχουν κι άλλες παρεμβάσεις (χρηματοδοτικά εργαλεία ΠΑΑ, ομάδες παραγωγών, συνεργατικά σχήματα κλπ) οι οποίες μπορούν να συμβάλουν καθοριστικά στη μείωση του κόστους παραγωγής.
Για να δώσω όμως και μια άλλη διάσταση του παράγοντα «κόστους»: Όλοι ξέρουν την πλήρη απαξίωση της εφαρμοσμένης έρευνας και στον αγροτικό τομέα με αποτέλεσμα όλα τα αναγκαία χρηστικά μέσα παραγωγής να «αγοράζονται-εισάγονται» με υψηλότατο κόστος, επιβαρύνοντας όχι μόνο τους παραγωγούς αλλά και το εθνικό ισοζύγιο.
Ως Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης κηρύξαμε το 2018 ως έτος καινοτομίας στον αγροτικό τομέα. Έτος ερευνητικών και καινοτόμων προσπαθειών σε μέσα, τεχνολογίες, διαδικασίες, σοβαρή αξιοποίηση εγχωρίου πολλαπλασιαστικού υλικού και άλλα. Σύντομα η προσπάθεια αυτή θα έχει αποτελέσματα που θα «μεταφράζονται» και σε μείωση του κόστους.
Μια ρύθμιση που περιμένει όλος ο αγροτικός κόσμος είναι η διαδικασία για τα κόκκινα αγροτικά δάνεια. Σε ποιο στάδιο βρίσκεται αυτός ο μηχανισμός;
Δεν μπορώ να ανακοινώσω τίποτα ακόμα. Στόχος μας πάντως είναι να μην χαθεί από τα χέρια των αγροτών και του αγροτικού τομέα γενικότερα η αξιοποιήσιμη περιουσία, είτε πρόκειται για γαίες, είτε για υποδομές. Προς αυτή την κατεύθυνση δουλεύουμε. Θέλω όμως να υπενθυμίσω ότι και σήμερα υπάρχουν ορισμένες λύσεις για όλες τις περιπτώσεις και όλα τα χρέη. Για όσους αγρότες διαθέτουν παραγωγική μονάδα (π.χ. αγροκτηνοτροφική μονάδα) ή αποτελούν μια οργανωμένη επιχείρηση (π.χ. συνεταιρισμός), μπορούν να κάνουν αίτηση στο Νόμο Εξωδικαστικού Μηχανισμού. Αυτοί που δεν έχουν παραγωγική μονάδα, αλλά έχουν βιβλία στην εφορία (δηλ. θεωρούνται ατομικές επιχειρήσεις), μπορούν να κινηθούν εξωδικαστικώς, με χρήση του Νόμου Εξωδικαστικού Μηχανισμού ή να κινηθούν δικαστικώς, με αίτηση στο Νόμο Κατσέλη – Σταθάκη, ως μικρο-επιχειρηματίες. Αυτοί τέλος που δεν έχουν παραγωγική μονάδα και δεν έχουν βιβλία στην εφορία, μπορούν να κινηθούν εξωδικαστικώς, με αίτηση απευθείας στην τράπεζα (υπό εκκαθάριση ή μη), κάνοντας χρήση του Κώδικα Δεοντολογίας Τραπεζών ή να κινηθούν δικαστικώς, με αίτηση στο Νόμο Κατσέλη – Σταθάκη, ως υπερχρεωμένο νοικοκυριό. Και βέβαια ισχύει η απόφαση για ρύθμιση χρεών μέχρι 120 δόσεις και για τους αγρότες.
ΑΠΕ-ΜΠΕ
